SIŁY ZBROJNE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH

dr hab. inż. Andrzej Gałecki,

prof. UZ

2

ZAGADNIENIA

Wstęp
1. Narodowy system pogotowia

obronnego

2. Charakterystyka gotowości

obronnych państwa

3. Rola i zadania sił zbrojnych
4. System gotowości bojowej SZ RP
5. Stopnie gotowości bojowej
Zakończenie

3

LITERATURA

•

Misiuk A. (2008). Administracja porządku i

bezpieczeństwa publicznego. Zagadnienia prawno-

ustrojowe. Warszawa. Wydawnictwa Akademickie i

profesjonalne.

•

Kitler W. (2005). Samorząd terytorialny w obronie

Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa. AON.

•

Kardas J. S., Loranty K. (2003) Instytucjonalizacja

przygotowania obronnego kard administracji. Warszawa.

AON.

•

Kurkiewicz A. (2008). Zarządzanie kryzysowe w

samorządzie. Podstawy organizacyjno-prawne. Warszawa.

Municiptum SA.

•

Sprengel B. (2008). Służby mundurowe ochrony

bezpieczeństwa wewnętrznego. Toruń. Dom organizatora.

•

Boć J. (2004) Administracja publiczna. Warszawa.

•

Czaptułowicz J. (2008). Administracja publiczna.

Wyzwania w dobie integracji europejskiej. Warszawa.

PWN.

•

Piątek Z. (2006). Procedury i przedsięwzięcia reagowania

kryzysowego, Warszawa, AON.

4

WSTĘP

Polska jako członek NATO

zobowiązana została do
wprowadzenia funkcjonujących w
Sojuszu rozwiązań w zakresie
Systemu Pogotowia NATO do
systemu gotowości obronnej państwa
i gotowości bojowej Sił Zbrojnych RP.

5

WSTĘP

Dostosowując rozwiązania z zakresu
gotowości bojowej do ustaleń
Sojuszu (wynikających z Systemu
Pogotowia NATO) przewidziano
realizację
i koordynację wielu zadań zarówno
w systemach funkcjonalnych oraz
w rodzajach sił zbrojnych.

6

SYSTEM ALARMOWANIA

System alarmowania został

ukierunkowany na realizację zadań
w zakresie zapewnienia
bezinercyjnego przekazywania
sygnałów do wykonawców w
systemie narodowym i sojuszniczym.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

7

NARODOWY SYSTEM POGOTOWIA

OBRONNEGO

Narodowy System Pogotowia

Obronnego określanym mianem

pogotowia obronnego jest zbiorem

zasad, procedur i przedsięwzięć

realizowanych w ramach systemu

obronności państwa w warunkach

zewnętrznego zagrożenia

bezpieczeństwa państwa kryzysem lub

wojną stworzony do reagowania na te

zagrożenia.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

8

NARODOWY SYSTEM POGOTOWIA

OBRONNEGO

Narodowy System Pogotowia
Obronnego obejmuje trzy grupy
środków i przedsięwzięć:

1.

Podwyższanie gotowości obronnej
państwa:
- podsystemu (organów) kierowania,
- podsystemu militarnego,
- podsystemu pozamilitarnego.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

9

NARODOWY SYSTEM POGOTOWIA

OBRONNEGO cd.

2. Podejmowanie działań przeciwko

zaskoczeniu przez odpowiednie

rozwinięcie całych sił zbrojnych lub

ich określonych komponentów i

użycie ich przeciwko agresorowi.

3. Podwyższanie gotowości obronnej

państwa w celu elastycznego

dostosowania do reagowania na

istniejące zagrożenia.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

10

STAŁA OTOWOŚĆ OBRONNA

PAŃSTWA

Stan utrzymywany w czasie

pokoju, stosunki międzynarodowe
układają się poprawnie, a
ewentualne konflikty rozstrzygane
są na drodze dyplomatycznej i nie
powodują istotnego zagrożenia
militarnego.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

11

STAŁA GOTOWOŚĆ OBRONNA PAŃSTWA

- REALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Prowadzenie polityki bezpieczeństwa;
• Ochrona naczelnych organów kierowania

państwem;

• Utrzymanie w gotowości do rozwinięcia

narodowego systemu zarządzania
kryzysowego;

• Monitorowanie symptomów zagrożeń

państwa;

• Szkolenie i utrzymywanie SZ RP;
• Utrzymywanie systemu obrony narodowej;

12

STAŁA GOTOWOŚĆ OBRONNA PAŃSTWA

- REALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA cd.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Przygotowywanie infrastruktury kraju dla

potrzeb obronnych;

• Tworzenie i utrzymanie rezerw

państwowych;

• Przygotowanie planów ewakuacji i

rozśrodkowania ludności ze stref zagrożenia;

• Planowanie przedsięwzięć z zakresu

militaryzacji;

• Szkolenie i zgrywanie elementów systemu

obronności.

13

GOTOWOŚĆ OBRONNA CZASU KRYZYSU

- REALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Działania dyplomatyczne mające na celu

rozładowanie napięcia i zabezpieczenie

interesów państwa;

• Zwiększenie aktywności społeczeństwa

na rzecz obrony państwa;

• Osiąganie przez część lub całe siły

zbrojne WSGB;

• Podwyższanie gotowości jednostek

organizacyjnych organizacji resortu

spraw wewnętrznych i administracji;

14

GOTOWOŚĆ OBRONNA CZASU KRYZYSU

- REALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA cd.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Zabezpieczenie potrzeb sił zbrojnych

w zakresie mobilizacyjnego i

operacyjnego rozwinięcia;

• Intensyfikowanie działań w zakresie

przygotowania stanowisk kierowania

organów władzy, administracji

państwowej

i samorządowej;

• Częściowe rozwijanie sił i realizowanie

określonych zamierzeń związanych

z militaryzacją i obroną cywilną.

15

GOTOWOŚĆ OBRONNA CZASU WOJNY

- REALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Osiąganie przez siły zbrojne pełnej

gotowości bojowej;

• Przedstawienie działalności gospodarki

narodowej na zabezpieczenie potrzeb
obronnych oraz wykonanie Programu
Mobilizacji Gospodarki;

16

GOTOWOŚĆ OBRONNA CZASU WOJNY

- REALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA cd.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Funkcjonowanie organów władzy oraz

administracji państwowej i samorządowej
na stanowiskach kierowania;

• Pełne rozwinięcie elementów systemu

obrony cywilnej;

• Realizacja zadań wynikających z nowych

ustaw oraz przepisów wykonawczych.

17

WARUNKI REALIZACJI ZADAŃ

SOJUSZNICZEGO SYSTEMU OBRONNEGO

NARODOWY SYSTEM

ZARZĄDZANIA

KRYZYSOWEGO

SYSTEM REAGOWANIA

KRYZYSOWEGO NATO

Przedsięwzięcia

podwyższania gotowości

obronnej państwa

Przedsięwzięcia podwyższania

gotowości bojowej SZ RP

Plany operacyjne

dla poszczególnych resortów

18

ROLA SIŁ ZBROJNYCH

• Służą zapewnieniu bezpieczeństwa

Polski;

• Zapewniają bezpieczeństwo

i nienaruszalność granic;

• Wspierają politykę zagraniczną i

żywotne interesy państwa na arenie
międzynarodowej;

• Służą ochronie polskich interesów oraz

budowie pozycji Polski w NATO i UE;

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

19

ROLA SIŁ ZBROJNYCH cd.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Niosą sojuszniczą pomoc;
• Udzielają pomocy organom administracji

publicznej w reagowaniu na zagrożenia
niemilitarne;

• Wspierają operacje antyterrorystyczne

i ratownicze.

20

ZADANIA SIŁ ZBROJNYCH

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

Zapewnienie bezpieczeństwa w czasie pokoju

Zapewnienie bezpieczeństwa w czasie pokoju

Wspieranie procesu stabilizacji i operacji humanistycznych

Wspieranie procesu stabilizacji i operacji humanistycznych

Zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym

Zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym

Działania antyterrorystyczne

Działania antyterrorystyczne

Odpieranie ataku strategicznego

Odpieranie ataku strategicznego

21

REALIZACJA ZADAŃ SIŁ ZBROJNYCH

W RAMACH MISJI

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

PODZIAŁ SIŁ ZBROJNYCH

-

Bojowe

- Wsparcia bojowego
- Zabezpieczenia bojowego

WOJSKA OPERACYJNE

-

Obrony terytorialnej

- Żandarmerii Wojskowej
- Administracji wojskowej
- Szkolnictwa i inne.

WOJSKA WSPARCIA

22

SYSTEM GOTOWOŚCI BOJOWEJ SZ RP

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

Jest integralną częścią gotowości obronnej
państwa, a także podstawowym czynnikiem
określającym możliwości bojowe sił
zbrojnych.
Stanowi zbiór założeń, zasad i procedur,
których realizacja skierowana jest na
utrzymanie zdolności jednostek wojskowych
do podjęcia działań w celu zapewnienia
bezpieczeństwa
w czasie pokoju, kryzysu i wojny.

23

GŁÓWNE CELE SYSTEMU

GOTOWOŚCI BOJOWEJ SZ RP

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Utrzymanie wysokiej zdolności bojowej

wojsk;

• Pozyskiwanie aktualnej informacji

o zagrożeniach;

• Właściwa ocena stopnia zagrożenia;
• Zapewnienie sprawnego systemu

ostrzegania sił zbrojnych o zagrożeniu;

• Przygotowanie się do skutecznego

odparcia uderzeń przeciwnika;

24

GŁÓWNE CELE SYSTEMU

GOTOWOŚCI BOJOWEJ SZ RP cd.

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

• Zapewnienie zorganizowanego i

sprawnego operacyjnego rozwinięcia wojsk
i wprowadzenia ich do działań bojowych;

• Osłona własnych obiektów i systemów

bojowych przed rozpoznaniem i
oddziaływaniem przeciwnika.

25

PODNOSZENIE GOTOWOŚCI

BOJOWEJ SZ RP

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

STAŁA

GOTOWOŚĆ BOJOWA

PODWYŻSZONA

GOTOWOŚĆ BOJOWA

GOTOWOŚĆ BOJOWA

ZAGROŻENIE WOJENNE

PEŁNA

GOTOWOŚĆ BOJOWA

26

GOTOWOŚĆ ALARMOWA

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

W celu zapewnienia realizacji zadań

siłami czasu „P”, w stałej gotowości
bojowej mogą być wprowadzane stopie
gotowości bojowej alarmowej.

Gotowość alarmowa jest to zdolność

wydzielonych sił i dowództw do realizacji
zadań w ramach zapoczątkowanego
procesu osiągania wyższych stanów
gotowości bojowej oraz wynikających z
zagrożeń niemilitarnych.

27

STOPNIE GOTOWOŚCI ALARMOWEJ

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

STAN STAŁEJ

GOTOWOŚCI BOJOWEJ

GOTOWOŚĆ ALARMOWA

TRZECIEGO STOPNIA

GOTOWOŚĆ ALARMOWA

PIERWSZEGO STOPNIA

GOTOWOŚĆ ALARMOWA

DRUGIEGO STOPNIA

28

TYPY SIŁ

WG SYSTEMÓW MIĘDZYNARODOWYCH

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

Dostępność dowództw i jednostek

wojskowych SZ RP określa się poprzez typ i
kategorię przeznaczenia:

1. Siły zdolne do przerzutu.
2. Siły na miejscu.

29

KATEGORIE PRZEZNACZENIA

WG SYSTEMÓW MIĘDZYNARODOWYCH

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

1. Siły pod dowództwem NATO lub UE.
2. Siły wydzielane do NATO bądź UE;
3. Siły zarezerwowane dla NATO, UE lub ONZ.
4. Inne siły dla NATO.

30

POZIOMY GOTOWOŚCI

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

W zależności od kategorii gotowości siły

zaliczane są do jednego z trzech poziomów
gotowości:

1. Siły wysokiej gotowości.
2. Siły niższej gotowości.
3. Siły o wydłużonym terminie osiągania

gotowości.

31

WNIOSKI

Z. Piątek, Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego, AON, Warszawa 2006.

1. Podstawowym warunkiem realizacji zadań

sojuszniczego systemu obronnego jest
dobrze zorganizowany i w pełni
kompatybilny Narodowy System
Zarządzania Kryzysowego.

2. Wprowadzenie wyższych stanów gotowości

bojowej Sił Zbrojnych RP może następować

z pominięciem niższych stanów.

32

Dziękuję za uwagę