Dietetyka

ALINA

Najczęstsze błędy żywieniowe

Warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka jest ciągłe dostarczanie
mu składników odżywczych w odpowiednich ilościach i proporcjach.

Do najczęstszych błędów w żywieniu Polaków należą:

nieregularne spożywanie posiłków,
zbyt małe spożycie pieczywa razowego, grubych kasz i suchych nasion roślin

strączkowych,

niskie spożycie warzyw i owoców, co prowadzi do niedoborów witamin i składników

mineralnych,

zbyt małe spożycie produktów mlecznych, niezapewniające zapotrzebowania na wapń,
zbyt duże spożycie tłuszczów zwierzęcych,
zbyt małe spożycie olejów roślinnych: rzepakowego, niskoerukowego,

słonecznikowego, sojowego, oliwy,

zbyt duże spożycie mięsa i wędlin,
małe spożycie ryb, szczególnie morskich,
za duże spożycie cukru i słodyczy,
duże spożycie soli kuchennej,
małe urozmaicenie potraw,
stosowanie tradycyjnych technologii przygotowania potraw z użyciem dużej ilości

tłuszczu,

fast food,
brak zrozumienia dla istoty karmienia naturalnego niemowląt

(Ciborowska, Rudnicka: 2004).

Do najczęstszych zagrożeń dla zdrowia, wynikających z błędów żywieniowych,

należą:

niedobory energii i białka, których następstwem są marasmus czy kwashiorkor,
niedobory witamin i soli mineralnych, prowadzące do choroby beri-beri, pelagry,

gnilca, krzywicy, osteoporozy, niedokrwistości, wola prostego i wielu innych,

niedobory błonnika pokarmowego, sprzyjające rozwojowi takich schorzeń, jak: zespół

jelita drażliwego, zaparcia nawykowe, guzki krwawnicze, uchyłkowatość jelita
grubego, nowotwory jelita grubego, kamica żółciowa,

następstwa nadmiaru energii i składników odżywczych w pożywieniu, prowadzące do

otyłości, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego oraz innych chorób układu krążenia,

następstwa nieprawidłowego przechowywania żywności, wywołujące zatrucia

bakteryjne i chemiczne,

skórne odczyny alergiczne i alergie pokarmowe wywołane przez stosowanie

szkodliwych zanieczyszczeń żywności.

Ponieważ poprawa żywienia ludności zależy od prawidłowej organizacji produkcji
żywności oraz jej konsumpcji, stąd tak ważne jest przygotowanie specjalistów z zakresu

technologii żywności i żywienia człowieka. W Polsce specjalistów w tym zakresie kształcą:
1. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie — Wydział Żywienia Człowieka

oraz Gospodarstwa Domowego i Wydział Technologii Żywności.
2. Akademie rolnicze — wydziały technologii żywności — specjalizacja Żywienie
Człowieka.

3. Akademia Medyczna w Poznaniu — podyplomowe kształcenie lekarzy i dietetyków
z zakresu dietetyki.

4. Medyczne Studia Zawodowe — wydziały dietetyki — kształcą dietetyków i dietetyczki,
których głównym zadaniem jest planowanie i realizacja żywienia człowieka w zdrowiu

i chorobie.
Bardzo ważne jest, aby każdy kraj prowadził politykę żywienia, ponieważ służy ona

1

2

ochronie zdrowia. Polityka żywnościowa dotyczy kolejno produkcji, przetwarzania,
obrotu, importu i eksportu żywności. Opracowuje ona normy żywienia i wyżywienia,

a także wytyczne dotyczące żywienia, które wpłyną na poprawę stanu zdrowia
społeczeństwa.

Z inicjatywy Instytutu Żywności i Żywienia w 1987 roku został powołany przez
Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej Narodowy Program Profilaktyki Cholesterolowej.

Jego podstawowym celem jest:

zmniejszenie poziomu cholesterolu do 200 mg/dl,
upowszechnienie sposobów żywienia zgodnie z zaleceniami WHO,
zdecydowane obniżenie ryzyka wystąpienia niedokrwiennej choroby serca.

Dobrze prowadzona oświata zdrowotna to doskonały czynnik w realizacji Programu.
Szczególnie ważne jest zmniejszenie spożycia:

tłuszczów — do 20–30% energii (masło, smalec, słonina),
cholesterolu — do 100 mg/1000 kcal dziennie (ograniczenie spożycia żółtka jaj),
cukru — do 10% energii,
soli — do 5 g dziennie,

a także zwiększenie spożycia:

węglowodanów złożonych — do 45–55% energii,
błonnika pokarmowego — 30–40 g dziennie,
żywności pochodzenia roślinnego (warzywa, owoce, produkty zbożowe, suche nasiona

roślin strączkowych),

ryb, drobiu, chudego mięsa,
przetworów mlecznych o małej zawartości tłuszczu (Ciborowska, Rudnicka, 2004: 17).