SYSTEMY

WIĄŻĄCE

SYSTEMY

WIĄŻĄCE

Stosowanie systemów wiążących jest

konieczne, ponieważ płyną z niego
następujące korzyści:



Poprawa szczelności



Poprawa utrzymania wypełnień



Zmniejszenie skurczu polimeryzacyjnego



Oszczędniejsze preparowanie tkanek zęba

Zostały wynalezione, aby wyeliminować

konieczność wykonywania zaczepów
retencyjnych w postaci nacięć w zdrowej
tkance zęba oraz aby stworzyć jak
najściślejsze połączenie szkliwa i zębiny z
materiałem złożonym zapobiegając tworzeniu
się szczeliny brzeżnej i mikroprzecieku

.

Kwasowy charakter niektórych systemów

wiążących sprawia, że mają one właściwości
antybakteryjne wobec: Streptococcus
mutans, Streptococcus salivarius,
Lactobacillus casei i Lactobacillus acidophilus.

IDEALNY SYSTEM WIĄŻĄCY:

-

biokompatybilność

-

tworzenie jednakowych połączeń do szkliwa i
zębiny

-

siła wiązania wystarczająca do przenoszenia sił
powstających podczas żucia

-

właściwości mechaniczne zbliżone do tkanek
zębami

-

odporność na warunki środowiska jamy ustnej

-

łatwość stosowania

SYSTEMY WIĄŻĄCE



- wytrawiacz (etchant) do szkliwa



- uzdatniacz (conditioner) do zębiny



- pośrednie czynniki wiążace do szkliwa
(bond)



- środki łączące z zębiną (primer)

WYTRAWIACZ



historyczne: 10-40% mleczan, azotan,
szczawian, octan, cytrynian, forforan



najlepszy, obecnie stosowany: 35-37%
fosforan 30-60 s, potem płukanie ≈ 60 s i
dokładne osuszenie



→ palczaste nadtrawienie pęczków i blaszek
szkliwnych oraz substancji
międzypryzmatycznych do 10-30 µm



postać żelu lub dawniej też roztworu

UZDATNIACZ



10-37% fosforan, 10% maleinian, 10%
poliakrylan, 37% EDTA, cytrynian z CaCl

2

, 1-

10% azotan, 3,5% szczawian glinu z 2,5%
azotanem, 10% cytrynian z 3% chlorkiem
żelaza



usunięcie warstwy mazistej, odsłonięcie i
poszerzenie kanalików, zdemineralizowanie
zębiny okołokanalikowej



czas wytrawiania zębiny = 50% czasu dla
szkliwa (+płukanie i ewentualne osuszenie w
zależności od stosowanego systemu
wiążącego)

UZDATNIACZ CD.



istnieje tendencja do stosowania
uniwersalnych wytrawiaczy z uzdatniaczem



wg niektórych autorów wytrawianie szkliwa
obniża retencję wg innych nie wywołuje
efektu, a wytrawianie jednoskładnikowe
szkliwa i zębiny obniża siłę wiązania

BOND

SUBSTANCJE



- BisGMA



- TEGDMA



- UDMA



- HEMA - (hydrofilny
hydroksyetylometakrylan) najbardziej sprzyja
dyfuzji monomeru i powstaniu warstwy
hybrydowej

PRIMER



musi być



hydrofilny (zębina zawiera 25% wody)



biokompatybilny z miazgą (kanaliki i wypustki
odontoblastów)



mieć powinowactwo do elementów nieorganicznych
(30% zębiny) i organicznych (45% zębiny)



stosowany rozpuszczalnik – alkohol lub aceton



grupy funkcyjne (PENTA, PEG-DMA, 4-META,
TBB) są zdolne do reakcji z HA i/lub kolagenem



silnie wiąże się z zębiną i zamyka dostęp przez
kanaliki do miazgi

GENERACJE SYSTEMÓW WIĄŻĄCYCH



I



II



III



IV



V



VI



VII

I GENERACJA



koniec lat 70.



sam primer bez wytrawiania



w składzie: kwas
dwumetakryloglicerofosforowy lub NPG-GMA
łączący się z jednej strony z HA i z drugiej z
żywicą



siła wiązania: 1-3 MPa



produkty: Cervident (White), Creation Bond
(Den Mat)

II GENARACJA



koniec lat 70.



sam primer bez wytrawiania



żywice akrylowe zastąpiono kompozytowymi



siła wiązania: 5-13 MPa



produkty: Scotchbond (3M), Universal Bond
(Dentsply)

III GENERACJA



koniec lat 80.



wytrawianie (→ częściowe usunięcie warstwy
mazistej) + primer



siła wiązania: 13-15 MPa



produkty: Scotchbond 2 (3M), Gluma (Bayer)

IV GENERACJA



początek lat 90.



wytrawianie (→ całkowite usunięcie warstwy
mazistej) + primer



primer z obecnością acetonu lepiej wiąże z
wilgotną powierzchnią zębiny i miesza się z
monomerem a także odparowuje wodę –
wadą jest mieszanie kilku składników, co
wymaga stosowania aż 4-8 kroków



siła wiązania: do 27 MPa



produkty: Gluma 2000 (Bayer), Syntac
(Vivadent)

V GENERACJA



lata 90.



jednoskładnikowe – wyeliminowanie mieszania
wielu składników



wytrawianie + primer + bond, niektóre
wymagają dodatkowego wytrawiania przed
aplikacją



niektóre dodatkowo zawierają wypełniacz o
wielkości ≈ 12 nm



produkty: Bond One, Single Bond

VI GENERACJA



początek 2000 r.



kwaśne monomery samowytrawiające (słabiej
niż kwas H3PO4) pH 0,5-2,0



wapń ze zdemineralizowanej zębiny zobojętnia
te monomery



siła wiązania: 6,7-31 Mpa



produkty:



dwubutelkowe: Xeno III (Dentsply DeTrey), AdheSE
(Vivadent)



w samoaktywujących się opakowaniach: Adper
Prompt L-Pop (3M ESPE)

VII GENERACJA



koniec 2002 r.



wytrawiacz + primer + bond + środek
znoszący nadwrażliwość



jednoskładnikowy



siła wiązania: ≈ 25 MPa



produkty: iBond, Etch & Prime plus (DentSply
DeTrey)

INFORMACJE DODATKOWE



wiele żywic łączy się tylko mechanicznie a
potrzebne jest dodatkowo chemiczne wiązanie z
kolagenem i HA



żywica musi mieć dobry współczynnik zwilżania;
jest on poprawiany przez dobre wytrawienie
szkliwa (a niwelowany przez fluorki i ślinę)



również właściwą lepkość, gęstość



im mniejsze cząsteczki żywicy tym lepiej
zapłynie do kanalików zębiny i zębiny
międzykanalikowej; zależy to również od
rozpuszczalnika użytego w żywicy



ŁĄCZENIE ZE SZKLIWEM

- przesuszenie/nadmierne wysuszenie

szkliwa powoduje uszkodzenie struktury HA
→ wiele bondów obecnie jest hydrofilnych i
nadmierne suszenie jest przeciwwskazane



ŁACZENIE Z ZĘBINĄ

- podobnie dzieje się przy przesuszeniu

zębiny – włókna kolagenu zapadają się i
primer płycej penetruje zębinę

ZALETY



poprawa szczelności pomiędzy tkanką zęba a
materiałem odtwórczym (redukcja szpary
brzeżnej i mikroprzecieku)



poprawa utrzymania wypełnień -
wytrzymałość warstwy hybrydowej 14-22
MPa



zmniejszenie skurczu polimeryzacyjnego



oszczędniejsze preparowanie tkanek zęba

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE



wbrew pozorom wytrawianie kwasem nie jest
toksyczne – poza stosowaniem w próchnicy
głębokiej (odsłonięcie kanalików,
podrażnienie kwasem a potem monomerem),
gdzie zaleca się przykrycie dna ubytku
podkładem



preparaty adhezyjne są umiarkowanie
toksyczne względem miazgi zęba



niektóre systemy zawierają aldehyd
glutarowy, który może mieć pewne działanie
antybakteryjne i mutagenne dla miazgi

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ