39

Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu

Gospodarka Polski

Zakres podstawowy. Grupa A

Nr

zad.

Przewidywana odpowiedź

Kryteria zaliczenia

Maks.

liczba

punktów

1.

a) B, b) B, c) P, d) P

Za podanie 2 poprawnych
odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za podanie 4 poprawnych
odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p .

2

2.

a) 2, II;
b) 3, III;
c) 1, I
Pszenżyto

Za 1 prawidłowe
przyporządkowanie . . . . . . . . . . 2 p .
Za 3 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . . 3 p .

Za podanie właściwej rośliny . . . 1 p .

4

3.

Przykładowe negatywne skutki:

emisja gazów cieplarnianych do atmosfery (głównie

–

CO

2

),

emisja pyłu węglowego,

–

dewastacja krajobrazu na skutek eksploatacji węgla

–

brunatnego metodą odkrywkową (wyrobiska, zwa-
łowiska),
powstawanie lejów depresyjnych na skutek eksplo-

–

atacji węgla brunatnego metodą odkrywkową oraz
eksploatacji węgla kamiennego metodą głębinową,
podgrzewanie wód powierzchniowych przez zrzuty

–

wód chłodniczych z elektrowni.

Za wymienienie 1 negatywnego
skutku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

4.

A. Energia elektryczna
B. Wagony towarowe

Za poprawne wykonanie
polecenia A . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za poprawne wykonanie
polecenia B . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

2

5.

a), d)

Za 1 poprawne zaznaczenie . . . . 1 p .

2

6.

Przykładowe bariery natury ekologicznej:

nieeksploatowane dotychczas pokłady węgla są po-

–

łożone na obszarach chronionych programem Natu-
ra 2000,
nie można zwiększać emisji CO

–

2

.

Przykładowe bariery natury pozaekologicznej:

zasoby węgla kamiennego i brunatnego wystarczą

–

maksymalnie na około 30 lat,
wydobycie węgla będzie maleć, a import tego su-

–

rowca do Polski będzie ograniczony.

Za podanie:
– bariery ekologicznej . . . . . . . . 1 p .
– bariery pozaekologicznej . . . . 1 p .

2

7.

b)

Za zaznaczenie prawidłowego
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

8.

a) 2, b) 4, c) 3, d) 1

Za 2 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 1 p .
Za 4 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 2 p .

2

40

9.

a) +
b) –
c) +
d) +

Za prawidłowe wstawienie
2 znaków . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za prawidłowe wstawienie
4 znaków . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p .

2

10.

gaz ziemny – nawozy azotowe
węgiel brunatny – energia elektryczna
sól kamienna – soda

Za poprawne uzupełnienie
1 wiersza legendy . . . . . . . . . . . 1 p .

3

11.

1 . b, c
2. a, f
3 . d, e

Za pogrupowanie:
– 2 obiektów . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
– 4 obiektów . . . . . . . . . . . . . . 2 p .
– 6 obiektów . . . . . . . . . . . . . . 3 p .

3

41

Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu

Gospodarka Polski

Zakres podstawowy. Grupa B

Nr

zad.

Przewidywana odpowiedź

Kryteria zaliczenia

Maks.

liczba

punktów

1.

a) P, b) P, c) B, d) B

Za podanie 2 poprawnych
odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za podanie 4 poprawnych
odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p .

2

2.

a) 2, II;
b) 3, I;
c) 1, III
Pszenica

Za 1 prawidłowe
przyporządkowanie . . . . . . . . . . 2 p .
Za 3 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . . 3 p .

Za podanie właściwej rośliny . . . 1 p .

4

3.

Przykładowe pozytywne skutki:

brak emisji gazów cieplarnianych do atmosfery

–

(głównie CO

2

),

brak emisji pyłu węglowego,

–

ograniczenie dewastacji krajobrazu na skutek zmniej-

–

szenia eksploatacji węgla brunatnego metodą od-
krywkową (wyrobiska, zwałowiska),
brak zagrożeń hydrologicznych w postaci rozwoju

–

leja depresyjnego,
regulacja odpływu rzecznego i zmniejszenie zagro-

–

żenia przeciwpowodziowego dzięki funkcjonowaniu
zbiorników retencyjnych.

Za wymienienie 1 pozytywnego
skutku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

4.

A. Celuloza
B. Stal surowa

Za poprawne wykonanie
polecenia A . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za poprawne wykonanie
polecenia B . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

2

5.

c), e)

Za 1 poprawne zaznaczenie . . . 1 p .

2

6.

Przykładowe przyczyny natury ekologicznej:

produkcja energii jądrowej ograniczy emisję pyłów

–

węglowych,
produkcja energii jądrowej ograniczy emisję CO

–

2

, jak

i innych gazów.

Przykładowe przyczyny natury pozaekologicznej:

zasoby węgla kamiennego i brunatnego wystarczą

–

maksymalnie na około 30 lat,
wydobycie węgla będzie maleć, a import tego su-

–

rowca do Polski będzie ograniczony.

Za podanie:
– przyczyny ekologicznej . . . . . . 1 p .
– przyczyny pozaekologicznej . . 1 p .

2

7.

c)

Za zaznaczenie prawidłowego
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

8.

a) 2
b) 3
c) 4
d) 1

Za 2 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 1 p .
Za 4 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 2 p .

2

42

9.

A . +
B . –
C . +
D . +

Za prawidłowe wstawienie
2 znaków . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za prawidłowe wstawienie
4 znaków . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p .

2

10.

ropa naftowa – benzyna
rudy miedzi – kable
węgiel kamienny – energia elektryczna

Za poprawne uzupełnienie
1 wiersza legendy . . . . . . . . . . . 1 p .

3

11.

1 . d, e
2. b, f
3 . a, c

Za pogrupowanie:
– 2 obiektów . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
– 4 obiektów . . . . . . . . . . . . . . 2 p .
– 6 obiektów . . . . . . . . . . . . . . 3 p .

3

43

Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu

Gospodarka Polski

Zakres rozszerzony. Grupa A

Nr

zad.

Przewidywana odpowiedź

Kryteria zaliczenia

Maks.

liczba

punktów

1.

a) Użytki zielone, b) Sady

Za rozpoznanie 1 formy . . . . . . 1 p .

2

2.

Zasada ta oznacza swobodny przepływ produktów
rolnych między krajami członkowskimi UE, bez opłat
celnych.

Za prawidłowe wyjaśnienie . . . . 1 p .

1

3.

b)

Za zaznaczenia właściwej
krainy geograficznej . . . . . . . . . 1 p .

1

4.

A .

Przykładowe przyczyny:

Polska systematycznie wycofuje się z prowadzenia

–

połowów na niektórych akwenach dalekomorskich,
np. na Morzu Ochockim, z powodów ekonomicz-
nych .
Morze Bałtyckie od lat staje się akwenem przeło-

–

wionym; odłowy niektórych gatunków, np. dorsza,
nie przynoszą zbyt dużych zysków. Ostatnio bardzo
surowe limity odłowów narzuciła Polsce Unia Euro-
pejska, chroniąc Bałtyk przed degradacją.

B .

Przykładowe wyjaśnienie:

Należy zwiększyć nakłady na unowocześnienie starej
oraz zakup nowej floty rybackiej, szczególnie daleko-
morskich trawlerów-przetwórni. Należy podpisać no-
we umowy na limity odłowów z najbardziej żyznych
łowisk (wybrzeże Nowej Funlandii, Morze Barentsa,
Morze Grenlandzkie).

Za podanie 1 przyczyny
w poleceniu A . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za poprawne wyjaśnienie
w poleceniu B . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

5.

c)

Za prawidłowe zaznaczenie . . . . 1 p .

1

6.

Przykładowa przesłanka ekologiczna:

Elektrownie jądrowe nie emitują do atmosfery CO

2

,

głównego sprawcy ocieplenia globalnego klimatu; po-
nadto nie emitują pyłów, które, jeśli są przechwytywa-
ne elektrofiltrami, muszą być deponowane na składo-
wiskach popiołów, co z kolei degraduje gleby i wody
podziemne .

Przykładowa przesłanka ekonomiczna:

Pokłady węgla kamiennego i brunatnego w Polsce bez
dużych inwestycji w nowe kopalnie wystarczą na około
30-letnią eksploatację, a bez podstawowego surowca
energetycznego przyszłość polskiej energetyki jest za-
grożona.

Za podanie przesłanki
ekologicznej . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za podanie przesłanki
ekonomicznej . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

2

7.

A .

Przykładowe przyczyny:

zamknięcie wielu energochłonnych i przestarzałych

–

zakładów przemysłowych na przełomie lat 80. i 90.
mniejsza praca przewozowa wykonana przez środki

–

transportu na początku lat 90.

B .

Odpowiedź: 7,1%

Za podanie 1 przyczyny
w poleceniu A . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za prawidłową odpowiedź
w poleceniu B . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

44

8.

b)

Za zaznaczenie właściwego
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

9.

a) Zabór rosyjski – 2
b) Zabór austriacki – 1
c) Zabór pruski – 3

Za poprawne uzupełnienie
1 podpunktu . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

10.

d)

Za zaznaczenie właściwego
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

11.

Przykładowe zmiany:

prywatyzacja bezpośrednia,

–

prywatyzacja pośrednia lub komercjalizacja.

–

Za podanie 1 zmiany . . . . . . . . 1 p .

2

12.

a)

Za właściwe rozpoznanie okręgu
przemysłowego . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

13.

Przykładowe argumenty:

we wschodniej Polsce mieszkają ludzie niezbyt za-

–

możni, którym nie wystarcza pieniędzy na korzysta-
nie z płatnych usług, co w efekcie jest czynnikiem
hamującym ich rozwój; poza tym niski stopień urba-
nizacji powoduje słaby rozwój bezpłatnych usług,
w dużych miastach, liczących ponad 500 tys. ludzi,

–

zamożni mieszkańcy stanowią na tyle dużą część po-
pulacji, że usługi płatne mogą się swobodnie roz-
wijać; poza tym duże miasta generują rozwój usług
bezpłatnych poprzez konieczność obsługi dużego
skupiska ludności (administracja, lecznictwo, szkol-
nictwo).

Za podanie 1 argumentu . . . . . . 1 p .

2

14.

a) 4; b) 2; c) 3; d) 6; e) 1; f) 5

Za 2 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 1 p .
Za 4 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 2 p .
Za 6 prawidłowych
przyporządkowań . . . . . . . . . . . 3 p .

3

15.

Przykładowe odpowiedzi:

A. 1. Woj. podlaskie, 2. Woj. lubelskie
B. Niemcy
C. 1. Wrocław, 2. Warszawa

Za poprawne wykonanie polecenia:
A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

45

Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu

Gospodarka Polski

Zakres rozszerzony. Grupa B

Nr

zad.

Przewidywana odpowiedź

Kryteria zaliczenia

Maks.

liczba

punktów

1.

a) Grunty orne, b) Lasy

Za rozpoznanie 1 formy . . . . . . 1 p .

2

2.

Zasada ta odnosi się do pierwszeństwa zbytu płodów
rolnych na rynku Wspólnoty, a także ochrony rynku
wewnętrznego przed napływem produktów spoza UE.

Za prawidłowe wyjaśnienie . . . . 1 p .

1

3.

a)

Za zaznaczenia właściwej
krainy geograficznej . . . . . . . . . 1 p .

1

4.

A .

Przykładowe przyczyny:

po roku 1990 załamał się eksport polskiej siarki na

–

rynek wschodni; silna recesja w produkcji przemy-
słowej objęła kraje byłego ZSRR – naszego głównego
odbiorcy siarki (do eksportu tego surowca zbudowa-
no nawet specjalną linię kolejową o znaczeniu ma-
gistralnym); podobna recesja objęła polskie zakłady
przemysłowe, w tym zakłady nawozów fosforowych
– głównego odbiorcy siarki i kwasu siarkowego,
po roku 1990 zaczęły się wyczerpywać złoża w kilku

–

dużych kopalniach, co w konsekwencji zniechęciło
inwestorów (z wyjątkiem kopalni w Osieku).

B .

Przykładowe wyjaśnienie:

Urządzenia te służą odsiarczaniu spalin, czyli pozba-
wianiu ich SO

2

oraz SO

3

. Odzyskiwana w ten sposób

siarka staje się konkurencją dla wydobywanej siarki ro-
dzimej, co w efekcie przyczynia się do redukcji wydo-
bycia tego surowca.

Za podanie 1 przyczyny
w poleceniu A . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za poprawne wyjaśnienie
w poleceniu B . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

5.

d)

Za prawidłowe zaznaczenie . . . . 1 p .

1

6.

Przykładowa korzyść ekologiczna:

Zamknięcie elektrowni atomowej starego typu (typ czar-
nobylski) w Ignalinie jest korzystne z uwagi na możliwość
wystąpienia awarii i skażenia radioaktywnego; drugą ko-
rzyścią jest budowa nowej elektrowni atomowej, która
nie będzie emitowała do atmosfery pyłów oraz CO

2

,

głównego sprawcy ocieplenia globalnego klimatu.

Przykładowa korzyść ekonomiczna:

Kurczące się dostępne zasoby węgla kamiennego i bru-
natnego Polski stwarzają konieczność poszukiwania
nowych źródeł energii; budowa pomostu energetycz-
nego pomiędzy Polską i Litwą zwiększy bezpieczeń-
stwo energetyczne naszego kraju.

Za podanie korzyści
ekologicznej . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za podanie korzyści
ekonomicznej . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

2

7.

A .

Przykładowe przyczyny:

zamknięcie wielu energochłonnych i przestarzałych

–

zakładów przemysłowych na przełomie lat 80. i 90.,
mniejsza praca przewozowa wykonana przez środki

–

transportu na początku lat 90.

B .

Odpowiedź: 17,2%

Za podanie 1 przyczyny
w poleceniu A . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
Za prawidłową odpowiedź
w poleceniu B . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

46

8.

b)

Za zaznaczenie właściwego
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

9.

a) Zabór pruski – 2
b) Zabór pruski – 3
c) Zabór rosyjski – 1

Za poprawne uzupełnienie 1 pod-
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3

10.

b)

Za zaznaczenie właściwego
punktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

11.

Przykładowe zmiany:

prywatyzacja bezpośrednia,

–

prywatyzacja pośrednia lub komercjalizacja.

–

Za podanie 1 zmiany . . . . . . . . . 1 p .

2

12.

b)

Za właściwe rozpoznanie okręgu
przemysłowego . . . . . . . . . . . . . 1 p .

1

13.

Przykładowe argumenty:

po roku 1990 w Polsce nastąpiła prywatyzacja wie-

–

lu dziedzin gospodarczych, co doprowadziło do
dynamicznego rozwoju prywatnego sektora usług,
obsługującego nowo powstałą, bogatą część społe-
czeństwa,
nastąpił gwałtowny rozwój usług wyspecjalizowa-

–

nych, powiązanych z sektorem bankowym i finanso-
wym, które są typowym, nieodłącznym elementem
gospodarki rynkowej wraz z pojawieniem się klasy
średniej.

Za podanie 1 argumentu . . . . . . 1 p .

2

14.

a) 4; b) 1; c) 3; d) 2; e) 6; f) 5

Za 2 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 1 p .
Za 4 prawidłowe
przyporządkowania . . . . . . . . . 2 p .
Za 6 prawidłowych
przyporządkowań . . . . . . . . . . . 3 p .

3

15.

Przykładowe odpowiedzi:

A. 1. Woj. śląskie, 2. Woj. dolnośląskie
B. 1. Litwa, 2. Rosja
C. Łódź, Gdańsk

Za poprawne wykonanie polecenia:
A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .
C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p .

3