4.

ŚWIADCZENIE PRACY.

Art. 2. [Definicja pracownika] Pracownikiem jest osoba zatrudniona na

podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej

umowy o pracę.

Pracownik- inaczej osoba zatrudniona, osoba fizyczna

pozostająca w stosunku

pracy faktycznie i prawnie. Nie jest objęta statusem pracowniczym osoba, która

wprawdzie legitymuje się umową o pracę, ale nie świadczy pracy pod

kierownictwem. Jest natomiast pracownikiem ten, kto zawarł umowę cyw.-pr., lecz

jest ob

jęty układem pracy charakterystycznym dla stosunku pracy. Może nim być

indywidualna osoba fizyczna, która ukończyła 18 rok życia, bądź młodociany

(

ukończony 16 rok życia). Pracownik musi posiadać zdolność do czynności

prawnych

, a ponadto musi legitymizować się dobrym stanem zdrowia i mieć

odpowiednie

kwalifikacje.

Osoba

taka

musi

mieć

aktualne

orzeczenie

stwierdzające stan zdrowia.

Art. 3. [Definicja pracodawcy]

Pracodawcą jest jednostka organizacyjna,

choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli

zatrudniają one pracowników.

Pracodawca - inaczej podmiot

zatrudniający pracowników; osoba fizyczna

lub osoba prawna

, a także inna jednostka organizacyjna nie posiadająca

osobowości prawnej (a więc nie ma znaczenia stopień organizacji jednostki),

która spełniając pewne wymogi prawne i społeczne, zatrudnia pracowników,

koniecznie we własnym imieniu. Za pracodawcę, który jest jednostką

organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy działania w sferze prawa pracy

podejmuje wyznaczona osoba

bądź jej organ.

Świadczenie pracy na podstawie umowy o pracę/

Zgodnie z art. 22

Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik

zobowiązuje się do osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz

pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym

przez pracodawcę, a

pracodawca

do

zatrudniania

pracownika

za

wynagrodzeniem. Pracownik jest dobrowolnie podporządkowany pracodawcy.

Nawiązanie stosunku pracy to zawarcie umowy o pracę.

Zawierając

umowę

o pracę,

pracodawca

ustala

z pracownikiem rodzaj

umowy.

Kodeks pracy wyróżnia kilka rodzajów umów o pracę:



na okres próbny Umożliwia pracodawcy poznanie kwalifikacji nowo

zatrudnionej osoby, a

pracownikowi daje możliwość oceny własnych

predyspozycji do

danej pracy oraz umożliwia zapoznanie się z warunkami

i

organizacją pracy w zakładzie. Zatrudnienie na tej podstawie nie może trwać

dłużej niż 3 miesiące;



na czas określony Ma na celu nawiązanie stosunku pracy na z góry określony

czas. Ulega rozwiązaniu z upływem terminu wskazanego w umowie;



na czas wykonania określonej pracy Zawierana, gdy nie da się ściśle określić

czasu trwania powierzonej pracy, najczęściej przy pracach dorywczych

i

sezonowych. Rozwiązuje się automatycznie w dniu ukończenia pracy;



umowa na

zastępstwo Stosowana, jeżeli zachodzi konieczność zastąpienia

pracownika w

czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Umowa taka

rozwiązuje się z chwilą powrotu zastępowanego pracownika;



umowa na

czas nieokreślony Najkorzystniejsza dla pracownika, zapewnia

bowiem na

jszerszą ochronę przed zwolnieniem z pracy. Pracodawca może ją

wypowiedzieć tyko z uzasadnionych przyczyn, a w piśmie o wypowiedzeniu

musi je podać.

Umowa o

pracę powinna zawierać wszystkie wymagane elementy, które są

niezbędne w celu ochrony praw pracownika, tj. (art. 29 § 1 Kodeksu pracy)



strony umowy,



rodzaj umowy,



datę jej zawarcia,



warunki pracy i

płacy, w szczególności:



rodzaj pracy,



miejsce wykonywania pracy,



wynagrodzenie za

pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem

składników wynagrodzenia,



wymiar czasu pracy,



termin rozpoczęcia pracy.

Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została

zawarta w

formie pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu

rozpoczęcia pracy, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co

do

stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków

. (art. 129

§1, art. 132 §

1, art. 133

§ 1, art. 151 § 3 Kodeksu pracy)

Umowa o

pracę jest dla pracownika najkorzystniejszą formą zatrudnienia, daje

pracownikowi prawo m.in. do:



urlopu wypoczynkowego

– corocznego, nieprzerwanego i płatnego;



ochrony wynagrodzenia za

pracę – wypłacanego co najmniej raz w miesiącu

w

stałym i ustalonym z góry terminie;



pracy z zachowaniem norm czasu pracy.

Okresy wypowiedzenia

Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą

na:



okres próbny - okres wypowiedzenia wynosi:



3

dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,



1

tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,



2

tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.



czas nieokreślony - okres wypowiedzenia jest uzależniony od okresu

zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:



2

tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,



1

miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,



3

miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.



czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, pod warunkiem, ze strony

przewi

działy w umowie taką możliwość. Rozwiązania umowy może tu

nastąpić za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia.

(art. 32, 33, 34, 36 Kodeksu pracy)

Świadczenie pracy może być przedmiotem stosunków cywilnych,

powstających w wyniku zawarcia następujących umów:



umowa zlecenie;



umowa o

dzieło;



umowa agencyjna.

Umowa-zlecenie



Jest to umowa cywilnoprawna uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 734-775).

Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej

dla dającego zlecenie.



Może być zawarta na czas wykonania zadania czyli na czas określony bądź

bezterminowa. Przepi

sy nie zastrzegają czasu wypowiedzenia umowy, każda

ze

stron może ją wypowiedzieć w każdej chwili.



Nie ma ograniczenia co do

ilości zawieranych umów.

Składki na ZUS płacone są obowiązkowo lub dobrowolnie i tak:



w przypadku, gdy umowa zlecenia jest jedynym

tytułem do ubezpieczeń

(jedyną posiadaną umową), obowiązkowo odprowadzane są składki

emerytalne, rentowe, zdrowotne oraz wypadkowe; chorobowe natomiast jest

płacone dobrowolnie;



jeżeli ktoś wykonuje jednocześnie kilka umów zleceń, obowiązkowo

odprowadza s

kładki emerytalne i rentowe z jednej przez siebie wybranej

umowy, zaś składki na ubezpieczenie zdrowotne - od każdej umowy;



jeżeli zleceniobiorca jest zatrudniony na umowę o pracę i z tego tytułu jest

już ubezpieczony, to obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna;

Płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jest zawsze

zleceniodawca chyba, że zleceniobiorcą jest osoba prowadząca działalność

gospodarczą, wtedy sama opłaca za siebie składki.

Umowa zlecenia nie wlicza się do stażu pracy, jeżeli chodzi o urlopy, okres

wypowiedzenia, czy wysokość odpraw. Jeśli płacone były składki na ubezpieczenie

społeczne to zostanie jednak uwzględniona do wysokości emerytury.

Umowa o

dzieło

Jest to umowa cywilnoprawna uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 627-646).

Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła,

a

zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W ramach takiej umowy wykonuje się

jednorazowe świadczenie, po czym ulega ona rozwiązaniu. Może być zawarta

na

czas określony, co powoduje, że przyjmujący zamówienie zostaje zobowiązany

do

osiągnięcia określonego rezultatu w ściśle wyznaczonym czasie.

Nie odprowadza się składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, ale w wyniku

tego brak jest świadczeń urlopowych, chorobowych, zasiłku dla bezrobotnych, renty

i emerytury.

Czas przepracowany w trakcie takiej umowie nie jest wliczany do

ogólnego stażu

pracy.

Umowa agencyjna

(umowa pośrednictwa lub przedstawicielstwa)

Przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie własnej działalności

gospodarczej, do

stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu

z

klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich

w jego imieniu.

Może być zawarta na czas określony lub nieokreślony. Wynagrodzenie agenta

stanowi prowizja, czyli procent od

wartości dokonanych przez niego transakcji.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenie są takie jak przy umowie zlecenia.