Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

1

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

B A D A N I A O P E R A C Y J N E

W

PROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Materia

Materia

Materia

Materiały po

y po

y po

y pomocnicze do

mocnicze do

mocnicze do

mocnicze do wyk

wyk

wyk

wykładu

adu

adu

adu

[e-mail]

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

2

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Pojęcie zasobu

Z

zasobami

różnego rodzaju ma się do czynienia w każdej działalności. Należą do nich m.in.:

surowce

materiały

półfabrykaty

wyroby gotowe

części wymienne

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

3

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Pojęcie zapasu zasobów

W nielicznych tylko sferach życia (np. w gałęziach przemysłu) dostawy zasobów odbywają się

codziennie w ilościach niezbędnych do pokrycia dziennego zapotrzebowania. W takiej sytuacji nie ma
potrzeby gromadzenia zapasów zasobów. Jednak w większości sfer życia popyt i podaż nie są do
siebie dopasowane, stąd istnieje konieczność gromadzenia i przechowywania zapasów zasobów.

Zapas zasobów

jest to nadwyżka zasobów w stosunku do potrzeb wynikających

z ustalonego dla warunków zdeterminowanych przebiegu procesu zapotrzebowania na
zasoby.

Argumenty na gromadzenie i przechowywanie zapasów zasobów

•

•

•

•

magazynuje się surowce w związku z niepewnością ich dostaw,

•

•

•

•

robi się zapasy produkcji w toku w celu uniknięcia przerw w pracy jednego
wydziału wskutek nierytmicznej pracy wydziału innego,

•

•

•

•

składuje się wyroby gotowe by nie stracić ewentualnej możliwości ich sprzedaży,

•

•

•

•

magazynuje się zasoby (np. wytwory systemów produkcyjnych) jeżeli wydajność
systemów produkcyjnych jest większa od istniejącego na nie zapotrzebowania,

•

•

•

•

gromadzi się zapasy części wymiennych by uniknąć przerw w produkcji,

•

•

•

•

. . .

Ważne!!!

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

4

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Sterowanie zapasami zasobów jako podstawowe zagadnienie związane z zasobami

Sterować zasobami

to znaczy przewidywać

daty

i

wielkości

ich dostaw.

W procesie

sterowania zasobami

należy uwzględniać:

wielkość zapotrzebowania na zasoby,



zasady uzupełniania zasobów,



rachunek kosztów.

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

5

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów,



rachunek kosztów.

1.

zapotrzebowanie jest całkowicie określone,

2.

zapotrzebowanie jest stochastyczne, jednak parametry rozkładu opisującego wielkość
zapotrzebowania są stałe,

3.

zapotrzebowanie jest stochastyczne i ulega znacznej zmienności np. sezonowej,

4.

zapotrzebowanie jest nieznane.

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

6

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów



rachunek kosztów.

maksymalna

wielkość
zasobu

minimalna
alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

n

τ

τ

τ

τ

Czas

Czas

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

alarmująca

τ

τ

τ

τ

τ

n

1

n

2

n

3

n

4

T

T

T

T

T

maksymalna

minimalna

alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

τ

τ

τ

τ

początkowa

uzupełnienia

zasobu

n

n

n

n

Wielkość
zasobu

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

n

T

T

T

T

T

Czas

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

7

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów



rachunek kosztów.

maksymalna

wielkość
zasobu

minimalna
alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

n

τ

τ

τ

τ

Czas

Czas

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

alarmująca

τ

τ

τ

τ

τ

n

1

n

2

n

3

n

4

T

T

T

T

T

maksymalna

minimalna

alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

τ

τ

τ

τ

początkowa

uzupełnienia

zasobu

n

n

n

n

Wielkość
zasobu

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

n

T

T

T

T

T

Czas

STEROWANIE PROSTE

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

8

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów



rachunek kosztów.

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

n

T

T

T

T

T

Czas

maksymalna

wielkość
zasobu

minimalna
alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

n

τ

τ

τ

τ

Czas

maksymalna

minimalna

alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

τ

τ

τ

τ

początkowa

uzupełnienia

zasobu

n

n

n

n

Wielkość
zasobu

Czas

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

alarmująca

τ

τ

τ

τ

τ

n

1

n

2

n

3

n

4

T

T

T

T

T

STEROWANIE O STAŁYM OKRESIE

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

9

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów



rachunek kosztów.

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

n

T

T

T

T

T

Czas

Czas

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

alarmująca

τ

τ

τ

τ

τ

n

1

n

2

n

3

n

4

T

T

T

T

T

maksymalna

minimalna

alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

τ

τ

τ

τ

początkowa

uzupełnienia

zasobu

n

n

n

n

Wielkość
zasobu

maksymalna

wielkość
zasobu

minimalna
alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

n

τ

τ

τ

τ

Czas

STEROWANIE O OKRESIE ZMIENNYM I STAŁYM POZIOMIE

MAKSYMALNYM

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

10

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów



rachunek kosztów.

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

n

T

T

T

T

T

Czas

maksymalna

wielkość
zasobu

minimalna
alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

n

τ

τ

τ

τ

Czas

Czas

wielkość
zasobu

maksymalna

minimalna

alarmująca

τ

τ

τ

τ

τ

n

1

n

2

n

3

n

4

T

T

T

T

T

maksymalna

minimalna

alarmująca

T

1

T

2

T

3

T

4

τ

τ

τ

τ

początkowa

uzupełnienia

zasobu

n

n

n

n

Wielkość
zasobu

STEROWANIE O OKRESIE ZMIENNYM I ZMIENNYM

POZIOMIE MAKSYMALNYM

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

11

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Elementy procesu

sterowania zasobami

:

wielkość zapotrzebowania na zasoby



zasady uzupełniania zasobów



rachunek kosztów

K

m

– całkowite koszty

k

m

– jednostkowe koszty

m

agazynowania

m

agazynowania

K

r

– całkowite koszty

r

ealizacji

k

r

– jednostkowe koszty

r

ealizacji

zakupu (dostawy)

zakupu (dostawy)

K

b

– całkowite koszty niedoboru

k

b

– jednostkowe koszty niedoboru

zasobu (

b

raku zasobu)

zasobu (

b

raku zasobu)

K

n

– całkowite koszty

n

abycia

k

n

– jednostkowe koszty

n

abycia

lub wyprodukowania zasobu

lub wyprodukowania zasobu

r

K

b

K

m

K

n

K



Ważne!!!

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

12

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

K

m

– całkowite koszty

k

m

– jednostkowe koszty

magazynowania

magazynowania

→

koszty zamrożenia środków obrotowych

→

amortyzacja magazynu

→

amortyzacja magazynowych urządzeń transportowych

→

koszty operacyjne:

- robocizna personelu obsługującego
- koszty prowadzenia rejestrów
- koszty prowadzenia przeglądu zapasów
- koszty usług informatycznych



Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

13

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

K

r

– całkowite koszty realizacji

k

r

– jednostkowe koszty realizacji

zakupu (dostawy)

zakupu (dostawy)

→

koszty złożenia zamówienia

→

koszty transportu do magazynu



Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

14

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

K

b

– całkowite koszty niedoboru

k

b

– jednostkowe koszty niedoboru

zasobu (braku zasobu)

zasobu (braku zasobu)

→

dodatkowe koszty zakupu w warunkach pośpiechu,

→

koszty strat z tytułu opóźnień (kary umowne),

→

koszty utraconych możliwości produkcyjnych,

→

koszty utraconych możliwości sprzedaży



Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

15

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

K

n

– całkowite koszty nabycia

k

n

– jednostkowe koszty nabycia

lub wyprodukowania zasobu

lub wyprodukowania zasobu

→

……………..

→

……………..

→

……………..



Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

16

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Modele decyzyjne sterowania zapasami zasobów (1)

n

b

r

m

K

K

K

K

K

+

+

+

=

K

m

– całkowite koszty

magazynowania

K

r

– całkowite koszty realizacji

zakupu (dostawy)

K

b

– całkowite koszty niedoboru

zasobu (braku zasobu)

K

n

– całkowite koszty nabycia

lub wyprodukowania zasobu

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

17

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

Modele decyzyjne sterowania zapasami zasobów (2)

n

b

r

m

K

K

K

K

K

+

+

+

=

W grupie modeli deterministycznych zakłada się stałe warunki funkcjonowania
systemów zasobów. W modelach tego typu jedynym czynnikiem, z powodu
którego tworzy się zapas zasobów, jest ich

ograniczona mobilność

.

Potrzeba

stosowania

modeli

stochastycznych

wynika

najczęściej

z

zakłóceń

produkcyjnych

, których konsekwencją jest najczeđciej

losowe zapotrzebowanie

na zasoby.

Modele

stochastyczne

Modele

deterministyczne

MODELE DECYZYJNE

STEROWANIA ZAPASAMI ZASOBÓW

Plik:

ZASOBY_Wprowadzenie_s_p_[v3].doc

18

/

18

A. KADZIŃSKI,

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ STEROWANIA ZASOBAMI

NOTATKI