Postępowanie z narzędziami

medycznymi po zabiegu

Pamiętaj !

• Wszystkie narzędzia brudne, po

kontakcie z tkankami, błonami
śluzowymi, zanieczyszczone
substancjami organicznymi należy
uważać za skażone i poddać
dezynfekcji w zakresie działania: B, F,
Tbc, V.

Kolejność czynności
w postępowaniu z narzędziami
medycznymi po zabiegu:

• dezynfekcja wstępna,

• mycie mechaniczne, ręczne lub

ultradźwiękowe,

• dezynfekcja właściwa,

• płukanie wodą zdemineralizowaną,

• suszenie,

• kontrola techniczna,

• pakowanie.

Dezynfekcja narzędzi przeprowadzona

w centralnej sterylizatorni

• Transport sprzętu powinien odbywać się

windą „brudną" w ustalonym wewnętrznie

systemie. Narzędzia po zabiegu ułożone

na siatce wkładamy do kontenera,

zamykamy. Kontener umieszczony w

worku ochronnym przewozi się

bezpośrednio do centralnej dezynfektorni.

• Bezpieczne transportowanie brudnych

narzędzi można zorganizować przy ciągłym

systemie pracy centralnej sterylizatorni. Kiedy

dezynfektornia nie pracuje cały czas,

narzędzia trzeba poddać dezynfekcji wstępnej

na oddziale.

• Wózki transportowe, kontenery wracają na

oddział po dezynfekcji i myciu. Materiały

jałowe transportowane są windą „czystą".

Pojemniki używane do dezynfekcji narzędzi

po zakończonym procesie należy umyć i

zdezynfekować (np. przetrzeć 2% virkonem

lub 5% chloraminą). Pojemniki z wkładem

sitowym nadają się do sterylizacji parą

wodną.

POSTĘPOWANIE SANITARNE

Z ENDOSKOPAMI

• Endoskop należy dezynfekować przed

badaniem każdego pacjenta według jednakowo
ustalonych standardów.

• Poziom dezynfekcji ustala się w zakresie B, F,

Tbc, V.

• Zaleca się stosowanie preparatów

aldehydowych (bez formaldehydu).

• Preparat dezynfekujący codziennie wymienia

się lub bada jego skuteczność (1,7% sub. akt.
aldehyd glutarowy).

Endoskopy c.d.

• Dezynfekcję należy przeprowadzić w oddzielnym

pomieszczeniu z wymuszoną wentylacją i przy
zachowaniu zasad BHP

• Endoskop przed zanurzeniem we właściwym

preparacie dezynfekcyjnym musi być suchy i czysty.

• Warunkiem zdezynfekowania endoskopu jest kontakt

z preparatem w odpowiednim czasie (2% aldehyd
glutarowy - 60 min), dokładne pokrycie powierzchni
(do wysokości niebieskiej kreski na głowicy) lub
zanurzenie w kąpieli dezynfekującej oraz całkowite
wypełnienie wnętrza kanałów, tub, drenów itp., co
oznacza usunięcie pęcherzy powietrza z
zewnętrznych i wewnętrznych powierzchni.

Endoskopy c.d.

• Zaleca się okresową kontrolę czystości

mikrobiologicznej endoskopu poprzez wymazy

zarówno z powierzchni, jak i z kanałów.

• Lekarz wykonuje zabieg w sterylnych rękawiczkach,

pielęgniarka w rękawiczkach ochronnych.

• Czysty endoskop powinien być przechowywany w

specjalnej szafie w sterylnym pokrowcu z płótna, w

pozycji wiszącej.

Endoskopy c.d.

• Wstępne płukanie endoskopu przeprowadza się

bezpośrednio po zakończonym badaniu, wodą
destylowaną, w pracowni.

• Pojemniki, szczotki i inny sprzęt pomocniczy

podlegają myciu, dezynfekcji każdorazowo po
wykonaniu badania.

• Pojemnik z właściwym preparatem dezynfekcyjnym

należy oznakować etykietą, na której umieszcza się:
datę, stężenie, nazwę preparatu i nazwisko osoby,
która go przygotowała.

ZASTOSOWANIE LAMP

BAKTERIOBÓJCZYCH

• Dezynfekcyjne działanie

promieniowania nadfioletowego ma
dość ograniczone zastosowanie, jednak
w placówkach służby zdrowia jest ono
niezbędne. Promieniowanie to nie
przenika w głąb materiałów. Woda i
niektóre płyny są półprzepuszczalne,
natomiast ciała stałe wchłaniają energię
promienistą w warstwach
powierzchniowych.

• Bakteriobójcze działanie promieni nadfioletowych

w placówkach służby zdrowia ma zastosowanie w
dezynfekcji powietrza, powierzchni i płynów.

• Utrzymanie powietrza pozbawionego bakterii jest

konieczne w salach operacyjnych, zabiegowych,
poczekalniach lekarskich, przychodniach
przeciwgruźliczych itp. Lampy bakteriobójcze są
używane do sterylizacji powietrza w
pomieszczeniach, gdzie przygotowywane są leki i
pożywki bakteryjne.

• Po zamontowaniu lampy bakteriobójczej trzeba

prowadzić rejestr pracy promiennika. Kiedy

lampa pracuje codziennie przez ustaloną ilość

godzin (np. 8) do oprawy można dołączyć

metryczkę zawierającą datę rozpoczęcia pracy

promiennika, codzienną ilość godzin pracy i datę

przewidywanej wymiany promiennika.

• Czas skuteczności pracy promiennika podany

przez producenta należy traktować jako
maksymalny. Wskazana jest wymiana promiennika
po okresie 2000 godzin. Żywotność lampy jest
zależna między innymi od liczby włączeń, nie
należy więc uruchamiać jej niepotrzebnie na krótki
czas. Lampy powinny być oczyszczone, gdyż kurz
pochłania znaczne ilości promieniowania i
zmniejsza wydajność urządzeń. Intensywność
promieniowania może być kontrolowana za
pomocą specjalnych mierników.

Technika dezynfekcji za pomocą

lamp bakteriobójczych

• Naświetlanie górnych warstw powietrza

• Naświetlanie dolnych warstw powietrza

• Naświetlanie powietrza nawiewnego

• Naświetlanie sal chorych

• Dezynfekcja powierzchni

Zabezpieczenie przed
szkodliwym działaniem promieniowania
bakteriobójczego

• Promieniowanie może mieć szkodliwy

wpływ na organizm ludzki. Zależy to od
dawki promieniowania i czasu jego
trwania. Nawet niewielka ilość promieni
działająca na oczy może wywołać
zapalenie spojówek. Zabezpieczenie
przed szkodliwym działaniem promieni to
okulary z ciemnego szkła ciasno
przylegające do twarzy i rękawice gumowe
dla osłonięcia skóry rąk.

STERYLIZACJA JAKO

JEDEN Z ELEMENTÓW W

WALCE Z ZAKAŻENIAMI

SZPITALNYMI

• Sterylizacja jest to proces, który prowadzi do

zabicia wszystkich drobnoustrojów,' łącznie ze
sporami.

• Czynnik sterylizujący działając na komórki

mikroorganizmów w określonych parametrach,
wywołuje w nich zmiany polegające na koagulacji,
denaturacji i utlenianiu składników białkowych, co
w konsekwencji prowadzi do ich zabicia.

W procesach sterylizacji

wykorzystuje się następujące czynniki:

• gorące suche powietrze,

• parę wodną w nadciśnieniu,

• formaldehyd,

• tlenek etylenu,

• ozon,

• promienie gamma,

• nadtlenek wodoru,

• kwas nadoctowy,

• Dla skutecznego działania bójczego

czynnik wyjaławiający musi spełniać
określone parametry sterylizacji. Są to:
temperatura, czas, wilgotność,
natężenie promieniowania, stężenie
gazu, formaldehydu, kwasu
nadoctowego, nadtlenku wodoru.

Metoda sterylizacji to

technologiczny proces, w

którym czynnik

sterylizujący w określonych

parametrach prowadzi do

zabicia wszystkich form

drobnoustrojów.

Metody sterylizacji

określa się jako:

• „nietermiczne" - tzw. zimna sterylizacja -

przy zastosowaniu takich czynników jak tlenek

etylenu, promieniowanie jonizujące; gorąca

sterylizacja - gdzie wykorzystuje się suche

gorące powietrze i parę wodną w nadciśnieniu;

• niskotemperaturowa sterylizacja - termin

używany jest dla określenia nowych technologii

sterylizacji, które pozwalają na wyjaławianie

przedmiotów termowrażliwych w temperaturach

niższych aniżeli 60°C przy zastosowaniu

nadtlenku wodoru, formaldehydu, kwasu

nadoctowego.

• Przedmiot jest jałowy, jeżeli sterylizacja była

skuteczna. Każda metoda musi więc być
kontrolowana pod tym względem. Do badania
skuteczności sterylizacji stosuje się jako
wskaźniki biologiczne najbardziej oporne na
dany czynnik sterylizacji drobnoustroje.
Skuteczna sterylizacja określonych artykułów
nie zależy wyłącznie od samego procesu
wyjaławiania, bowiem jest ona złożona i
uzależniona od wielu czynników, a nie tylko
od metody i urządzenia.

Podstawowym celem procesów

sterylizacji jest wytworzenie artykułu

jałowego w momencie jego użycia.

Można go osiągnąć pod warunkiem

spełnienia wymagań na każdym etapie

postępowania:

• przygotowanie sprzętu do sterylizacji -

dezynfekcja, mycie, pakowanie;

• załadunek sterylizatora - ilość sprzętu, sposób

ułożenia, zalecenia producenta;

• przeprowadzenie procesu sterylizacji -

monitorowanie parametrów; postępowanie ze
sprzętem po procesie - rozładunek, transport,
przechowywanie;

• rozpakowanie sterylnego sprzętu - używanego

podczas opieki nad pacjentem.

Skuteczność procesów sterylizacji to

łańcuch zależności, w którym

najważniejszy jest świadomy i

odpowiedzialny personel.

• Należy zapewnić zachowanie sterylności

podczas manipulacji, magazynowania i
dostarczenia jałowych wyrobów w momencie
ich użycia.

Sprzęt przeznaczony do

sterylizacji trzeba opakować przed
wyjałowieniem. Opakowanie musi
przepuszczać dany czynnik sterylizujący.
Parametry sterylizacji powinny być
rejestrowane na wskaźnikach fizycznych
urządzenia. Procesy wyjaławiania muszą być
monitorowane za pomocą wskaźników
chemicznych i biologicznych.

Sterylizacja suchym gorącym

powietrzem

• Metoda sterylizacji suchym gorącym

powietrzem polega na działaniu

wysokiej temperatury w określonym

czasie na przedmioty sterylizowane.

• Ma ona zastosowanie do wyjaławiania:

wyrobów szklanych, porcelanowych,

metalowych, olejów, wosku, gliceryny,

tłuszczów i pudrów.

Obecnie obowiązujące parametry

sterylizacji

• Dla urządzeń z wymuszonym obiegiem

powietrza:

– temperatura 160°C-czas:120minut,
– temperatura 180°C czas:45minut,
– temperatura 200°C - czas:30minut.

• Dla nadal pracujących urządzeń bez

wymuszonego obiegu powietrza czas
sterylizacji należy wydłużyć:

- temperatura 160°C czas: 150 minut,

- temperatura 180°C czas: 60 minut.

Sterylizator typu SP-16W na suche gorące powietrze z

wymuszonym obiegiem powietrza. Urządzenia mają
programowane 2 temperatury i 6 czasów sterylizacji.
Komory robocze wykonane ze stali nierdzewnej o pój. 16,
32, 65 i 125 1. Sterylizatory posiadają pozytywną opinię
PZH i atest COTM

Skuteczność sterylizacji suchym
gorącym powietrzem można uzyskać,
spełniając następujące warunki:

• Urządzenie musi być sprawne technicznie.

• Prawidłowo przygotowany sprzęt do sterylizacji.

• Prawidłowe załadowanie komory sterylizatora.

• Prawidłowo przeprowadzony proces

sterylizacji.

Wady sterylizacji suchym

powietrzem:

• Długi czas cyklu.

• Wysokie koszty.

• Mała pojemność komory sterylizatora.

• Ograniczenie artykułów nadających się

do wyjaławiania.

Wady c.d.

• Brak zabezpieczenia przed otwarciem

drzwi podczas trwania procesu.

• Brak sygnalizacji przy zaistniałych

usterkach technicznych.

• Konieczność stałej obserwacji

termometru i czasu trwania procesu.

• Zbyt duża zależność skuteczności

sterylizacji od personelu przeprowa

dzającego proces.

Sterylizacja parą wodną

w nadciśnieniu

• Autoklawowanie to metoda sterylizacji

ciepłem wilgotnym. Sterylność artykułów
uzyskuje się poprzez działanie pary wodnej w
nadciśnieniu w określonym czasie. W
autoklawach temperatura wrzenia wody i
wytwarzania pary wzrasta proporcjonalnie do
wzrostu ciśnienia. Pod ciśnieniem 1
atmosfery temperatura wrzenia wody wynosi
121°C, a pod ciśnieniem 2 atmosfer- 134°C.

Czas wyjaławiania w parze pod

ciśnieniem wynosi odpowiednio:

• temperatura: 121°C - ciśnienie: 1 atmosfera -

czas: 15 min.

• temperatura: 134°C - ciśnienie: 2 atmosfery -

czas: 5,3 min.

Aby proces wyjaławiania byt skuteczny,

para musi wejść w bezpośredni kontakt
z powierzchnią materiałów.
Podstawowym warunkiem jest całkowite
usunięcie powietrza z komory
autoklawu.

Sterylizator 15 Vacum S o poj. 15 l do sterylizacji nasyconą parą

wodną opakowanych i nieopakowanych materiałów.
Sterylizatory są produkowane w poj. od 3 do 22 l. Procesy
sterylizacji są całkowicie automatycznie sterowane
mikroprocesorem. Próżnia wstępna i suszenie próżniowe
uzyskane przy pomocy pompy próżniowej. Sterylizatory
posiadają pozytywną opinię PZ.H, atest COTM i certyfikaty CE