str. 1 

 

 

Imię i nazwisko (e‐mail): 
 
 
 
 
 

Rok:    ….  (2010/2011) 
Grupa:    
 
Zespół:             

Data wykonania:  
 

LABORATORIUM METROLOGII 

Ćw. 15 : Sprawdzanie watomierza i licznika energii 

Zaliczenie: 
 

Podpis prowadzącego:  Uwagi: 

 
 

 

Wstęp 

Celem  ćwiczenia  jest  poznanie  techniki  pomiarowej  sprawdzania  elektrycznych  przyrządów 

pomiarowych  ‐  na  przykładzie  wyznaczania  błędów  podstawowych  watomierza  analogowego  i 
wybranych punktów sprawdzania jednofazowego licznika indukcyjnego. 

Sprawozdanie należy wypełnić pismem technicznym. Każdy punkt sprawozdania powinien być 

wykonany  starannie.  Wykresy  i  schematy  należy  rysować  ołówkiem  z  wykorzystaniem  linijki. 
Szczególną  uwagę  należy  zwrócić  na  opracowanie  wniosków,  które  powinny  być  sformułowane  na 
podstawie  zdobytej  wiedzy  wstępnej  oraz  przeprowadzonych  pomiarów.  Wnioskiem  nie  jest  opis 
wykonanych na zajęciach pomiarów! Każdy punkt ćwiczenia powinien zawierać: 

•  schemat układu pomiarowego, 
•  krótki opis metodyki pomiarów, 
•  tabele z wynikami pomiarów i wynikami końcowymi oraz wykresy, 
•  obliczenia: wzory i przykład obliczeń, 
•  wnioski, 
•  wykaz zastosowanych przyrządów. 

Podstawą  wykonania  sprawozdania  jest  instrukcja  do  ćwiczenia,  którą  można  pobrać  ze  strony 

Katedry Metrologii AGH: 

http://www.kmet.agh.edu.pl

  ‐> dydaktyka ‐> Materiały dla studentów. 

 

Program ćwiczenia: 
 
1. Sprawdzenie błędów podstawowych watomierza analogowego 

2. Sprawdzanie jednofazowego licznika indukcyjnego 

2.1.  sprawdzenie prądu rozruchu, 

2.2.  sprawdzenie biegu jałowego, 

2.3.  sprawdzenie przekładni (stałej) licznika  

2.4.  wyznaczenie błędów wskazań, 

Wydział: EAIiE 
Kierunek:  

str. 2 

 

1. Sprawdzenie błędów podstawowych watomierza analogowego 

 

 

a) Schemat układu pomiarowego 

 

Rysunek 1 .

 

Schemat układu pomiarowego do wyznaczania błędu podstawowego watomierza 

b) Przebieg pomiarów 

 

 

 

 

 

c) Wyniki pomiarów 

 

Lp 

 

W

m

 [W]

   

Zwiększanie wskazania 

Zmniejszanie wskazania 

W

w

 [ W ] 

∆ [ W ] 

W

w

 [ W ] 

∆ [ W ] 

1 

 

 

 

 

 

2 

 

 

 

 

 

3 

 

 

 

 

 

4 

 

 

 

 

 

5 

 

 

 

 

 

6 

 

 

 

 

 

7 

 

 

 

 

 

Tabela 1 

 

str. 3 

 

8 

 

 

 

 

 

9 

 

 

 

 

 

10 

 

 

 

 

 

11 

 

 

 

 

 

12 

 

 

 

 

 

13 

 

 

 

 

 

14 

 

 

 

 

 

15 

 

 

 

 

 

16 

 

 

 

 

 

 

d) Wykres poprawek 

 

 

Rysunek 2.  Wykres poprawek badanego  watomierza 

 
 

e) Wzory i obliczenia 

 
Maksymalny błąd graniczny bezwzględny wynikający z klasy badanego watomierza obliczamy 
wg wzoru: 

   

]

[

........

..........

..........

..........

max

W

=

Δ

     

 

 
Maksymalny błąd graniczny bezwzględny wynikający ze sprawdzania badanego woltomierza 
wynosi: 

]

[

........

..........

..........

..........

max

W

=

Δ

 

 

str. 4 

 

 
 
 

f) Wnioski 

 
 

 
 
 

 

g) Wykaz przyrządów i użytych elementów 

 
 
 
 
 
 

 
 
 

2. Sprawdzanie jednofazowego licznika indukcyjnego 

 
 

 

 
Rysunek 3. Schemat pomiarowy sprawdzania licznika indukcyjnego 

 
2.1  Sprawdzenie prądu rozruchu 
 

a) Przebieg pomiaru 

 
 

b) wyniki 

W wyniku przeprowadzonego badania wartość prądu rozruchu wynosi : 
 
I

r

 = ……………….. 

 
2.2 Sprawdzenie biegu jałowego 

str. 5 

 

a) Przebieg pomiaru 

 
 

b) wyniki 

W wyniku przeprowadzonego badania, wniosek dotyczący biegu jałowego badanego licznika 
indukcyjnego jest następujący: 
 
2.3 Sprawdzenie przekładni (stałej) licznika 

a) Przebieg pomiaru 

 
 
 

b) wyniki 

a. nastawiona nominalna wartość napięcia licznika wynosi: ………….. V 
b. nastawiona maksymalna wartość prądu dla sprawdzanego licznika wynosi: ……………A 
c. nastawiona wartość przesunięcia fazowego wynosi: ……………. 
d. czas w którym tarcza licznika wykonała100 obrotów wynosi: ………………………..s 
e. wyliczona stała licznika wynosi:……………………………. obr/kWh. 

 
2.4. Wyznaczenie błędów wskazań 
 

a) Przebieg pomiaru i używane do obliczeń wzory 

 
 
 
 
 
 
Wartość mocy czynnej dla każdego punktu pomiarowego wyliczamy ze wzoru: 
 

P = ……………………………….[ W ] 

Wartość czasu t

n

 dla każdego punktu pomiarowego wyliczamy ze wzoru: 

 
 

 

t

n

 = ……………………………..[ s ] 

Wartość błędu dla każdego punktu pomiarowego wyliczamy ze wzoru: 
 
 

 

δ = ……………………………………….[% ] 

 

b) wyniki i obliczenia  
 

Tabela 2. 

lp 

Wartość prądu 
obciążenia 
licznika [ A ] 

Wartość kąta 
przesunięcia 
fazowego φ [

O

] 

 

N [ obr ] 

 

t [ s ] 

 

P [ w ] 

 

t

n

 [ s ] 

 

δ [% ] 

Błąd do‐ 

puszczalny

1 

0.5 

0 

 

 

 

 

 

 

2 

5 

0 

 

 

 

 

 

 

str. 6 

 

3 

5 

60 ind 

 

 

 

 

 

 

4 

6.25 

0 

 

 

 

 

 

 

 

c) wnioski 

 
 
 

 
 

d) Wykaz przyrządów i użytych elementów