28.04.21

1

Wyznaczanie klasy Lauego



Symetria rentgenogramów w układzie
rombowym (mmm)

–

mm, mm, mm, zachowany środek



Symetria w układzie jednoskośnym
(2/m)

–

hk0 i hk1: mm i m, przesunięcie środka

–

h0k i h1k: 2, środek zachowany



Symetria w układzie trójskośnym (!)

–

warstwice zerowe: 2, pozostałe brak symetrii

28.04.21

2

Układ rombowy

a

*

h00

0k0

hk0

hk1

h01

0k1

c

*

c

b

*

hk0

hk1

0k0

0k1

h00

h01

Oś c to oś obrotu kryształu,
oś c

*

to oś sieci odwrotnej.

Pokrywają się - ten sam kierunek

28.04.21

3

Układ jednoskośny

c

*

c



hk0

h00

0k0

hk0

hk1

h01

0k1



Oś c to oś obrotu kryształu,
oś

c

*

to oś sieci odwrotnej.

Warstwica hk1 odsunięta o 

hk1

0k0

0k1

h00

h01

28.04.21

4

Układ jednoskośny c.d.

a

*

00l

h0l

h1l

01l

b

*

b

c

*

h0l

h1l

00l

01l

h00

h01

Oś b to oś obrotu kryształu,
oś b

*

to oś sieci odwrotnej.

Pokrywają się - ten sam kierunek

h00

h10

Ñ

Ñ

28.04.21

5

Układ trójskośny

h0l

h1l

00l

01l

h00

h01

Ñ

b

*

b



h00

00l

h0l

h1l

h10

01l

Warstwica zerowa: symetria 2 = !
Inne warstwice, symetria 1, środek przesunięty

28.04.21

6

Wyznaczanie typu komórki
Bravais’go



Wygaszenia systematyczne
spowodowane centrowaniem sieci

–

P brak wygaszeń systematycznych

–

C refleksy występują dla: h+k = 2n

–

I refleksy występują dla: h+k+l = 2n

–

F refleksy występują dla: h,k,l wszystkie
parzyste lub wszystkie nieparzyste, czyli
jednocześnie: h+k = 2n, k+l = 2n i h+l=
2n

28.04.21

7

Wygląd rentgenogramów
sieci centrowanych typu P
i C

hk0

hk1

hk0

hk1

Pmmm

Cmmm
h+k=2n

28.04.21

8

Wygląd rentgenogramów
sieci centrowanych typu I
i F

hk0

hk1

hk1

hk0

Immm

h+k+l=2n

Fmmm

h+k=2n i h+l=2n i k+l=2n