Zbiór pytań z wykladu „Ewolucja”

JAGODA 2014 wersja 1

1. Czego dotyczy teoria Darwina?

Organizmów zdolnych do samopowielania się, o zmiennym rozkładzie cech które są ściśle dziedziczone i od których zależy
przetrwanie tych organizmów.

2. Jakie aspekty ewolucji są niezwiązane z teorią Darwina?
*Teoria Darwina nie uwzględnia gatunku biologicznego oraz np. ewolucja semantyczna, nie ma charakteru

Darwinowskiego.

Zachodzi tu głównie horyzontalna wymiana informacji, co w biologii zdarza się rzadko.
*Teoria ewolucji drogą selekcji ma zasięg wykraczają poza świat samo replikujących się polinukleotydów (organizmów żywych). Wszystkie
obiekty dziedziczące zmienność mogą podlegać darwinowskiej selekcji i ewoluować w narzuconym kierunku. Nie musza to być nawet
obiekty materialne.
-przeciwciała- losowa zmienność i dobór -bez dziedziczności
-mózg- uczenie się może jest selekcją losowo powstający połączeń synaptycznych
-ewolucja kultury- przekaz i kopiowanie zapisu wiedzy analogią dziedziczenia, wynalazki i przeinaczenia generują zmienność rynek ocenia
i selekcjonuje idee. Ewolucja świadomości społecznej poza podmiotem poznającym. Nie zakłada ziarnistości idei podlegających selekcji
(jak koncepcja memu) Swobodny przepływ informacji między kulturami w przeciwieństwie do ograniczonego w biologii.
-ewolucja drogą doboru w architekturze- średniowieczne budownictwo sakralne. Dziedziczenie informacji w strzechach, różnorodność
ulepszeń i wynalazków. Czynnikiem selekcji były koszty rusztowania i katastrofy budowlane.
-ewolucja technologii—rynek selekcjonuje wynalazki oceniając ich skutki funkcjonalne.
Przyszłość postępu jest nieprzewidywalna.Teoria Darwina nie wyjaśnia powstania gatunków,a także teorii płci.

3. Jakie warunki muszą spełniać obiekty, by podlegać teorii Darwina?
**Spora klasa obiektów mających losowo generowaną zmienność i ścisłe dziedziczenie (wymogi Darwina!)
Teoria Darwina. Jeśli na populację obiektów cechujących się losowo generowaną i ściśle dziedziczoną zmiennością działa selekcja, to w
kolejnych pokoleniach odpowiednio zmienia się rozkład zmienności. Stosuje się również do obiektów niebiologicznych, np. przemian
technologii i świadomości społecznej.
**Muszą charakteryzować się losową zmiennością cech, które podlegają dziedziczeniu i od których zależy ich przetrwanie.
***Aby zjawisko ewolucji miało miejsce, potrzebne jest w miarę ścisłe dziedziczenie i losowe generowanie zmienności oraz działanie
doboru naturalnego
*****są to obiekty dziedziczące zmiennośc, które mogą podlegac selekcji i ewoluowac w sposób ciągły i stopniowy w określonym
kierunku w środowisku stabilnym
zgadza sie płciowosc nie ma związku z rozmnażaniem.Org. zdolne do wchodzenia w proc plciowe zwiększaja jedynie roznorodnosc
genow, co zwieksza ich szanse przetrwania w ewolucji. tzn ze zjawiska plciowe nie sluza rozmnazaniu lecz wymianie genow. proc
plciowe nie daja korzysci a jeszcze wymagaja energii.

4. Jakie aspekty teorii Darwina uniemożliwiały jej przyjęcie od razu?

a) Trudno było udowodnić ciągłość przemian, ponieważ zapis geologiczny jest nieciągły.
b) Wymaga ścisłego dziedziczenia wyników doboru naturalnego, a zjawisko krzyżowania uśrednia cechy w

potomstwie.

5. Jak można sfalsyfikować teorię Darwina?
Tak jak każdą inną teorię – skonfrontować z empirią. Należy sprawdzić jakie będą rzeczywiste skutki działania selekcji na znane cechy
osobników. Przykładem takiego testowania teorii ewolucji jest dobór sztuczny. *Poprzez testowalność, skonfrontowanie jej ze światem
realnym poprzez badania empiryczne.

6. Dlaczego nie można od razu przyjąć teorii ewolucji Darwina.
7.. Jakie był przyczyny (trudności) dla przyjęcia teorii ewolucji w czasach Darwina.

8. Dlaczego teologowie uznają intelligent design za bluźnierstwo?

*Ponieważ wg intelligent design wszystko zostało świadomie zaprojektowane i stworzone przez jakąś siłę wyższą (dla teologów – przez
Boga). To oznaczałoby, że Bóg stworzył również wszystko to co jest niedoskonałe np. niedoskonałości anatomii, katastrofy naturalne itd.
więc Bóg nie jest dobry.
**Albowiem teoria intelligent design zakłada istnienie kreatora który nie musi być bogiem.
***Ja bym powiedziała raczej tak: Inteligent design zakłada, że świat został stworzony przez boga według idealnego planu. W związku z
tym także wszystkie nieszczęścia głód, susze, powodzie itd., są wpisane w plan boski. A tego teologowie nie mogą zaakceptować.
Intelligent design opisem boskiego planu tworzenia- cały plan powstał według pewnego planu – według dzisiejszych teologów-
bluźnierstwo- dlaczego? Jeśli przyjmiemy, że to ,co jest w przyrodzie jest skutkiem planu bożego i jest ideałem wprowadzonym przez
Boga, to Boga należy obciązyć za wszystko co w przyrodzie jest złego, za różne defekty anatomiczne -inteligent design- opis boskiego
planu tworzenia świata, zawarcie jego złożoności, poszukiwanie homologii i zupełności - trzeba by było Boga obwinić za niedoskonałości
ś

wiata; W świecie jest wszystko idealne, ponieważ zostało stworzone przez Boga, dlatego też obowiązuje zasada Plenitudo – zupełności,

niezmienności. Koncepcja inteligent design nie stoi w sprzeczności z teorią

Darwina, więc dopuszcza przemiany organizmów, co z

kolei jest sprzeczne z zasadą zupełności i świata idealnego. Ponieważ intelligent design zakłada że wszystko zostało zaprojektowane i
stworzone przez jakąś siłę wyższą, co by oznaczało że stworzył on też rzeczy przynoszące cierpienie np. katastofy naturalne albo
drapieżniki zabijające człowieka albo różne wady anatomiczne.

9. Czym mogło być spowodowane podniesienie się poziomu mórz w dawnych epokach?

Wylewami syberyjskich bazaltów.

10. Kiedy i dlaczego powstała atmosfera tlenowa? Skąd o tym wiemy?

*Ok. 2 mld lat temu powstała w wyniku przeprowadzania fotosyntezy przez z sinice, w czasie której na skutek fotolizy wody wydziela się
tlen. Wiemy o tym przede wszystkim ze względu na obecność heterocyst w skamieniałościach ówczesnych sinic (heterocysty to specjalne
komórki z grubymi osłonkami, zawierające nitrogenazę która jest bardzo wrażliwa na tlen), a pośrednio również z różnic w składzie
piasków.
**Z powodu działalności fotosyntetycznej podczas której na wskutek fotolizy wody wydzielają one tlen. Główną przesłanką jest obecność
heterocyst u kopalnych sinic z tego czasu (heterocysty zawierają nitrogenazę która musi być chroniona przed tlenem), ale także zmiany
rodzajów występujących piasków (wcześniej występowały np. uranitowe czy pirytowa, a takie nie mogą powstawać w atmosferze
tlenowej). Stało się to ok. 2 Ga temu.
*** 1,9mld lat temu pojawiły się sinice, które do pozyskiwania elektronów stosowały fotolizę wody – początek

fotosyntezy, której

produktem ubocznym jest produkcja tlenu.
****Dzisiejsze 21% tlenu w atmosferze jest zasługa zdolności do rozszczepienia cząsteczek wody jako zrodła wodoru do syntezy cukrów.
Miało to miejsce 2,2-1,9 Ga. „Wynalazcami” fotolizy wody były sinice.
Tlen zmienił warunki erozji. Bez tlenu otoczaki powstawać mogły z minerałów odpornych na utlenienie , zakwity przyczyną wytrącania
żelaza.Tlen uboczny produkt fotolizy wody.

11. Skąd wiemy kiedy powstało życie na Ziemi?

*Najstarsze skamieniałości organizmów żywych mają ok. 3,5 mld lat. Stosujemy zasadę parsymonii i uznajemy, że skoro nie ma starszych
skamieniałości to życie powstało właśnie wtedy, ale nie możemy być tego całkowicie pewni.
**Nie wiemy chyba dokładnie. Jeśli coś wiemy to z datowania izotopowego szczątków albo z paleontologii.????
1) zycie na Ziemi powstało po tym, jak zakonczyły sie bombardowania jej powierzchniprzez asteroidy 3,8 mld lat temu. Pierwotnym
zródłem wodoru i energii do syntezy
organicznej było utlenianie siarkowodoru w reakcji z siarczkiem -elaza. Ewolucje rozpoczeły zwiazki chemiczne zdolne do samopowielania
sie z zachowaniem przypadkowo powstajacychmodyfikacji.
(2) Kiedy temperatura powierzchni Ziemi obni-yła sie, mo-liwe stało sie wykorzystanie RNA
jako katalizatora (rybozymu) i nosnika dziedzicznosci. Był to swiat RNA, bez kodu
genetycznego. Stopniowe właczanie aminokwasów do rybozymów przekształciło je w
enzymy. Powstał kod genetyczny i DNA jako trwały nosnik dziedzicznosci.
(3) Tlenowa atmosfera powstała 2,2-1,9 mld lat temu w wyniku fotolizy wody przez sinice. Zsinic powstały chloroplasty, a byc mo-e i całe
komórki organizmów jadrowych, cechujace sieprzedziałowoscia komórki, podziałem DNA na odcinki i zło-onym cytoszkieletem

(eukarioty). Najpierwotniejszymi eukariotami sa krasnorosty. Kolejnym wynalazkiem była wic jako forma uporzadkowania
cytoszkieletu

***Dokładnie nie wiemy. Najwcześniejsze skamieniałości org. żywych pochodzą z ok. 2 Ga temu. Kierując się zasadą parsymonii, nie
zakładamy że życie istniało wcześniej jeśli nie mamy na to dowodów.
****Ponieważ badacze meteorytów sugerują, że najstarsze meteoryty liczą 4,5 mld lat (4,5 Ga), co jest prawdopodobnie datą powstania
kuli ziemskiej, to życie nie mogło powstać wcześniej. Nawet, gdyby powstało, to energia uderzenia meteorytu powoduje wyparowanie całej
wody, co implikuje śmierć organizmów. Jest to maksymalny wiek.
Wiek minimalny został wyznaczony dzięki metodom radiometrycznym. U238 to izotop o czasie półtrwania 4 mln lat. Rozpada się on do
ołowiu i może być identyfikowany w kryształach bardzo twardego cyrkonu, uwięziony w jego sieci krystalicznej. Takie kryształy formują się
w zestalającej się magmie, przez co na podstawie zbadanych proporcji miedzy U238 i ołowiem można powiedzieć, kiedy doszło do
zestalenia magmy. Najstarsze cyrkony liczą 4,3 mld lat. Takie cyrkony mogą jednak zostać przeniesione do innych skał i jeśli takie skały
zostaną zidentyfikowane jako skały powstałe na skutek osadzania materiału skalnego zawieszonego w wodzie, to można założyć, że w
momencie ich powstania istniała już woda. Najstarsze skały tego rodzaju zawierające cyrkony liczą 3,8 mld lat.
Zosia: zycie na ziemi nie wiemy kiedy powstało.są różne przesłanki ale nie da się znależć momentu kiedy. mozna szacowac ze mniej niz 3,6
ga

12. Jakie warunki panowały na Ziemi w początkach istnienia życia?

*Wyższa temp niż dziś, atmosfera mniej tlenowa niż dziś, ocean kwaśny. Spontaniczne powstawanie

prostych zw. Org. Nie wiadomo

jaki był pierwotny skład atmosfery. Pierwotnym źródłem wodoru i energii

było utlenienie siarkowodoru.

**Nie wiemy, jaki był skład pierwotnej atmosfery ziemskiej i jakie były warunki formowania się życia. Beztlenowa atmosfera, wysoka
temperatura, ale woda w stanie ciekłym, bulion pierwotny
***proste związki organiczne mogą powstawać spontanicznie w warunki redukcyjnych, wysokiej temperatury i ciśnienia, tak zapewne

było w erze archaicznej ziemi.

Było gorąco i bez tlenu

13. Wyjaśnij istotę homologii na różnych poziomach organizacji biologicznej.

Homologia to istnienie korespondencji między strukturami wynikające z istnienia ciągłości przekazu informacji o ich funkcji.
Wyróżnia się homologię: międzygatunkową, polimorficzną, seryjną i ontogenetyczną.

14. Jak identyfikuje się sekwencje homologiczne w filogenetyce molekularnej?

Przyrównuje się sekwencje Im mniej podstawień nukleotydów tym za bardziej homologiczne się je uznaje.

15. . Wyjaśnij istotę homologii w różnych aspektach organizacji biologicznej

*Homologia to korespondencja między strukturami lub procesami spowodwana ciągłością przekazu informacji określającej ich naturę.
Np. homologia międzygatunkowa, polimorficzna (między osobnikami tego samego gatunku), seryjna (w 1 osobniku, między narządami),
ontogenetyczna – między stadiami rozwoju.
**Homologia jest to ciągłość pomiędzy strukturami/procesami, która wynika z ciągłości przekazu informacji

(mocno związana z

ewolucją).
Homologia

międzygat polimorficzna - między osobnikami gat. seryjna - między organami osobnika ontogenetyczna –

między stadiami rozwoju
***Homologia – sens ewolucyjny. Jest to korespondencja miedzy strukturami czy procesami, która wynika z ciagłosci przekazu informacji
okreslajacej jeje nature.Homologia wynika z hipotez o ewolucji, a nie jest od nich zalezna. Z czasem trudno zidentyfikowac homologie
pomiedzy strukturami w roznieznych liniach ewolucyjnych.
- Homologia międzygatunkowa np. szczypce raka i skorpiona
- homologia polimorficzna między osobnikami gatunku
- homologia seryjna między organami osobnika np.zebra i kregi
- homologia ontogenetyczna między stadiami rozwoju
******Homologia jest to związek między strukturami, aspektami fizjologii/behawioru, który wynika z ciągłości informacji między nimi
(można przejść po drzewie rodowym z jednej struktury przez korzenie do drugiej, jest pomiędzy nimi ciągłość genetyczna). Koncepcja
homologii jest nierozłącznie związana z koncepcją ewolucji. Homologia może istnieć na następujących poziomach:

homologia międzygatunkowa – gdy śledzimy ciągłość przemieszczając się po drzewie rodowym– tworzą się ortologi

homologia polimorficzna w obrębie gatunku (pomiędzy płciami) – śledzimy ciągłość w obrębie populacji, nie w obrębie całego

drzewa rodowego; do zaistnienia takiej homologii niezbędna jest duplikacja genu i rozbieżna ewolucja jego kopii

homologia seryjna – powielanie struktur w obrębie organizmów w wyniku działania genów homeotycznych, ciągłość informacji w

każdej strukturze, tworzą się paralogi

homologia ontogenetyczna między stadiami rozwoju

homologia molekularna – na podstawie podobieństw sekwencji

16. Na co wskazuje homologia genów homeotycznych muchy i myszy.

*Na pochodzenie od wspólnego przodka. Mial tak samo ulozone wzdluz chromosomow, tak samo funkcjonujace i skonstuowane od str.
Molekularnej segmentalne geny homeotyczne HOX
**Geny homeotyczne regulują przebieg rozwoju zarodkowego
Ich umieszczenie świadczy o wspólnym przodku

17.

jak bi

ologia molekularna bada homologie-jakos tak to brzmialo

Ewolucja molekularna

to nie ewolucja

to zmiany o charakterze losowym na które nie działa dobór naturalny

W morfologii cechy nie muszą być podobne. Zbieżność morze być przypadkowa, np. mutacje. Homologia w biologii molekularnej
nierówna się homologii morfologicznej. Różne rodzaje homologii: międzygatunkowa czyli ortologia, między różnymi fragmentami genomu
tego samego organizmu czyli para logia, przeważnie wynik duplikacji jakiegoś odcinka. Pokrewieństwo ewolucyjne, określa się na
podstawie powiązania fragmentu D N A, z właściwą analizą danych.
Homologia molekularna na podstawie zgodności sekwencji. Ortologia między genomami. Paralgia między współwystępującymi genami
– rezultat duplikacji genowej. Nie jest to całkiem zgodne z właściwym rozumieniem homologii.

13. Jakie znaczenie dla przyjęcia teorii ewolucji miało prawo Hardy-ego-Weinberga?

Prawo to wyjaśnia w jaki sposób allele recesywne nie ulegają rozmyciu w trakcie ewolucji.

14. Co kolejno ewoluowało u naczelnych?

*Chwytne dłonie (co wiązało się z redukcją ich pazurów), stereoskopowe widzenie co wymusiło lepszą ochronę oczu i spowodowało
kolejno: zamknięcie łuku jarzmowego, skostnienie dna oczodołu, powstanie wałów nadoczodołowych. Z tym też wiązało się skrócenie
pyska, które wymusiło również redukcję zębów. Dalej nastąpiła redukcja ogona, dwunożność i powiększenie się mózgoczaszki.
**chwytne dłonie, skracanie pyska i redukcja liczby zębów z 3 do 2 u wąskonosych, stereoskopowe widzenie i ochrona oczu dzięki kolejno:
zamykaniu łuku jarzmowego, kostnieniu dna oka i wałom nadoczodołowym, redukcja ogona, dwunożność, naga twarz, rozrost mózgu
***22. Co kolejno ewoluowało u naczelnych naczelne: małpiatki, szerokonose, wąskonose, małpy człekokształtne
ewoluowało:- siekacze ustawione horyzontalnie, podjęzyczek- stereoskopowe widzenie – oczy skierowane do przodu - ochrona oczu -
zamykanie łuku jarzmowego -> skostnienie dna oczodołu -> wały nadoczodołow- chwytne dłonie – redukcja pazurów do paznokci-
skracanie pyska, aby lepsze było stereoskopowe widzenie – co wiąże się z redukcją uzębienia z przedtrzonowców do 2 - redukcja ogona -
naga twarz - dwunożność - rozrost mózgu

15.

jaki nacisk selekcyjny dominował w ewolucji ssaków naczelnych?

Wzmocnienie narządu wzroku, osłona oczu, wzmocnienie czaszki. Doskonalenie widzenia stereoskopowego. Skracanie pyska =
doskonalenie widzenia. Wzrok i chwyt kluczowe

16, Wymień walory przystosowawcze dwunożności człowieka

*Dzięki poruszaniu się tylko na nogach, ręce przejęły funkcję transportu przedmiotów, co z kolei uwolniło od tego szczęki. Miało to
korzystny wpływ na rozwój mowy i używanie narzędzi. Poza tym dwunożna postawa człowieka w porównaniu z czworonożną postawą jego
przodków pozwala na osiąganie większych prędkości na ziemi.
**Dzięki poruszaniu się tylko na nogach, ręce przejęły funkcję transportu przedmiotów, co z kolei uwolniło

od tego szczęki.

17. . Jaka była pierwotna przyczyna dwunożności człowieka?

Stepowienie Afryki, zmiana stylu życia z nadrzewnego na naziemny.

18. Gdzie powstała dwunożność?
Powstała w środowisku afrykańskiej sawanny.

19. Dlaczego człowiek wyewoluował ku dwunożności?
Uwolnienie rąk do transportu. Nogi do wytrwałego biegania za zwierzyną bądź ucieczki przed niebezpieczeństwem. Odmienność strategii
ekologicznych. Człowiek przeniósł się na sawanny gdzie środowisko niestabilne i cięższe. Przeciwdziałanie opresji. Kobiety nie mogły
upolować i przynieść zwierzyny bo były zajęte rodzeniem.

20. Co może potwierdzać tezę, że u podłoża odczuwania piękna leży biologia?

W czasie odczuwania piękna obserwuje się pobudzenie kory prefrontalnej.

21 . Dlaczego odczucie estetyki może mieć biologiczne podłoże?

* Bo odczuciu piękna towarzyszy pobudzenie kory przedfrontalnej
**Odczucia piękna i estetyki dają obiekty dające się opisać prostymi algorytmami. Im trudniej jest nam doszukać się tych algorytmów,
tym obiekt ma dla nas większe walory estetyczne. Odczucie piękna

powoduje pobudzenie kory prefrontalnej w mózgu.

22. Co może wskazywać na ewolucję neuronów i synaps w mózgu człowieka?
W ciągu życia w mózgu zanika większość neuronów, noworodek traci ok. 60% neuronów w ciągu życia.

23, Dlaczego połączenia neuronów (synapsy) nie są dziedziczone?

*Z tego samego powodu co neurony. Złożoność mózgu jest większa niż złożoność zapisu genetycznego.10 ^ 9 neuronów w mózgu

człowieka, miliony razy więcej niż genów Synaps jest 10^15 – więcej niż genów. Zmniejsza się liczba synaps i do dorosłości dotrwa
tylko część.

**Złożoność mózgu jest większa niż złożoność zapisu genetycznego.10 ^ 9 neuronów w mózgu człowieka, miliony razy więcej niż genów.

Tylko 60% neuronów zarodka przetrwa do dorosłości

24, Czym się różni ewolucja Kosmosu od ewolucji biologicznej?

Napisałam że dotyczy innego rodzaju obiektów ale to pewnie było za mało

25,

Dlaczego gryzonie są stosowane w badaniach biologicznych?

*Są blisko spokrewnione z naczelnymi, więc podobne do nas pod względem większości procesów metabolicznych. Są też łatwe w hodowli i
mają stosunkowo krótki cykl reprodukcyjny.
**Ponieważ są filogenetycznie bliskie naczelnym i są łatwe w hodowli. Nasi najbliżsi krewniacy, mają podobny metabolizm i podstawy
behawioru i są łatwe w

hodowli.

26.Jaką drogą i dlaczego w miejsce świata RNA powstał świat DNA?
*Do rybozymów zaczęły przyłączać się jednostki polipeptydowe co zwiększało ich stabilność i skuteczność. Później białka prawie
całkowicie przejęły funkcje enzymatyczne, ale w związku z tym potrzebny był bardziej stabilny nośnik informacji genetycznej jakim stało
się DNA.
**Do rybozymów były dobudowywane części polipeptydowe co zwiększyło ich zdolności katalityczne, a następnie zostały zastąpione
przez polipeptydy. Wiązało się to ze zwiększaniem ilości AA, a więc i był

potrzebny nośnik informacji o budowie białek. RNA jest

nietrwałe, dlatego zostało zastąpione prze DNA,

tóre jest bardziej trwałe.

27, Jakie argumenty potwierdzają koncepcję świata RNA?

*RNA może pełnić funkcje enzymatyczne (np. przy splicingu) i regulacyjne. Mógł więc równocześnie być nośnikiem dziedziczności i
rybozymem.
**a) RNA może wypełniać rolę nośnika dziedziczności jak i katalizatora (rybozymu), zatem udział białek w procesach życia niekonieczny,
ż

ycie jest możliwe bez kodu genetycznego. b) Na początku było zbyt mało AA, żeby mogły być syntetyzowane białka, więc nie był też

potrzebny DNA z informacją o ich budowie. A katalityczną funkcję obecnych białek spełniały rybozymy.
***znaczna część procesów katalitycznych prowadzona przy użyciu RNA więc białka enzymatyczne nie są konieczne do reakcji ;
rybozymy – katalityczne RNA. RNA samo siebie powielało. Samopowielanie, autokataliza, dziedziczenie bez udziału białek. RNa było
na początku i wystarczy do generowania ewolucji.

*** Rybozymy jako katalizatory najważniejszych szlaków metabolicznych – pierwotne szlaki metaboliczne były konserwowane
ewolucyjnie. RNA jest jednoniciowe- prostsze. Dawniej nie istniało tyle aminokwasów żeby tworzyć tak skomplikowane struktury jak
obecne białka powstałe z DNA i nie mogły być tworzone dobre enzymy. RNA może jednocześnie pełnić role nośnika dziedziczności i
katalizatora(rybozymu). -RNA jest pierwotniejszy od DNA -Pierwotne życie nie mogło być polinukleotydow- białkowe (patrz pyt.7) -RNA
może jednocześnie pełnić funkcję nośnika informacji i czynnika katalizującego

28. Czy w "świecie RNA" były błony fosfolipidowe?
Nie. Były tylko koacerwaty – pęcherzyki przypominające liposomy. Bez białkowych kanałów błona lipidowa jest nieprzepuszczalna dla
substratów zycia. W świecie RNA komórek lipidowych być więc nie mogło.

29.

Jakie argumenty przemawiają za tym, że życie polinukleotydowo-białkowe nie było najpierwotniejsze?

*Układ polinukleotydowo-białkowy jest wysoce skomplikowany i nie mógł powstać jako najpierwotniejsza forma życia -Teoria koewolucji
kodu genetycznego i aminokwasów wskazuje, że na początku było mniej aminokwasów i nie mogły one pełnić roli funkcjonalnego
katalizatora -RNA tez ma zdolności katalityczne i jest prostsze niż enzymy (nie wymaga kodu genetycznego, translacji)
**Na początku było zbyt mało rodzajów aminokwasów do syntezy dobrych enzymów. Nie białka były więc pierwszymi katalizatorami.
Pierwsze organizmy nie potrzebowały kodu genetycznego, bo nie kodowały białek enzymatycznych

Pierwotny czynnik pozyskiwania energii

alternatywą jest utlenianie amoniaku, formowanie pirytu--> mechanizm darwinowski

jest

znacznie

starszy

od

świata

RNA,

życie

odmienne.

30.

Czemu retrowirusy mogły zaburzyć główny dogmat?

retorwirusy dlaczego sprzeczność z biologią molekularną

WYKŁAD 5, slajd 3 Bo RNA w osłonce białkowej w wyniku działania odwrotnej transkryptazy tłumaczony jest na DNA

31.

W jaki sposób nowe cechy pojawiają się i rozprzestrzeniają w ontogenezie?

Najpierw pojawiają się w etapach późniejszych i rozprzestrzeniają się na etapy coraz wcześniejsze. Są jednak wyjątki, np. w
przypadku ewolucji głowonogów było odwrotnie.

32.

. Dlaczego tak często filogeneza powtarza się w ontogenezie?

Ponieważ wczesne stadia rozwojowe są silniej konserwowane ewolucyjnie.

33.

W jaki sposób następuje rozprzestrzenianie cech ewolucyjnie nowych w rozwoju ontogenetycznym?

*Zazwyczaj nowe cechy pojawiają się na początku w najpóźniejszych stadiach ontogenezy, by później z biegiem czasu pojawiać się w
coraz wcześniejszych stadiach. Aczkolwiek są wyjątki od tej regły, np. u głowonogów.
**Cechy najnowsze ewolucyjnie pojawiają się w najpóźniejszych stadiach ontogenezy. W ontogenezie jest

odtwarzana filogeneza.

34.

Rekapitulacja filogenezy w ontogenezie

WYKŁAD 9, slajd 14 Wczesne stadia rozwojowe generalnie bardziej konserwatywne ewolucyjne, przebieg ontogenezy odtwarza więc
często zarys przebiegu ewolucji.

35.

Jak próbowano poradzić sobie z problemem niewielkiej wierności przekazu na początku ewolucji?

?

36.

Jakie są założenia metody analizy kladystycznej?

Metoda ta polega na analizie rozprzestrzenienia cech, od tych najbardziej powszechnych do tych najrzadszych. Następnie tworzy się
drzewo rodowe w którym organizmy o cechach najczęściej występujących zagnieżdża się te o cechach występujących rzadziej.

37.

Czym różni się teoria kladystyki od fenetyki

Fenetyka – analiza zgodności cech np. neighbour joining – założenie niejednorodnego tempa ewolucji gatunków i przetrwania do dziś
pierwotnych anatomii; zakłada że pokrewne mają więcej cech wspólnych;
Kladystyka – analiza rozprzestrzenienia cech (max parsimony) założenie niejednorodnego tempa ewolucji cech; zakłada ze są cechy
bardziej pierwotne i zaawansowane a nie jak fenetyka że SA organizmy bardziej pierwotne i zaawansowane, bo wszystkie mają wiele
cech wspólnych

38.

Jakie są główne koncepcje gatunku?

*Koncepcja biologiczna: gatunek to izolowana genetycznie populacja osobników które mogą się krzyżować ze sobą.
Koncepcje niebiologiczne gatunku to np. koncepcja gatunku kladystycznego, nie podlega testowaniu oraz gatunek genetyczny (na
podstawie podobieństwa sewencji) i gatunek morfologiczny.
**Teoria gatunku – koncepcja (biologiczna?)
Gatunek biologiczny odnosi się wyłącznie do organizmów płciowych, jest to izolowany genetycznie zespół populacji mogacych się
krzyzowac ze soba.
Powstawanie gatunku jest skutkiem ewolucji a nie jej przyczyną.

Skutkiem zjawiska płci jest istnienie gatunków.

3

9

Na czym polega i jakie są założenia fenetyki?

Fenetyka

- analiza zgodności cech - założenie niejednorodnego tempa ewolucji gatunków i przetrwania do dziś pierwotnych

anatomii
Kladystyka

- analiza rozprzestrzeniania cech - założenie niejednorodnego tempa ewolucji cech

40.

Jakie są główne koncepcje gatunku?

*Gatunek biologiczny

to izolowany genetycznie zespół populacji mogących się krzyżować.

Gatunek niebiologiczny: morfologiczny: niesprzeczny z biologicznym – eksponuje pragmatyczne aspekty procedury kladystyczny:
kryteria identyczne na wszystkich poziomach hierarchii systematycznej genetyczny: wyodrębniony na podstawie podobieństwa sekwencji
(w istocie powrót do typologii)

**Gatunek biologiczny to izolowany genetycznie zespół populacji mogących się krzyżować ze sobą. Jest to jednostka przepływu
informacji genetycznej w obrębie i pomiędzy populacjami. Jednakże w praktyce to kryterium krzyżowania jest rzadko stosowane.
Gatunek to zbiór populacji zdolnych do wzajemnej wymiany genów. W obrębie
gatunku wszystkie osobniki są do siebie podobne. Gdyby rzeczywiście na Ziemi miała miejsce pełna swoboda wymiany genów, wszystkie
organizmy płciowe stanowiłyby jeden gatunek. Tak jednak nie jest, co więcej, biosfera ukazuje oszałamiająca i paraliżująca badacz
rozmaitość gatunków. Jest tak w wyniku pojawiania się barier uniemożliwiających swobodne
krzyżowanie.
Gatunek jest skutkiem ewolucji i skutkiem powstania płci, a nie ich przyczyną. Nie jest on jednostką ewolucyjną i nie jest potrzebny do
ewolucji. Chromosomy ewoluują rozdzielnie, dzięki czemu możliwy jest crossing-over. Wraz z niejednorodnością środowiska jest to
przyczyna powstawania gatunku.

•

gatunek morfologiczny - niesprzeczny z biologicznym-eksponuje pragmatyczne aspekty procedur

•

gatunek kladystyczny - kryteria identyczne na wszystkich poziomach hierarchii systematycznej

•

gatunek genetyczny - wyodrębniony na podstawie podobieństwa sekwencji molekularnej

4

1.

Czym jest systematyka ewolucyjna?

Systematyka ewolucyjna: Klasyfikacja jest niesprzeczna z przebiegiem ewolucji, konserwatywna i

pragmatyczna. [net]

Systematyka ewolucyjna uwzględnia, obok poszukiwania stosunków pokrewieństwa między gat., także różnice spowodowane
przystosowaniem do różnych warunków środowiskowych. Istotne są też nieciągłości między taksonami i ich biologiczne znaczenie. Jest to
systematyka eklektyczna. Kladystyka: klasyfikacja jest ścisłym odzwierciedleniem struktury kladogramu System naturalny:
odzwierciedlenie immanentnego porządku w świecie żywym

42.

Niebiologiczne koncepcje gatunku:

- gatunek morfologiczny – niesprzeczny z biologicznym – eksponuje pragmatyczne aspekty procedury; na podstawie podobieństw.
Potencjalnie testowana – krzyżowanie
- kladystyczny – kryteria identyczne na wszystkich poziomach hierarchii systematycznej; kladystyka w odniesieniu do osobników.
Niespójne z gat. Biolog.
- genetyczny – wyodrębniany na podstawie podobieństwa sekwencji (w istocie powrót do typologii) sprzeczne z koncepcją gatunku
biologicznego
- grupowanie na podstawie podobieństw sekwencji ; ie może być testowana

Rozważania o istocie gatunku SA dziś raczej jałowym aspektem biologii

43.

różnica między systematyką kladystyczną a ewolucyjną

44.

. Jakie jest podstawowe założenie filogenetyki?

Im więcej jest cech podobnych a mniej różnic tym organizmy są ze sobą bliżej spokrewnione.

45

. Jaki jest związek istnienia płci z naturą gatunku biologicznego?

*Bez płci nie ma gatunku biologicznego, bo cechą gatunku biologicznego jest zdolność do krzyżowania się osobników do niego
należących, a krzyżowanie się zachodzi tylko jeśli istnieje płeć.
**Ze zjawiska płci wynika teoria gatunku. Gatunek biologiczny to izolowany genetycznie zespół populacji mogących się krzyżować. Test
krzyżowania umożliwia falsyfikację identyfikacji gat.

46.

Jakie aspekty gatunku cechuje ciągłość a jakie ziarnistość

ziarnistości – geny , ciągłość - procesy przemian

4

7

. Ile czasu (rząd wielkości) trwa w toku ewolucji powstanie bariery genetycznej między gatunkami?

Musi nastąpić izolacja przestrzenna. Miliony lat.

48

. Jakie są i na czym polegają najczęściej wykorzystywane koncepcje gatunku?

49.

Jakie są problemy z koncepcją gatunku biologicznego?

Test krzyżowania umożliwia falsyfikacje identyikacji gatunku.

50.

Dlaczego nie bada się ewolucji ekosystemów

WYKŁAD 14, slajd 23 System jest otwarty o zwykle niewielkiej integralności. Trudno znaleźć dowody związków
międzygatunkowych

51.

Co sprzyja występowania long branch attraction?

Skrajne warunki środowiska (np. beztlenowe) które powodują przyspieszenie tempa ewolucji.

52.

Na czym polega dziedziczenie poza chromosomowe?

Oprócz chromosomów do nowych komórek przechodzą też mitochondria i chloroplasty (które mają własny materiał
genetyczny), a także niektóre elementy cytoszkieletu i błon wewnętrznych.

53

. Jaki jest związek teorii płci i rozmnażania?

*Procesy płciowe nie są rozmnażaniem się (bo nie zwiększa się liczba osobników), polegają na horyzontalnym transferze genów i
rekombinacji która prowadzi do zwiększenia różnorodności genomu (co może by korzystniejsze przy niekorzystnych warunkach
ś

rodowiskowych, które zazwyczaj indukują procesy płciowe.

**Wbrew pozornej oczywistości, nie ma związku między procesami płciowymi a rozmnażaniem. Płciowe połączenie komórek oznacza
przecież zmniejszenie ich liczby! Nie ma też konieczności, by moment połączenia komórek płciowych był początkiem osobnika. Procesy
płciowe wymagają niekiedy niesłychanego nakładu energii. Nowy organizm może powstać bez udziału procesów płciowych
***Teoria płci – sens funkcjonalny Nie ma zwiazku miedzy procesami płciowymi a rozmnazaniem. Zjawisko plciowe nie sluzy
rozmnazaniu, lecz wymianie genow. Procesy plciowe oznaczają zmniejszenie ich liczby, a jeszcze wymagaja energii.
Organizmy zdolne do wchodzenia w procesy płciowe zwiekszaja roznorodnosc swoich genow. Zwieksza to efektywnosc doboru i
podwyzsza szanse przetrwania.
****Procesy płciowe nie mają nic wspólnego rozmnażaniem, wręcz przeciwnie: łączenie się 2 komórek zmniejsza liczbę osobników. Nie
ma też konieczności, by moment połączenia komórek płciowych był początkiem osobnika. Jedynie u zwierząt procesy płciowe i procesy
rozmnażania są ze sobą przestrzennie i czasowo związane. U roślin proces płciowy odbywa się w innym pokoleniu, niż rozmnażanie. Do
rozmnażania służą zarodniki, a do procesu płciowego narządy płciowe np. na przedrośli.

54.

Co determinuje dymorfizm płciowy?

Dymorfizm płciowy jest przejawem polimorfizmu. Skutek rozbieżnej ewolucji genów homeotycznch, które w osobnikach różnych płci są
pod różnym naciskiem selekcyjnym. Rozbieżna ewolucja płci dzięki chromosomowej determinacji. Ale np. u krokodyli płeć zależy od
temp. wylęgania jaj.

55.

Co świadczy o ewolucyjnej jedności zwierząt liniejących?

*Ewolucja wyposażyła ich przodka w pełniąca funkcje ochronne kutikulę wydzielana na zewnątrz ciała przez komórki nabłonka. W jej
skład wchodzą białka przy mniejszym, lub większym udziale wielocukrów (chityny). Linieją przede wszystkim stawonogi, których
kutikula jest sztywnym zewnętrznym pancerzem rozdzielonym elastycznymi „stawami”. Różnice miedzy ich grupami dotyczą przede
wszystkim budowy segmentów głowy. Równie- segmentowane odnóża są dziedzictwem zwierząt wcześniejszych od stawonogów
(ksenuzjów). Prawdziwym osiągnięciem stawonogów jest pełne usztywnienie okryw ciała i odnóży i dostosowanie do tego układu mięsni.
Materiał kopalny pozwala na prześledzenie tego procesu.
**Zdolność do linienia wymuszona przez obecność kutikul
***Obecność kutikuli, która pełni funkcje ochronne i jest wydzielana przez kom nabłonka. Kutikula zmusza do

okresowego linienia.

56

, Jak tłumaczy się altruizm w przypadku organizmów niespokrewnionych?

*Mogą one liczyć na odwzajemnienie się, a taka współpraca może być korzystna.
**Teoria gier:
-przy jednorazowej decyzji lepiej minimalizować ryzyko
-jeśli układ jest stały liczą się poprzednie czyny
-strategia ewolucyjna stabilna to równowaga Nasha preferowana przez selekcję
- współpraca może być korzystna nawet bez pokrewieństwa
***Dla org. niespokrewnionych współpraca też może być korzystna, a wręcz może od niej zależeć

przetrwanie ich genów. Dobrym

przykładem są organizmy koewoluujące np. rak pustelnik i

ukwiał.

57. Jaka jest pozycja ewolucyjna i geneza morfologii kwiatu rzodkiewnika (Arabidopsis)
*Kwiat Arabidopsis jest zaawansowany ewolucjnie. Płatki kielicha powstały z płatków korony, a płatki korony z pylnika (dlatego w
morfogenezie tych elementów możemy obserwować nakładanie się ekspresji genów.
**Organizm skomplikowany od strony anatomicznej i rozwojowej, mimo prostej budowy. Morfologia kwiatu zależy od działania 3 genów,
których pola ekspresji nakładają się na siebie.

***Jest on bardzo zaawansowany ewolucyjnie. W morfogenezie elementów kwiatu, nakładają się na siebie

strefy ekspresji genów

****Rzodkiewnik jest bardzo zaawansowaną ewolucyjnie rośliną o prostej budowie okwiatu. Wyróżniamy 3 geny homeotyczne
decydujące o kształcie okwiatu, jednak ich działanie jest niestandardowe. Gen C decyduje o powstaniu słupkowia. Gen A decyduje o
powstaniu kielicha. Koronę jednak determinuje działanie genu B, którego zakres ekspresji sięga na płatki korony i pylniki. Należałoby
oczekiwać, że każda z tych odmiennych struktur jest regulowana przez ekspresję odmiennych genów homeotycznych. Tu pola ekspresji
nakładają się na siebie. Jest to wynik zaszłości historycznych, które wskazują na to, że jest to organizm skomplikowany od strony
anatomicznej i rozwojowej mimo prostej budowy, więc nie jest to dobry organizm modelowy. Wtórna korona okwiatu:dwa owocolistki i
czterokrotny okwiat krzyżowych są wynikiem redukcji kwiatu pięciokrotnego, działki kielicha homologiczne pierwotnym płatkom,płatki
korony potomków pra-róży to dawne pylniki, kwiatowe miały w ewolucji stadia wiatropylności.

58

. Jakie argumenty przemawiają za tym, że życie polinukleotydowo-białkowe nie było najpierwotniejsze?

*Było zbyt mało aminokwasów aby mogły powstać stabilne enzymy.
**Mało AA, więc nie mogło być białek.

59. Gdzie w organizmie zwierzęcia powstaje różnorodność immunoglobulin, a gdzie ich specyficzność?
*Zarówno ich różnorodność jak i specyficzność powstaje w komórkach limfocytów B, podczas ich syntezy

(rekombinacja

postmejotyczna).
**Różnorodność immunoglobulin powstaje dzięki rekombinacji DNA w obrębie komórek układu odpornościowego (limfocytów B), nie w
wyniku mejozy. Jest to losowo generowana zmienność sekwencji DNA. Specyficzność zyskiwana jest po kontakcie z antygenem – selekcja
klonalna powoduje namnażanie tylko tych limfocytów, które mogą rozpoznać odpowiednie antygeny.

Anatomicznie miejscem syntezy

przeciwciał jest śledziona i szpik kostny, w których komórki plazmatyczne lokują się po pobudzeniu (wikipedia). Limfocyty B
produkowane są w szpiku kostnym (ssaki) lub w bursie Fabrycjusza (ptaki) (wykład 10).
Nie wiem, czy to dobrze?
Zosia: immunoglobuliny - roznorodnosc - szpik, specyficznośc - krew?
***Różnorodność immunoglobulin powstaje w szpiku w ssaków, w ptaków w bursie fabrycjusza, u ryb w nerkach. Immunoglobuliny
powstają w limfocytach B, dziekie rekombinacji somatycznej, fragmentów genów kodujących immunoglobuliny, a selekcja po kontakcie z
antygenem w wezle chlonnym.
****immunoglobuliny powstają w limfocytach B, dzięki rekombinacji somatycznej tych tam różnych wersji fragmentów genów
kodujących immunoglobuliny, nie? i to się chyba dzieje jeszcze w szpiku. a specyficzność to chyba wynika z selekcji po kontakcie z
antygenem w węźle chłonnym.. ale nie wiem czy to chodzi. czy może ktoś..?

60

. U kogo i w jakim celu wykształcił się układ limfatyczny? Jakie funkcje pełni obecnie?

*Zaczątki układu powstały u ryb, ale funkcje odprowadzająca (czyli odprowadzanie krwi z układu krwionośnego w którym jest duże
ciśnienie) zaczyna pełnić u płazów. Obecnie pełni funkcję odpornościową, neutralizacyjną i odprowadzającą.
**Układ limfatyczny powstał u ryb. To właśnie w węzłach chłonnych naiwne limfocyty uczą się rozpoznawać antygeny.
Zosia:

chyba lądowe kręgowce?

W angielskiej wikipedii jest wzmianka, że pojawia się już u ryb, ale to raczej wyjątki. (In 2006, a lymphatic system similar to that in
mammals was described in one species of teleost fish, the zebrafish. Although not confirmed as yet, this system presumably will be where
naive (unstimulated) T cells accumulate while waiting to encounter an antigen). W jakim celu? Jako przesącz krwi, ze względu na wysokie
ciśnienie pompowania, które się pojawiło po zaniku skrzeli.

61

.

Dlaczego na początku życia nie mogło być koacerwatów?

*Bo warstwa lipidowa jest nieprzepuszczalna dla substratów niezbędnych do metabolizmu. Muszą więc znajdować się w niej białka
transportujące przez błonę, więc translacja musiała istnieć wcześniej.
**Koacerwat – pęcherzyki lipidowe. Bez białek są one przepuszczalne tylko dla małych niepolarnych

cząsteczek na drodze dyfuzji. A

na początku było zbyt mało AA, aby tworzyć skomplikowane białka, które

mogłyby transportować inne związki do wnętrza.

62.

Jak można powiązać tempo ewolucji z intensywnością specjacji?

Tempo ewolucji nie jest proporcjonalne do intensywności specjacji (oba zjawiska mogą odbywać się w różnym tempie).

63.

Jaki wpływ na tempo ewolucji ma specjacja

Specjacja jest skutkiem ewolucji, a nie jej przyczyną. Nie ma związku między intensywnością tworzenia się nowych gatunków, a

tempem ewolucji. Aby zaszła specjacja musi nastąpić izolacja przestrzenna.

64.

Czy specjacja jest niezbędna do ewolucji

Nie jest niezbędna,.Specjacja jest skutkiem ewolucji, a nie przyczyna ewolucji

65.

Jakie są przyczyny zróżnicowanego tempa ewolucji sekwencji molekularnych?

*Niektóre sekwencje kodują białka bądź części białek istotnych funkcjonalnie więc ich zmiany są pod silnym naciskiem doboru i na
skutek tego zdarzają się one o wiele rzadziej niż zmiany sekwencji kodujących białka bądź fragmenty białek nieistotnych. Ponadto tylko
niektóre zmiany sekwencji nukleotydów powodują zmianę aminokwasu białka i będą one rzadsze w stosunku do tych które takiej zmian
nie powodują. Tempo ewolucji sekwencji molekularnych jest też różne między organizmami żyjącymi w różnych środowiskach, np. jest
szybsze u organizmów środowisk skrajnych.
**Zależą od losowych mutacji

66

. Dlaczego niemożliwe jest przewidywanie kierunku zmian ewolucyjnych?

*a) Ponieważ po nasyceniu udoskonaleniami zmienia się kierunek nacisku selekcyjnego i nie jesteśmy w stanie w 100% przewidzieć jaki
kierunek zostanie obrany w przyszłości.b) Ze względu na ograniczenia termodynamiczne. Biologia jest z jednej strony nauką historyczną
(ewolucja). W trakcie ewolucji zmniejsza się entropia i nieuporządkowanie układu. Z drugiej strony jest za sprawą redukcjonizmu
sprowadzana do fizyki i chemii, jednak tutaj entropia się zwiększa. Następuje niezgodność.
**Ponieważ podczas ewolucji, na skutek selekcji (pod działaniem doboru którego kierunku nie da się przewidzieć) losowej zmienności
cech (której to zmienności też się nie da przewidzieć) następuje wprowadzenie informacji do organizmów żywych i wzrost ich poziomu
uorganizowania. Jest to niezgodne z II zasadą termodynamiki (zgodnie z którą powinien następować wzrost entropii i nieuporządkowania),
nie można więc do przebiegu ewolucji stosować zasad fizyki aby przewidzieć jej przebieg.

67. Gdzie

są niezgodności między znaleziskami kopalnymi, a ewolucją biologiczną?

Zapis kopalny jest nieciągły (z powodu migracji, zmian środowiska, z okresowego i lokalnego odkładania się osadów), a

ewolucja jest procesem ciągłym

68. W

ymień typy zwierząt z początków ewolucji ?

Zwierzęta mają wspólnych przodków z grzybami – świadczy o tym skierowana do tyłu wić. Pierwsze oddzieliły się żebropławy,

dalej parzydełkowce i jamochłony, następnie wtórouste (wspólny specyficzny rozwój zarodkowy), liniejące (obecność kutikuli
wymuszającej linienie) i spiralia (wspólna larwa trochofora).

69

. Co świadczy o pradawnej koewolucji roślin, zwierząt, grzybów.

*Świadczą o tym obecne powiązania między organizmami - ich cykle życiowe są tak mocno związane, że

wręcz są

uzależnione od siebie. Skoro teraz obserwujemy takie mechanizmy to oznacza, że musiały się

one kształtować przez miliony lat.

**Zwierzeta okazały się krewnymi grzybów, bo mają wic z przodu komórki. W ewolucji komórki dużo wtórnych uproszczen.

70.

Filogeneza i horyzontalny przepływ genow dlaczego nie ma on wpływu na filogenezę ( nie wiem o co chodziło)

71

Dlaczego horyzontalny transfer genów nie miał większego znaczenia w ewolucji?

Bo u sinic przez miliony lat nie zdołał nawet zamazać pokrewieństwa między rodzinami. Przykład sinic (drzewo rodowe czy

raczej krzak rodowy)

72.

Jaka sprzeczność w danych kopalnych i biologii ewolucyjnej?

WYKŁAD 5, slajd 9 zapis kopalny jest zazwyczaj sprzeczny z kladogramami.

73

. Dlaczego zapis kopalny ewolucji był takim rozczarowaniem?

Ponieważ zapis geologiczny jest nieciągły, ze względu na zdarzenia o charakterze katastroficznym

uniemożliwiające

osadzanie się osadów, erozje oraz zapis ekologiczny jest nieciągły - zmiany środowiska i

inne powodujące migrację osobników.

74

. Jaki jest sens ewolucyjny prostoty anatomii Caenorhabditis?

*Prostota jego anatomii jest wtórna ewolucyjniei jest wynikiem przystosowania do życia w glebie.
**Najbardziej zaawansowany z obleńców. Posiada dokładnie 959kom, których los od pierwszego podziału

jest zdeterminowany.

75

. Z czego wynika różnica w proporcji zachowań wyuczonych i instynktownych u ptaków i ssaków?

Za uczenie się odpowiada kora nowa, która nie występuje u ptaków, a u człowieka jest najbardziej

rozwinięta.

76. Procesy umożliwiające skamienienie szczątków, które nie mają szkieletu mineralnego?

Tkanki miękkie nasycone fosforanem wapnia, ulegają fosfatyzacji. Kolagen łatwo ulega uwęgleniu, dzięki

czemu

możemy oglądać zaczernienia na skamieniałościach.

77. Przyczyna obniżenia poziomu morza w pierwotnych epokach?

Wylewy bazaltów syberyjskich.

78.

U kogo i w jakim celu wykształcił się układ limfatyczny? Jakie funkcje pełni obecnie?

*U ryb…… Obecnie pełni funkcję odpornościową, neutralizacyjną i odprowadzającą.
** U ryb ciśnienie skurczowe kierowane tylko do skrzel, prawie więc nie ma wysięków kapilarnych (limfy) te które są pasywnie czterema
kanałami płyną do żył. Po zaniku skrzel podwyższone ciśnienie krwi w całym obiegu tętniczym i wymuszony pobór limfy

. W węzłach

chłonnych „naiwne” limfocyty „uczą się” antygenów.
Powstanie układu limfatycznego
- określone węzły limfatyczne

- geneza tego układu była związana z funkcjami transportowymi. Dopiero u kręgowców lądowych; u ryb serce pompuje krew do skrzel
(ciśnienie w skrzelach niskie) po przejściu na ląd układ ulega zaburzeniu. Płuca powstały z jelita- ciśnienie krwi podwyższone – krew
przeciska się przez zakamarki ciała zwierzęcego. Ciśnienie w naczyniach kapilarnych – płyn przesiąka do jamy ciała. Układ limfatyczny
doprowadza ten płyn do układu krwionośnego z powrotem. Równoległy do układu krwionośnego, gdzie mogą poruszać się limfocyty i
podlegać kontaktowi z komórkami prezentującymi. Limfocyty T mogą kontaktować się z makrofagami.
Układ limfatyczny:
- dystrybucja płynów
- droga komórek broniących organizm przed patogenami
Problemem patogeny i swoistość komórek broniących – wyścig zbrojeń; częste błędy w rozpoznawaniu zagrożeń – komórki zwalczają nas
samych np. katar sienny

.

79.

a po co wykształcił się układ limfatyczny u ryb?

a u.limfatyczny: znalazłam w innych źródłach: zaczątki bezżuchwowce (śledziona i GALT),grasica i śledziona u ryb, pełen u płazów
bezogoniastych. Powód: zanik skrzeli zwiększa ciśnienie krwi w obiegu co wymusza przepływ limfy obiekty które podlegają ewolucji
muszą charakteryzować się losową zmiennością ściśle dziedziczoną z pokolenia na pokolenie (powinny się autokatalitycznie powielać, ale
nie wiem czy to konieczne). tak jest na slajdach. co do układu limfatycznego, to tak, w pewnej postaci jest on u ryb (czy niższe zwierzęta
go mają?może itak jak tu zostało powyżej wspomniane przez koleżankę), ale ponieważ u nich ciśnienie nie jest duże więc nie dużo osocza
przecieka do tkanek, wraca ono biernie "czterema kanałami do żył". natomiast począwszy od płazów, gdzie są płuca, układ krwionośny ma
duże ciśnienie, więc i układ limfatyczny musi być sprawny, stąd pojawiają się węzły chłonne pompujące limfę.

80

. Czym się różnią immunoglobuliny od leukocytów T?

W przypadku immunoglobuliny wyrzucanie receptorów do krwi zamiast prezentacji na powierzchni błony jak u leukocytu T. leukocyty T –
skutek rekombinacji DNA w grasicy a leukocyty produkowane przez limfocyty B powstające w szpiku lub bursie.

81

.

Jaki jest związek między filogenezą a udoskonalaniem i różnorodnością technologii?

[net] Filogeneza – droga rozwoju rodowego, pochodzenie i zmiany ewolucyjne grupy organizmów, zwykle

gatunków.

82

. Z

wiązek dziedziczenia pozajądrowego z filogenezą

Dziedziczone pozajądrowo są mitochondria i chloroplasty.

83

. Zwierzęta które pierwsze oddzielily sie coś tam coś tam , chodzilo o żebropławy w kazdym razie

84

. Przyczyna obniżenia poziomu morza w pierwotnych epokach?

Wylewy bazaltów syberyjskich.

85

. Jaka jest przyczyna altruizmu wobec osobników niespokrewnionych?

86

. Jakie jest podstawowe założenie filogenetyki?

Jeśli org. są bardzo podobne – znaczy, że drogi ich ewolucji rozeszły się niedawno. Jeśli organizmy są do siebie nie podobne –

znaczy, że ich drogi ewolucyjne rozeszły się dawno temu.

87

Dlaczego nie wszystko na świecie jest doskonałe?

Zjawiska losowe miały wpływ na obraz obecnego życia biologicznego. Moglby prowadzic do utrwalenia się cech zupelnie gatunkom
zbednych

88.

Jakie czynniki wpływają na klimat?

Jedną z przyczyn zmian klimatu są cykliczne zjawiska astronomiczne (cykliczność Milankovicia), zlodowacenia, zmiany poziomów wód w
morzach i oceanach, wybuchy wulkanów, dryf kontynentóworaz,prądy morskie, sila coriolisa i czynniki antopogeniczne.

89.

Co powodują zmiany klimatu?

Powodują przemieszczenie się ekosystemów

90.

Co jest przyczyną wymarcia mamutów?

Prawdopodobnie przyczyną wymarcia mamutów było przemieszczenie środowiska tundry za koło podbiegunowe.

91.

Podstawowa różnica między małpami człekokształtnymi a człowiekiem?

Zwiększenie intensywności rozrodu, wydłużenie ciąży, co zwiększyło wagę wydawnego płodu, długi okres opieki nad potomstwem,
rozmiary czaszki zarodka, podział ról miedzy płciami.

92.

Wyjaśnij konepcję doboru krewniaczego czyli samolubnego genu?

Ilustracja tego mechanizmu jest rozprowadzanie materiału genetycznego
w populacjach błonkówek, w których płec okreslana jest przez liczbe zestawów chromosomów(np. pszczół). Samce powstaja z
niezapłodnionych jaj i maja tylko jeden zestaw genów(sa haploidalne). Robotnice uzyskuja komplet genów haploidalnego trutnia i
po jednym zka-dej pary genów (alleli) matki, co oznacza, -e w teorii maja 75 % genów wspólnych ze soba, 50 % z matka, ale
trutnie łaczy z nimi tylko 25 % pokrewienstwa. Interes genetycznypowinien wiec kazac im współpracowac przede wszystkim ze
soba, w dalszej kolejnosci
opiekowac sie matka a ignorowac trutnia

93.

Gdzie idea samolubnego genu ma zastosowanie?

W świecie plazmidów i wirusów.

94.

Jaki był przodek stekowców i ssaków?

Nie miał sutków, był jajorodny, miał pola mleczne gruczołów na brzuchu.

9

5. Dlaczego powstały organizmy wielokomórkowe?

Ucieczka przed organizmami jednokomórkowymi drapieżnikami. Wielokomorkowosc powstala wielokrotnie i niezależnie, powstaly w
wyniku regulacji ekspresji genów homeotycznych. Wielokomowość-klony indentycznych genetycznie komorek. Dyfuzja przestała
wystarczac.

9

6. Skąd pochodzi tlen, znajdujący sie w atmosferze ziemskiej?

Z działalności organizmów fotosynteza. Wynalazcami tlenu są sinice.
Co zabezpieczyło człowieka przed przegrzaniem?

Człowiek był zabezpieczony przed przegrzaniem dzięki nagiej skóra i więszej ilości gleju w mózgu, co dawało możliwość szybkiego
przemieszczania.

97

. Jakie czynniki określają, z którego bieguna zarodka powstanie przód, a z którego tył?

Matczyny mRNA genów homeotycznych są specyficznie zlokalizowane, rozmieszczony w sposób polarny i odpowiadają za powstanie
np. bicoid – przednia część, nanos i caudal z tyłu. Generalnie chyba chodzi o ten efekt matczyny i dziedziczenie białkowych czynników
określające położenie osi zarodka, które są z poprzedniego pokolenia.

98

. Drogą jakich przemian powstały enzymy?

Na początku życia nie było bialek.Drogą przemiany rybozymów w enzymy. Uzupełnienie rybosomów o części polipeptydowe zwiększyło
ich zdolności katalityczne. Znaczna część procesów katalitycznych była prowadzona przy użyciu RNA. Kiedyś białka nie były
potrzebne…

99

. Jak zabijają się komórki?

Komórka atakująca wprowadza do błony ofiary białko (perforynę) samoorganizujące się w pory a przez nie czynniki apoptozy i
nekrozy. Homologia perforyn wykracza poza eukariota.

100

. Co wpływa na rozmiary i rozrodczość organizmów?

Stabilność środowiska, presja drapieżnika, dobór naturalny, dostosowanie się, ilość zasobów pokarmowych, temperatura.

101

. Co umożliwiło archebakteriom przeżycie w skrajnych warunkach środowiska?

. Enzymy dodatkowo zwijające chromosomy.

Ryboza w RNa bez kolejnej grupy OH. Wiązania eterowe w błonie trwalsze od estrowych.

102

. Co wpływa na różnorodność genomu?

Przemiany genomów za pośrednictwem szlaku płciowego (rekombinacja). Mutacje (delecje, insercje)… a co ze zmianą ramki odczytu?

103

. jak kalibruje się zegar molekularny?*

Porównywanie tempa przemian różnych genów w tych samych liniach. Na podstawie nukleotydów i białek kalibruje się osobno.

104.

Jakie struktury tworzy cytoszkielet?

Wić i wrzeciono podziałowe służące do rozdziału chromosomów.

105.

Co to drabina jestestw?

Ustawienie w szeregu od najprostrzych do najbardziej zaawansowanych

106.

czym różni się nauka od religii?

Religia – dominacja przekonania, filozofii. Nauka – dominacja empirii nad przekonaniem, obraz potwierdzony przez doświadczenie,
weryfikacja przez eksperyment. Nauka musi cechowac persynomia,testowalnosc.

107.

było coś o odporności ... chodziło o to, że białka MHC I prezentują antygen w błonie

Fragmenty obcych białek rozdrobnionych w proteasomie trafiają na MHC – białko prezentujące. Limfocyty T rozpoznają i atakują
obiekty z takimi antygenami.

1

08.

też coś z odpornością ... chodziło chyba o to, gdzie limfocyty "uczą się" rozpoznawać antygen ... jakoś tak

w wezłach chłonnych.

109.

jak w chromosomach jest zdefiniowana płeć i czym to skutkuje

Przez chromosomy XX i XY i przez geny homeotyczne i to skutkuje odmienną ewolucją tych genów .

110.

jak wyprowadzic ewolucję z danych o różnorodności organizmów (czy jakoś tak)

Znaleźć homologiczne struktury i procesy? Zbadać kiedy te organizmy powstały. Jakie zmiany zaszły i czy działał dobór? czy z danych
kopalnych?

111. c

oś o selekcji wśród osobników na jakiej zasadzie przebiega

Dobór preferuje tylko te bardziej dostosowane osobniki. Może chodzi o fitness – sukces reprodukcyjny, selekcja działa na losowo
generowaną zmienności.

112

.co świadczy o ewolucyjnej jedności zwierząt liniejących?

Kutikula zmusząca do okresowego linienia.

113

.jak tłumaczy się altruizm w przypadku organizmów niespokrewnionych?

w układach którym współpraca daje korzyści preferowane są zachowania altruistyczne nie koniecznie u organizmów spokrewnionych.
Np. symbioza pustelnika z ukwiałem. Sipunkuloidy i korale. Koral i pierścienica.
114.

Przedstaw dowód wtórnosci ewolucyjnej dzisiejszych hipertermofilów?

Homologia odwrotnej gyrazy, enzymu o kluczowej roli w zabezpieczaniu DNA przed wysoka temperatura,z innymi enzymami bakterii
nieprzystosowanych do zycia w goracych wodach

115.

dlaczego organizmy jednokomórkowe nie mogą być bardzo duże

Bo wymiana gazowa prowadzona u nich jest przez dyfuzję, a to nie pozwala na osiągnięcie dużych rozmiarów.

116.

Czemu jest tlen w atmosferze?

117.

Co ogranicza różnorodność?

Horyzontalna wymiana informacji genetycznej.

118.

Jak można wykalibrować rozwoj osobniczy?

Poprzez dzienna cykliczność przyrostu emalii zebow czy kostek słuchowych ryb.

119.

pierwsze badania empiryczne które potwierdziły ewolucję – chodzi o te muszelki

Pierwszy empiryczny dowód ewolucji

ID nie zakłada istnienia Boga i całkowicie odrywa sie od Biblii; brak korzeni w religii. Nie jest to teologiczny ewolucjonizm, który głosi,
ż

e ewolucją steruje Bóg, inteligentny projekt jest do zbadania a natomiast to co uznają kreacjoniści czyli boski palec w wszelkich

mechanizmach jest niewyróżnialne. mamy więc inteligentną "silę sprawczą" bez wskazania osoby stwórcy

120.

Przyczyna obniżenia poziomu morza w pierwotnych epokach

121.

Związek dziedziczenia pozajądrowego z filogenezą

122.

Jakie zwierzęta jako pierwsze odgałęziły się od drzewa rodowego?

123.

Co łączy postęp techniczny i ewolucję biologiczną?

WYKŁAD 4, slajd 14 Jeśli na populację obiektów cechujących się losowoa generowaną i ściśle dziedziczoną zmiennością działą selekcja,
to w kolejnych pokoleniach odpowiednio zmienia się rozkład zmienności.
WYKŁAD 4, slajd 18 wynalazki i przeinaczania generują zmienność, przekaz i kopiowanie zapisu wiedzy analogią dziedziczenia.
WYKŁAD 4,slajd 21 rynek selekcjonuje wynalazki oceniając ich skutki funkcjonalne, przyszłość postępu jest nieprzewidywalna.
Działanie selekcji na zmienność.Jednak najbardziej spektakularnym aspektem życia społecznego, gdzie procesy ewolucji działają przez
selekcję są wyraziste jest technologia. Przykładem rozwoju technologii może być architektura sakralna
124.

Dlaczego nie da sie przewidzieć kierunku ewolucji?

WYKŁAD 3, slajd 16 Selekcja losowej zmienności na podstawie uzyteczności funkcjonalnej stwarza „wynalazki” , wzrasta poziom
organizacji układów żywych , uniemozliwia to predykcję przebiegu ewolucji.
praw rozwoju historycznego w ogóle nie ma. Są niemożliwe ze względu na właściwości obiektów ewoluujących w kierunku wzrostu
złożoności, czyli zmniejszania entropii (co jest niezgodne z 2 zasadą termodynamiki).

125.

W jaki sposób zachowują się organizmy pozbawione szkieletu

Było jeszcze pytanie kiedy możemy przewidzieć procesy zachodzące w ewolucji coś takiego.

126.

Co ogranicza różnorodność? Horyzontalna wymiana informacji genetycznej

Zasieg gatunku opisuje migracje, a nie ewolucje. Nastepstwo gatunkow regulowane cyklicznoscia astronomiczna Milankovica
Homologia wynika z hipotez ewolucji, nie jest od niej zalezna

127 Dlaczego i kiedy u człowieka pojawił się dymorfizm płciowy?
128. Jaki organizm wielokomórkowy ma najdłuższy zapis kopalny ?
129. Jakie są filozoficzne implikacje biologicznej natury moralności?
130 Jaka jest przyczyna przeciągania gałęzi rodowodu (?) (long branch attraction)?
131 Jakie są przyczyny paradoksu Haldne’a?
132Jaki jest pierwotny mechanizm niszczenia komórki?
133. Na czym polega mechanizm działania lektyn?
134. W jakich warunkach ewolucja zachodzi najszybciej?
135. Fizjologiczne podłoże odczuć estetycznych - co za tym przemawia?
136. Ortologia i paralogia w biologii molekularnej i biologii organizmalnej (jakoś tak ;)).
137.Instynkt macierzyński u ssaków.
138. Co świadczy o koewolucji grzybów i roślin naczyniowych?
139.różnica między scientia a tradycyjną wiedzą
140. krater Chicxulub a wyginięcie dinozaurów, dlaczego nie należy tego wiązać?

141. pierwotny mechanizm zjadania komórek, jakoś tak
142. jaki udział mają lektyny w odporności
143. jak testuje się ewolucję?? slajd z falsyfikowaniem hipotez przodek-potomek.
144. jeśli nie da sie przewidziec przebiegu ewolucji, to jakie wnioskowanie świadczy o jej statusie nauki
145. zwierzeta ktore pierwsze oddzielily sie coś tam coś tam , chodzilo o żebropławy w kazdym razie