Pierwsza

Pierwsza

pomoc

pomoc

w

w

zatruciach

zatruciach

mgr Adrian Janusz

mgr Adrian Janusz

Zatrucie – zespół patologicznych objawów
spowodowanych szkodliwym działaniem na ustrój
substancji trujących zwanych t r u c i z n a m i.

Trucizna – to substancja, która po wchłonięciu
do organizmu lub wytworzona w organizmie
powoduje zaburzenia jego funkcji lub śmierć.

Działanie toksyczne substancji chemicznej zależy

od jej dawki i stężenia.

Dawka – jest to ilość substancji chemicznej

podana, pobrana lub wchłonięta do organizmu w
określony sposób.

Dawka wyrażona jest w jednostkach wagowych na

masę lub powierzchnię ciała, niekiedy dodatkowo
na osobę.

Drogi wchłaniania

trucizny do organizmu:



Układ pokarmowy (leki, alkohol, detergenty,
trujące rośliny i grzyby)



Układ oddechowy (tlenek i dwutlenek węgla, gazy
drażniące)



Skóra i błony śluzowe (pestycydy, substancje
żrące)



Bezpośrednio do krwioobiegu (narkotyki)

Podział zatruć

Zatrucia ostre



Charakteryzuje się szybkim rozwojem
szkodliwych zmian w organizmie,
powstających w ciągu krótkiego czasu po
wprowadzeniu jednorazowej dawki trucizny.



Na ogół objawy uszkodzenia lub śmierć
występują po 24 godzinach.



Charakteryzują się przeważnie dużą dynamika
objawów klinicznych.

Zatrucia podostre



Szkodliwe zmiany w organizmie występują
mniej gwałtownie po podaniu jednorazowej lub
kilkakrotnej dawki.



W zatruciach podostrych wykrycie zmian
patologicznych często jest możliwe po
zastosowaniu fizjologicznych badań
czynnościowych narządów.

Zatrucia przewlekłe



Powstają wskutek działania małych dawek
trucizny kumulujących się w organizmie,
wchłanianych przez dłuższy czas.



Mają charakter zatruć przypadkowych, np.:
zatrucia zawodowe.

Podział zatruć

Zatrucia przypadkowe



Stanowią poważne zagrożenie, gdyż często
zatruciu ulegają nie tylko poszczególne osoby,
ale duże grupy społeczne.



Zatrucia te mogą być ostre lub przewlekłe.



Zatrucia te często zdarzają się w życiu
codziennym, np.: przez pomyłkowe podanie
leków, spożywanie skażonych pokarmów.

Zatrucia rozmyślne

samobójcze i zbrodnicze



Największa liczba ostrych zatruć samobójczych
zdarza się w Polsce u ludzi w wieku 20 – 29 lat.



W zatruciach samobójczych najczęściej używane
są barbiturany, chinina, leki uspakajające czy
tabletki od bólu głowy. Wykorzystywane są
również opiaty, np.: amfetamina



W zatruciach zbrodniczych najczęściej używany
jest arszenik, strychnina, cyjanek potasu.

Przyczyny zatruć

Najczęstsze przyczyny

zatruć:
Leki
Alkohol
Gazy (np. tlenek węgla)
Środki narkotyczne
Pestycydy
Substancje żrące
Metale ciężkie i ich związki
Rośliny i grzyby

Ogólne objawy zatrucia

Bóle i zawroty głowy
Nudności i wymioty
Bóle brzucha
Biegunka
Senność
Zaburzenia świadomości
Zaburzenia rytmu serca
Zaburzenia oddychania
Uczucie zimna, dreszcze
Żółtaczka
Rozszerzenie bądź zwężenie źrenic

Ogólne zasady postępowania



Zabezpieczyć miejsce zdarzenia



Odizolować poszkodowanego od trucizny
(pamiętamy o własnym bezpieczeństwie)



Sprawdzić czynności życiowe



Zebrać niezbędne informacje: Co? Ile? Kiedy?



Wezwać pogotowie



Wdrożyć postępowanie ratunkowe (podanie odtrutki,
sprowokowanie wymiotów, odpowiednie ułożenie,
okrycie, wsparcie psychiczne)



Zabezpieczyć resztki pokarmu, opakowania po
lekach, wymiocin

Wzywając pogotowie należy pamiętać o podaniu

następujących informacji:

Ilości zatrutych
Przybliżony wiek poszkodowanych
Rodzaj trucizny
Czas jaki upłynął od chwili wniknięcia
substancji szkodliwej
Objawy zatrucia
Stan poszkodowanego

Metody usuwania trucizny



Zatrucia pokarmowe – sprowokowanie wymiotów



UWAGA – nie należy prowokować wymiotów
u osób nieprzytomnych, z napadem
drgawek, z nadciśnieniem



Zatrucia oddechowe – zapewnienie dopływu
świeżego powietrza, odcięcie dopływu
szkodliwego gazu



Zatrucia przezskórne – zdjęcie odzieży i
dokładne spłukanie skóry dużą ilością wody,
wykonanie opatrunku osłaniającego

Zatrucie tlenkiem węgla

Źródło zatrucia: wadliwe piece kaflowe i
instalacje gazowe, spaliny samochodowe
nagromadzone w zamkniętym garażu

Objawy zatrucia: senność, brak reakcji na zagrożenie,
zaburzenie widzenia i słuchu, bóle i zawroty głowy, uczucie
duszności, drgawki, zgon

Pierwsza pomoc: odcięcie dopływu gazu, odizolowanie od
źródła zatrucia, zapewnienie dostępu świeżego powietrza, ocena
funkcji życiowych – w razie konieczności przeprowadzenie akcji
reanimacyjnej, ułożenie nieprzytomnego w pozycji bocznej
ustalonej, wezwanie karetki pogotowia.

Zatrucia alkoholem etylowym

Stężenie 0,004% etanolu we krwi
powoduje śmierć.

Objawy zatrucia: obniżenie wrażliwości
na ból i zimno, zaburzenia w odbiorze
wrażeń zmysłowych, utrudniona artykulacja,
niezborność ruchów, zaburzenia oddychania, śpiączka.

Pierwsza pomoc: sprowokowanie wymiotów, podanie
zawiesiny węgla aktywowanego, nieprzytomnego
ułożyć w pozycji bocznej ustalonej.

Zatrucia pokarmowe

Toksynami roślin

Źródło zatrucia: liście lub owoce jemioły, cisu, tui,
oleandra

Objawy zatrucia: zaburzenia widzenia i słuchu,
halucynacje słuchowe i wzrokowe, zaburzenia
oddychania, utrata przytomności

Pierwsza pomoc: sprowokowanie
wymiotów, zabezpieczanie oddechu
oraz dopływu świeżego powietrza,
wezwanie karetki pogotowia

Pozycja boczna bezpieczna

• uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że

obie nogi są wyprostowane,

• rękę bliższą tobie ułóż pod kątem prostym w

stosunku do ciała, a następnie zegnij w łokciu
pod kątem prostym tak, aby dłoń ręki była
skierowana do góry

Pozycja boczna bezpieczna

cd.

• dalsza rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej

i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym
tobie policzku,

Pozycja boczna bezpieczna

cd.

• drugą swoją ręką złap za dalszą kończynę

dolną tuż powyżej kolana i podciągnij ją ku
górze, nie odrywając stopy od podłoża,

Pozycja boczna bezpieczna

cd.

• przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka,

pociągnij za dalszą kończynę dolną tak, by
ratowany obrócił się na bok w twoim kierunku,

• ułóż kończynę, za którą przetaczałeś

poszkodowanego w ten sposób, zarówno staw
kolanowy jak i biodrowy były zgięte pod kątem
prostym,

• odegnij głowę ratowanego ku tyłowi by

upewnić się, że drogi oddechowe są drożne,

Pozycja boczna bezpieczna

cd.

• gdy jest to konieczne, ułóż rękę ratowanego pod

policzkiem tak, by utrzymać głowę w odgięciu,

• regularnie sprawdzaj oddech.

Resuscytacja

krążeniowo - oddechowa

Pytania kontrolne

1.

Proszę podać definicję zatrucia.

2.

Proszę wymienić rodzaje zatruć.

3.

Proszę wymienić ogólne objawy zatrucia.

4.

Proszę ocenić parametry życiowe
poszkodowanego.

5.

Proszę wykonać czynności ratunkowe w
przypadku zatrucia tlenkiem węgla.

6.

Proszę ułożyć poszkodowanego
nieprzytomnego w pozycji bocznej
bezpiecznej (ustalonej).

Dziękuję za uwagę!