E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99

37

S

Sz

zk

ko

ołła

a K

Ko

on

ns

st

tr

ru

uk

kt

to

or

ró

ów

w

Rozwiązanie
zadania 39

W EdW 5/99 zamie−

szczony był układ prze−
znaczony do wytwarzania
krótkich impulsów − rry

ys

su

u−

n

ne

ek

k A

A.

Jak wspomniano, układ

nie jest ewidentnie błęd−
ny − będzie poprawnie pra−
cował. Jest tylko niepo−
trzebnie

rozbudowany.

Spokojnie

można

usunąć diodę D2 i rezy−
stor

R7,

a

wejście

bramki US2C dołączyć do
punktu połączenia rezy−
stora R6 i kondensatora
C4. Odchudzony układ po−
kazany jest na rry

ys

su

un

nk

ku

u B

B.

Usunięcie diody i rezysto−
ra jest możliwe, zarówno
w

przypadku bramek

CMOS, jak i bramek TTL.

Każde wejście układu

CMOS ma obwód zabez−
pieczający, zwykle taki,
jak na rry

ys

su

un

nk

ku

u C

C.

Dzięki takiemu zabez−

pieczeniu ujemne impul−
sy, występujące na rezy−
storze R4 (przy zboczu
HL na wyjściu bramki
US2B) nie są groźne dla

wejścia bramki US2C.
O uszkodzeniu nie może
być mowy, bo obwody
zabezpieczające chronią
skutecznie przed napię−
ciami znacznie wyższymi
niż 10...20V. Nie ma także
ryzyka

zatrzaśnięcia

(latch−up) pasożyt−
niczej struktury ty−
rystorowej w ukła−
dzie CMOS, ponie−
waż do zadziałania
tego “tyrystora”
potrzebny

byłby

p r ą d

w e j ś c i o w y
bramki więk−
szy niż 20mA.

Gdyby za−

s t o s o w a n e
bramki pocho−
dziły z rodziny
TTL, również
nie ma obawy
uszkodzenia
p o d c z a s
ujemnego im−
pulsu, a jedy−
nie

w

obwodzie

w e j ś c i o w y m
bramki

popłynie

wtedy

większy

prąd. Zagadnienia
te były opisywane
w początkowych
odcinkach

cyklu

“Pierwsze

kroki

w cyfrówce”.

Tym razem prawidło−

wych odpowiedzi było
mniej niż poprzednio, co
świadczy, iż nie wszyscy
“czują” problem wejść
i wyjść układów cyfro−
wych. Warto przypo−
mnieć sobie stosowny

materiał, bo
pozwoli

to

uniknąć błę−
dów i niedo−
róbek.

Nagrody za

udział w roz−
wiązaniu te−
go

zadania

otrzymują: G

Grrzze

eg

go

orrzz T

Ta

a−

lla

arre

ek

k z Międzyrzecza,

R

Ro

ob

be

errtt O

Olle

ejjn

niik

k ze Szcze−

cina i J

Ja

arro

os

słła

aw

w G

Gó

órrn

niic

ck

kii

z Opola.

Zadanie
numer 43

Jeden z Czytelników

nadesłał blok zasilający
pokazany na rry

ys

su

un

nk

ku

u D

D,

który według założeń
ma odcinać zasilanie
dalszej części układu,
gdy napięcie wejścio−
we spadnie poniżej
pewnego ustalonego
poziomu. Gdy napięcie
zasilające jest odpowie−
dnio wysokie, tranzy−

stor MOSFET przewo−
dzi. Gdy to napięcie
nadmiernie się obniży,
tranzystor zostanie za−
tkany do czasu, gdy na−
pięcie to powróci do
wymaganej wartości.

C

Co

o ttu

u n

niie

e g

grra

a?

?

C

Co

o b

by

yś

ś zzm

miie

en

niiłł((−a

a))?

?

Odpowiedź można za−

wrzeć w jednym zdaniu.
Można ją także podać
szersze

uzasadnienie

oraz

zmodyfikować

schemat. Termin nadsy−
łania odpowiedzi upływa
15 października 1999.

Ze względu na dużą

ilość przesyłek do szko−
ły, rozróżnijcie drugie za−
danie od głównego,
a więc na kartkach i ko−
pertach dopiszcie pro−
szę N

Niie

e g

grra

a 4

43

3. Ułatwi

mi to znacznie segrega−
cję “szkolnych” prac.

R

Ry

ys

s.. A

A

R

Ry

ys

s.. B

B

R

Ry

ys

s.. C

C

R

Ry

ys

s.. D

D

Co tu nie gra?

Co tu nie gra?

F

Fo

ott.. 5

5 M

Mo

od

de

ell W

Wiitto

olld

da

a W

Wa

arrd

dy

y

F

Fo

ott.. 6

6 M

Mo

od

de

ell W

Wo

ojjc

ciie

ec

ch

ha

a K

Ku

uźźm

miia

ak

ka

a

F

Fo

ott.. 7

7 M

Mo

od

de

elle

e J

Ja

arro

os

słła

aw

wa

a K

Ke

em

mp

py

y

F

Fo

ott.. 8

8 M

Mo

od

de

ell A

An

ntto

on

niie

eg

go

o B

Ba

arrw

wiio

ołłk

ka

a

F

Fo

ott.. 3

3 M

Mo

od

de

ell P

Piio

ottrra

a W

Wó

ójjtto

ow

wiic

czza

a

F

Fo

ott.. 4

4 M

Mo

od

de

elle

e F

Fiilliip

pa

a R

Ru

us

sa

a

skuteczność wszystkich zaprezentowa−
nych układów uwarunkowana jest odpo−
wiednim zamocowaniem czujki PIR
w stosunku do drzwi. Chodzi o to, by uzy−
skać potrzebne przebiegi, uwzględniając
uwagi dotyczące rysunków 1...4.

Podsumowując zadanie, chciałbym je−

szcze raz stwierdzić, że bardzo się cie−
szę z dużej liczby rozwiązań i zapropono−
wanych koncepcji. Jednocześnie muszę

stwierdzić, że spora liczba uczestników
miała kłopoty z krótkim i precyzyjnym
opisaniem działania swego układu.
W każdym razie gratuluję wszystkim
uczestnikom, których nazwiska pojawiły
się w artykule. Dwie główne nagrody
otrzymają: P

Piio

ottrr M

Młły

yń

ńs

sk

kii ii J

Ja

arro

os

słła

aw

w K

Ke

em

m−

p

pa

a. Inne nagrody: P

Pa

aw

we

ełł K

Ko

orre

ejjw

wo

o,, P

Piio

ottrr

W

Wó

ójjtto

ow

wiic

czz,, G

Grrzze

eg

go

orrzz K

Ka

ac

czzm

ma

arre

ek

k,, W

Wiitto

olld

d

W

Wa

arrd

da

a,, M

Miic

ch

ha

ałł K

Ko

ob

biie

errzzy

yc

ck

kii ii M

Ma

arrc

ciin

n W

Wiią

ą−

zza

an

niia

a.. Dodatkowo drobne upominki

otrzymają: F

Fiilliip

p R

Ru

us

s,, M

Ma

arrc

ciin

n K

Ka

arrtto

ow

wiic

czz,,

A

An

ntto

on

nii B

Ba

arrw

wiio

ołłe

ek

k ii W

Wo

ojjc

ciie

ec

ch

h K

Ku

uźźm

miia

ak

k.

Nagrody i punkty przydzielałem, kieru−

jąc się nie tylko elegancją, pomysłowo−
ścią i prostotą rozwiązania, ale również
brałem pod uwagę, czy dany uczestnik
ma świadomość występujących ograni−
czeń i sytuacji nietypowych. Aktualną
punktację po tym zadaniu znajdziecie
w tabeli. Punktacja uwzględnia nie tylko
oryginalność pomysłu, możliwość i celo−
wość praktycznej realizacji, ale również
wiek i możliwości autora.

Jak zwykle serdecznie pozdrawiam

wszystkich uczestników i sympatyków
Szkoły. Zachęcam do spróbowania sił
w kolejnych zadaniach.

W

Wa

as

szz IIn

ns

sttrru

uk

ktto

orr

P

Piio

ottrr G

Gó

órre

ec

ck

kii

E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99

38

S

Sz

zk

ko

ołła

a K

Ko

on

ns

st

tr

ru

uk

kt

to

or

ró

ów

w

Punktacja
Szkoły Konstruktorów

Marcin Wiązania Gacki 29
Dariusz Knull Zabrze 20
Tomasz Sapletta Donimierz 18
Paweł Korejwo Jaworzno 15
Mariusz Nowak Gacki 15
Jarosław Kempa Tokarzew 12
Marcin Piotrowski Białystok 12
Jarosław Chudoba Gorzów Wlkp. 10
Roland Belka Złotów 8
Maciej Ciechowski Gdynia 8
Krzysztof Kraska Przemyśl 8
Czesław Szutowicz Włocławek 8
Rafał Wiśniewski Brodnica 8
Piotr Wójtowicz Wólka Bodzechowska 8
Barbara Jaśkowska Gdańsk 7
Jakub Mielczarek Mała Wola 7
Tomasz Gacoń i Paweł Kuchta 6
Marek Grzeszyk Stargard Szcz. 6
Grzegorz Kaczmarek Opole 6
Bartosz Niżnik Puławy 6
Marcin Przybyła Siemianowice 6
Bartłomiej Stróżyński Kęty 6
Paweł Bajurko Warszawa 5
Marcin Barański Koszalin 5
Michał Kobierzycki Grójec 5

R

Ry

ys

s.. 1

15

5 U

Uk

kłła

ad

d P

Piio

ottrra

a G

Gó

órre

ec

ck

kiie

eg

go

o