s m s • c h e m i a

M – masa molowa substancji wydzielonej na elektrodzie,

M

k n

F

⋅

=

k – równoważnik elektrochemiczny,

n – liczba elektronów biorąca udział w reakcji, w której

powstaje 1 mol substancji o masie molowej M,

F – stała Faradaya (96500 C/mol).

18. IZOMERIA – RODZAJE I PRZYKŁADY

Izomeria – zjawisko występowania dwóch lub więcej związków
o jednakowym wzorze sumarycznym, ale o różnej budowie
(strukturze) oraz odmiennych właściwościach fizyko-chemicz-
nych. Związki takie nazywamy izomerami. Istnieją dwa główne
rodzaje izomerii:

IZOMERIA

konstytucyjna (strukturalna)

stereoizomeria (przestrzenna)

izomery różnią się kolejnością i sposo-

bem powiązania atomów w cząsteczce

stereoizomery różnią się rozmieszczeniem

atomów w przestrzeni przy tej samej ko-

lejności powiązania atomów

I. szkieletowa
a) łańcuchowa
b) pierścieniowa
c) położenia wiązań wielokrotnych
II. podstawienia
III. metameria (funkcyjna)
IV. tautomeria

I. konformacyjna
II. geometryczna
III. optyczna

Poniżej podano przykłady różnych rodzajów izomerii:
a) IZOMERIA KONSTYTUCYJNA

CH

3

—CH

2

—CH

2

—CH

3

CH

3

—CH—CH

3

izomery łańcuchowe

(różnice w bu-

x

dowie szkieletu węglowego)

CH

3

CH

2

=CH—CH

2

—CH

3

izomery łańcuchowo-pierścieniowe

CH

3

izomery pierścieniowe

CH

2

=CH—CH

2

—CH

3

CH

3

—CH=CH—CH

3

izomery położenia

wiązania podwójnego

CH

3

—CH

2

—CH

2

—CH

2

—OH CH

3

—CH

2

—CH—CH

3

izomery podstawienia

x

OH

CH

3

—CH

2

—OH

CH

3

—O—CH

3

metamery (alkohol – eter)

CH

3

—CH

2

—CHO

CH

3

—CO—CH

3

metamery

(aldehyd – keton)

CH

3

—CH

2

—COOH CH

3

—COOCH

3

metamery (kwas – ester)

CH

3

—CH

2

—NO

2

CH

2

—COOH

metamery

x

(nitrozwiązek – aminokwas)

NH

2

tautomery

keto-enolowe

(istnieją w stanie równowagi)

keton

enol

b) STEREOIZOMERIA

konformacje

cykloheksanu

konformacja krzesełkowa

konformacja łódkowa

CH

3

H

CH

3

H

C

C

CH

3

H

CH

3

H

C

C

cis-but-2-en

trans-but-2-en

CH

3

H

CH

3

CH

3

CH

2

CH

3

CH

2

C

C

CH

3

H

CH

3

C

C

E-3-metylopent-2-en

Z-3-metylopent-2-en

izomery

geometryczne

Cl

Cl

Cl

Cl

cis-1,2-dichlorocyklopentan trans-1,2-dichlorocyklopentan

19. WĘGLOWODORY,

FLUOROWCOPOCHODNE WĘGLOWODORÓW

nasycone

alkany

alkeny

alkadieny

nienasycone

WĘGLOWODORY

łańcuchowe

pierścieniowe

cykliczne

alkiny

cykloalkany

cykloalkeny
cykloalkadieny

C

n

H

2n+2

C

n

H

2n

C

n

H

2n-2

aromatyczne

C

n

H

2n-2

Węglowodory to związki, w cząsteczkach których występują
wyłącznie atomy węgla i wodoru.

WĘGLOWODORY NASYCONE (ALKANY)

Cząsteczki

alkanów

zbudowane są z atomów węgla, których

orbitale walencyjne są w stanie hybrydyzacji sp

3

. Atomy węgla

połączone są ze sobą wyłącznie wiązaniami pojedynczymi σ.
Długość wiązania pojedynczego węgiel-węgiel wynosi 154 pm,
a energia wiązania 368 kJ/mol. Cząsteczki alkanów nie są płaskie,

i z o m e r i a – r o d z a j e i p r z y k ł a d y

52

18

53

19