Wykład 30

12.02.2012

Leki prokinetyczne

1. Służą do regulacji motoryki przewodu pokarmowego
2. Regulują pasaż jelitowy
3. Zwiększają siłę skurczu
4. Zwiększają szybkość przesuwania się treści pokarmowej
5. Zwiększają szybkość opróżniania żołądka
6. Zapobiegają zaparciom

Zastosowanie:

1. Nerwice żołądka
2. Jelito drażliwe
3. Atonie pooperacyjne
4. Zaburzenia trawienia
5. Zaparcia
6. Stany spastyczne przewodu pokarmowego

Preparaty:

1 Metoklopramid

- poprawia łaknienie, w dużych dawkach działa przeciwwymiotnie, może powodować biegunkę,
zmęczenie, rozdrażnienie. Podajemy przed posiłkiem

–

Metoklopramid

2 Cizaprid

- pobudza motorykę, pobudza receptory serotoniny, skraca czas zalegania pokarmu, hamuje refluks
żołądkowo- jelitowy. Powoduje bóle, zawroty głowy, zmęczenie, nasila działanie leków działających na
OUN. W bardzo dużych dawkach powoduje kołatania serca, ból w klatce piersiowej

- Gasprid
- Coordinax

LEKI PROKINETYCZNE + DZIAŁANIE SPAZMOLITYCZNE NA PRZEWÓD POKARMOWY

Wskazania:

1. Kolki
2. Nerwice wegetatywne przewodu pokarmowego

Działania niepożądane:

1. Suchość
2. Zaparcia
3. Trudność w oddawaniu moczu

Preparaty:

1. Mebeweryna- Duspatalin/ retard
2. Trimebutyna
3. Skopolamina- wykaz A
4. Atropina- wykaz A
5. Hioscyjamina- Vegantalgin H (paracetamol + hioscyjamina) wykaz A

LEKI O DZIAŁANIU SPAZMOLITYCZNYM
- działają spazmolitycznie na drogi żółciowe, moczowe, rodne, przewodu pokarmowego

Preparaty:

1 Papaweryna

2 Pochodna papaweryny Drotaweryna
- ma słabsze działanie, ale jest bezpieczniejsza. Synergizm z lekami przeciwbólowymi.

Wskazania:
- kolki
- nerwice
- bolesne miesiączki
- stany spastyczne np. układu moczowego
Synonimy:
- No- spa/ forte
- Galo- spa

3 Alweryna

- Spazmolina
- złożony: Meteo- spazmyl o silniejszym działaniu

LEKI NA WZDĘCIA

SILIKONY
1. substancje, które obniżają napięcie powierzchniowe na granicy faz, działają wiatropędnie
2. nie można ich przedawkować, są bardzo bezpieczne
3. działanie niepożądane: nadmierne gazy
4. zastosowanie: kolki u dzieci, wzdęcia, uczucie pełności

Preparaty:

Simeticon:
1. Espumisan/ easie
2. Esputicon
3. Bobolic
4. Manti gasstop
5. Ulgix wzdęcia
6. Simeticon hasco
7. Gastrosil

SUROWCE WIATROPĘDNE

•

Koperek- woda Grip water, herbatka (pobudza też laktację)

•

Owoc anyżu

•

Owoc kminku- działa słabo sokopędnie i moczopędnie

•

Kolendra- Linalol (działa sokopędnie, żółciopędnie, żółciotwórczo)

SUROWCE ZWIĘKSZAJĄCE ILOŚĆ ENZYMÓW TRAWIENNYCH

•

Ananas- bromelia

•

Owoc papai- chymopapaina- stosuje się w zaburzeniach trawienia białka, usuwa również złogi
martwych komórek ze skóry (maseczki)

PROSTAGLANDYNY STOSOWANE W FARMAKOLOGII ŻOŁĄDKA

•

Mizoprostal
- Cytotek analog prostaglandyny PGE 1, wpływa na funkcjonowanie śluzówki błony śluzowej
żołądka, chroni żołądek przed kwasem solnym. Powoduje poronienia.

- stosuje się we wrzodach żołądka i dwunastnicy
- chroni przed NLPZ-tami

LEKI PRZECZYSZCZAJĄCE- ułatwiają defekację, czas pasażu co 8 godzin

Wskazania:

1. Zaparcia
2. Zatrucia
3. Przed zabiegami
4. Zaparcia przy złej diecie: mało wody i błonnika

Preparaty:

•

Błonnik- powinniśmy dziennie dostarczać od 40 do 60g, jest to dobre siedlisko dla flory
bakteryjnej, oczyszcza ze złogów, toksyn

•

Flora bakteryjna- Biogaja (probiotyk z mleka kobiet na przewlekłe zaparca)

•

Len nie odtłuszczony

•

Babka płesznika

OSMOTYCZNE LEKI PRZECZYSZCZAJĄCE - SOLE

•

Nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego

•

Chłoną wodę, upłynniają treść jelitową

•

Wywołują odruch skurczowy i defekację

•

Zwiększają ciśnienie osmotyczne

•

Siarczan magnezu- 1 cz wiąże 7 cz wody

•

Siarczan sodu” sól Glauberska

•

Fortrans- preparat złóżony, stosowany przed zabiegami

•

Preparaty złóżone- mieszanki fosforanów:

- wodorofosforan sodu- w gotowych wlewach

•

Enema

•

Rectanal

•

Fosfo laxative- do picia

•

Fleet phospho soda- do picia

CUKRY NA PRZECZYSZCZENIE

•

Laktuloza- nie wchłania się z przewodu pokarmowego, zwiększa ciśnienie osmotyczne, sprzyja
florze bakteryjnej

- Laktuloza
- Normalac
- Duphalac
- Laktulozum
- Laktulol

•

Sorbitol- alkohol cukrowy, stosowany w szpitalu, środek słodzący u cukrzyków

ŚRODKI POŚLIZGOWE

•

Parafina ciekła- długo stosowana upośledza wchłanianie witamin

•

Dokuzan sodowy- obniża napięcie powierzchniowe i ułatwia wnikanie wody do mas kałowych

- Laxol
- Acerumen- do usuwania woskowiny w uszach
- Audispray- do usuwania woskowiny w uszach

ŚRODKI DRAŻNIĄCE

1. jelito cienkie:
- olej rycynowy- kwas rycynowy tworzy mydło w jelicie, nie wolno w ciąży, gdyz może
powodować podrażnienia
2. jelito grube
- antrazwiązki:

•

powodują przekrwienie macicy, bolesne i mocne miesiączki, mleko u matki karmiącej
robi się gorzkie

•

powodują zapalenie nerek, krwawe biegunki, efekt rozleniwionego jelita

Senes:

1. -Regulax
2. Figura
3. Senalax
4. Senefol
5. Xenna- extra
6. Normosan
7. Normograf
8. Relax

Aloes:

1. Alax
2. Altra

Rzewień:

1. - Radirex
2. - Laxitab
3. - Rzewex

Kruszyna:

1. - Altra
2. - Hipokrates
3. - Slim figura
4. - Linea

 Inne:

1. - Normalax
2. - Tabulettae laxantes
3. - Adiolax
4. - Senelax
5. - Fructolak

–

Bisakodyl- lek syntetyczny, drażni jelito grube, powoduje ucieczkę elektrolitów, nasila

działanie glikozydów nasercowych, mleko i produkty mleczne neutralizują jego działanie

LEKI PRZECIWBIEGUNKOWE

•

Zwalniają pasaż jelitowy

•

Nie hamujemy biegunki bakteryjnej!

•

Przy biegunce podajemy florę bakteryjną, nawadniamy i podajemy elektrolity (Oksalit, Gastrolit)

ŚRODKI ŚCIĄGAJĄCE- denaturują białka na powierzchni błony śluzowej żołądka, utrudniają
wymianę płynów i mają właściwości przeciwzapalne

•

Garbniki: kora dębu, dębianka, borówka brusznica

- na biegunki wirusowe, bakteryjne, przymoczki
- dębiankę wykorzystuje się do produkcji tanniny- Tanninum albuminatum, Salotanal, Tanninal
- podajemy przed jedzeniem

•

Bizmut- działa przeciwbakteryjnie

•

Diosmectyd- Smecza zwiększa wytrzymałość błony śluzowej, nie zaburza fizjologicznego pasażu
jelitowego

ŚRODKI ADSORPCYJNE- na swojej powierzchni wiążą różne substancje np. toksyny. Upośledzają
wchłanianie innych leków

•

Pektyny zawarte np. w jabłku, marchewce, bananie, Hipp ORS

•

Węgiel leczniczy o dużej aktywności- 1g wiążę 300mg alkoholu

1g wiążę 400mg związków nasennych
Podajemy na toksyny bakteryjne

ŚRODKI WPŁYWAJĄCE NA ŚLUZÓWKĘ GŁADKĄ- zwiększają napięcie mięśni gładkich

•

Morfina

•

Difenyloksylat- Reasec (pochodna morfiny) działania niepożądane: bóle, zawroty głowy,
suchość

•

Loperamid: (działa objawowo)

- Stopera
- Laremid
- Loperamid/ imodium/ imodium instant

Leczenie biegunek bakteryjnych wywołanych przez bakterie G- enterobacteriace
- probiotyki
- woda
- węgiel
- pochodne 5-nitrofuranu
- furazolidon
- nifuroksazyd
- co- trimoksazol
- aminoglikozydy
- wankomycyna
- nystatyna

CHOROBY TRZUSTKI

•

Trzustka wydziela insulinę i glukagon

•

Sok trzustkowy ma charakter zasadowy pH ok. 8

•

Głównie trawi białka

•

Niewydolność trzustki prowadzi do nie trawienia białek i tłuszczów

•

Przy niewydolności trzustki- mała ilość enzymów podajemy PANKREATYNĘ- suchy wyciąg z
enzymów trzustkowych (nie rozgryzać)

- Neopankreatyna
- Kreon
- Lipankrea
- Hepa- merz
- Panzytrat
- Combizym

CHOROWY WĄTROBY

•

Wątroba wydziela żółć, cholesterol. Lecytyne

•

Jest odpowiedzialna za detoksykację organizmu

•

Wytwarza czynnik krzepnięcia krwi

•

Magazynuje glikogen

•

Ociepla krew, pomaga w utrzymaniu stałej temp ciała

•

Szczepionki na wątrobę: Engerix, Euvax

•

Ostropest plamisty- działa cytoprotekcyjnie

- Sylimarol
- Sylicynal
- Sylivit
- Sylimax
- Syligran

•

Karczoch(cynaryna) regeneruje i odtruwa wątrobę, obniża poziom LDL

- Cynarex
- Cynarei
- Cynacholin

•

Aminokwasy: arginina i ornityna

- Hepatil
- Hepasol
- Hepamerz

•

Witaminy z gr B gł 1,2,6

- Hepatil wit

•

Kwasy żółciowe

- kurkumina: Solaren
- rzodkwia czarna: Rapaholin/C
- związki terpenowe: Terpichol, Rovachol(działa rozkurczowo)

•

Syntetyczne kwasy żółciowe

- kwas decholowy: Raphacholin
- kwas dezoksycholowy: Esentiale forte, Eseliv duo
- kwas chenodeoksycholowy: Chenofalk
- kwas ursodeoksycholowy: Biliepar, Ursofalk, Ursocam. Proursan

•

NNKT + fosfolipidy + kwasy żółciowe: (regenerują wątrobę)

- Esentiale/ firte
- Eseliv/ duo

•

Inne leki:

- Hymecron- Cholestil działa żółciotwórczo, żółciopędnie
- Lif 52- bardzo mocno odtruwa
- Heparegen
- do picia: Helicur, Cholesol, Digestiol, wodny wyciąg z dziurawca
- Nikotynylometyloamid- Cholamid
- sole na wątrobę: Sal Carolinum