Metody oznaczania

lekowrażliwości

dr n. med. Joanna Kwiecińska - Piróg

Katedra i Zakład Mikrobiologii

Collegium Medicum UMK

Metody oznaczania lekowrażliwości

Procedura

określania lekowrażliwości wymaga stałej kontroli wg

wytycznych z zakresu: wykonania, interpretacji oraz standaryzacji

przez normy:



The European Committee on Antimicrobial Susceptibility

Testing

– EUCAST,



Clinical and Laboratory Standards Institute

– CLSI



Krajowy

Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości

Drobnoustrojów - KORLD

Inokulum:

liczba

komórek bakteryjnych w podłożu płynnym,

wyrażana jako liczba jednostek tworzących kolonie (Colony

Forming Units).

Metody oznaczania

lekowrażliwości

– podstawowe pojęcia

MIC

(minimal inhibitory concentration)

określa najmniejsze

stężenie leku, wyrażone w mg/l, określone w warunkach in vitro,

hamujące wzrost bakterii przy określonej gęstości inokulum i w

określonym czasie.

MBC

(minimal bactericidal concentration)

określa najmniejsze

stężenie leku, wyrażone w mg/l, określone w warunkach in vitro,

wykazujące właściwosci bójcze w stosunku do bakterii przy

określonej gęstości inokulum i w określonym czasie.

Metody oznaczania

lekowrażliwości

– podstawowe pojęcia

Antybiogram podstawowy

: zawiera antybiotyki stosowane jako

leki pierwszego rzutu

Antybiogram

rozszerzony:

zawiera

rozszerzoną

listę

antybiotyków

stosowanych

wobec

drobnoustrojów

wielolekoopornych i/lub izolowanych z

ciężkich zakażeń.

Metody oznaczania

lekowrażliwości

– podstawowe pojęcia

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody jakościowe

Metoda

krążkowo-dyfuzyjna Kirby - Bauera



Zawiesina: 0,5 MF = 1-2*10

8

CFU/ml dla E. coli



Podłoże hodowlane



Mueller Hinton Agar



Mueller Hinton Agar Fastidious (z 5%

krwią baranią i 20 mg/l

beta- NAD) dla:



Streptococcus pneumoniae



Streptococcus A, B, C i G



Streptococcus grupy viridans



Haemophilus spp.



Moraxella catarrhalis



Listeria monocytogenes

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody jakościowe

Metoda

krążkowo-dyfuzyjna Kirby - Bauera



Krążki bibułowe nasączone antybiotykiem w stałym stężeniu

(6mm)



Inkubacja



16-20 godzin (35

°C),



atmosfera tlenowa



Atmosfera wzbogacona CO

2

– dla MH-F

Oznaczanie lekowrażliwości –

metody jakościowe

Metoda

krążkowo-dyfuzyjna Kirby - Bauera - błędy

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody jakościowe

Metoda

krążkowo-dyfuzyjna Kirby - Bauera - zasada 15-15-15



użyć zawiesiny w ciągu 15 minut od przygotowania



nałożyć krążki w ciągu 15 minut od posiewu zawiesiny



zacząć inkubację w ciągu 15 minut od nałożenia krążków

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody jakościowe

Metoda

krążkowo-dyfuzyjna Kirby - Bauera



Odczyt:



Wielkość strefy zahamowania wzrostu



Odczyt od spodu dla MH



Odczyt od przodu z

usuniętym wieczkiem – dla MH-F

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody jakościowe

Metoda

krążkowo-dyfuzyjna Kirby - Bauera

Metoda

przeglądowa

◦

Antybiotyk/chemioterapeutyk znajduje

się w podłożu, na które

wysiewa

się badaną kolonię bakteryjną (posiew na całej

powierzchni

płytki).



Wzrost drobnoustroju

świadczy o oporności na zawarty w

podłożu antybiotyk/chemioterapeutyk.



Brak wzrostu

świadczy o wrażliwości.

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody jakościowe



Pozwalają na ocenę wartości MIC.



Są stosowane dwie techniki:



Metoda seryjnych rozcieńczeń antybiotyku w podłożu stałym lub

płynnym.



Metoda gradientowo -

dyfuzyjna z użyciem pasków nasyconych

antybiotykiem w gradiencie stężeń.

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody ilościowe



Metoda seryjnych rozcieńczeń antybiotyku w podłożu stałym lub

płynnym:



Metoda manualna (probówkowa)



Metoda automatyczna (VITEC)

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody ilościowe

Oznaczanie

lekowrażliwości –

metody ilościowe

Dziękuję za uwagę