BADANIE NEUROLOGICZNE

NIEMOWLĘCIA I MAŁEGO

DZIECKA.

Badanie neurologiczne dziecka

•

Badanie przeprowadza się u wszystkich

dzieci, u których lekarz pediatra stwierdził

nieprawidłowości mogące wynikać z choroby

układu nerwowego.

•

Wskazane jest również u dzieci, których w

okresie ciąży i/lub okołoporodowym

występowały nieprawidłowości (m.in.

otrzymały niskie wartości skali Apgar,

ciężko chorowały w okresie noworodkowym,

urodziły się przedwcześnie, przeszły

zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i in.).

•

Im wcześniej rozpoznaje się

nieprawidłowości, tym wcześniej

można rozpocząć leczenie, co w

pewnych przypadkach zwiększa

szansę ustąpienia dolegliwości.

Badanie neurologiczne dziecka – c.d.

1. Dokładny wywiad od rodziców lub opiekunów dziecka z

uwzględnieniem:

- okresu ciąży

- okresu okołoporodowego

- rozwoju psychoruchowego

- przebytych chorób

- aktualnych dolegliwości

- trudności szkolnych i wychowawczych

- Konieczności stałej opieki innych poradni

(w tym pedagogiczno – psychologicznej)

- obecności podobnych dolegliwości u członków

rodziny

- inne informacje istotne dla badania

Badanie niemowlęcia:

•

Najlepiej wykonywać w odstępach 3

mies. (1, 3, 6, 9, 12 mż)

•

Porównanie jego osiągnięć na danym

etapie życia do ogólnie przyjętych

norm rozwoju

W zależności od wieku niemowlęcia zawsze

należy ocenić:

•

obwód i kształt głowy

•

wymiary ciemiączek

•

szwy czaszkowe

•

funkcje nn czaszkowych

•

ruchy spontaniczne

•

napięcie mięśniowe

•

odruchy głębokie

•

reakcje odruchowe

•

Rozwój psychoruchowy (lokomocja i kontrola

postawy, koordynacja wzrokowo – ruchowa,

mowa, kontakty społeczne)

Badanie neurologiczne dziecka – c.d.

1. Właściwe badanie neurologiczne

2.Elementy badania pediatrycznego
3. Badanie psychologiczne

4. W uzasadnionych przypadkach badania

dodatkowe (m.in. badanie okulistyczne,

laryngologiczne, EEG, EMG, badanie

przewodnictwa nerwowo – mięśniowego,

potencjałów wywołanych, badania neuroobrazowe

i in.)

Odruchy obecne u niemowlęcia:

•

Odruch toniczny szyjny symetryczny i

asymetryczny

•

Odruch podparcia

•

Odruch prostowania

•

Odruch Landaua

•

Reakcja spadochronowa

•

Reakcja gotowości do skoku

•

Odruchy równowagi (oparcia, utykania,

gotowości do skoku)

Odruch Moro

-nagłe uderzenie o podłoże →natychmiastowe

odwiedzenie ramion i wyprostowanie kończyn
górnych ( I faza) i przywiedzenie kończyn do klatki
piersiowej ruchem obejmowania ( II faza).

Zanika między 2 a 4 mies życia

Odruchy chwytne z kończyn górnych:
2-3 mies

Odruchy chwytne z kończyn dolnych:
6-9 mies

Ocena wybranych odruchów prymitywnych i

automatyzmów noworodkowych

Odruch podparcia ( odruch postawy)

- Zbliżanie kończyn do podłoża, przy

wywieraniu ucisku na stopy →toniczne

napięcie mięśni zginaczy i prostowników (

podpiera się kończynami)

- Zanika na przełomie 4-5 mies

Objaw lalki
- podczas skrętu głowy noworodka na

bok występuje ruch gałek ocznych
odwrotny do ruchu głowy

- Zanika między 10 a 15 dniem życia

Odruch ssania

- Włożenie czubka palca do ust noworodka

4. Odruch szukania

- Dotknięcie w okolicy kącika ust

- Pełny odruch jest stwierdzany po 34 tyg życia

płodowego

Odruch ssania

- Włożenie czubka palca do ust noworodka

4. Odruch szukania

- Dotknięcie w okolicy kącika ust

- Pełny odruch jest stwierdzany po 34 tyg życia

płodowego

Odruch Landaua ( odruch prostowania)

Trzymanie poziomo niemowlęcia z twarzą

zwróconą do podłoża → uniesienie głowy
do góry, łukowate ustawienie tułowia

- Od 5 mies do 3 rż.

Reakcja spadochronowa

- Dziecko trzymane jest w powietrzu za tułów

→

zbliżamy do podłoża , dochodzi do

reakcji obronnej- wyprostowanie kończyn
górnych

- - od 8 mies

• Małogłowie prawdziwe ( microcephalia vera) :

powstaje pomiędzy 8-20 tyg życia płodowego-
zaburzenia proliferacji, uwarunkowana
genetycznie,( AR)

• Małogłowie wtórne – w wyniku zaburzeń

metabolicznych, zakażeń
wewnątrzmacicznych, stan neurologiczny jest
bardziej zaburzony

• Wodogłowie: poszerzenie układu

komorowego ( wrodzone lub nabyte)

• Wodogłowie w zespołach: Dandego- Walkera,

Arnolda- Chiariego

• Wielkogłowie i wielkomózgowie ( AR)

Mózgowe porażenie dziecięce

• 1,5 - 3 na 1000 żywo urodzonych dzieci

• zespół chorobowy, na który składają się

zaburzenia postawy i czynności ruchowych o

charakterze niepostępującym, będące

następstwem uszkodzeń lub zaburzeń

rozwojowych mózgu znajdującego się we

wczesnym stadium rozwoju.

• Inne objawy: upośledzenie umysłowe,

padaczka, zaburzenia percepcji słuchowej,

wzrokowej, zaburzenia mowy

Przyczyny występowania MPDz:

• 40%- czynniki przedporodowe
• 10% -czynniki okołoporodowe
• 50%- czynniki poporodowe
W ww. z. niedotleniowo- niedokrwienny-u

urodzonych o czasie oraz wylewy
śródczaszkowe u wcześniaków

Mózgowe porażenie dziecięce

Postacie:
• spastyczna
• pozapiramidowa
• móżdzkowa
• mieszane

Choroby nerwowo-mięśniowe

1. Dystrofie mięśniowe:
- d.m. typu Duchenne’a
- d.m. Beckera
- d.m. Emery’ego-Dreifusa
- d. obręczowo – kończynowa
- d. twarzowo-łopatkowo-ramienna
- dystrofie wrodzone

Choroby nerwowo-mięśniowe

2.

Wrodzone uszkodzenie komórek rogów

przednich rdzenia i opuszki:

typ I – choroba Werdniga Hoffmanna,
typ II
typ III – Kugelberga-Welander)

Fakomatozy (choroby / dysplazje

neuroektomezodermalne)

•

Schorzenia cechujące się

występowaniem zaburzeń rozwojowych

tkanek pochodzących z 3 listków

zarodkowych

•

Zmiany mają charakter znamion

barwnikowych, guzów, torbieli,

charakteryzujących się potencjalną

skłonnością do rozrostu nowotworowego

Fakomatozy (choroby / dysplazje

neuroektomezodermalne)



Schorzenia cechujące się występowaniem

zaburzeń rozwojowych tkanek

pochodzących z 3 listków zarodkowych



Zmiany mają charakter znamion

barwnikowych, guzów, torbieli,

charakteryzujących się potencjalną

skłonnością do rozrostu nowotworowego



Większość ma charakter dziedziczny



Często występowanie postaci poronnych,

skąpoobjawowych

Fakomatozy (choroby / dysplazje

neuroektomezodermalne)

•

Stwardnienie guzowate (choroba Bourneville’a –

Pringla)

•

Nerwiakowłókniakowatość

•

Choroba Sturge – Webera (naczyniakowatość

twarzowo-mózgowa)

•

Choroba Hippla-Lindaua (naczyniakowatość

siatkówkowo-móżdżkowa)

•

Ataksja-teleangiektazja (Zespół Luis-Bar)

Nerwiakowłókniakowatość

( typ 1Recklinghausena)

Gen- na długim ramieniu chromosomu 17
Objawy:
• Palmy cafe au lait
• Glejak nerwu wzrokowego
• Guzki siatkowki
• Nerwiakowłókniaki- guzki o różnej lokalizacji

Stwardnienie guzowate (choroba Bournevillea –

Pringle’a)

Objawy:
• Guzki angifibroma na twarzy ( guzki Pringle

’

a)

• Włókniaki okołopaznokciowe
• Skóra szagrynowa
• Padaczka (70-90%)
• Opóźnienie rozwoju psychoruchowego
• Zmiany w badaniu MRI
• Torbiele nerek

Choroba Sturge’a Webera

Objawy:
• Znamię koloru czerwonego wina
• Jaskra
• Niedowład połowiczy
• Padaczka
• Opóźnienie rozwoju umysłowego

Choroba Hippla-Lindaua

Naczynia w móżdżku lub siatkówce
Objawy:
• Naczyniakowatość siatkówki
• Objawy móżdżkowe

Choroby układu pozapiramidowego

• Pląsawica ( choroba Hantingtona)
• Dystonia torsyjna
• Choroba tikowa ( zespół Gilles’a de la

Tourett’a)

• Drżenie samoistne