„

Przegląd

„

1 6 P A Ź D Z I E R N I K A 2 0 1 1 r

.

Jeśli nie mamy konta bankowego, powinni-
śmy je założyć, bo korzyści z jego posiada-
nia są znaczne. Przeciwwskazań zaś
praktycznie nie ma żadnych. A w życiu rzad-
ko zdarzają się sytuacje, w których moż-
na przytaczać wyłącznie argumenty „za”.
Posiadanie konta zapewnia oszczędności
i osobom fizycznym, i budżetowi państwa.
Posługiwanie się banknotami i monetami
ma swoją cenę. W krajach Europy Zachod-
niej koszt obrotu gotówkowego moż-
na oszacować na 0,4-0,6% PKB. U nas ta-
kich badań nie wykonano, na Węgrzech ob-
liczono, że koszt operacji gotówkowych sta-
nowi ok. 1% PKB, a koszt obrotu bezgotów-
kowego jest dwukrotnie niższy. W Polsce
wyniki byłyby pewnie podobne.
Głównym powodem, dla którego ok. 80%
mieszkańców Polski korzysta z kont banko-
wych, nie są jednak oszczędności budżetu
państwa, ale bezpieczeństwo i wygoda.

BANKRUCTWO NIESTRASZNE

Gdy nasze pieniądze przechowywane są
na rachunku bankowym, nie grozi im żad-
ne nieszczęście, które może się zdarzyć, je-
śli trzymamy je w szafie lub nawet w do-
mowej kasie pancernej. Nie padną łupem
złodziei. Nawet jeśli siedziba banku spłonie
razem z banknotami, które tam zdepono-
waliśmy, nie stracimy ani złotówki. Nawet
gdy bank zbankrutuje, nasze depozyty są
chronione w 100% do wysokości równej
100 tys. euro.
Gdy już wpłacimy pieniądze na konto, nie
musimy ich podejmować, by zrobić z nich
użytek. Za pośrednictwem internetu może-
my swobodnie dysponować środkami, pła-
cić za wszystkie faktury, dokonywać przele-

KONTO DLA KAŻDEGO

33

MIEJSCE PIENIĘDZY

JEST W BANKU

FOT. CORBIS

Z kontem żyje się
lepiej, bezpieczniej
i wygodniej

NAJLEPSZE KONTA OSZCZĘDNOŚCIOWE

(wrzesień 2011 r., bez uwzględnienia inflacji, przy założeniu

że przechowujemy 2000 zł przez 12 miesięcy).

Bank

Odsetki

Koszty

Oprocen-

po podatku

użytkowania

towanie

DEUTSCHE BANK
db Konto Oszczędnościowe
24h z dzienną kapitalizacją odsetek

119,81 PLN

0,00 PLN

7,00%

MERITUM BANK
MeritumKonto Silnie Zarabiające

84,22 PLN

0,00 PLN

5,31%

CITI HANDLOWY
Konto Regularnie Oszczędzające

79,62 PLN

0,00 PLN

4,50%

TOYOTA BANK

72,57 PLN

0,00 PLN

4,75%

DEUTSCHE BANK
DB Konto Oszczędnościowe
w pakiecie z Kontem dbNET

70,32 PLN

0,00 PLN

4,05%

CITI HANDLOWY
Konto SuperOszczędnościowe

70,08 PLN

360,00 PLN

4,04%

MULTI BANK

69,26 PLN

0,00 PLN

4,00%

DEUTSCHE BANK
DB Konto Oszczędnościowe

66,16 PLN

0,00 PLN

3,85%

Volkswagen Bank Direct

65,12 PLN

0,00 PLN

3,80%

ING BANK

58,94 PLN

0,00 PLN

3,50%

Źródło: Banki.pl

wów, robić zakupy w sklepach interneto-
wych i wysyłkowych, przesyłać pieniądze
innym osobom. A jeśli uznamy, że banko-
wość w sieci jest zbyt skomplikowana, mo-
żemy udać się do okienka bankowego i tam
wydać stosowne dyspozycje dotyczące ra-
chunku. Za zakupy możemy płacić kartami
płatniczymi, gotówkę na drobne wydatki
pobierzemy z bankomatu.
Ci natomiast, którzy konta w banku nie ma-
ją, muszą wpłacić pieniądze na poczcie, ry-
zykując ich utratę podczas transportu z do-
mu, i dopiero wtedy mogą nimi dyspono-
wać (w dodatku płacą za to więcej niż
w banku).
Konto w banku to także dodatkowe do-
chody. Pieniądze przechowywane w do-
mu nie przyniosą żadnych zysków, pienią-
dze na koncie mogą natomiast zarabiać
(aczkolwiek nie będą to duże sumy).

DO WYBORU, DO KOLORU

Osoby fizyczne najczęściej korzystają z ra-
chunków oszczędnościowo-rozliczenio-
wych, służących, zgodnie z nazwą,
do oszczędzania i rozliczeń, czyli do doko-
nywania różnych opłat. Oprocentowanie
ROR jest symboliczne, może wynosić zale-
dwie 0,01%. ROR mają charakter bieżący,
możemy bez ograniczeń w każdej chwili
dysponować gromadzonymi na nich środ-
kami. Z regułu jednak rachunki oszczędno-
ściowo-rozliczeniowe sa obciążone najroz-
maitszymi opłatami, na przykład za prowa-

dzenie rachunku, wydanie karty bankoma-
towej, otrzymywanie informacji o stanie
konta, dostęp do bankowości elektronicz-
nej, operacje realizowane przez telefon,
przelewy i polecenia wydawane osobiście
w siedzibie banku.
Wyżej oprocentowane (realnie, czyli z
uwzględnieniem inflacji, do ok. 3%) mogą
być konta oszczędnościowe. Te rachunki
nie są przeznaczone do regulowania płat-
ności gospodarczych, a bank może zażądać
od nas stałego zasilania konta ustalonymi
wpłatami i systematycznego dokonywania
przelewów na określoną sumę. Oprócz te-
go zobowiązania na konta oszczędnościo-
we można wpłacać pieniądze w każdej
chwili, powiększając zgromadzony kapitał,
oraz podejmować je w dowolnym momen-
cie bez utraty odsetek. Najczęściej jednak
tylko pierwsza wypłata w miesiącu jest dar-
mowa, za kolejne trzeba płacić.
Jeszcze lepsze oprocentowanie (realnie
do ok. 5%) można uzyskać, zakładając lokaty
terminowe, na których przechowuje się pie-
niądze przez określony czas (zwykle od trzech
miesięcy do trzech lat). Jeśli zostaną podjęte
przed terminem, odsetki przepadają.

KORZYŚCI Z KONKURENCJI

Dziś, gdy banki zabiegają o klientów, moż-
na starać się o zawieszenie części opłat
związanych z posiadaniem rachunków.
Banki rezygnują na przykład z opłat za pro-
wadzenie konta, wydanie karty płatniczej

34

LICZBA ROR

(klienci indywidualni

– konta złotowe)

Bank

IV kw. 2010 r. I kw. 2011 r.

PKO BP

5.495.000

5.439.000

Bank Pekao SA

3.281.050

3.298.306

mBank

1.950.000

2.004.637

ING Bank Śląski

1.697.000

1.750.000

BZ WBK

1.721.704

1.737.936

Eurobank

1.350.000

1.367.000

Bank Millennium*

1.257.241

1.298.636

Lukas Bank

994.180

1.009.100

Bank BPH **

649.000

677.000

Inteligo

655.000

664.000

Kredyt Bank

634.000

635.000

BGŻ

546.700

552.185

Polbank EFG

512.680

512.082

Alior Bank

443.000

480.000

Citi Handlowy

406.762

427.755

Getin Noble Bank

327.000

383.000

Bank Pocztowy

331.000

370.000

MultiBank

289.700

288.100

Nordea Bank Polska

179.156

185.846

Deutsche Bank PBC

160.000

170.000

BNP Paribas Fortis

156.281

165.160

BOŚ

142.100

143.700

Invest-Bank

119.333

120.460

Raiffeisen Bank Polska

78.660

81.100

Volkswagen Bank direct 34.182

34.295

HSBC

15.275

18.907

RAZEM:

23.426.004

23.813.205

Źródło: PR News

Około 20% Polaków nie
korzysta z usług banko-
wych i nie posiada kont.
Często są to mieszkańcy
małych miejscowości.
Jedynym sposobem ko-
rzystania z usług banko-

wych jest dla nich kontakt z listonoszem.
Mówi Karolina Stefanowicz, zastępca dy-
rektora departamentu sprzedaży banko-
wości pocztowej w Banku Pocztowym:
– W Polsce problem wykluczenia finanso-
wego dotyczy wg różnych szacunków
20-30% dorosłych Polaków – zdecydowa-
nie więcej niż w krajach Europy Zachod-
niej. Jak wykazują badania przeprowadzo-
ne na zlecenie Banku Pocztowego przez
TNS Pentor, z usług finansowych nie korzy-
stają najczęściej osoby w wieku powyżej

55 lat. Stanowią one aż 44% tej grupy.
Ważne jest również miejsce zamieszkania –
45% osób niekorzystających z banków sta-
nowią mieszkańcy wsi. Kolejne 24% miesz-
ka w miastach do 50 tys. mieszkańców.
W naszym kraju liczba placówek banko-
wych przypadająca na milion mieszkań-
ców wynosi 339. Średnia unijna to 475 pla-
cówek. Placówki te znajdują się głównie
w dużych ośrodkach miejskich. Im mniej-
sza miejscowość, tym mniejsza dostęp-
ność banków. Rozległa sieć Poczty Pol-
skiej wraz z listonoszami dociera do każde-
go zakątka kraju. Aż 69% osób nieposiada-
jących konta bankowego płaci rachunki
w placówkach pocztowych. Pokazuje to,
że poczta jest traktowana także jako punkt
usług finansowych. Oferta dla tych osób
powinna być przede wszystkim prosta –

duża ilość skomplikowanych produktów
zmniejsza prawdopodobieństwo, że ktoś,
kto nie zna się na usługach finansowych,
zechce skorzystać z propozycji banku.
W Banku Pocztowym oferujemy jedynie
podstawowe produkty depozytowe i kre-
dytowe, a w materiałach staramy się uni-
kać skomplikowanego słownictwa i uży-
wania „gwiazdek”. Zrezygnowaliśmy także
z opłat za prowadzenie rachunków. Bada-
nia TNS Pentor wskazują bowiem, że aż
37% ankietowanych uznaje wysokość
opłat i prowizji za istotny czynnik przy wy-

OFERTA DLA NESTORA

„

Przegląd

„

1 6 P A Ź D Z I E R N I K A 2 0 1 1 r

.

Z kont bankowych powinni korzystać także ludzie starsi,

niezamożni, z małych miejscowości

Teoretycznie wiemy, że regulowanie płat-
ności bez korzystania z gotówki jest bez-
pieczniejsze, tańsze i szybsze niż przy uży-
ciu pieniędzy trzymanych w portfelu.
W praktyce jednak często nie wyciągamy
z tego wniosków.

PŁACENIE, CZYLI PRZYJEMNOŚĆ

Nasze przywiązanie do brzęczącej monety
i szeleszczących banknotów tłumaczymy
różnie. Niektórzy uważają, że płacenie ra-
chunków wcale nie jest przykrym obo-
wiązkiem – często jest to powód, by wyjść
z domu i pobyć wśród ludzi. Można wtedy
spotkać znajomego, porozmawiać z kimś
w kolejce lub w kasie. Takie powody poda-
ją głównie emeryci i renciści.
Dla ludzi pracujących płacenie rachunków
gotówką jest zaś stałym elementem co-
dzienności. Poświęcany na to czas nie sta-
nowi żadnego problemu, szczególnie
w mniejszych miejscowościach. Dokony-
wanie opłat jest wpisane w system funk-
cjonowania, ludzie mają stałe miejsca,
w których płacą, usytuowane zwykle – jak
mówią – po drodze. I tylko część pracują-
cych w wielkich miastach uważa, że płace-
nie rachunków gotówką oznacza dla nich
stratę czasu.
Opinie o tym, dlaczego do obrotu bezgo-
tówkowego podchodzimy z rezerwą, ze-
brała prof. Dominika Maison w ubiegło-
rocznym raporcie „Analiza barier dotyczą-

cych korzystania z obrotu bezgotówkowe-
go”, przygotowanym dla NBP.
Często twierdzimy, że płacenie bezpośred-
nio w kasie danej instytucji – na przykład
zakładu energetycznego czy operatora te-
lekomunikacyjnego – jest dogodniejsze, bo
nie trzeba wnosić opłat manipulacyjnych,
a siedziby tych instytucji są zwykle (z wyjąt-
kiem największych miast) usytuowane tak,
że nie trzeba nadkładać drogi. Problem
w tym, że kasy są stopniowo likwidowane.
Prosty rachunek kosztów przemawia bo-
wiem za tym, że lepiej inkasować pieniądze
na konto, niż zatrudniać kasjerów, groma-

i korzystanie z niej lub wypłaty z obcych
bankomatów. Po dokonaniu odpowiednio
dużych zakupów opłaconych kartą, moż-
na otrzymać zwrot kilku procent wydanej
sumy. Są również banki, które oferują spo-
re kwoty – nawet 100 zł – albo prezenty
za założenie konta i za przeprowadzenie
określonej liczby transakcji miesięcznie.
Konto bankowe może przynosić rzeczywi-
ste dochody i stanowić pomoc w spra-
wach finansowych. Powinniśmy jednak
dobrać je stosownie do

potrzeb.

Przed dokonaniem wyboru można po-
równać warunki w rozmaitych serwisach
internetowych. Te porównania nie są mia-
rodajne, bo koszty i zyski są uzależnione
od przyjętych założeń (czyli na przykład
od

sumy środków zgromadzonych

na koncie, czasu ich przechowywania,
wysokości wpłat miesięcznych, ilości
transakcji kartą, przelewów, stałych zleceń
itd.). Dlatego zestawienia internetowe na-
leży traktować wyłącznie pomocniczo (tak
jak zamieszczony tutaj ranking najlep-
szych kont oszczędnościowych) i trzeba
dokładnie pytać w banku o wszystkie inte-
resujące nas szczegóły.
Trudno dokonać rzetelnego porównania
kilkudziesięciu ofert bankowych. Pociesz-
my się jednak, że niezależnie od tego, jak
wielkie są oficjalne różnice w rozwiąza-
niach proponowanych przez banki, w rze-
czywistości prawdziwe koszty i zyski z tym
związane są do siebie zbliżone.

„

Przegląd

„

1 6 P A Ź D Z I E R N I K A 2 0 1 1 r

.

DYSKRETNY UROK

BANKNOTÓW

borze banku. Dodatkowo 33% uważa
za konieczne bezpłatne dostarczanie go-
tówki do domu przez listonosza – i ten wła-
śnie warunek spełnia Pocztowe Konto Ne-
stor – rachunek przygotowany specjalnie
dla emerytów i rencistów, ważnej grupy
klientów Banku Pocztowego.
Istotną rolę odgrywają tu listonosze. Cieszą
się oni dużym zaufaniem i szacunkiem.
Mogą łatwo docierać do ludzi i przedsta-
wiać zalety płynące z korzystania z Banku
Pocztowego. Listonosze są w stanie po-
móc w założeniu rachunku i jego obsłudze
(dostarczają pieniądze do domu), mogą też
wręczyć i odebrać wypełniony wniosek
kredytowy. Posiadacz konta Nestor może
podzielić swoją emeryturę na kilka transz,
które zostaną mu przekazane w określo-
nych terminach przez listonosza. Jest to
usługa bezpłatna. Nie zmienia ona przy-
zwyczajeń danej osoby – pieniądze nadal
są dostarczane przez listonosza, ale posia-
dacz konta Nestor nie przechowuje w do-
mu całej emerytury, tylko jej część. Reszta
jest bezpieczna na koncie bankowym.

1. Bankowy Fundusz

Gwarancyjny
zabezpiecza depozyty
finansowe
zgromadzone
w bankach przez
ich klientów
do równowartości:

A) 10 tys. euro,
B) 100 tys. euro,
C) 1 mln euro,
D) 10 mln euro.

2. Własne konto

w banku może

posiadać w Polsce
osoba, która
ukończyła:

A) 18 lat,
B) 16 lat,
C) 13 lat,
D) 11 lat.

3. Do dokonywania
transakcji bezgotówko-
wych nie służą:
A) karty płatnicze,
B) polecenia zapłaty,
C) stałe zlecenia,
D) obligacje.

CZY WIESZ NA BANK?

Wśród osób, które udzielą prawidłowych
odpowiedzi (podamy je za dwa tygo-
dnie), rozlosujemy atrakcyjne nagrody
książkowe. Odpowiedzi prosimy wysyłać
pod adresem redakcji z dopiskiem „Kwiz
bankowy” do 17 października.

FOT. ANDRZEJ STAWIŃSKI/REPORTER,

KRZYSZTOF ŻUCZKOWSKI

35

Opory przed korzystaniem z obrotu bezgotówkowego
często mają wymiar psychologiczny

„

Przegląd

„

1 6 P A Ź D Z I E R N I K A 2 0 1 1 r

.

dzić fizycznie banknoty i monety, zabezpie-
czać je oraz transportować.

NIE NASZA WINA

Wybieramy płacenie w okienkach poczto-
wych, gdyż wówczas, mimo że poczta po-
biera niemałą opłatę od każdego rachunku,
nie ponosimy odpowiedzialności za prawi-
dłową realizację przekazu. I jeśli pieniądze
nie trafią do adresata, nie jest to nasza wi-
na – mamy przecież dowód w postaci kwit-
ka ze stemplem. Jeśli natomiast popełnimy
błąd przy przelewie internetowym i przeleje-

my pieniądze nie temu, komu chcieliśmy je
przesłać, będzie to wyłącznie nasz problem.
Argumentujemy niekiedy, że gotówką za-
płacimy wszędzie, nie trzeba do tego pa-
miętać kodu PIN ani troszczyć się, by nie
zgubić małego kawałka plastiku. Nie trzeba
płacić bankowi za wydanie karty. Na baza-
rze kartą na ogół nie można płacić, tak sa-
mo w sieci sklepów Biedronka – W Bie-
dronce rozumieją, że to dla nich tańsze i że
z kartami płatniczymi może być więcej
problemów niż korzyści – wyjaśniają re-
spondenci pytani przez prof. Maison.

Wszystkie te argumenty nie są pozba-
wione sensu. Tym bardziej że pieniądze
nie tylko są środkiem płatniczym, lecz
także mają znaczenie psychologiczne.
Przeszkody w rozwoju obrotu bezgo-
tówkowego należy usuwać, obniżając
jego koszty i sprawiając, by był dostęp-
ny i wygodny dla przeciętnego zjadacza
chleba. Zawsze jednak będą istnieli, jak
określa ich prof. Maison, miłośnicy go-
tówki, czyli ludzie, którzy, aby poczuć,
że mają pieniądze, muszą je zobaczyć
i ich dotknąć.

Wkładka dofinansowana ze środków
Narodowego Banku Polskiego

Więcej informacji o finansach i bankowości na portalu edukacyjnym www.nbportal.pl
Za dwa tygodnie kolejna wkładka:

KONTO DLA KAŻDEGO

.

•

Dlaczego warto mieć konto w banku

•

Jak wybrać najlepsze dla siebie konto

•

Wygoda regulowania płatności za pomocą stałych

zleceń i poleceń przelewu

•

Oferta tanich kont bankowych.

Jeżeli będą Państwo mieli jakieś pyta-
nia związane z tematyką wkładki, pro-
simy przesłać je e-mailem pod adre-
sem [e-mail].
Postaramy się uzyskać na nie odpo-
wiedź ekspertów.

36

13-LATKI – PCHAJCIE SIĘ DO BANKU!

Własne konto w banku może w Polsce posiadać już
osoba 13-letnia. Do jego założenia jest wymaga-
na zgoda rodziców lub opiekunów udzielona w obec-
ności przedstawiciela banku, ale to młody człowiek
jest właścicielem konta oraz karty płatniczej.
To dobra szkoła samodzielności finansowej i sztuki
zarządzania swoimi pieniędzmi. Podobno w USA aż
60% tych, którzy od wczesnych lat dysponowali
własnym kontem bankowym, osiągnęło sukces fi-
nansowy.
Konta młodzieżowe (czyli dla osób między 13.
a 18. rokiem życia) zawsze mają znacznie niższy po-
ziom opłat w porównaniu z kontami dla dorosłych.
Część banków oferuje prowadzenie młodzieżowe-
go konta i korzystanie z karty za darmo, ale za to po-
biera większe opłaty za stałe zlecenia, przelewy,
monity czy niedokonanie określonej liczby transak-
cji w ciągu miesiąca. Inne banki prowadzą konta
i oferują kartę odpłatnie, natomiast nieco tańsze są
u nich pozostałe czynności bankowe. O wszystkie
te szczegóły należy spytać w banku.

JUŻ NIE ZAPOMNISZ

Dla osób, które nie chcą przeoczyć terminów różnych płatności, boją się kar-
nych odsetek, nie lubią wypełniać druczków i stać w kolejce do okienek poczto-
wych, najlepszym rozwiązaniem będą stałe zlecenia albo polecenia zapłaty.
Stałe zlecenie polega na tym, że zlecamy bankowi, aby w regularnych odstę-
pach czasu przelewał z naszego konta określoną, niezmienną sumę na rzecz in-
nej osoby bądź instytucji. Na przykład spółdzielni mieszkaniowej, której płaci-
my czynsz. Stałe zlecenie jest przydatne wtedy, gdy uiszczamy opłaty stałe lub
zmieniające się nie częściej niż raz, dwa razy do roku. W innym przypadku zbyt
często będziemy musieli dokonywać zmian w umowie zawartej z bankiem.
Gdy płacimy kwoty, których wysokość może się zmieniać, warto skorzy-
stać z polecenia zapłaty. Bank będzie wtedy regularnie opłacać z nasze-
go konta faktury od wierzycieli, których mu wskażemy (mogą to być
na przykład rachunki za telefon czy prąd). Abyśmy mogli kontrolować wy-
datki, również będziemy od banku otrzymywać te faktury, żeby porównać
je z rozliczeniami dokonywanymi na naszym koncie. Aby polecenie zapła-
ty mogło funkcjonować, musimy udzielić zgody podmiotom, którym ma-
my płacić, na obciążanie naszego rachunku.
Obie te usługi można w niektórych bankach otrzymać gratis w pakiecie
z kontami oszczędnościowymi czy wpłatami na fundusze inwestycyjne.
Na ogół jednak za zlecenie stałe oraz polecenie zapłaty banki pobierają
niewielkie opłaty.

Wkładkę przygotował ANDRZEJ DRYSZEL

Obrót bezgotówkowy to dokonywanie różnych transakcji finanso-
wych za pośrednictwem banków bez fizycznego używania bank-
notów i monet.
Służą do tego konta, przelewy, karty płatnicze, weksle, czeki bez-
gotówkowe, polecenia zapłaty, stałe zlecenia bankowe, akredyty-
wy, cała bankowość internetowa. Bez rozwoju informatyki, dzięki
której powstały bankowe systemy elektroniczne, pozwalające
na wirtualne przelewy pieniędzy w czasie rzeczywistym (kliknięcie
kończące transakcję oznacza, że w tym samym czasie zapis o po-
siadaniu środków pieniężnych znika z jednego konta, a pojawia się
na innym), niemożliwy byłby prężny rozwój obrotu bezgotówkowe-
go w ostatnich latach. U nas nie jest on jednak na tak wysokim
poziomie jak w rozwiniętych krajach zachodnich. O rozwój obrotu

bezgotówkowego wciąż trzeba zabiegać. Dlatego w Polsce po-
wstała Koalicja na rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatno-
ści, zawiązana pod patronatem Narodowego Banku Polskiego
i z udziałem Związku Banków Polskich, zrzeszającego banki ko-
mercyjne. – Chcemy wykorzystywać wspólne doświadczenie
i wiedzę, tak aby rozszerzyć zakres funkcjonowania rozliczeń bez-
gotówkowych, przyspieszyć elektronizację gospodarki, zwiększyć
satysfakcję klientów oraz obniżyć koszty jednostkowe operacji
elektronicznych – podkreśla dyr. Remigiusz Kaszubski z ZBP.
Banki to instytucje, które najbardziej korzystają na rozwoju obro-
tu bezgotówkowego, więc ich zaangażowanie jest zrozumiałe.
W tym przypadku jednak interes sektora bankowego jest zbież-
ny z interesem konsumentów i całej gospodarki.