Rośliny

motylkowe

Rośliny motylkowe

(Papilionaceae)



inaczej bobowate



dwuliścienne



ok.12 tys. gatunków



rząd: różowce

Morfologia

Liście



Osadzone na pędzie spiralnie

-są nieparzystopierzaście pojedynczo złożone (np. robinia akacjowa)

-parzystopierzaście złożone (np. karagana)

-dłoniaste (np. łubin)

-trójlistkowe (np. koniczyna)

-występują też liście pojedyncze



U motylkowatych występują przylistki, które mogą być częścią

asymilacyjną przy redukcji blaszki liściowej (np. groszek). Częścią

asymilacyjną mogą być również osie pędów (np. żarnowiec i janowiec).

Z przekształconych części liścia mogą tworzyć się wąsy czepne (np.

groszek, groch lub wyka).

Morfologia

Kwiaty



są to tzw. kwiaty motylkowe



są grzbieciste, zebrane w grona



działek kielicha jest 5, zrośniętych ze sobą



płatki korony ustawione w układzie zstępującym (tzn. płatek górny nachodzi na boczne, a te z kolei

na dwa dolne) nadają "motylkowaty" pokrój kwiatu

płatki różnią się od siebie – płatek górny jest największy i jest nazywany żagielkiem, dwa boczne płatki

ze względu na ich kształt są nazywane wiosełkami lub skrzydełkami a dwa dolne tworzą łódeczkę



ewolucja kwiatu motylkowatych idzie w kierunku zrastania się płatków



pręcików jest 10, ich nitki się ze sobą zrastają i tworzą rynienkę, do której ścieka nektar; mogą być w

ten sposób zrośnięte wszystkie pręciki, lub tylko 9, a jeden, górny jest wolny (np. u grochu)



słupek o charakterystycznym kształcie – posiada długą, wąską zalążnię i zakrzywioną szyjkę słupka;

zrasta się z jednego owocolistka

Morfologia

Owoce



Strąk: suchy, wielonasienny, pękający dwoma szwami

Znaczenie



Współżyją z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi wolny

azot z powietrza, wzbogacając glebę w związki

mineralne, głównie azotowe



Rośliny strączkowe są wartościowym pokarmem

białkowym



Niektóre są roślinami oleistymi (soja, orzech)



Gatunki drzewiaste są źródłem drewna, gum i garbników



Rośliny ozdobne



Znaczenie lecznicze

Podział roślin motylkowych



Rośliny motylkowe drobnonasienne



Rośliny motylkowe grubonasienne

Drobnonasienne



silnie rozwinięty system korzeniowy



na korzeniach są liczne brodawki (w symbiozie z bakteriami Rhizobium),

które wiążą azot z powietrzem



zdolność odrastania wiosną roślin dwuletnich i wieloletnich związana

jest z występowaniem szyjki korzeniowej (zgrubienie łodygi głównej w

miejscu jej przechodzenia w korzeń)



odznaczają się dużą zdolnością w zagłębianiu szyjki korzeniowej w

glebie- mają wyższą zimotrwałość



szyjka korzeniowa jest także magazynem składników zapasowych,

białek i cukrów, decydujących o wytrzymałości tych roślin na niską

temperaturę



mają duże wymagania wodne



rosną na glebach zasobnych w wapń



dzielą się na jednoroczne, dwuletnie i wieloletnie

Drobnonasienne-

przedstawiciele

Grubonasienne- strączkowe



jednoroczne



duże nasiona



duża zawartość białka ( 20- 50 %)



wzbogacają glebę w azot

Grubonasienne-

przedstawiciele

Bibliografia



Botanika, podręcznik dla szkół wyższych,

wydawnictwo PWN ( Warszawa 1976)



Encyklopedia Powszechna PWN



Internet