Rehabilitacja po zabiegach

kardiochirurgicznych

Zadania rehabilitacji

1.

Poprawa tolerancji wysiłku

2.

Walka z czynnikami ryzyka choroby
niedokrwiennej serca

3.

Psychologiczne aspekty rehabilitacji

4.

Edukacja prozdrowotna

Poprawa tolerancji wysiłku

•

Przygotowanie przedoperacyjne

•

Okres pooperacyjny (w szpitalu)

•

Okres wczesnej rehabilitacji

•

Okres późnej rehabilitacji

Okres pooperacyjny (w szpitalu) – I

Etap

8 do 10 dni (bez powikłań)

Pobyt na Sali intensywnego nadzoru 2-3 dni

- rozintubowanie – najpóźniej po kilkunastu godzinach
- siadanie – 2 doba
- lekkie ćwiczenia oddechowe – jak najszybciej
- lekkie bierne i czynne ćwiczenia kończyn – jak najszybciej

Pobyt na oddziale kardiochirurgicznym

- pionizacja 3 doba
- spacery o stopniowo zwiększanym dystansie i

częstotliwości

7 – 9 doba

-

samodzielne opuszczenie szpitala 8 – 10 doba

Powikłania po zabiegu

- Powikłania płucne

jednostronne porażenie n. przeponowego

następstwa mechanicznej wentylacji,
osłabienie mięśni oddechowych,
zatorowość płucna

- Powikłania kardiologiczne

zawał okołooperacyjny,
zaburzenia rytmu serca – migotanie przedsionków

- Niedokrwistość
- Wysięk w worku osierdziowym
- Powikłania neurologiczne

przejściowe zakłócenie funkcji OUN

zaburzenia psychiki

Powikłania po zabiegu

Powikłania późne:

- opóźniony zrost mostka
- zakażenia ran po sternotomii
- zakażenia po pobraniu żył

Okres wczesnej rehabilitacji

II Etap Rehabilitacji

od 2-4 tygodnia po zabiegu do ok. 8 tygodnia po zabiegu

Pobyt rekonwalescencyjny

- pielęgnacja ran
- delikatne ćwiczenia oddechowe (z wyjątkiem ćwiczeń

rozciągających mostek i ćwiczeń w pozycji na brzuchu)

- ćwiczenia ułożeniowe kończyn dolnych wspomagające poprawę

odpływu żylnego ( szczególnie z kończyny, z której pobrano
żyłę)

- delikatna fizykoterapia zmniejszająca bolesność klatki

piersiowej (zalecane ciepło, lekki masaż)

- ćwiczenia ogólnie wzmacniające w pozycji siedzącej na

taborecie i leżące na wznak

Okres wczesnej rehabilitacji

II Etap Rehabilitacji

W 3 tygodniu po zabiegu – test wysiłkowy

(test submaksymalny – do 70% tętna maksymalnego)

- nie tolerujący 25 W – usprawnianie indywidualne

ćwiczenia oddechowe
niewielkie dynamiczne ćwiczenia kończyn
bardzo wolne spacery po płaskim terenie z asekuracją kinezyterapeuty

- dobra tolerancja 25 W – trening ergometryczny bez obciążenia
- od 50 W – trening ergometryczny z obciążeniem
- od 75 W – elementy biegu i pływanie
- co najmniej 100 W – pewne elementy treningu siłowego

Po rutynowych zabiegach wymagających sternotomii –

opóźnienie wdrożenia do rehabilitacji pełnego zakresu ćwiczeń

szczególnie dotyczących mięśni klatki piersiowej (gojenie rany

po sternotomii – 6 tygodni)

Program Rehabilitacji – II Etap

A. Trening usprawniający na cykloergometrze

czas trwania sesji treningowej: średnio 15 do 35

min
częstotliwość:
1 raz dziennie przez 3 dni w tygodniu
do 2 razy dziennie przez 5 – 7 dni w tygodniu

rodzaj treningu:

trening interwałowy
trening ciągły
elementy treningu oporowego

B. Dodatkowa aktywność

ćwiczenia ogólnokondycyjne przez 30 min dziennie
ćwiczenia indywidualne, oddechowe, spacery

Okres późnej rehabilitacji

III Etap Rehabilitacji

od 8 do 12 tygodni po zabiegu (czas nieograniczony)

• trening indywidualny
• trening grupowy
• interwałowy lub ciągły
• co najmniej 3 do 4 razy w tygodniu z sesją treningową

trwającą 30 do 40 min

• codzienna gimnastyka uzupełniona o spacery, jazdę

na rowerze, pływanie itp. (w miarę możliwości
pacjenta)

Serce po transplantacji

Odnerwienie serca eliminuje mechanizm kontrolujący

jego adaptację do obciążenia organizmu wysiłkiem
fizycznym:

- mniejsze tempo zwiększania się objętości minutowej pod wpływem

wysiłku

- zmniejszona tolerancja zmian ortostatycznych
- częstość skurczów serca podczas standardowego wysiłku większa
niż w sercu zdrowym
- tętno tlenowe VO

2

/HR jest mniejsze niż u ludzi zdrowych – większa

częstość skurczów serca i mniejsze pochłanianie tlenu przez
organizm

Serce po transplantacji

Program Rehabilitacji

- Zasady jak u chorych z niewydolnością serca
- Monitorowanie intensywności wysiłku przy użyciu

skali Borga (11 – 13 punkt)

- Trening oporowy jako metoda wspomagająca

odbudowę masy i siły mięśniowej oraz ułatwiającej

zwalczanie osteoporozy posterydowej

Stan po operacji zastawek serca

• Pacjenci po operacji zastawek serca nie poprawiają

w takim stopniu poziomu swojej aktywności jak

pacjenci po operacjach pomostowania aortalno-

wieńcowego

• Powrót do maksymalnej sprawności fizycznej

następuje w ciągu 3 do 6 miesięcy

• Intensywność wysiłku powinna być określona na

podstawie badania echokardiograficznego z

jednoczesną oceną ruchomości zastawek,

kurczliwości komory oraz ciśnienia w tętnicy płucnej

• Pacjent wymaga co najmniej 6-miesęcznej dokładnej

obserwacji i oceny stosowanego leczenia by

powrócić do normalnego życia