Inflacja i bezrobocie w
Polsce
w okresie transformacji

Program gospodarczy rządu
powołanego we wrześniu 1989 r.
zakładał:



Stabilizację gospodarki
(zrównoważenie rynku i stłumienie
ogromnej inflacji)



Zasadniczą transformację systemu
społeczno - gospodarczego
(urynkowienie
i prywatyzację gospodarki)

Źródła napięć inflacyjnych
w okresie 1985-1992



Tendencja do kształtowania się popytu
globalnego

na

poziomie

przewyższającym

możliwości

jego

zaspokojenia



polityka

państwa

polegająca

na

preferowaniu

rozwoju

działów

wytwarzających dobra inwestycyjne w
porównaniu z działami produkującymi
dobra konsumpcyjne

Stosowanie przez państwo
socjalistyczne polityki tłumienia cen
wywołało następujące zjawiska:



Niska dynamika wzrostu cen,



trudności z nabywaniem towarów,

łapownictwo, sprzedaż towarów po

cenach niższych od oficjalnych,



przywileje dla niektórych grup ludności

w nabywaniu towarów,



osłabienie skłonności do oszczędzania,



osłabienie motywacji do pracy w

związku

z

trudnościami

racjonalnego

wydatkowania dochodów.

Program liberalizacji

i stabilizacji gospodarki



Zapoczątkował w styczniu 1990 r.
zasadniczą transformację systemu
gospodarczego w Polsce

Wybrane wskaźniki ekonomiczne

Polski w latach 1985-1996

Rok

Średnia

roczna

stopa

wzrostu

PKB (%)

Stopa

bezrobocia

(w %

ogółu siły

roboczej)

Średnia

roczna

stopa

inflacji

(%)

Przeciętna

miesięczna

płaca

realna

(rok

poprzedni

= 100

Zadłużenie

zagranicze

(w mld $

USA)

1985

-

-

15,0

-

33,3

1989

0,2

-

257,2

109,0

42,0

1990

-11,6

6,3

586,0

75,6

48,4

1991

-7,0

11,8

71,1

99,7

48,4

1992

2,6

13,6

42,4

97,3

47,0

1993

3,8

16,4

34,6

97,1

47,2

1994

5,2

16,0

37

100,5

42,1

1995

7,6

14,9

26,8

103,0

43,9

1996

6,1

13,2

9,4

105,7

40,5

Wskaźniki cen towarów i usług

konsumpcyjnych w latach 1995-2004

(analogiczny okres roku poprzedniego =100)

0

20

40

60

80

100

120

140

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

I kwarta
I I kwartał
I I I kwartał
I V kwartał

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie

Bezrobocie w okresie

transformacji



Pojawienie się nadwyżek podaży
pracy, jawne bezrobocie



Tendencje

wzrostowe

liczby

zarejestrowanych bezrobotnych od
1990 r. (maksymalna wartość w
końcu lipca 1994 wynosząca 16,9%
zasobów siły roboczej)

Zasoby bezrobocia a

sytuacja na rynku pracy

Dwa modele wzrostu bezrobocia:



Wysokie napływy do zasobu bezrobocia
i nieco niższe, ale również wysokie
odpływy z zasobu bezrobocia (w kraju
dokonującym transformacji systemowej
ten

model

powinien

znaleźć

zastosowanie)



Umiarkowane

napływy

do

zasobu

bezrobocia i bardzo niskie odpływy
z zasobu bezrobocia

Stopa bezrobocia

w latach 1990-1996

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

I

II III IV

V

VI VI

I

VI

II

IX

X

XI XI

I

1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie

WZROST CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJ NYCH W

POLSCE W LATACH 1980-2002

109,4 121,2

200,8

122,1 115 115,1 117,7 125,2

160,2

685,8

170,3

143 135,3132,2127,8 119,9114,9111,8

107,3110,1 105,5 101,1

351,1

0

100

200

300

400

500

600

700

800

19

80

19

81

19

82

19

83

19

84

19

85

19

86

19

87

19

88

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

LATA

W

Z

R

O

S

T

C

E

N

(

W

%

)

WSKAŹNIKI CEN
TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH
W LATACH 1989 - 2003

0

100

200

300

400

500

600

700

800

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

WSKAŹNIKI CEN
TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH
W LATACH 1989 - 2003

351,1

685,8

170,3

143 135,3132,2127,8119,9114,9111,8107,3110,1105,5101,9100,8

0

100

200

300

400

500

600

700

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Ruch zatrudnieniowy

w woj. lubelskim w latach 1980-

2003

PRZYJĘCIA

ZWOLNIENI
A

19801985 198919901991 199

2

199319941995199619971999 200

0

2001 200

2

2003

0

1000
0

2000
0

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie