MROZY I ŚNIEŻYCE

Nagłe ataki zimy

Śnieżyce i srogie mrozy mogą całkowicie sparaliżować życie ludzi. Stają się one szczególnie

niebezpieczne, gdy nadchodzą nagle, kiedy się ich nikt nie spodziewa. Wówczas powodują chaos
komunikacyjny, zrywają linie energetyczne oraz niszczą wszelkie uprawy. Zabijają ludzi i zwierzęta.

Historyczne zimy

Mrozy i śnieg na większości terenów Ameryki Północnej nie są zjawiskiem szczególnie nadzwyczajnym, o ile

występują one w porze zimowej. Zupełnie inaczej było w 1816 roku w amerykańskim stanie Vermont, gdzie po

niezwykle łagodniej zimie, srogi mróz i szalejące burze śnieżne dały o sobie znać w połowie czerwca. Obficie

padający śnieg i utrzymująca się przez kilka dni temperatura poniżej zera zaskoczyły wszystkich. Nawet samą

przyrodę. Kilkunastocentymetrowa warstwa śniegu doszczętnie zniszczyła uprawy kukurydzy, które w tamtych

rejonach są podstawą rolnictwa i wyżywienia. Liście na drzewach w mgnieniu oka sczerniały, a zwierzęta padały

z powodu wyziębienia i braku pożywienia. Zaspy w okolicach Bennington były dużo wyższe niż w czasie

właściwej zimy. Nie obyło się również bez ofiar śmiertelnych. Zginęło wówczas kilkadziesiąt osób. Podobne

zdarzenie nawiedziło Stany Zjednoczone w 1888 roku, kiedy to pod koniec marca - po najcieplejszym dniu w

roku - zamiecie śnieżne zasypały Nowy Jork oraz wszystko w promieniu 100 mil od miasta.

Niektórzy historycy twierdzą, że opady śniegu połączone z mrozami miały swój niebagatelny wpływ na

przebieg II wojny światowej i to nie tylko poprzez umyślne wywoływanie lawin, ale także przez tzw. "skrzypiący

śnieg". Podczas spadku temperatur kryształki śniegu stają się coraz bardziej elastyczne i wówczas śnieg skrzypi,

gdy się po nim chodzi. Fakt, iż dźwięk przy niskich temperaturach nasila się i roznosi bardzo szybko pomógł

Rosjanom usłyszeć zbliżające się wojska niemieckie w czasie ofensywy w 1941 roku.

Śnieg pod palmami

W marcu 1998 roku Bliski Wschód nawiedziły zadziwiające

anomalie pogodowe. Przez Izrael, Egipt oraz Liban z prędkością

przekraczającą 100 km/h przeszła zatrważająca burza śnieżna. W

Jerozolimie i odległym o niespełna 60 km Ammanie śnieg padał

nieprzerwanie przez osiem godzin, co całkowicie sparaliżowało

życie tych miastach. Setki kierowców utknęło w zaspach pod

palmami! Doszło do wielu wypadków i kolizji, gdyż tamtejsi

kierowcy - którzy nierzadko widzieli śnieg po raz pierwszy w życiu

- nie używali opon zimowych oraz nie mieli doświadczenia w

prowadzeniu samochodów w tak trudnych warunkach

atmosferycznych. Ludzie przerywali pracę i wychodzili na ulicę,

aby dotknąć śniegowych płatków. Przerwano także zajęcia w

szkołach. Atak zimy pokonał nawet izraelską armię, która wobec tworzących się zasp była bezradna. Śnieżyca

miała również konsekwencje polityczne, gdyż w jej wyniku odwołano posiedzenie rządu Izraela, które miało być

zwołane w sprawie zakończenia konfliktu w Libanie. Widok śniegu pod palmami i polarne mrozy zaskoczyły w

1996 roku również Włochów. Zamiecie szalały z prędkością dochodzącą do 100 km/h, w niektórych miejscach w

ciągu doby napadało po pół metra białego puchu. Śnieg zasypał nawet słoneczną Sycylię. Włoski mróz sięgał

-25°C. Weneckie kanały pokryła warstwa lodu, a w szkołach przedłużono ferie. Zima zaatakował też Bałkany. W

Bułgarii obfite opady śniegu zerwały linie energetyczne i telefoniczne odcinając od reszty świata 470

miejscowości. Ponadto sztorm i śnieżna nawałnica zniszczyła wiele kutrów na Morzu Egejskim. Zima w 1996

roku tragiczna okazała się również dla Wielkiej Brytanii. Mrozy i śnieżyce zmusiły rząd brytyjski do wprowadzenia

w wielu regionach stanu klęski żywiołowej. Na drogach utknęły setki samochodów, samoloty nie kursowały, a

szkoły pozamykano. W Glasgow w ciągu jednego dnia zużyto miesięczny zapas soli i piasku do posypywania

ulic. Ponad 60 osób uwięzionych zostało w pociągu, który utknął w gigantycznej zaspie w okolicach miasteczka

Stranraer. Do ewakuacji zasypanego śniegiem pociągu wykorzystano wojsko i śmigłowce.

Mroźna Azja

1

Nowe tysiąclecie zaskoczyło kontynent azjatycki srogą zimą. Burze śnieżne, które w styczniu 2001 przez

kilka tygodni nękały Daleki Wschód meteorolodzy uznali za najbardziej katastrofalne w tym rejonie od ponad 100

lat.

Szalejący śnieg zmieszany z piaskiem pustyni Gobi zaatakował Chiny w Sylwestra. Śnieżyce nękały około

950 tys. Chińczyków przez blisko dwa tygodnie. W ich wyniku zginęło ponad 100 osób. Obfite opady śniegu

zabiły, co najmniej 30 tys. sztuk bydła i wyrządziły ogromne straty w opartej na rolnictwie gospodarce. Straty

oszacowano na 900 mln juanów (ok. 108 mln dolarów). Najbardziej ucierpiały obszary w północnej prowincji

Xilingol, zamieszkiwanej przez 120 tysięcy ludzi i ponad 10 mln sztuk bydła. Rejon ten został całkowicie odcięty

od świata. Niemal wszystkie drogi były kompletnie nieprzejezdne. Kierowcy dostarczający uwięzionym pomoc,

żywność, leki oraz paliwo i paszę dla zwierząt, dziennie pokonywali zaledwie 100 km. Opóźniająca się pomoc

sprawiła, że kilkanaście osób zamarzło we własnych domach.

Kilkudziesięciostopniowe mrozy i śnieżyce zaatakowały także rosyjską

Syberię. W połowie stycznia 2001 w regionie Irkucka słupek rtęci spadł do

minus 57°C, a w niektórych rejonach przekroczył nawet 60°C poniżej zera! Co

prawda takie mrozy nie są na Syberii czymś nadzwyczajnym, jednak zwykle

trwają po 3-4 dni, tym razem trwały jednak nieprzerwanie kilka tygodni.

Tragedia była tym większa, że nieudolność tamtejszych władz sprawiła, iż we

Władywostoku, na wschodzie Rosji 60 tys. osób, przez ponad trzy miesiące,

nie miało w domach ogrzewania. Ściany mieszkań pokryte były lodową

skorupą i szronem. Większość mieszkańców nawet na noc nie ściągała

kożuchów. Ludzie spali pod kilkoma kołdrami i nie myli się, gdyż woda

zamarzła. W mieszkaniach temperatura oscylowała w granicach 3-5°C. Aby

nagrzać wychłodzone domostwa wykorzystywano wrzątek, żelazka, suszarki

czy też niebezpieczne dla zdrowia i życia piecyki węglowe. Niespotykanym

mrozom towarzyszyły śnieżne cyklony, które z prędkością 25 m/s przenosiły

śnieg z terenu Chin i Morza Japońskiego.

Burze śnieżne dotarły także do Korei Południowej, gdzie w ciągu kilku

godzin spadło 98 cm śniegu. Według źródeł rządowych, całkowicie

zniszczonych zostało ponad 20 domów mieszkalnych i setki farm, w których

zmarło około miliona zwierząt hodowlanych. Łączne straty oszacowano na

przeszło 150 milionów dolarów. Do odśnieżania dróg zmobilizowano 74 tys. żołnierzy i robotników. Natomiast w

Mongolii styczniowe mrozy zabiły 2 miliony zwierząt hodowlanych, głównie owiec i koni, które stanowią podstawę

gospodarki tego kraju. Skutki ataku zimy odczuło ponad pół miliona osób.

2