S

S

z

z

k

k

o

o

ł

ł

a

a

P

P

o

o

d

d

s

s

t

t

a

a

w

w

o

o

w

w

a

a

n

n

r

r

3

3

2

2

w

w

O

O

l

l

s

s

z

z

t

t

y

y

n

n

i

i

e

e

Opracowały:

Barbara Kibitlewska – nauczyciel bibliotekarz

Grażyna Mazurek - socjoterapeuta

Olsztyn 2005

2

Spis treści

Wstęp .................................................................................................... 3

Charakterystyka programu .................................................................... 5

Charakterystyka grupy świetlicowej ...................................................... 7

Diagnoza problemów występujących w świetlicy szkolnej .................... 9

Literatura ............................................................................................. 12

Załączniki – Scenariusze..................................................................... 13

3

Wstęp

Z chwilą rozpoczęcia nauki szkolnej dziecko wkracza w zupełnie

nowy etap swojego życia. Spotyka się z sytuacją wymagającą zmian

w dotychczasowym sposobie życia, w którym dotąd dominowała

zabawa. Zmienia się podstawowa forma aktywności dziecka, którą staje

się nauka. Jednocześnie niemal od pierwszych dni nauki działalność

dziecka podlega ocenie. Uczeń przebywa w szkole głównie po to,

by nabyć wiedzę przedmiotową i umiejętności z tą wiedzą związane.

Współczesne dzieci bardziej niż kiedykolwiek potrzebują miłości,

życzliwego słowa i uśmiechu. Udziela im się pośpiech, zdenerwowanie

rodziców, ich lęki i obawy o przyszłość.

Po zajęciach lekcyjnych uczeń ma możliwość korzystania

ze świetlicy szkolnej. Jest ona miejscem, gdzie spędza on sporą ilość

wolnego czasu. Często właśnie tutaj mają ujście wszelkie emocje

nagromadzone w dziecku.

Bardzo pomocne w rozwiązywaniu tego typu problemów może być

wykorzystanie biblioterapii. Biblioterapia jest to działanie terapeutyczne

opierające się o zastosowanie materiałów czytelniczych, rozumiane jako

środek wspierający proces terapeutyczny, które jest rodzajem

psychicznego wsparcia, pomocy w rozwiązywaniu osobistych problemów

danej osoby poprzez ukierunkowane czytanie

1

1

Borecka I.: Biblioterapia w szkole. Poradnik dla nauczycieli. Legnica 1998

Książka uczy cię zastanawiać się nad życiem

i jego sprawami, prowadzi cię jakby za rękę przez

wądolce i mielizny, żebyś nie błądził, ścieżki twoje

prostuje, a przede wszystkim uczy cię radości życia.

Gustaw Flaubert

4

Umiejętnie dobrana i wykorzystana literatura dziecięca może

spełnić

nieocenioną

funkcję

terapeutyczną

w

radzeniu

sobie

z nagromadzonymi emocjami.

Warto wrócić do motywów „Kopciuszka” i innych postaci z literatury

dziecięcej ukierunkowując ich pozytywne oddziaływanie na relacje

między dziećmi, wyeliminować zaburzenia w ich zachowaniu . Taką też

rolę ma spełnić opracowany przez nas program biblioterapetyczny, który

wspierać będzie proces socjoterapeutyczny.

5

Charakterystyka programu

Program zajęć biblioterapeutycznych opracowany został z myślą

o dzieciach uczęszczających do świetlicy szkolnej, stwarzających

problemy

wychowawcze.

Ma

on

charakter

psychoedukacyjny,

uwzględnia także elementy procesu socjoterapeutycznego. Szczególny

nacisk kładzie na kształtowanie osobowości ucznia i wsparcie jego

rozwoju.

Program uwzględnia następujące etapy procesu biblioterapeutycznego:

samodzielne czytanie, słuchanie lub oglądanie odpowiednio

dobranych środków (fragmenty tekstów, adaptacji filmowych),

identyfikacja z bohaterem lub bohaterami literackimi, przeżycia

związane z utworem (emocjonalne wyciszenie dziecka),

element niezbędny – stan katharsis (oczyszczenia) który pojawia się

w trakcie czytania lub po jego zakończeniu; czucie ulgi, odreagowanie

psychiczne, odreagowanie agresji,

wgląd w samego siebie, wniknięcie w swoje problemy,

zmiana w zachowaniu lub postępowaniu młodego człowieka; nie musi

to nastąpić od razu .

Celem głównym programu jest: pomoc uczniom, którzy z różnych

względów potrzebują psychicznego wsparcia, rzeczowej informacji

i pomocy w rozwiązywaniu ważnych dla nich problemów oraz

zapobieganie nieprawidłowej adaptacji dzieci do warunków życia

i wymagań otoczenia poprzez uczenie ich pozytywnego patrzenia

na siebie, swoje życie i otoczenie.

6

Cele szczegółowe:

kształtowanie umiejętności współżycia i współdziałania w grupie,

wdrożenie do przestrzegania obowiązujących norm i zasad

wychowania,

rozwijanie umiejętności rozpoznawania, wyrażania i rozumienia uczuć

własnych i cudzych,

wyrabianie umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych,

° umiejętność komunikowania się,
° wyrażanie własnych przekonań, uczuć, oraz dostrzeganie ich

u innych osób,

° akceptowanie odmienności,
° umiejętność rozwiązywania sytuacji konfliktowych, panowania nad

emocjami,

rozwijanie poczucia odpowiedzialności za podejmowane działania,

wprowadzenie dzieci w świat literatury,

zapoznanie z terapeutyczną funkcją tekstu literackiego,

umacnianie – poprzez literaturę - pozytywnych przeżyć: radości,

humoru, miłości do ludzi i zwierząt

7

Charakterystyka grupy świetlicowej

Świetlica, to miejsce, do którego uczęszczają uczniowie przed

i po lekcjach. Celem jej działalności zgodnie z zapisem w STATUCIE

SZKOŁY jest zapewnienie opieki uczniom przed zajęciami lekcyjnymi

i po ich zakończeniu, a także stworzenie warunków do wypoczynku,

relaksu, odrobienia prac domowych i zjedzenia posiłku.

W świetlicy funkcjonującej przy Szkole Podstawowej nr 32

w Olsztynie są dwa pomieszczenia: jedno większe przystosowane

do charakteru prowadzonych zajęć. Oprócz stolików, przy których

odbywają się zajęcia plastyczne oraz zajęcia z wykorzystaniem gier

planszowych i układanek są tu także zabawki do zabaw tematycznych,

klocki a także sprzęt RTV.

Drugie niewielkie pomieszczenie jest miejscem, gdzie dzieci mają

możliwość zjedzenia kanapek i wypicia herbaty. Są tam również cztery

komputery,

wykorzystywane

głównie

do

gier

logicznych

i zręcznościowych dostosowanych do wieku wychowanków świetlicy.

Szkoła pracuje na dwie zmiany, dlatego też zespół świetlicowy

tworzą dwie grupy: przedpołudniowa i popołudniowa. Każda z grup liczy

od 30 do 35 osób. Są to dzieci z klas I-III. Najliczniejszą grupę stanowią

uczniowie klas pierwszych, gdyż są one najmniej samodzielne,

najmniejszą uczniowie klas trzecich.

Wychowankowie świetlicy pochodzą z różnych środowisk. Są to

grupy koedukacyjne (ostatnio z przewagą chłopców).

Obecnie do świetlicy szkolnej uczęszcza coraz więcej dzieci

nadpobudliwych, które wykazują nadaktywność ruchową, a także dzieci

nieśmiałych, zagubionych, mających trudności adaptacyjne.

Zajęcia w świetlicy szkolnej prowadzone są pod kątem potrzeb

i zainteresowań dzieci. Coraz mniejszą popularnością cieszą się zajęcia

8

czytelnicze, które mogą oddziaływać terapeutycznie na dzieci

z opisanymi problemami.

9

Diagnoza problemów występujących w świetlicy szkolnej

Diagnoza to pierwszy etap postępowania terapeutycznego.

Jej głównym celem jest wyodrębnienie sytuacji i problemów, które

występują w danej grupie. W grupie świetlicowej występuje wiele

problemów, które nie zawsze ujawniają się przy pierwszych kontaktach

ze świetlicą. Sytuacja psychospołeczna dziecka przekraczającego próg

świetlicy jest dość złożona, zwłaszcza, że są to dzieci w wieku od 7 do

9 lat. Większość dnia spędzają one w szkole. Świetlica zastępuje im

opiekę rodziców przed lub po lekcjach. Ich oczekiwania często bywają

rozczarowaniem. Znajdują się w grupie, w której obowiązują normy

czasami odbiegające od zasad przyjętych w domu rodzinnym.

Nie wszystkie dzieci są w stanie sprostać i podporządkować się ogólnie

przyjętym normom. Własna obserwacja, rozmowy z wychowawcami

i rodzicami pozwoliły mi na wytypowanie problemów pojawiających się

w świetlicy szkolnej, ich ignorowanie może doprowadzić do poważnych

trudności wychowawczych, a nawet do nieprzystosowania społecznego.

Problemy obserwowane u dzieci uczęszczających do świetlicy:

1.

Nieśmiałość

Jest to złożona przypadłość, która pociąga za sobą całą gamę

skutków – od lekkiego uczucia skrępowania, nieuzasadnionego lęku

przed ludźmi aż do skrajnej nerwicy. Nieśmiałość jest obroną przed

negatywną samooceną lub negatywną oceną ze strony innych. Może być

ona chwilowa(przeżywana w niektórych sytuacjach), przejściowa

(związana z dynamiką rozwoju psychicznego i trwała (charakteryzująca

pewnych ludzi przez całe życiu

10

2.

Odrzucenie lub izolacja.

Jednym z ważnych czynników rozwoju dziecka jest jego związek z grupą

i poczucie przynależności do niego. Grupa stwarza mu poczucie

bezpieczeństwa, zwłaszcza, gdy dość długo przebywa w niej

i w pewnym sensie zastępuje mu ona dom rodzinny (tak jest

w przypadku grupy świetlicowej). Odrzucenie lub izolacja dziecka

powoduje silne zachwianie jego potrzeby bezpieczeństwa.

3. Zachowania agresywne

Coraz częściej obserwowanym zjawiskiem wśród dzieci uczęszczających

do świetlicy jest agresja. Agresywne zachowania dzieci widoczne są już

od najmłodszych lat. Kwalifikuje się je jako najbardziej przeszkadzające

postępowanie, na które najtrudniej wywrzeć jakikolwiek wpływ.

Umiejętności, jakie dzieci muszą nabyć, aby panować nad swoimi

agresywnymi

impulsami

oraz

nawiązywać

oraz

utrzymywać

zadowalające kontakty z rówieśnikami powinny być ćwiczone.

W momencie ujawnienia się agresji należy przekazać dzieciom

umiejętność i gotowość do praktykowanie konstruktywnego, zgodnego,

ustępliwego zachowania, które ma na celu przezwyciężenie konfliktów.

Świadome ukierunkowanie przezwyciężania pedagogicznymi środkami

agresji i wybuchów złości jest bardzo ważne. „Wściekłość”, czy złość jest

stanem wysokiego wewnętrznego napięcia, które nie zawsze będzie

występować i nie wolno go tłumić, bo może się ujawnić w najmniej

odpowiednim momencie i doprowadzić nawet do fizycznego krzywdzenia

rówieśników.

Wyżej zdiagnozowane problemy ujawniające się w świetlicy mogą

być spowodowane dziecięcymi przeżyciami, w domu, w szkole,

na podwórku. Warto więc im się przyjrzeć bliżej i poszukać

11

analogicznych sytuacji w literaturze dziecięcej. Często opisane tam

sposoby radzenia sobie bohaterów z kłopotami mogą stanowić

podpowiedź dla dziecka, jak sobie poradzić w życiu z własnymi

problemami. Jest to właśnie celem biblioterapii.

Zajęcia będą prowadzone według wcześniej opracowanych

scenariuszy. W doborze literatury dziecięcej, gier i zabaw kierowałyśmy

się potrzebami dzieci oraz ich problemami. Będziemy również brały pod

uwagę informacje zwrotne uzyskiwane od dzieci po zajęciach

(tzw. rundka). W miarę rozwoju sytuacji w grupie modyfikowane mogą

być wcześniej zaplanowane scenariusze.

12

Literatura

1. Bąk Jolanta, Wiewióra-Pyka Elżbieta, Bajkowe spotkania. Program

zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla uczniów szkoły

podstawowej, Kraków 2003.

2. Borecka Irena, Biblioterapia w szkole. Poradnik dla nauczycieli,

Legnica 1998.

3. Borecka Irena, Biblioterapia w edukacji czytelniczej i medialnej

w szkole podstawowej i gimnazjum. Materiały dydaktyczne dla

nauczycieli i bibliotekarzy, Wałbrzych 2002.

4. Kruszewski Tadeusz, O roli książki w terapii, „Świat Problemów”

2000 nr 5

5. Molicka Maria, Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie

terapii, Poznań 2002.

6. Nitsch Cornelia, Bajki pomagają dzieciom. Opowieści, które

uzdrawiają, pocieszają i dodają odwagi, Warszawa 2001.

7. Portmann Rosemarie, Gry i zabawy kształtujące pewność siebie,

Kielce 2001

13

Załączniki – Scenariusze

Miejsce zajęć to świetlica szkolna.

Przewidywana liczebność grupy to od 15 do 18 osób.

Zajęcia odbywać się będą raz w tygodniu przez 45 minut. Zakładamy

przeprowadzenie 12 zajęć.

Planowana problematyka zajęć to:

1. Wzmacnianie poczucia własnej wartości.

2. Poczucie przynależności do grupy.

3. Kontrolowanie własnej złości i agresji.

14

Temat 1:

Z

Z

A

A

J

J

Ę

Ę

C

C

I

I

A

A

W

W

P

P

R

R

O

O

W

W

A

A

D

D

Z

Z

A

A

J

J

Ą

Ą

C

C

E

E

Cele:

− integracja grupy
− uświadomienie dzieciom konieczności przestrzegania zasad

i norm

− wyzwalanie uczucia zadowolenia i radości

Tok zajęć:

1. Rozmowa wstępna dotycząca zajęć (wyjaśnienie, na czym będą

one polegały)

2. Autoprezentacja – osoby prowadzące przedstawiają się.

3. Przedstawienie się uczestników zajęć - można zaproponować, aby

przedstawiając swoje imię dziecko nawiązało do postaci literackiej

np. „Jestem Alicja, jak Alicja z krainy czarów”

4. Zabawa „Zwierzęta” – dzieci podają nazwę ulubionego zwierzątka,

rozbiegają się po sali i naśladują je.

5. „Kaczka Dziwaczka” – odtworzenie piosenki wg wiersza Jana

Brzechwy.

6. Po wysłuchaniu piosenki dyskusja uczestników na temat, „Co by

się działo, gdybyśmy nie przestrzegali przyjętych norm i zasad?”

7. Ustalenie kontraktu zajęć – każdy z uczestników przykleja na

tablicy karteczkę z proponowanymi zasadami, które powinny

obowiązywać na zajęciach. Wspólne omówienie i zebranie

zaproponowanych zasad.

8. Zabawa w rytmie piosenki „Kaczka Dziwaczka”

9. Podsumowanie zajęć – „rundka”

10. Pożegnanie własnym ustalonym okrzykiem lub piosenką.

15

Temat 2:

C

C

O

O

W

W

N

N

A

A

S

S

S

S

I

I

E

E

D

D

Z

Z

I

I

?

?

Cele:

− uświadomienie dzieciom, że każdy z nas posiada cechy

pozytywne i negatywne,

− utożsamianie się z postacią Mateusza, szukani wspólnych cech,
− rozwijanie poczucia własnej wartości

Tok zajęć:

1. Wprowadzenie w tematykę zajęć. Prowadzący nagranie z muzyką

poważną, dzieci leżą wygodnie na dywanie

2. Prowadzący zapoznaje dzieci z treścią bajki terapeutycznej Virginii

Walters pt. „Wspaniały potwór Mateusza”, zadając pytania do

tekstu.

3. Zabawa w „Potworki. Prowadzący włącza muzykę grozy np.

Bacha, dzieci chodzą po sali w rytm muzyki, jedna wyznaczona

osoba pokazuje, jakim może być potworkiem, wszyscy ją

naśladują.

Na przerwę w muzyce – zmiana „potworka”.

4. Jaki „potworek„ w nas siedzi? Rysowanie lub malowanie farbami

potworka.

5. Dzieci wymieniają się swoimi pracami i omawiają trzymaną właśnie

pracę.

6. Rundka podsumowująca – dzieci odpowiadają na pytanie, czy

mają swojego potworka podobnie jak bohater bajki.

7. Pożegnalny okrzyk.

16

Temat 3:

W

W

J

J

A

A

K

K

I

I

S

S

P

P

O

O

S

S

Ó

Ó

B

B

W

W

Y

Y

Ł

Ł

A

A

D

D

O

O

W

W

U

U

J

J

E

E

M

M

Y

Y

Z

Z

Ł

Ł

O

O

Ś

Ś

Ć

Ć

?

?

Cele:

− ukazywanie uczestnikom możliwości radzenia sobie w trudnych

sytuacjach,

− rozwijanie poprawnych relacji w grupie,
− integracja grupy

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie – „rundka”. Prowadzący nawiązuje do sytuacji

związanej z agresywnym zachowaniem, opowiada o tym, co się

zdarzyło, chętne dzieci wypowiadają się na ten temat.

2. Wysłuchanie fragmentu znanej piosenki hip-hopowej z tekstem nie

zawierającym wulgaryzmów (wspólna zabawa przy tej piosence)

3. Przeczytanie opowiadania Małgorzaty Musierowicz pt. „Bijacz”

(Dzieci siedzą w kręgu).

4. Omówienie zachowania tytułowego bohatera, szukanie analogii

w życiu codziennym.

5. Przygotowanie w grupach krótkich inscenizacji w oparciu o jedną

scenkę z opowiadania. Przedstawienie scenek przez poszczególne

grupy.

6. Podsumowanie – „rundka” Uczestnicy siedząc w kręgu kolejno

kończą zdanie: „Nie chcę być bijaczem, ponieważ...”

7. Pożegnalny okrzyk.

17

Temat 4:

C

C

Z

Z

A

A

S

S

E

E

M

M

C

C

Z

Z

U

U

J

J

Ę

Ę

S

S

I

I

Ę

Ę

S

S

A

A

M

M

O

O

T

T

N

N

Y

Y

Cele:

− stwarzanie sytuacji wzmacniających poczucie bezpieczeństwa

i akceptacji,

− ukazywanie pozytywnych cech osobowości,
− integracja z grupą,

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie

Wysłuchanie muzyki – motywu przewodniego z bajki Kopciuszek.

Dzieci z zamkniętymi oczami słuchają nagrania, wykonują

głębokie wdechy i wydechy.

2. Prowadzący czyta bajkę o Kopciuszku, urywa przed jej

zakończeniem i prosi uczestników zajęć o dokończenie.

3. Podział na grupy. Dzieci w grupach wykonują ilustrację do baśni.

4. Omówienie prac, nawiązanie do sensu baśni. Wyszukanie

w innych baśniach postaci, które były tak osamotnione jak

Kopciuszek.

5. Zabawa w „Bal w pałacu” przy muzyce – podskoki, kołysanie,

węże, kółko itp...

6. Podsumowanie zajęć – „rundka”

18

Virginia Walter’s - Wspaniały Potwór Mateusza

(Maxwell's Magnificent Monster )

Mateusz miał Wspaniałego Potwora. Potwór pojawiał
się zawsze wtedy, gdy chciał tego Mateusz. Jeżeli Mateusz
nie dostawał tego czego chciał, lub dostawał to czego nie
chciał...
Jeżeli przyjaciele Mateusza nie chcieli się bawić z nim,
lub nie chcieli grać we właściwe gry ...
Jeżeli rodzice Mateusza mówili mu, co ma robić …

Wtedy Wspaniały Potwór Mateusza wychodził na

zewnątrz. Mateusz wypuszczał swojego Wspaniałego
Potwora poprzez myślenie:

− To straszne, że nie mogę tego, co chcę
− Nie mogę tego znieść, kiedy rzeczy nie idą po mojej

myśli

− Inni ludzie powinni robić to, co chcę
− Moi przyjaciele są wstrętni, kiedy nie bawią się ze

mną. Oni powinni być ukarani
Potwór Mateusza był naprawdę przerażający. Miał
czerwoną, warczącą twarz, z dużymi ostrymi zębami. Głos
grzmiący i wrzeszczący. Tupał i kopał nogami. Potwór
Mateusza ranił każdego, kogo zobaczył.
Rodzice Mateusza byli bardzo źli na Potwora, ponieważ
był on bardzo głośny i nieposłuszny. Uważali, że Mateusz
powinien kontrolować go lepiej i karali go za każdym
razem, gdy pozwalał Potworowi wyjść.
Przyjaciele Mateusza bali się Potwora i uciekali, gdy się
pojawiał.
Nauczyciele Mateusza byli smutni i zaniepokojeni, gdy
Potwór wychodził na zewnątrz w szkole.
„To bardzo źle, że Mateusz pozwalał tak hałasować
Potworowi przez cały czas – myśleli - On byłby bardziej
dającym się lubić chłopcem gdyby nie to.”
Myśleli także – „Trudno nam uczyć w klasie, w której jest
Potwór.”
Kazali mu zostawać w szkole po lekcjach zawsze wtedy,
gdy zabierał Potwora do klasy.
Mateusz zaczynał być zmęczony obecnością Potwora.

− Nie spełniasz prawidłowo swojego zadania, gdy

jesteś na zewnątrz. Nie pomagasz mi dostać tego, czego
chcę I nie jesteś potem już tak wspaniały.

− To nie moja wina - powiedział Potwór - Tylko twoja.

Za każdym razem gdy mówisz sobie te magiczne słowa
...Jest okropnie! ...Nie mogę tego znieść! ...Muszę postawić

Jak sądzisz, co myślał
Mateusz, aby umożliwić
swojemu Wspaniałemu
Potworowi wyjście na
zewnątrz?

Czy możesz zgadnąć, jak
czuł się Mateusz, gdy jego
Potwór wychodził na
zewnątrz?

Czy wiesz, co myśleli o
potworze rodzice
Mateusza?

A co myśleli na ten temat
przyjaciele i nauczyciele
Mateusza?







Jak myślisz, co odczuwał
Mateusz w związku ze
swoim potworem, kiedy
jego rodzice karali go,
przyjaciele uciekali od
niego, a nauczyciele kazali
mu zostawać po lekcjach?

19

na swoim! - wtedy ja się pojawia - to schemat ...

− Dobrze - powiedział Mateusz - to znaczy, że jeżeli

nie powiem tych magicznych słów, to nie wyjdę na
zewnątrz?

− No prawie - powiedział Potwór - To nie jest całkiem

proste. Lepiej było by gdybyś zmienił swoje myślenie, niż
tylko słowa... i zastosował to w praktyce.

− Dlaczego

mi

to

mówisz?

Zapytał

Mateusz

podejrzliwie

− Ponieważ zmęczyłem się już tym wiecznym

wychodzeniem na zewnątrz. Mówisz magiczne słowa cały
czas, a ja wciąż muszę przychodzić i wychodzić. To takie
wyczerpujące. Chciałbym mieć trochę wakacji i poleżeć
gdzieś na plaży.

− Och! - powiedział Mateusz - Dobrze. Wypraktykuję to

inne myślenie i zobaczę jak ono działa.
Więc kiedy rzeczy nie idą pomyśli Mateusza, wtedy

ciężko pracuje nad zmianą magicznych słów i myślenia,

aby wszystko układało się dobrze.

On zmienił „to okropne” na” to bardzo źle”
On zmienił „nie mogę tego znieść” na „ja nie lubię tego,
ale mogę to znieść”,
On zmienił „nie mogę dostać tego, kiedy chcę” na „ja
wolałbym mieć to kiedy chcę, ale nie muszę tego mieć
od zaraz”
a także to ”moi przyjaciele są strasznymi, złymi ludźmi,
bo nie dają mi tego, co chciał, powinni być ukarani” na
„nie zawsze podoba mi się ich zachowanie, ale są tylko
ludźmi i mogą mieć swoje złe zachowania i mimo to
mogą być wciąż dobrymi przyjaciółmi”
Potwór Mateusza przychodził coraz rzadziej i rzadziej.
Rodzice Mateusza rzadziej się na niego złościli i rzadziej
też go karali.
Przyjaciele Mateusza nigdy więcej się go nie bal i
częściej bawili się z nim.
Nauczyciele Mateusza byli bardziej szczęśliwi, mniej
zaniepokojeni i nie kazali mu już zostawać po lekcjach.

− Czuję się teraz coraz mniej szalony, a dostaję

więcej z tego, co chcę - powiedział Mateusz.
Jestem bardziej zadowolony i nauczyłem się jak
powstrzymywać

Potwora

przed

wychodzeniem

na

zewnątrz.

Mateusz kontynuował w praktyce to inne myślenie.

Potwór rzadziej wychodził na zewnątrz. A kiedy wychodził,

był już mniej straszny niż poprzednio.

Jak sądzisz, w jaki sposób
Mateusz zmienił magiczne
słowa i myślenie, aby mu
pomogły?
















Czy także masz swojego
Wspaniałego Potwora?