Przykłady

aktywizujących metod

nauczania i ich

charakterystyka.

„Burza mózgów”

Burza mózgów zwana inaczej

„giełda pomysłów” - stanowi odmianę

metod problemowych i należy do grupy

metod gier dydaktycznych. Ma ona na

celu

zachęcanie uczniów do wymyślania

śmiałych pomysłów, dotyczących

rozwiązania zadania czy problemu, do

wysuwania hipotez.

Definicja

Metoda angażuje wszystkich uczniów,

każdemu dając możliwość nieskrępowanej

wypowiedzi. Jest to metoda, która polega

na

możliwości szybkiego zgromadzenia wielu

hipotez rozwiązania postawionego

problemu

w krótkim czasie.

Charakterystyka

Można zgłaszać wszystkie najbardziej 

śmiałe lub niedorzeczne pomysły 

rozwiązania, choćby nietypowe, ryzykowne

 i

nierealne, w obojętnej formie, żeby nawet

chwila namysłu nad poprawnością 

językową nie zmniejszała pomysłowości. 

Praca z uczniami

Metoda polega na postawieniu przez

prowadzącego pytania lub zagadnienia.

Praca składa się z trzech etapów:

I.

Wprowadzenie.
Nauczyciel przygotowuje uczniów do

zrozumienia problemu, który mają

rozwiązać. Zadaniem nauczyciela jest

także zapoznanie uczniów z zasadami

uczestnictwa w burzy mózgów.

Należy zwrócić uwagę na następujące reguły:



Każdy ma prawo zgłosić dowolną ilość pomysłów.



Ważna jest liczba, a nie jakość pomysłów.



Pomysły nie mogą być przez nikogo oceniane,
krytykowane i komentowane.



Można korzystać z wcześniej zgłoszonych
pomysłów, zmieniać je lub rozwijać.



Nie notuje się autora pomysłu.



Pomysły mogą być najbardziej śmiałe i
niedorzeczne.



Głosu udziela prowadzący sesję.



Pomysły powinny być notowane na tablicy,
ewentualne w zeszycie

II. Zbieranie pomysłów.

Uczniowie podają pomysły rozwiązania
tego problemu. Sesja trwa 5 - 15
minut. Jej koniec wyznacza wyraźny
spadek liczby zgłaszanych pomysłów
lub decyzja nauczyciela, że
zgromadzony materiał wystarczy już
do dalszego prowadzenia lekcji i
rozwiązania problemu.

III. Analiza pomysłów.

Ocena rozwiązań następuje dopiero po
zgłoszeniu wszystkich propozycji.
Następuje dyskusja na temat każdego
rozwiązania i jego ocena. Uczniowie
wspólnie z nauczycielem wybierają
najtrafniejsze rozwiązania problemu
postawionego przez nauczyciela i
uzasadniają swoje stanowisko. Najlepsze
rozwiązanie zostaje wprowadzone w życie
i sprawdzone pod względem
efektywności.

Cechy „burzy mózgów”



ogromną popularność metody,



„burzę mózgów” stosuje się łatwo,



jej przygotowanie nie wymaga długiego czasu,



nie potrzeba specjalnych pomocy

dydaktycznych,



możliwość otrzymania w krótkim czasie dużej

liczby różnorodnych rozwiązań danego

problemu,



pobudzenie uczniów do twórczego myślenia,



pozwala na rozwinięcie wśród uczniów

umiejętności słuchania,



powstrzymywania się od krytyki cudzych

wypowiedzi,

Powodzenie tej metody jest uzależnione od

aktywności całej grupy.

Nie można pominąć ostatniego etapu:

Wśród

istniejącego zbioru pomysłów należy

jeszcze

dokonać wyboru według wcześniej

ustalonego

kryterium.

Metodę  ”burzy mózgów” należy stosować

wtedy, gdy istnieje potrzeba w krótkim 

czasie rozwiązać problem o dużym stopniu 

trudności, stąd jest ona stosowana nie 

tylko w procesie kształcenia, ale w wielu 

dziedzinach życia gospodarczego i

społecznego.

Metaplan

Definicja

Metaplan jest to plastyczny zapis

dyskusji

prowadzonej w grupach, dyskutujących

na określony temat i tworzących

jednocześnie plakat – graficzny

skrócony

zapis „narady”.

Charakterystyka

Celem metody jest spokojne

rozważenie

problemu i skupienie się przede

wszystkim

na poszukiwaniu wspólnego

rozwiązania.

„Prawda często leży pośrodku" i celem

użycia metaplanu jest spokojne rozważenie

zagadnienia i skoncentrowanie się przede

wszystkim na poszukiwaniu wspólnego

rozwiązania. Uczestnicy zajęć zastanawiają

się, analizują problem, próbują go ocenić,

formułują opinie i sądy, proponują różne

rozwiązania.

Podstawowymi zagadnieniami

metaplanu są:



„Jak jest”



„Jak powinno być”



„Dlaczego nie jest tak jak powinno
być.”



„Wnioski”

Praca z uczniami.

Prowadzący przedstawia klasie

problem,

który będzie tematem dyskusji. Dzieli

klasę

na grupy 4-6 os., każdej grupa

przydziela

wcześniej przygotowany schemat na

arkuszu dużego papieru

Przykładowy schemat formy zapisu metaplanu.

Sposób przeprowadzenia (praca w

grupach):



Nauczyciel przedstawia problem, który
będzie przedmiotem dyskusji;



Dzieli klasę na 4-6 osobowe grupy;



Każda grupa otrzymuje przygotowane
wcześniej przez nauczyciela materiały:



Arkusz ze schematem metaplanu i np.
Kolorowe kartki samoprzylepne



Nauczyciel ustala limit czasu na
wykonanie zadania (ok. 30 min.),



Uczniowie dyskutując tworzą plakat
wg wzoru. Wszystkie elementy tj.
temat, odpowiedzi, wnioski mają
określone miejsce na plakacie. Jeżeli
zajdzie taka potrzeba, wnioski
można podzielić na “zależne" i
“niezależne od nas". Zapisywane
treści powinny być zaakceptowane
przez całą grupę.



Reprezentanci grup przedstawiają
plakaty; odpowiadają na pytania
pozostałych uczniów, udzielają
wyjaśnień. W trakcie omawiania
mogą nastąpić zmiany, niektóre
kartki mogą zostać inaczej zapisane,
wymienione, wycofane, bądź
przesunięte do innego obszaru.

Cechy metaplanu



to plastyczny zapis dyskusji (uczestnicy
tworzą plakat, będący zapisem ich
rozważań);



celem tej metody jest przeanalizowanie
problemu i poszukiwanie, co nie zawsze
oznacza znalezienie, rozwiązania. Skłania
do myślenia, analizowania problemów,
poszukiwania przyczyn, przewidywania
skutków, formułowania wniosków;



zajęcia wykorzystujące tę technikę można
prowadzić dwoma sposobami - pracując z
całą klasą lub dzieląc ją na kilka grup;



nauczyciel przedstawia problem, który
będzie przedmiotem dyskusji i
przygotowuje niezbędne do wykonania
plakatów materiały, ich liczba zależy od
przyjętej formy pracy - w pierwszym
wariancie powstanie jeden plakat, w
drugim kilka; można oczywiście poprosić
uczniów, by sami wcześniej wykonali te
pomoce;



nauczyciel wyznacza grupom czas na
przedyskutowanie problemu i
wykonanie plakatów, a następnie
poszczególne zespoły prezentują efekty
swojej pracy; podsumowaniem lekcji
jest zebranie wszystkich wniosków,
które zostały zgłoszone; można też je
jeszcze przedyskutować, by
wyeliminować ewentualne
sprzeczności;

 



gdy nauczyciel pracuje z całą klasą,
powstaje jeden wspólny plakat;
uczniowie w trakcie dyskusji
podchodzą do planszy i zapisują na
odpowiednich polach swoje
spostrzeżenia; mogą też
porządkować plakat, przesuwając
owale umieszczone przez kolegów na
inne pola.

Dziękujemy za uwagę.