Historia rehabilitacji

XX wiek – okres dynamicznego

rozwoju rehabilitacji

Rozwój rehabilitacji w świecie

Rozwój rehabilitacji w świecie

XX wiek

XX wiek

Pojęcie rehabilitacja



Zostało oficjalnie określone i
wprowadzone po raz pierwszy w 1918
r.



Użył je Douglas C. McMurtie, dyrektor
Instytutu Czerwonego Krzyża dla
Inwalidów w Nowym Jorku.

Paul Pastur (1866 - 1938)



Pochodził z Belgii, był prawnikiem, który działał
społecznie.



Jeszcze przed I wojną światową przekonał
władze miasta Charlerois, że taniej będzie
uczyć inwalidów zawodu, niż umieszczać ich w
zakładach opiekuńczych.



Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do
Lyonu, gdzie zorganizował podobną placówkę
dla inwalidów wojennych.



Ruch ten rozszerzył się następnie w Europie i
USA.

Paul Pastur

Howard Rusk (1901-1989)



Uważany za twórcę współczesnej rehabilitacji

(obok prof. W. Degi).



W 1946 r. utworzył w nowojorskim Szpitalu

Bellevue 80 – łóżkowy oddział rehabilitacji

(pierwszy taki oddział na świecie).



Nakreślił program rehabilitacji, oparty na

filozofii zawartej w jego słowach: „…

rehabilitacja rozciąga się na okres zawarty

między łóżkiem chorego a jego warsztatem

pracy. Opieramy się raczej na pozostałych

zdolnościach chorego, a nie na jego

niezdolnościach i uczymy, jak żyć i pracować

przy tym, co mu pozostało…”.

Elizabeth Kenny (1880 - 1952)



Australijska pielęgniarka, opracowała
innowacyjną metodę leczenia
usprawniającego chorych po
poliomyelitis z porażeniami.



Opracowała dokładnie technikę
wykonywania ćwiczeń biernych,
stymulacji, ćwiczeń redresyjnych,
reedukacji oraz sposób nauki chodzenia
w przypadkach porażeń wiotkich.

Elizabeth Kenny

Heinrich Sebastian Frenkel



Szwajcar, opracował ćwiczenia lecznicze
dla chorych z ataksją i niedowładami
spastycznymi.



Metoda tych ćwiczeń polegała na
częstym powtarzaniu tego samego
ruchu, przy skupieniu i uwadze ze
strony pacjenta.

Rudolf Klapp (1873 – 1949)



Profesor chirurgii Uniwersytetu w
Berlinie.



Opracował nową metodę leczenia
skolioz idiopatycznych - wprowadził
ćwiczenia w pozycjach niskich
(czworonożnej i w czołganiu).

Metoda proprioreceptywnej
nerwowo – mięśniowej
reedukacji (PNF)



Została opracowana w roku 1951 w
Kalifornii w Instytucie Kabat – Kaiser.



Pionierami i twórcami tej metody byli dr
Herman Kabat - neurofizjolog i wybitny
fachowiec na polu biomechaniki oraz
Margaret Knott.

Metoda NDT - Bobath



Twórcami tej koncepcji byli bracia, dr
Berta i Karel Bobath - Czesi
mieszkający w Londynie.



Metoda NDT-Bobath została stworzona
w latach 40 XXw. Od tego czasu jest
stosowana na całym świecie, zarówno
dla dzieci jak i dorosłych.



Jest to metoda o charakterze
neurorozwojowym.

Rozwój rehabilitacji w Polsce

Rozwój rehabilitacji w Polsce

XX wiek

XX wiek

1901 rok



A. M. Gabryszewski, docent chirurgii i
ortopedii, otwiera we Lwowie zakład
ortopedyczny, wyposażony w
urządzenia zanderowskie do ćwiczeń.

1906 rok



Helena Kuczalska otwiera w
Warszawie szkołę gimnastyki zdrowotnej
i leczniczej oraz kurs masażu.



Kształcono tu pierwszych fachowców w
dziedzinie kinezyterapii w Polsce.

1913 rok



Oddany do użytku zostaje poznański
Zakład Ortopedyczny im. B. S.
Gąsiorowskich.



Kierownik tego zakładu, prof. I.
Wierzejewski, był zwolennikiem
gimnastyki leczniczej Linga.

Po pierwszej wojnie światowej za

bardzo ważny problem w dziedzinie

kinezyterapii uznano leczenie zaburzeń

narządu ruchu u dzieci i młodzieży.

W wielu miastach Polski powstały

zespoły gimnastyki wyrównawczej dla

dzieci z wadami postawy i bocznymi

skrzywieniami kręgosłupa.

W poznaniu organizował je i prowadził

ortopeda Wiktor Dega.

Wiktor Dega (1896 – 1995)

Uznany za pioniera i

twórcę rehabilitacji w
Polsce.

Wniósł duży wkład do

teorii, filozofii i praktyki
rehabilitacji. Twierdził, że
rehabilitacja jako złożony
proces medyczno –
społeczny urzeczywistnia
zasadę leczenia
człowieka, a nie jego
choroby.

1925/1926 rok



W Wyższej Uczelni Wychowania
Fizycznego w Poznaniu wprowadzono na
III roku studiów zajęcia z teorii i praktyki
gimnastyki leczniczej oraz masażu.



Na wykładowcę powołano prof. I.
Wierzejewskiego, który zlecił
prowadzenie zajęć dr. W. Dedze.

1930 rok



Dr W. Dega organizuje ćwiczenia
gimnastyki wyrównawczej dla dzieci ze
szkół poznańskich.



Były one prowadzone do roku 1939.



Podobne kursy prowadziła w Warszawie
dr Jadwiga Titz – Kosko w Poradni
Wychowania Fizycznego przy II Klinice
Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu
Warszawskiego.



W 1930 r. coraz więcej szpitali i klinik
wprowadza gimnastykę leczniczą, m. in.
Klinika Chirurgii Uniwersytetu
Warszawskiego.



Kierownikiem tej kliniki był prof. A.
Wojciechowski – doceniał znaczenie
usprawniania chorych po zabiegach
operacyjnych.

1948 rok



Prof. W. Dega utworzył oddział
rehabilitacji w Poznaniu.

1950 rok



Prof. W. Dega zostaje mianowany
Krajowym Specjalistą ds. Rehabilitacji.

1951 rok



Epidemia choroby Heinego – Medina –
punktem zwrotnym w intensywnym
rozwoju placówek rehabilitacyjnych w
Polsce.



Ofiarami epidemii padło ponad 6 tys.
osób, głównie dzieci.



Utworzono wiele zakładów leczniczo –
wychowawczych, które stały się
zalążkami specjalistycznych ośrodków
rehabilitacyjnych.

1959 rok



Rehabilitacja została uznana za
odrębną, dwustopniową specjalność
kliniczną dla lekarzy.

Specjalistami krajowymi po prof. W.

Dedze byli kolejno:

prof. Jan Haftek, prof. Kazimiera

Milanowska, prof. Andrzej Kwolek i
prof. Jerzy Kiwerski.

1960 rok



W Poznaniu została utworzona Katedra
Medycyny Rehabilitacyjnej.



Kierownikiem mianowano doc. dr J.
Tomaszewską.



Powstało Polskie Towarzystwo Walki z
Kalectwem, którego pierwszym
prezesem został prof. W. Dega.

1969 rok



Zatwierdzone zostały wytyczne rozwoju
rehabilitacji w Polsce przez Ministerstwo
Zdrowia i Opieki Społecznej.



Wytyczne te opracowała Komisja
Rehabilitacji Rady Naukowej pod
kierunkiem prof. W. Degi.

1989 rok



Utworzono Polskie
Towarzystwo
Rehabilitacji.



Pierwszym prezesem
został prof. Jan
Haftek.



Towarzystwo ma
charakter naukowy,
organizuje sympozja,
kongresy, wydaje
własne pismo „Postępy
Rehabilitacji”.