W jaki sposób dodatki

do żywności i

konserwanty wpływają

na zdrowie

Michał Jachimczuk T7X3N1

Chemiczne dodatki do żywności.

Chemiczne dodatki do żywności można podzielić na:

Kompozycje smakowo-zapachowe zwane także

mieszankami aromatyzującymi

Barwniki do żywności

Emulgatory, zagęstniki, środki spulchniające i inne środki

zmieniające konsystencje produktów

Konserwanty, przeciwutleniacze, stabilizatory jako związki

przedłużające trwałość produktów

Wszystkie te dodatki mogą być pochodzenia naturalnego jak i

sztucznego. Z tego

punktu

widzenia dzielimy je na:

Naturalne – pochodzące bezpośrednio z produktów

naturalnych

Identyczne z naturalnymi – tzn. syntezowane przez

człowieka ale o identycznej strukturze chemicznej do

związków naturalnych

Sztuczne – syntezowane przez człowieka i o

strukturze nie odpowiadającej związkom

występującym naturalnie

Podział na związki pochodzenia naturalnego

sztucznego nie jest ścisły. Każdy związek

może być produkowany różnymi

metodami. Może być wyodrębniony z

produktów naturalnych lub być

syntezowany przez człowieka. Jeśli

struktura chemiczna i czystość związków z

obu źródeł jest identyczna to również mają

one identyczną własność jak dodatki do

żywności.

Konserwacja

żywności

Głównym czynnikiem

powodującym

psucie się żywności są

mikroorganizmy

zabiegi konserwacyjne mają więc na celu

uniemożliwienie im wzrostu i rozwoju w

konserwowanym materiale i taką zmianę

właściwości chemicznych żywności, lub

takie jej opakowanie i zamknięcie, które

ograniczyłoby ich przyszły rozwój.

Do technik konserwacji żywności należą:



obróbka cieplna

- powoduje zabicie mikroorganizmów, z

wyjątkiem tych tworzących

przetrwalniki

, jednak po

ochłodzeniu może nastąpić ponowna infekcja. Przy okazji

obróbki cieplnej może też następować suszenie.



suszenie - brak wody uniemożliwia drobnoustrojom rozwój

w pożywieniu, jednak nie zabija ich. Mogą one przetrwać

okres suszy i rozwinąć się po dostarczeniu wilgoci.



chłodzenie lub mrożenie - czynności życiowe bakterii są

zahamowane w temperaturach bliskich zeru stopni

Celsjusza. Chłodzenia zabija tylko niewielką liczbę

drobnoustrojów, te które przeżyją mogą rozwijać się w

konserwowanej tym sposobem żywności po jej ogrzaniu.

Znane są również drobnoustroje zimnolubne (np.

Listeria

monocytogenes

), które żyją i rozmnażają się w niskich

temperaturach. Najpopularniejszym sprzętem służącym do

tego rodzaju konserwacji jest

lodówki

znajdująca się

współcześnie w prawie każdym domu.



peklowanie

w temperaturze 4-6°C mięso zostaje poddane

działaniu mieszaniny peklującej, NaCl,KNO2, efektem jest

zmiana koloru (nitrozomioglogina) i smaku. Dodatkowo

przedłuża się czas przydatności do spożycia wyrobu.



zakwaszanie - w kwaśnym środowisku mogą żyć tylko

gatunki

bakterii

które są bezpieczne dla ludzi, gdyż pH

organizmu ludzkiego jest dla nich zbyt wysokie. Przykładem

polskiej żywności konserwowanej w ten sposób jest

kapusta

kiszona



Zwiększanie

ciśnienia osmotycznego

konserwowanego

materiału prowadzi do wypływania wody z komórek

mikroorganizmów, ich plazmolizy i śmierci. Jakkolwiek

metoda ta jest skuteczna dla wielu gatunków

drobnoustrojów, znane są mikroorganizmy sololubne

(

halofity

), które dobrze czują się w środowisku o wysokim

ciśnieniu osmotycznym i mogą w nim żyć i rozmnażać się.



solenie - dodanie dużej ilości soli. W celu konserwacji soli

się głównie

mięso



cukier - działa podobnie jak sól, z tym że ludzki organizm

lepiej radzi sobie z dużymi ilościami cukru niż soli. Mało

popularna metoda na Zachodzie, bardziej w

Japonii

. Typowa

potrawa -

rafute



dodanie alkoholu -

alkohol etylowy

o wysokim stężeniu jest silną

trucizną dla bakterii. Przed spożyciem tak zakonserwowanej

żywności należy obniżyć jego stężenie, np. podając z jakąś

potrawą bezalkoholową (np. mięso zakonserwowane w ten sposób

ze świeżo gotowanym ryżem i warzywami) lub dodając wody.



dodanie octu



dodanie oleju



pasteryzacja

- zabija formy wegetatywne drobnoustrojów, nie

niszcząc przetrwalników.



wędzenie

- substancje chemiczne zawarte w dymie są zabójcze dla

bakterii.



hermetyczne zamknięcie - jeśli w żywności nie ma

mikroorganizmów, wystarczy ją zamknąć w sposób który

uniemożliwi mikroorganizmom z zewnątrz dostanie się do środka.

Zwykle następuje po pasteryzacji.



dodanie konserwantów chemicznych. Konserwanty takie jak

benzoesan sodu

działają bakteriostatycznie. Niektóre konserwanty

jednak są szkodliwe dla ludzi.



promieniowanie jonizujące

- zabija większość bakterii i prawie nie

obniża wartości odżywczych (w typowym procesie). Przy

większych dawkach promieniowania strata wartości odżywczych

jest porównywalna z tą, jaka ma miejsce np. podczas gotowania

czy mrożenia.

Naturalne dodatki

do żywności

Antocyjany

Antocyjany są

rozpuszczalnymi w wodzie

barwnikami, nadającymi

atrakcyjną barwę

czerwoną, fioletową i

niebieską wielu kwiatom,

owocom i warzywom.

Barwa ich zależy od pH i w

środowisku silnie kwaśnym

są najbardziej czerwone, a

gdy pH wzrasta stają się

niebieskie. Stosowane są

do barwienia napojów,

dżemów i wyrobów

cukierniczych.

Chlorofil

Chlorofil obecny we

wszystkich zielonych

roślinach liściastych,

należy do najbardziej

rozpowszechnionych

naturalnych barwników

roślinnych. Ma barwę

zieloną i jest rozpuszczalny

w tłuszczu. Pochodne

chlorofilu –chlorofiliny, są

rozpuszczalne w wodzie i

dość odporne na

ogrzewanie i działanie

światła. Stosowany do

wyrobów cukierniczych i

produktów mleczarskich.

Czerwień buraczana

Czerwień buraczana jest

rozpuszczalna w wodzie, a

także wrażliwa na światło,

ogrzewanie i tlen. Barwnik ten

jest szczególnie przydatny do

barwienia produktów

zamrażanych, suszonych i o

krótkim terminie przydatności

do spożycia, np. lodów i

jogurtu.

Karotenoidy

W owocach, warzywach i

innych roślinach o barwie

czerwonej/pomarańczowej/żół

tej, zidentyfikowano ponad

400 różnych karotenoidów. W

naturalnym środowisku

powstaje rocznie na drodze

biosyntezy 1000 milionów ton

karotenoidów. Większość jest

rozpuszczalna w tłuszczu,

odporna na ogrzewanie i

niewrażliwa na zmiany pH.

Stosowane są do barwienia

margaryny, produktów

mleczarskich i napojów

bezalkoholowych.

Koszenila

Głównym składnikiem jest

kwas karminowy (karmin);

rozpuszczalny w wodzie

barwnik otrzymywany z

żeńskich form koszenili -

owadów z rodziny

pluskwiaków. Do Europy

sprowadzono go za

pośrednictwem Azteków.

Jest odporny na

ogrzewanie, działanie

światła i tlen. Stosowany

do barwienia napojów

alkoholowych i

przetworzonych produktów

mięsnych.

Kurkumina

Znaną przyprawa, szeroko

stosowana w

przygotowaniu potraw jest

kurkuma. Substancja

barwna kurkumy –

kurkumina jest

rozpuszczalna w tłuszczu,

blednie pod wpływem

światła i jest odporna na

ogrzewanie. Produktom

żywnościowym nadaje

barwę cytrynowo-żółtą.

Stosowana jako składnik

przyprawy curry, barwienia

zup i wyrobów

cukierniczych.

Ryboflawina

Ryboflawina, inaczej

witamina B2, jest

stosowana do wzbogacania

żywności oraz jako

barwnik. Jest rozpuszczalna

w wodzie, odporna na

ogrzewanie i stosowana w

produktach mleczarskich,

zbożowych i w deserach.

Węgiel drzewny i

metale

Czarny barwnik w postaci

węgla drzewnego jest

odporny na działanie

światła i ogrzewanie.

Stosowany przede

wszystkim w wyrobach

cukierniczych.

Sproszkowane metale, jak

złoto, srebro i glin są

stosowane do barwienia

powierzchni, głownie

wyrobów cukierniczych.

Naturalne aromaty i substancje aromatyczne wolno

stosować do następujących środków spożywczych i używek

w dawkach zgodnych z dobrą praktyką produkcyjną, czyli w

dawce najniższej, niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego

efektu technologicznego:



- wyroby cukiernicze



- wino gronowe aromatyzowane



- wino owocowe aromatyzowane



- napoje winopodobne



- napoje winopochodne



- napoje bezalkoholowe i zaprawy do napojów

bezalkoholowych



- koncentraty ciast, napojów i deserów



- polewy do deserów cukierniczych, ciast i lodów (z

wyjątkiem polew kakaowych)



- półprodukty żelujące do dekoracji ciast, deserów

cukierniczych i lodów

Naturalne aromaty i substancje

aromatyczne cd.



- kremy do ciast



- koncentraty obiadowe i dodatków do potraw oraz dania gotowe



- przyprawy do potraw - wyłącznie aromaty naturalne i ekstrakty z

przypraw



- koncentraty purée ziemniaczanego aromatyzowane



- majonezy aromatyzowane i/lub z dodatkami smakowymi, sosy

sałatkowe, sosy do potraw



- musztardy aromatyzowane i/lub z dodatkami smakowymi



- dżemy, marmolady - wyłącznie aromaty owocowe



- przetwory warzywne, konserwy warzywno-mięsne



- mleko zagęszczone smakowe

Naturalne aromaty i substancje

aromatyczne cd.



- śmietanka (sterylizowana UHT, do ubijania, ubita), śmietanka w

proszku



- napoje mleczne fermentowane aromatyzowane i/lub z dodatkami

smakowymi poddane obróbce termicznej po ukwaszeniu; napoje

mleczne fermentowane aromatyzowane i/lub z dodatkami

smakowymi



- desery mleczne aromatyzowane i/lub z dodatkami smakowymi



- napoje mleczne niefermentowane aromatyzowane i/lub z

naturalnymi dodatkami smakowymi (np. kakao, kawa, soki

owocowe)



- desery twarogowe aromatyzowane i/lub z dodatkami smakowymi



- serki twarogowe aromatyzowane i/lub z dodatkami smakowymi

termizowane i nietermizowane



- lody i ich koncentraty



- sery topione aromatyzowane i/lub z dodatkami smakowymi



- serki Fromage fin



- margaryny

Naturalne aromaty i substancje aromatyczne cd.



- mieszaniny masła i tłuszczów roślinnych



- konserwy mięsne, wędliny, wyroby

garmażeryjne - wyłącznie aromaty naturalne i

ekstrakty z przypraw



- przetwory rybne



- sosy pomidorowe aromatyzowane i/lub z

dodatkami smakowymi



- wyroby ciastkarskie, ciasta



- napoje spirytusowe z wyjątkiem wódek czystych

i spirytusu rektyfikowanego butelkowanego



- herbatki owocowe i ziołowe - wyłącznie aromaty

i ekstrakty z owoców, ziół i przypraw



- naturalna czarna herbata i zielona



- naturalna kawa

Naturalne aromaty i substancje aromatyczne

cd.



- mieszanki i ekstrakty kaw zbożowych



- wyroby typu sneksy i chipsy



- śniadaniowe przetwory zbożowe preparowane do

bezpośredniego spożycia



- chrupki aromatyzowane



- prażona kukurydza

Wśród najczęściej stosowanych substancji dodatkowych w

żywności można wymienić:



Barwniki syntetyczne m. in. E 110 (żółcień pomarańczowa)

znajduje się w marmoladach, żelach, gumach do żucia,

powłokach tabletek. Może wywołać różne reakcje alergiczne

np. pokrzywkę, duszności. Błękit ubrylantowany, oznaczony

symbolem E 133, dodawany do warzyw konserwowych jest

może być szkodliwy dla osób cierpiących na zespół jelita

nadwrażliwego inne schorzenia układu pokarmowego.



Konserwanty czyli np. E 210 (kwas benzoesowy), który

może podrażnić śluzówkę żołądka i jelit oraz wysypki.

Znaleźć go można w galaretkach, sokach owocowych,

napojach bezalkoholowych, margarynie, konserwach

rybnych, warzywach marynowanych czy sosach owocowych

i warzywnych. Azotyny potasu i sodu czyli E 249 i E 250,

powszechnie stosowane w peklowaniu mięsa, mogą

prowadzić do zmian rakotwórczych w organizmie.

Siarczany, oznaczone od E 220 do E 228, znajdują się m. in.

w konserwach, sokach owocowych, winie, produktach

ziemniaczanych, u osób wrażliwych wywołują nudności i

bóle głowy.



Substancje zakwaszające m. in. kwas octowy (E 260)

znajduje się w owocach i warzywach marynowanych oraz

sosach, jest źle tolerowany u osób o wrażliwym żołądku.

Chlorki potasu (E 508), wapnia (E 509) i magnezu (E 511) są

dodawane do przypraw i niewskazane dla osób, które mają

chore nerki czy wątrobę. W dużych ilościach działają na

organizm przeczyszczająco.



Preparaty zagęszczające i żelujące m. in. kwas alginowy (E

400) szczególnie niewskazany dla kobiet w ciąży i karoten

(E 407), który może przyczynić się do owrzodzenia jelita.



Preparaty zastępujące cukier w tym np. spartan (E 951) i

sacharyna (E 954) nie wskazane dla osób w wrażliwym

przewodem pokarmowym.

Uczulenia pokarmowe



Nieżyt nosa, biegunki,

wymioty, obrzęki krtani,

objawy astmatyczne,

zmiany skórne w postaci

wyprysku lub pokrzywki

mogą być reakcjami

alergicznymi. Problem

alergii pokarmowych

dotyczy coraz większej

liczby osób, zarówno dzieci,

jak i dorosłych. Poszerza

się również gama

substancji powodujących

różnego rodzaju uczulenia,

czyli alergenów

(antygenów).



Organizm człowieka

traktuje je jako ciało obce,

przed którym broni się

wytwarzaniem przeciwciał

rozpoznawanych jako

reakcje alergiczne. Reakcje

alergiczne na żywność są

zróżnicowane i zależą nie

tylko od rodzaju alergenu,

ale również od osobniczej

reakcji organizmu na

antygen.

Najczęstszym alergenem jest białko: mleka krowiego, jaja

kurzego, ryb, mięsa, soi oraz białka niektórych warzyw i

owoców (głównie fasola, groszek, pomidory, cytrusy i banany).



· Alergia na białko

mleka krowiego dotyczy

głównie dzieci i ujawnia się

wtedy, gdy mleko matki

jest zastępowane lub

nawet tylko uzupełniane

mieszankami sztucznymi.

Główne objawy tego

rodzaju alergii u niemowląt

to ulewania, wymioty,

kolka brzuszna, biegunka,

zmiany skórne (głównie na

policzkach, tzw.

lakierowane rumieńce).

Rzadziej występuje sapka,

przeziębienia, zmiany w

oskrzelach.



· Bardzo podobne

objawy występują u dzieci,

karmionych mieszankami

na bazie soi, które uczuliły

się na białko sojowe. U

dorosłych alergia na białko

soi, zawarte w takich

produktach sojowych jak

sosy, mąka, mleko, kotlety,

zupy, powoduje przede

wszystkim niestrawność i

bóle głowy.



Alergia na białko jaja kurzego występuje także po

spożyciu ciasta, makaronu, majonezu. Jaja mogą

również wchodzić w skład czekolady. Uczulenia na

ten rodzaj białka jest poważnym problemem u

niemowląt i małych dzieci, a przejawiają się one

przede wszystkim zmianami skórnymi. U

starszych osób łagodnieją reakcje nadwrażliwości

lub całkowicie ustępują. Reakcja alergiczna może

pojawić się u osób szczególnie wrażliwych nawet

po zjedzeniu samego żółtka.

Siarczany dodawane do owoców, soków, wina, piwa, warzyw,

dań ze skorupiaków i mięczaków mogą doprowadzić do

wymiotów, skurczu spastycznego oskrzeli, a nawet objawów

wstrząsu.

Popularny wzmacniacz

smaku - glutaminian sodu,

występujący powszechnie

w mieszankach

przyprawowych, zupach w

proszku oraz kuchni

chińskiej, może być

przyczyną bólów głowy,

napadów duszności,

zaczerwienienia twarzy.

Uczulać również może

barwnik tartrazyna

stosowany do napojów,

gotowych pokarmów i

leków (może powodować

skurcz oskrzeli) oraz

konserwanty będące

pochodnymi kwasu

benzoesowego dodawane

do gotowych produktów

(wywołują przewlekłą

pokrzywkę).

LISTA E



Lista E – spis

chemicznych dodatków do żywności

, które

zostały uznane przez wyspecjalizowane instytucje

Unii Europejskiej

za bezpieczne i dozwolone do użycia.

Nazwa pochodzi od kontynentu – Europa. Lista ta jest

sporządzana przez "Komitet Naukowy Technologii Żywności"

i następnie dołączana do dyrektyw

Komisji Europejskiej

które podlegają zaaprobowaniu przez

Parlament Europejski



Zgodnie z definicją użytą w tych dyrektywach, dodatek do

żywności może być dopisany do listy gdy:



istnieje technologiczna konieczność jego użycia



nie służy on do wprowadzania w błąd konsumentów



udowodniono, że jego użycie nie stanowi ryzyka dla zdrowia

konsumenta



Jakkolwiek, zdaniem

Komitetu Naukowego

Technologii Żywności Unii

Europejskiej, wszystkie

dodatki na liście są

bezpieczne, istnieją na ten

temat liczne kontrowersje.

Obowiązek umieszczania

na etykietach kodów E

umożliwia przynajmniej

unikanie przez

konsumentów spożywania

produktów, w których są

dodatki do żywności,

których nie chcą oni

spożywać



Lista E nie obejmuje tzw.

dodatków smakowo-

zapachowych identycznych

z naturalnymi, których

zgodnie z prawem UE nie

trzeba dokładnie

specyfikować, pod

warunkiem, że ich stężenie

nie przekracza 1% masy

tych produktów



Dopuszczalne w

Polsce

wielkości dodatków

do żywności określa

Rozporządzenie

Ministra Zdrowia z dnia

27 grudnia

2000

r.,

w sprawie wykazu dopuszczalnych ilości

substancji dodatkowych i innych substancji

obcych dodawanych do środków

spożywczych lub używek, a także

zanieczyszczeń, które mogą znajdować się

w środkach spożywczych lub używkach. (

Dz. U.

z 2001 r. Nr 9, poz. 72) z

późniejszymi zmianami

[1]

BARWNIKI

E 100 – E 199

E 100

Nieszkodliwy

(

kurkumina

kurkuma z kłączy

roślin tropikalnych;

żółty, stosowany

m.in. w

przyprawach,

koncentratach).

Naturalny, roślinny,

żółty barwnik z

rozłogów

rośliny Curcuma

longa.

E 101

Nieszkodliwy

(ryboflawina,

laktoflawina,

witamina B2) żółto-

pomarańczowy,

naturalny

lub syntetyczny;

stosowany m.in. w

przyprawach).

Występuje w

przyrodzie.

E 102

- tartrazyna -

cytrynowo-żółty.

Odradza się

spożywanie,

syntetyczny;

stosowany m.in. w

napojach w proszku,

esencjach owocowych,

miodzie sztucznym.

Może wywoływać

alergie. Zagrożone

są zwłaszcza osoby,

które reagują

alergicznie na

aspirynę (kwas

acetylsalicylowy) i

astmatycy.

E 104

- żółcień

chinolinowa, Food

Yellow 13 - żółty

Podejrzany, dodatek

do wyrobów

cukierniczych,

syntetyczny,

zielonkawo-żółty

barwnik. Może

wywoływać alergie.

W testach na szczurach

po podaniu czystej

chinoliny

obserwowano

powstawanie

nowotworów wątroby.

Uwaga alergicy.

E 106

Sól sodowa fosforanu-5' - ryboflawiny

E 110

- żółcień zachodzącego

słońca FCF, Food Yellow 3,

żółcień pomarańczowa -

żółty

Niebezpieczny, żółć

pomarańczowa; (dodatek

do marmolady, żeli, gum

do żucia, powłok tabletek).

Może wywoływać alergie.

W testach na zwierzętach

przy podaniu dużych

dawek stwierdzono

powstawanie nowotworów

nerek.



E 120

kwas karminowy

Natural Red 4

Naturalny, zwierzęcy

barwnik czerwony.

Pozyskiwany z

wysuszonych owadów

Dactylopius coccus cacti.

Uważany za nieszkodliwy.

E 122

azorubina

chromotrop FB – czerwony.

Czerwony barwnik azowy,

syntetyczny; (stosowany w

dżemach i marmoladach

wiśniowych, budyniach,

lodach, polewach). Może

wywoływać alergie.

E 123

- amarant, FD&C Red

No.2 - czerwony

Syntetyczny, czerwony

barwnik azowy. Dozwolony

do stosowania tylko

do dobarwiania win,

alkoholi i ikry. W testach na

zwierzętach stwierdzono

jego wpływ

na odkładanie się wapnia

w nerkach. Odradza się

spożywanie. Uwaga

alergicy.

E 124

- Ponceau 4 R

(Czerwień koszenilowa A) -

czerwony

Syntetyczny, czerwony

barwnik azowy (dodatek do

wędzonych ryb, cukierków

pudrowych). Uwaga

alergicy.

E 127

erytrozyna

, Food Red

14, tetrajodofluoresceina –

czerwony.

Syntetyczny, czerwony

barwnik. Dozwolony do

stosowania tylko do wiśni

koktajlowych lub

kandyzowanych, sałatek

owocowych z dodatkiem

wiśni.

Osoby z problemami

tarczycy powinny unikać

artykułów spożywczych

barwionych tą substancją.

E 131

- błękit patentowy FCF

Syntetyczny, niebieski

barwnik. Uważany za

nieszkodliwy

E 132

- indygotyna I -

niebieski, naturalny

Uważany za nieszkodliwy.

Przy jednoczesnym

podawaniu zwierzętom

dużych dawek indygotyny i

azotynu sodowego

stwierdzono uszkodzenia

materiału genetycznego.

Połączenie takie może

wystąpić w diecie np.

szynka lub kiełbasa i

barwione słodycze lub

likiery

E 140

- biophyll,

chloresium, darotol,

ennds,

chlorofil - zielony

Naturalne, roślinne

barwniki zielone,

pozyskiwane z

materiału roślinnego

(lucerna, szpinak,

wyciąg z pokrzywy

itp.) Uważane za

nieszkodliwe.

E 141

Związek

chlorofilowy-kompleks

miedziowy chlorofilu -

zielony, roślinny

modyfikowany;

dodatek do groszku

konserwowego.

Uważany za

nieszkodliwy.

E 142 -

zieleń S

Syntetyczny, zielony

barwnik. Dotychczas

opublikowano niewiele

wyników badań.

Niemożliwe jest obecnie

wydanie wiążącej opinii.

E 150a

- karmel zwykły

(częściowo zwęglony

cukier)

Naturalny, roślinny

barwnik koloru

brązowego.

Otrzymywany przez

podgrzewanie cukru

bez dodatku kwasów

lub zasad. Silnie

barwiący, lekko

słodzący. Uważany

za nieszkodliwy.

E 150c

Karmel amonowy - Karmel amoniakalny - barwnik

brązowy dodatek aromatyczny. Szkodliwy.

E 150d

Karmel

amonowo-

siarczynowy

barwnik (brązowy)

stosowany w

żywności.

E 151

- czerń

brylantowa, czerń

PN – czarny.

Syntetyczny,

czarny barwnik

azowy.

(podbarwianie

nieszlachetnych

rodzajów kawioru)

Uwaga alergicy;

zakazany w USA.

E 153

- węgiel

drzewny (pigment) -

czarny

Naturalna substancja

otrzymywana przez

suche zwęglanie

surowca roślinnego.

Dodawany m.in. do

barwienia skórki

niektórych rodzajów

sera, w cukiernictwie.

Uważany za

nieszkodliwy.

E 160a

Karoten

– alfa

-,beta- karoten,

prowitamina A - żółty,

naturalny; dodatek do

produktów

tłuszczowych np.

masła).

E 160b

Annato

, biksyna, ekstrakt z nasion Bixa

orellana L, barwa żółta, naturalny;

dodawany do margaryny, olejów, serów żółtych.

E 160c

Kapsantyna

, kapsorubina (występuje w

czerwonej papryce), czerwony, naturalny.

E 160d

Likopen

, likopina, psi-karoten (występuje

w pomidorach), czerwony, naturalny.

E 160e

ß-apo-8'-karotenal (C 30),

niedopuszczony w Polsce.

E 160f

ester etylowy kwasu ß-apo-8'-

karotenowego (C 30) , barwa ciemnoczerwona.

E 161a

Flawoksantyna - żółtawo-czerwony,

naturalny.

E 161b

Luteina

- żółty, naturalny.

E 161c

Kryptoksantyna, naturaly.

E 161d

Rubiksantyna - czerwony, naturalny.

E 161e

Wiolaksantan

E 161f

Rodoksantan

E 161g

Kantaksantan

E 162

Nieszkodliwy (betanina, betacyjany z

buraków ćwikłowych, czerwień

buraczana , naturalny; dodatek do

przetworów owocowych).

E 163

Nieszkodliwy (antocyjan), występuje

w winogronach i jagodach - czerwonawy,

naturalny; do napoi, konserw owocowych,

słodyczy.

E 170

Nieszkodliwy (węglan wapnia, biały;

środek ścierny w pastach do zębów,

kalcpiryna - substancja osłonowa).

E 171

Syntetyczny, mineralny biały barwnik,

dwutlenek tytanu

, biały dodatek do gum do żucia, drażetek,

past do zębów. Uważany za nieszkodliwy.

E 172

- wodorotlenek żelaza (pigment) - brunatny

Syntetyczne, mineralne żółte, czerwone lub czarne

barwniki, rzadko stosowany - dodawany do sztucznych

osłonek kiełbas. Uważane za nieszkodliwe.

E 173

- glin

Syntetyczny, srebrno-szary, mineralny barwnik (stosowany

do dekoracji słodyczy). Podejrzewa się, że jest jednym z

czynników powodujących chorobę Alzheimera. Osoby chore

na nerki mogą nie wydalać aluminium.

E 174

- srebro (metaliczne) -

srebrny

Naturalny, mineralny,

srebrny barwnik i

konserwant. Dozwolony

wyłącznie do stosowania w

polewach słodyczy,

dekoracji pralinek i do

likierów. Może odkładać

się w tkankach. Do zatruć

dochodzi już przy podaniu

kilku gram. Wydziela się

bardzo powoli z moczem.

Odradza się częste

spożywanie.

E 175

- złoto (metaliczne) -

złoty

Naturalny, mineralny złoty

barwnik. Dozwolony tylko

do dekoracji cukierków i

czekoladek oraz do

likierów. Może prowadzić

do zaburzeń w obrazie

krwi.

Wysoka cena powoduje, że

stosuje się je w małych

ilościach. Odradza się

częste stosowanie.

E 180

- pigment rubinowy

Syntetyczny, czerwony barwnik (karmin

6B) azowy. Stosowany do barwienia

przeznaczonych do spożycia skórek serów.

Odradza się częste spożywanie.

Uwaga alergicy.

E 181

- Tanina

KONSERWANTY I REGULATORY

KWASOWOŚCI

E 200 – E 299

E 200

kwas sorbowy, syntetyczny, dodawany do

serów, margaryn nieszkodliwy

E 201

sól sodowa kwasu sodowego, sorbinian sodu -

syntetyczny, dodawany do serów, margaryn

nieszkodliwy

E 202

sól potasowa kwasu sorbowego, sorbinian

potasu - syntetyczny, dodawany do serów,

margaryn nieszkodliwy

E 203

sól wapniowa kwasu sorbowego, sorbinian

wapnia - syntetyczny, dodawany do serów,

margaryn nieszkodliwy

E 210

benzoesan, syntetyczny, dodatek do napoi

gazowanych, majonezów, marynat, konserw

owocowych i warzywnych, sałatek rakotwórczy

E 211

benzoesan sodu, syntetyczny rakotwórczy

E 212

benzoesan potasu, syntetyczny rakotwórczy



E 213

benzoesan wapnia, syntetyczny rakotwórczy



E 214

benzoesan etylu, p-hydroksybenzoesan etylu i pochodne,

syntetyczny rakotwórczy



E 215

benzoesan estru etylowego, p-hydroksybenzoesan etylu i

pochodne, syntetyczny rakotwórczy



E 216

benzoesan propylu, p-hydroksybenzoesan propylu i

pochodne, Propylparaben, Nipasol, Solbrol P – syntetyczny

rakotwórczy



E 217

benzoesan estru propylu, p-hydroksybenzoesan propylu i

pochodne, Propylparaben, Nipasol, Solbrol P – syntetyczny

rakotwórczy



E 218

benzoesan metylu, p-hydroksybenzoesan metylu i

pochodne, syntetyczny rakotwórczy



E 219

benzoesan estru metylu, p-hydroksybenzoesan metylu i

pochodne, syntetyczny rakotwórczy



E 220

dwutlenek siarki, syntetyczny; w sokach owocowych i

koncentratach, winie, suszonych owocach niszczy witaminę B12



E 221

siarczan (IV) sodu syntetyczny zakłóca czynności jelit



E 222

wodorosiarczan (IV) sodu, syntetyczny zakłóca czynności

jelit

E 223

pirosiarczan(IV) sodu, dwusiarczan(IV) sodu – syntetyczny

zakłóca czynności jelit

E 224

pirosiarczan(IV) potasu, dwusiarczan(IV) potasu – syntetyczny

zakłóca czynności jelit

E 226

siarczan(IV) wapnia (siarczyn wapnia) – syntetyczny

zakłóca czynności jelit

E 227

wodorosiarczan(IV) wapnia (kwaśny siarczyn wapnia) –

syntetyczny zakłóca czynności jelit

E 228

wodorosiarczan(IV) potasu (kwaśny siarczyn potasu) –

syntetyczny

E 230

1,1'-difenyl, Bifenyl, Diphenyl - syntetyczny; owoce cytrusowe

zakłóca czynności skóry

E 231

o-fenylo-fenol, Dowicide - syntetyczny; owoce cytrusowe

E 232

o-fenylo-fenolan sodu - syntetyczny; owoce cytrusowe

zakłóca czynności skóry

E 233

Thiabendazol, MK-360, Omnizole, Bovizole, Eprofil, Equizole,

Tecto - syntetyczny; owoce cytrusowe zakłóca czynności skóry

E 234

niazyna (antybiotyk) - wytwarzany przez Streptococcus lactis;

sery topione

E 236

kwas mrówkowy - syntetyczny; ryby wędzone, surowe soki

owocowe nieszkodliwy

E 237

mrówczan sodu – syntetyczny nieszkodliwy

E 238

mrówczan wapnia – syntetyczny nieszkodliwy

E 239

eksametylenotetraamina, urotropina – syntetyczny

rakotwórczy

E 249

azotan(III) sodu (azotyn sodu) - syntetyczny; wędliny

szkodzi przy nadciśnieniu

E 250

azotan(III) potasu (azotyn potasu) - syntetyczny; wędliny

szkodzi przy nadciśnieniu

E 251

azotan sodu - syntetyczny; wędliny, sery

podpuszczkowe i topione szkodzi przy nadciśnieniu

252

azotan potasu - syntetyczny; wędliny, sery

podpuszczkowe i topione szkodzi przy nadciśnieniu

E 260

kwas octowy - syntetyczny lub fermentacyjny;

marynaty: śledzie, grzyby, sałatki...

E 261

octan potasu - syntetyczny; marynaty: śledzie, grzyby,

sałatki...

E 262

octan sodu - syntetyczny; marynaty: śledzie, grzyby,

sałatki...

E 263

octan wapnia - syntetyczny; marynaty: śledzie, grzyby,

sałatki.

E 263

octan wapnia - syntetyczny; marynaty:

śledzie, grzyby, sałatki.

E 270

kwas mlekowy - fermentacyjny, konserwant

E 280

kwas propinowy - syntetyczny lub

fermantacyjny

E 281

propinian sodu – syntetyczny

E 282

propinian wapnia – syntetyczny

E 283

propinian potasu – syntetyczny

E 290

dwutlenek węgla ( tlenek węgla(IV) ) -

syntetyczny, napoje, wody mineralne

E 296

kwas L-jabłkowy - syntetyczny

PRZECIWUTLENIACZE I

REGULATORY KWASOWOŚCI

E 300 – E 399

E 300

- kwas L-askorbinowy, witamina C

Syntetycznie wytwarzana substancja o

aktywności witaminy C. Ze względów

technologicznych coraz częściej stosowany

w przemyśle spożywczym. Przy ciągłym

przedawkowywaniu (kilka gram dziennie)

może przyczyniać się do powstawania

kamieni moczowych w nerkach i pęcherzu.

Uważany za nieszkodliwy.

E 301

- L-askorbinian sodu

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. Sól sodowa

kwasu askorbinowego.

Uważany za nieszkodliwy.

E 302

- L-askorbinian wapnia

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. Sól

wapniowa kwasu

askorbinowego.

Uważany za nieszkodliwy.

E 304

- palmitynian askrobylu

(pochodna witaminy C)

Syntetycznie otrzymywane

przeciwutleniacze. Pochodne

kwasu askorbinowego.

Uważane za nieszkodliwe.

E 306

Naturalny,

otrzymywany z olejów

roślinnych, przeciwutleniacz.

Tylko w przypadku

nadmiernego spożycia

preparatów zawierających

witaminę E istnieje

niebezpieczeństwo

przedawkowania, co może

niekorzystnie oddziaływać na

stan zdrowia.

Uważane za nieszkodliwe.

E 307

- ?-tokoferol, witamina E i

pochodne

Syntetycznie produkowana

witamina E. Przeciwutleniacz i

substancja wzbogacająca.

Uważany za nieszkodliwy.

E 308

- ?-tokoferol, witamina

E i pochodne

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. Uważany za

nieszkodliwy.

E 309

- ?-tokoferol , witamina

E i pochodne

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. Uważany za

nieszkodliwy.

E 310

- gallusan propylu

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. Istnieje

podejrzenie, że substancja

ta utrudnia wchłanianie

żelazo. Wszystkie galusany

podejrzewane są o możliwość

wywoływania alergii. Uważany

za nieszkodliwy.

Uwaga alergicy.

E 311

- gallusan oktylu

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz.

Uważany za nieszkodliwy.

E 312

- gallusan dodecylu

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz, wzmacnia działanie

E 320 i 321. Uważany za nieszkodliwy.

E 315

Kwas erytrobowy

E 316

Erytroban sodu

E 317

Kwas erytrobinowy

E 318

Erytrobin sodu

E 319

Butylo

hydrochinon

E 320

- BHA, butylo-hydroksy-anizol,

Antracine 12, Embanox, Nipantiox 1-F

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. W dużych dawkach

powoduje zaburzenia pracy wątroby i

powstawanie wrzodów dwunastnicy.

Przy przyjmowaniu dużych dawek

możliwe jest odkładanie się w

organizmie. BHA podejrzewany jest o

możliwość wywoływania alergii.

Odradza się częste spożywanie.

E 321

- BHT, butylo-hydroksy-toluen,

Impruvol

Syntetycznie produkowany

przeciwutleniacz. Odradza się częste

spożywanie.

Uwaga alergicy.

E 322

- lecytyna

Naturalny, roślinny emulgator i przeciwutleniacz

pozyskiwany z olejów: sojowego, słonecznikowego lub

rzepakowego. Występuje w żywych komórkach.

Uważany za nieszkodliwy.

E 325

- mleczan sodu

Nieszkodliwy (sól sodowa kwasu mlekowego). U

noworodków może prowadzić dozaburzeń przemiany

materii, jeśli system trawienny nie został jeszcze

dostatecznie wykształcony. Dotyczy to tylko formy D(-)

kwasu mlekowego.

W żywności dla niemowląt występuje nieszkodliwa postać

(pochodna kwasu L(+) mlekowego); sery, pieczywo,

pasztety

E 326

- mleczan potasowy

E 327

- mleczan wapnia

Syntetyczny regulator

kwasowości. Związek wapnia i

kwasu

mlekowego. Uważany za

nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu

mlekowego); desery

w proszku

E 329

- mleczan magnezowy

E 330

- kwas cytrynowy - odpady

poprodukcyjne cukru

Otrzymywany na drodze

fermentacji pleśniowej

(Aspergillus niger). Substancja

występująca w przemianie materii

człowieka. Tylko w bardzo dużych

dawkach, które nie są stosowane

w żywności, może powodować

zaburzenia w przyswajaniu

wapnia.

Uważany za nieszkodliwą.

E 331(a-c)

- cytrynian sodu - jak

E 330

Syntetyczne regulatory

kwasowości i stabilizatory. Sole

sodowe kwasu cytrynowego.

Uważane za nieszkodliwe.

E 332(a,b)

- cytrynian potasu - jak E

330

Syntetyczne regulatory

kwasowości i stabilizatory. Sole

potasowe kwasu cytrynowego.

Uważane za nieszkodliwe.

E 333

- cytrynian wapnia - jak E

330

Syntetyczne regulatory

kwasowości i stabilizatory. Sole

wapniowe kwasu

cytrynowego.

Uważane za nieszkodliwe.

E 334

Kwas winowy

(L(+)-)

E 337

- winian sodowo-potasowy -

fermantacyjny

Naturalny, roślinny regulator

kwasowości i przeciwutleniacz. Sól

sodowo-potasowa kwasu

winowego. Działa

przeczyszczająco.

Uważany za nieszkodliwy; sery,

przetwory mięsne.

E 338

- kwas fosforowy –

syntetyczny

Przeciwutleniacz i regulator

kwasowości. W dużej dawce może

upośledzać wchłanianie wapnia,

magnezu i żelaza. Duże spożycie

fosforu może prowadzić

do osłabienia kości i odkładania

się wapnia.

Odradza się częste spożywanie.

E 339a

- diwodoroortofosforan sodu

(ortofosforan monosodowy)

syntetyczny, regulator kwasowości;

przetwory mięsne, sery

Zakłóca trawienie (sól sodowa kwasu

ortofosforowego).

E 339b

- wodoroortofosforan sodu

(ortofosforan disodowy)

syntetyczny, regulator kwasowości;

przetwory mięsne, sery

Zakłóca trawienie (sól sodowa kwasu

ortofosforowego).

E 339c

- ortofosforan sodu

(ortofosforan trisodowy)

syntetyczny, regulator kwasowości;

sery topione

Zakłóca trawienie (sól sodowa kwasu

ortofosforowego).

E 340

Naturalne przeciwutleniacze,

emulgatory i regulatory kwasowości.

Sole potasowe kwasu

ortofosforowego.

Odradza się częste spożywanie.

E 340a

- diwodoroortofosforan potasu

(ortofosforan monopotasowy)

syntetyczny, regulator kwasowości.

E 340b

- wodoroortofosforan potasu

(ortofosforan dipotasowy)

syntetyczny, regulator kwasowości

E 340c

- ortofosforan potasu

(ortofosforan tripotasowy)

syntetyczny, regulator kwasowości

E 341c

- ortofosforan potasu (ortofosforan

tripotasowy)

syntetyczny, regulator kwasowości.

Zakłóca trawienie.

E 343

Fosforany magnezu

E 350

- jabłczan sodu - syntetyczny; różne

E 351

- jabłczan potasu - syntetyczny; różne

E 352

- jabłczan wapnia - syntetyczny; różne

E 353

- kwas m-winowy - syntetyczny; różne

E 354

- Winian wapnia

E 355

- kwas adypinowy - syntetyczny; różne

E 356

- Adypinian sodu

E 357

- Adypinian potasu

E 363

Kwas bursztynowy

E 365

- Fumaran sodu

E 366

- Fumaran potasu

E 367

- Fumaran wapnia

E 370 -

I,4-Heptonolakton

E 375

- kwas nikotynowy, witamina PP -

syntetyczny; różne

E 381

- cytrynian żelazowo-amonowy -

syntetyczny; różne

E 385

- sól sodowo-wapniowa kwasy

etylenodiaminatetraoctowego

(EDTA) syntetyczny, utrwalacz barwy; różne

EMULGATORY, ŚRODKI

SPULCHNIAJĄCE, ŻELUJĄCE ITP.

E 400 – E 499

E 400

- kwas alginowy

Naturalna, roślinna substancja zagęszczająca, żelująca i do

powlekania otrzymywana z glonów morskich. Może

upośledzać wchłanianie substancji mineralnych, np. wapnia,

żelaza, manganu i cynku. W przypadku regularnego

spożycia może dojść do obniżenia poziomu składników

mineralnych w organizmie.

Odradza się częste spożywanie.

E 401

- alginian sodu

Naturalny, roślinny środek zagęszczający, do powlekania i

substancja żelująca. Sól sodowa kwasu alginowego.

Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 402

- alginian potasu

Naturalny, roślinny środek zagęszczający, do powlekania i

substancja żelująca. Sól potasowa kwasu alginowego.

Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 403

- alginian amonu

Naturalny, roślinny środek zagęszczający, do powlekania i

substancja żelująca. Sól potasowa kwasu alginowego.

Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 404

- alginian wapnia

Naturalny, roślinny środek zagęszczający, stabilizator i

substancja żelująca. Sól wapniowa kwasu alginowego.

Patrz E 400. Odradza się częste spożywanie.

E 405

- alginian

propylenowo-glikolowy

Naturalny, roślinny środek

zagęszczający, emulgator i

stabilizator piany. Pochodna

kwasu alginowego. Może

przekształcać się w glikol

propylenowy, wtedy działa jak

alergen.

Patrz E 400. Odradza się

częste spożywanie.

Uwaga alergicy.

E 406

- Agar, agar-agar,

isinglass

Naturalny (produkowany z

alg); galaretki (zamiast

żelatyny), lody, napoje

mleczne, margaryna,

konserwy mięsne Naturalny,

roślinny środek żelujący

i zagęszczający z czerwonych

glonów morskich. W bardzo

małym stopniu wchłaniany w

przewodzie pokarmowym. W

dużych dawkach może

ograniczać przyswojenie

składników mineralnych (np.

potasu) i działać

przeczyszczająco.

Odradza się częste

spożywanie.

E 407

- karagen

surowiec spożywczy używany do wytwarzania

galaret i żeli. W jego skład wchodzą przede

wszystkim sluz zwany karageniną, a także inne

polisacharydy i niewielkie ilości jodu i bromu.

Karagen odznacza się dużą aktywnością

biologiczną (jest m.in. immunostymulatorem).

Surowcem do produkcji karagenu

jest chrząstnica kędzierzawa, mech irlandzki

(

Chondrus crispus

E 407a

- Przetworzony wodorost

morski Eucheuma

E 410

- Maczka chleba

świentojańskiego

E 412

- Guma guar

E 413

- Tragakanta

E 414

Guma arabska

E 415

Guma ksantanowa

E 416

- Guma karaya

E 417

- Guma tara

E 418

- Guma gellan

E 420

- Sorbitol

E 421

- Mannitol - Środek

przeciwpieniący i słodzący

E 422

- Gliocerol

E 425

- Konjac guma

E 430

- Polioksyetylen (8) stearynian

E 431

- Polioksyetylen (40) stearynian

E 432

- Monolaurynian

polioksyetylenosorbitolu

E 433

- Monooleinian

polioksyetylenosorbitolu

E 434

- Monopalmitynian

polioksyetylenosorbitolu

E 435

- Monostearynian

polioksyetylenosorbitolu

E 436

- Tristearynian

polioksyetylenosorbitolu

E 440

- Pektyna amidowa

E 441

- Żelatyna

E 442 -

Fosfatydy amonu

E 444

- Izomaślan octanu

sacharozy

E 445

- Estry glicerolu i żywicy

roślinnej

E 450 - 452

- fosforany i

polifosforany sodu i potasu.

Syntetyczne emulgatory,

stabilizatory i regulatory

kasowości. Spożywane w

dużych ilościach mogą pogarszać

wchłanianie wapnia, magnezu i

żelaza oraz powodować

osteoporozę i odkładanie się

wapnia.

Odradza się częste spożywanie.

E 460

- celuloza - naturalny

Naturalny środek zagęszczający i

stabilizator. Przy dawkach powyżej

6 g

możliwe jest działanie

przeczyszczające.

Uważany za nieszkodliwy.

E 461

- metyloceluloza -

naturalny (modyfikowany).

Naturalny środek

zagęszczający i stabilizator.

Przy dawkach powyżej 6 g

możliwe jest działanie

przeczyszczające.

Uważany za nieszkodliwy.

E 462

Zakłóca trawienie

(związki celulozy).

E 463

Naturalny środek

zagęszczający i stabilizator.

Przy dawkach powyżej 6 g

możliwe jest działanie

przeczyszczające.

Uważany za nieszkodliwy.

E 464

hydroksypropylometyloceluloz

a - naturalny (modyfikowany)

E 465

- metyloetyloceluloza -

naturalny (modyfikowany)

Naturalny środek

zagęszczający i stabilizator.

Uważany za nieszkodliwy.

E 466

- sól sodowa

karboksymetylocelulozy, CMC

- naturalny (modyfikowany)

Naturalny środek

zagęszczający i stabilizator.

Przy dawkach powyżej 5 g

możliwe jest działanie

przeczyszczające.

Uwaga alergicy.

E 469

- kazeinian sodu - naturalny

(modyfikowany); napoje mleczne, lody

E 470

- grupa soli sodowych, potasowych i

wapniowych kwasów tłuszczowych o

podobnych właściwościach - naturalny

(modyfikowany), emulgatory; różne

E 471

- grupa mono- i diglicerydów kwasów

tłuszczowych o zbliżonych właściwościach

- naturalny (modyfikowany), emulgatory;

różne

E 472a

- E 471 dodatkowo estryfikowane

kwasem octowym - naturalny

(modyfikowany), emulgatory; różne

E 472b - E 471

dodatkowo estryfikowane

kwasem mlekowym - naturalny

(modyfikowany), emulgatory; różne

E 472c - E 471

dodatkowo estryfikowane

kwasem cytrynowym - naturalny

(modyfikowany), emulgatory; różne

E 472d - E 471

dodatkowo estryfikowane

kwasem winowym - naturalny

(modyfikowany), emulgatory; różne

E 472e - E 471

dodatkowo estryfikowane

kwasem acetylo lub diacetylowinowym -

naturalny (modyfikowany), emulgatory; różne

E 477

Syntetyczne emulgatory. Brak

wystarczających danych. Niemożliwe jest

obecnie wydanie wiążącej opinii.

ŚRODKI POMOCNICZE

E 500 – E 599

E 500a

- węglan sodu, soda - syntetyczny, regulator kwasowości; różne

E 500b

- wodorowęglan sodu (kwaśny węglan sodu), soda oczyszczona - syntetyczny,

regulator kwasowości, środek spulchniający; sery, wypieki i inne

E 501a

- węglan potasu - syntetyczny, regulator kwasowości; różne

E 501b

- wodorowęglan potasu (kwaśny węglan potasu) -

syntetyczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; różne

E 503a

- węglan amonu

syntetyczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; różne

E 503b

- wodorowęglan amonu (kwaśny węglan amonu)

synteczny, regulator kwasowości, środek spulchniający; różne (podczas

pienia ulatnia się całkowicie)

E 504

- węglan magnezu - syntetyczny, środek spulchniający; różne

E 508

- chlorek potasu - konserwy, wędliny i wyroby garmażeryjne

E 509

- [Środek maskujący] [Środek wiążący]

E 510

- Chlorek amonu [Regulator kwasowości] [Środek ulepszający]

E 511

- Chlorek magnezu [Środek wiążący]

E 512

- Chlorek cyny [Antyoksydant]

E 513

- Kwas siarkowy [Kwas]

E 514

- Wodorosiarczan sodu [Regulator kwasowości]

E 515

- Wodorosiarczan potasu

E 516

- Siarczan wapnia [Środek maskujący] [Środek ulepszający] [Środek wiążący]

E 517

- Siarczan(VI) amonu [Środek ulepszający]

E 518

- Siarczan magnezu, Sól Epsom [Regulator kwasowości] [Środek wiążący]

E 519

- Siarczan miedzi (II) [Konserwant]

E 520

- Siarczan glinu [Środek wiążący]

E 521

- Siarczan sodowo-glinowy [Środek wiążący]

E 522

- Siarczan potasowo-glinowy [Regulator kwasowości]

E 523

- Siarczan amonowo-glinowy [Regulator kwasowości]

E 524

- Wodorotlenek sodu [Regulator kwasowości]

E 525

- Wodorotlenek potasu [Regulator kwasowości]

E 526

- Wodorotlenek wapnia [Regulator kwasowości] [Środek wiążący]

E 527

- Wodorotlenek amonu [Regulator kwasowości]

E 528

- Wodorotlenek magnezu [Regulator kwasowości]

E 529

- Tlenek wapnia [Regulator kwasowości] [Środek ulepszający]

E 530

- Tlenek magnezu [Regulator kwasowości] [Środek

przeciwspieniający]

E 535

Żelazocyjanek sodu

E 536

- żelazocyjanek potasu - syntetyczny, usuwa jony żelaza; sól

kuchenna, wino

E 538

- Żelazocyjanek wapnia [Środek przeciwspieniający]

E 540

- Difosforan dwuwapniowy [Regulator kwasowości] [Emulgator]

E 541

- Fosforan glinowo-sodowy, kwaśny [Emulgator]

E 542

- Fosforany z kości [Środek przeciwspieniający]

E 543

- Polifosforan wapniowo-potasowy

E 544

- Polifosforan wapnia [Emulgator] E545 Polifosforan glinu

[Emulgator]

E 550

- Szkło wodne [Środek przeciwspieniający]

E 551

- Krzemionka [Emulgator] [Środek przeciwspieniający]

E 552

- Krzemian wapnia [Środek przeciwspieniający]

E 553a

- Trikrzemian magnezu [Środek przeciwspieniający]

E 553b

- Talk - Środek przeciwspieniający

E 554

- Krzemian glinowo-sodowy [Środek przeciwspieniający]

E 555

- Krzemian glinowo-potasowy [Środek przeciwspieniający]

E 556

- Krzemian glinowo-wapniowy [Środek przeciwspieniający]

E 558

- Bentonit [Środek przeciwspieniający]

E 559

- Krzemian glinu (Kaolin) [Środek przeciwspieniający]

E 570

- Kwasy tłuszczowe [Środek przeciwspieniający]

E 572

- Stearynian magnezu [Emulgator] [Środek przeciwspieniający]

E 574

- Kwas glukonowy [Regulator kwasowości]

E 575

- Lakton kwasu glukonowego [Regulator kwasowości] [Środek maskujący]

E 575-579

- glukoniany -

syntetyczny, przeciwdziałają zbrylaniu; sproszkowane produkty żywnościowe

E 585

- Mleczan żelazawy [Barwnik]

WZMACNIACZE SMAKU

E 600 – E 699

E 620

- kwas L-glutaminowy - syntetyczny, wzmocnienie smaku potraw;

przyprawy, koncentraty zup w proszku, konserwy mięsne i inne

E 621

- glutaminian sodu - syntetyczny, wzmocnienie smaku potraw; jak E

620

E 622

- Glutaminian potasu [Wzmacniacz aromatu] [możliwe reakcje

uboczne]

E 623

- Diglutaminian wapnia [Wzmacniacz aromatu] [możliwe reakcje

uboczne]

E 624

- Glutaminian monoamonowy [Wzmacniacz aromatu] [możliwe

reakcje uboczne]

E 625

- Diglutaminian magnezu [Wzmacniacz aromatu] [możliwe reakcje

uboczne]

E 626

- Kwas guanylowy [Wzmacniacz aromatu]

E 627

- Guanylan disodowy, [Wzmacniacz aromatu]

E 628

- Guanylan dipotasowy [Wzmacniacz aromatu] [możliwe reakcje

uboczne]

E 629

- Guanylan wapnia [Wzmacniacz aromatu]

E 630

- Kwas inozynowy [Wzmacniacz aromatu]

E 631

- dwuwodzian inozynianu sodu (inozynian sodu) - naturalny,

wzmocnienie smaku potraw; jak E 620

E 632

- Inozynian dipotasowy [Wzmacniacz aromatu]

E 633

- Inozynian wapnia [Wzmacniacz aromatu]

E 634

- Wapniowe pochodne 5'-rybo nukleotydów [Wzmacniacz aromatu]

E 635

- Dwusodowe pochodne 5'-rybonukleotydów [Wzmacniacz aromatu]

E 636

- Maltol [Wzmacniacz aromatu]

E 637

- Etylomaltol [Wzmacniacz aromatu]

E 640

- Glicyna i jej sól sodowa [Wzmacniacz

aromatu] [możliwe reakcje uboczne]

E 650

- Octan cynku

ŚRODKI SŁODZĄCE,

NABŁYSZCZAJĄCE I

INNE

E 900 – E 999

E 900

- dimetylopolisiloksan - syntetyczny, zapobieganie

przywieraniu wypieku do formy; ciasta i pieczywo

E 901

- wosk pszczeli - naturalny, powlekanie drażetek

cukierniczych

E 902

- Wosk candelilla [Nabłyszczacz]

E 903

- Wosk carnauba (z liści palmy brazylijskiej)

[Nabłyszczacz]

E 904

- Szelak [Nabłyszczacz]

E 905

- Wosk mikrokrystaliczny [Nabłyszczacz]

E 907

- Wosk krystaliczny [Nabłyszczacz]

E 910

- L-cysteina

E 912

- Estry kwasu montanowego

E 913

- Lanolina [Nabłyszczacz]

E 914

- Utleniony wosk polietylenowy [Nabłyszczacz]

E 915

- Estry Kolofanu [Nabłyszczacz]

E 920

- Chlorowodorek L-cysteiny [Improving agent]

E 921

- Monowodzian chlorowodorku L-cysteiny [Substancja ulepszająca]

E 924

- Bromek potasu [Substancja ulepszająca]

E 925

- Chlorine [konserwant] [Wybielacz]

E 926

- ditlenek chloru [konserwant] [Wybielacz]

E 927b

- Karbamid [Substancja ulepszająca]

E 928

- Nadtlenek benzoilu [Substancja ulepszająca]

E 938

- Argon [Gaz do pakowania]

E 939

- Hel [Gaz do pakowania]

E 941

- Azot [Gaz do pakowania]

E 942

- Podtlenek azotu [Gaz nośny]

E 943a

- Butan [Gaz nośny]

E 943b

- Izobutan [Gaz nośny]

E 944

- Propan [Gaz nośny]

E 948

- Tlen [Gaz do pakowania]

E 949

- Wodór

E 950

- Acesulfam K [Substancja słodząca]

E 951

- Aspartam, Canderel, Nutrasweet -

syntetyczny, substancja słodząca, nieodporny

na działanie podwyższonej temperatury

E 967

- ksylitol, Kannit, Newtol, Torch, Xyliton,

Eutrit - syntetyczny; lody, wyroby cukiernicze

E 999

- Ekstrakty Quillaia [Substancja

pianotwórcza]

STABILIZATORY,

KONSERWANTY,

ZAGESTNIKI I INNE

E 1000 – E 1999

E 1103

- Inwertaza [Stabilizator]

E 1105

- Lizozym [konserwant]

E 1200

- Polidekstroza [Stabilizator] [Zagęstnik] [Substancja

utrzymująca wilgotność] [Carrier]

E 1201

- Poliwinylopirolidon [Stabilizator]

E 1202

- Poliwinylopolipirolidon [Carrier] [Stabilizator]

E 1400

- Dekstryna [Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1401

- Skrobia modyfikowana [Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1402

- Skrobia modyfikowana zasadami [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1403

- Skrobia bielona [Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1404

- Skrobia utleniona [Emulgator] [Zagęstnik]

E 1410

- Fosforan monoskrobiowy [Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1412

- Fosforan diskrobiowy [Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1413

- Fosforowany fosforan diskrobiowy [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1414

- Acetylowany fosforan diskrobiowy [Emulgator]

[Zagęstnik]

E 1420

- Acetylowana skrobia, monooctan skrobi [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1421

- Acetylowana skrobia, monooctan skrobi [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1422

- Acetylowany adypinian diskrobiowy [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1423

- Acetylowany glicerol diskrobiowy [Zagęstnik]

E 1430

- Glicerol dwuskrobiowy [Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1440

- Hydroksypropyloskrobia [Emulgator] [Zagęstnik]

E 1441

- Hydroksypropylo glicerol dwuskrobiowy [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1442

- Fosforan hydroksypropylodwuskrobiowy [Stabilizator]

[Zagęstnik]

E 1450

- Bursztynian sodowo oktenylo skrobiowy [Emulgator]

[Stabilizator] [Zagęstnik]

E 1451

- Acetylowana skrobia utleniona [Emulgator] [Zagęstnik]

E 1505

- Cytrynian trietylowy [Stabilizator

piany]

E 1510

- Etanol

E 1518

- Trójoctan glicerolu, trójacetyna

[Substancja utrzymująca wilgotność]

E 1520

- Glikol 1,2-propylenowy

[Substancja utrzymująca wilgotność]

Skrócona Lista E

Barwniki syntetyczne:



E 102 (tartrazyna) jest dodawana do

oranżady, deserów w proszku,

sztucznego miodu. Szkodzi

astmatykom i osobom uczulonym na

aspirynę. U niektórych osób powoduje

nadpobudliwość, dzieci mogą być

rozdrażnione i zachowywać się inaczej

niż zwykle.



E 110 (żółcień pomarańczowa)

znajduje się w marmoladach, w

gumach do żucia, w powłokach

tabletek. Może wywoływać różne

reakcje alergiczne np. pokrzywkę,

duszności.



E 124 (czerwień koszenilowa)

dodawana jest do ryb wędzonych,

budyniów, cukierków owocowych.

Szkodzi osobom uczulonym na

aspirynę.



E 133 (błękit brylantowy) znajduje się

w warzywach konserwowych. Powinny

unikać go osoby ze schorzeniami

przewodu pokarmowego.



E 154 (brąz FK) dodawany jest do

śledzi wędzonych i niektórych konserw

rybnych. Jeśli spożywamy te produkty

zbyt często i w dużych ilościach, brąz

FK odkłada się w nerkach i w

naczyniach limfatycznych.

Konserwanty:



E 210 (kwas benzoesowy) zawarty w

galaretkach, w sokach owocowych, w

napojach bezalkoholowych,

margarynie, piwie. U niektórych osób

podrażnia śluzówkę żołądka i jelit oraz

wywołuje swędzącą wysypkę.



E 249 (azotyny potasu) i E 250

(azotyny sodu) używane do

peklowania mięs.



E 220 do 228 (siarczyny) są w

konserwach, w owocach

kandyzowanych, w sokach owocowych,

w winie, w skórkach owoców

cytrusowych. U osób wrażliwych mogą

wywołać nudności i bóle głowy.

Preparaty zagęszczające i żelujące:



E 400 (kwas alginowy) – niewskazany

dla kobiet w ciąży



E 407 (karagen) – może przyczyniać

się do owrzodzenia jelit

Substancje zakwaszające:



E 260 (kwas octowy) zawarty w owocach i warzywach marynowanych oraz

w sosach. Jest źle tolerowany przez osoby o delikatnym żołądku.



E 508 (chlorek potasu), E 509 (chlorek wapnia), E 511 (chlorek magnezu)

znajdują się w przyprawach. W dużych ilościach działają przeczyszczająco.



E 525 (wodorotlenek potasu) dodawany jest do konfitur i galaretek. Może

wywoływać bóle jelitowo-żołądkowe.



E 517 (siarczan amonu) – w większych stężeniach może być przyczyną

biegunek.

Preparaty zastępujące cukier:



E 420 (sorbitol), E 421(mannitol)



E 951 (aspartam) i E 954 (sacharyna) – obie substancje nie są polecane

osobom z wrażliwym przewodem pokarmowym.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGE

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
w jaki sposob dodatki do zywnosci
ZNACZENIE I KONSEKWENCJE STOSOWANIA DODATKOW DO ZYWNOSCI W TYM KONSERWANTOW
Konserwanty i dodatki do żywności E
Dodatki do żywności lista E (konserwanty, barwniki, pigmenty, antyutleniacze, stabilizatory, zagęsz
Dodatki do żywności – Lista E
148 Omow w jaki sposob dochodzi do syntezy ATP komorkowego lancuchu utleniania komorkowego
rozporzadzenie dodatków do żywności
dodatki do żywności [office 97]
żywienie-folie, DODATKI DO ŻYWNOŚCI , DODATKI DO ZYWNOSCI
LISTA DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI, Medycyna Naturalna
II rok Dodatki do żywności material
Chemia 3 12 2010 Dodatki do żywności
dodatki do żywności
11 Dodatki do zywnosci
Trucizny zwierzęce i dodatki do żywności
Dodatki do żywności – Lista E
Dodatki do żywności
DODATKI DO ŻYWNOŚCI scenariusz l chemii

więcej podobnych podstron

w jaki sposob dodatki do zywnosci i konserwanty

Document Outline