ZAKAŻENIA
SZPITALNE

Przeciwdziałanie

zakażeniom w ujęciu

historycznym

ZAKAŻENIE SZPITALNE

„zakażenie związane z pobytem

chorego
w szpitalu, powstające lub
rozwijające się
w trakcie pobytu chorego w szpitalu
lub po opuszczeniu szpitala,
rozpoznane klinicznie
i potwierdzone laboratoryjnie”

ASEPTYKA

ASEPTYKA

postępowanie mające na celu dążenie do jałowości

bakteriologicznej (np. pomieszczeń, narzędzi,
materiałów opatrunkowych) w celu
niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego
środowiska (np. otwartej rany operacyjnej). Polega
na postępowaniu uniemożliwiającym zakażenie
uprzednio wyjałowionych przedmiotów

ANTYSEPTYKA

-

postępowanie odkażające,

mające na celu niszczenie drobnoustrojów na
skórze, błonach śluzowych, w zakażonych ranach.

ZAKAŻENIE SZPITALNE
PERSONELU

„

każde zakażenie, które wystąpiło

u pracownika zakładu opieki
zdrowotnej w związku z
wykonywaniem obowiązków
zawodowych”

Zakażenia szpitalne (u pacjenta)

a)

Egzogenne

– każde zakażenie, które nie

było stwierdzone przy przyjęciu do szpitala, a
wystąpiło w czasie pobytu w szpitalu lub w
okresie wylęgania po wypisaniu do domu,
wywołane przez florę szpitalną nabytą,

b)

Endogenne

– każde zakażenie, które nie

było stwierdzone przy przyjęciu do szpitala a
wystąpiło w okresie pobytu w szpitalu,
wywołane przez florę własną pacjenta,

Łańcuch epidemiczny zakażenia
szpitalnego

ŹRÓDŁA ZAKAŻENIA

•

Środowisko szpitalne

•

Pacjent

•

Inny pacjent

•

Personel medyczny

•

Odwiedzający

DROGI SZERZENIA SIĘ ZAKAŻENIA



przez ręce personelu!!!!!



kontakt bezpośredni



powietrzno – pyłkowa



pokarmowa



źle wyjałowiony sprzęt medyczny



transfuzja



transplantacja

CZYNNIKI RYZYKA zależne od pacjenta



skrajności wieku



zaburzenia odporności



długotrwała kuracja antybiotykowa



diagnostyka inwazyjna



choroby towarzyszące



uszkodzenia skóry



częste lub długotrwale pobyty w szpitalu



niedożywienie

CZYNNIKI RYZYKA zależne od szpitala



zły stan techniczny szpitala



złe warunki sanitarno-higieniczne



zbyt duża liczba pacjentów w salach



niedostateczna opieka chorych



stosowanie nieodpowiednich środków
dezynfekcyjnych



niewiedza personelu medycznego dotycząca
istoty zakażeń szpitalnych

Podstawowe elementy kontroli
zakażeń szpitalnych:

I. Działania przeciwepidemiczne



unieszkodliwienie źródła zakażenia i przecięcie dróg

szerzenia się zakażenia

- izolacja
- terapia
- dezynfekcja
- sterylizacja



uodpornienie populacji wrażliwej

- szczepienia ochronne
- uodpornienie bierne
- wiedza



monitorowanie sytuacji epidemiologicznej placówki

- zużycie antybiotyków,
- badania mikrobiologiczne,
- rejestracja podejrzeń i przypadków zakażeń szpitalnych.

 

Podstawowe elementy kontroli
zakażeń szpitalnych

II. Działalność Zespołu (Komitetu) Kontroli

Zakażeń Szpitalnych

 formułowanie procedur,
 wprowadzanie standardów i procedur,
 monitorowanie realizacji w/w,
 szkolenie personelu,
 doradztwo

ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM =

DZIAŁANIE ZESPOŁOWE

 Lekarz epidemiolog
 Pielęgniarka epidemiologiczna
 Lekarz klinicysta
 Mikrobiolog
 Higienista
 Farmakolog
 Ekonomista
 Zarządzający

NAJCZĘSTSZE POSTACIE KLINICZNE
ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH

1.

Zakażenia układu moczowego

2.

Zakażenia układu oddechowego

3.

Zakażenia krwi

4.

Zakażenia miejsca chirurgicznego

5.

Zakażenia związane z drenażem naczyń
i wprowadzania wszczepów z
biomateriałów

Bakteryjne zakażenia szpitalne

1. Ziarniaki Gram +

- gronkowce koagulazoujemne
- gronkowiec złocisty
- enterokoki

Najczęściej powodują zakażenia endogenne
(gronkowiec- egzogenne). Łatwo nabywają
lekooporność.

2. Pałeczki Gram –
3. Laseczki Gram+

4. Szczepy wielooporne



empiryczna antybiotykoterapia oraz
nadużywanie antybiotyków np. w profilaktyce
operacyjnej prowadzi do powstawania
oporność i selekcji szczepów wieloopornych

Wirusowe zakażenia szpitalne

a)

egzogenne- występujące w postaci
mniejszych lub większych epidemii
oddziałowych

b)

endogenne – dotyczą pacjentów ze
zmniejszoną odpornością

W zależności od drogi szerzenia się
wyróżniono:

a)

Zakażenia żołądkowo jelitowe (wymioty,
biegunka). Do zakażeń dochodzi drogą
brudnych rąk.

b)

Zakażenia układu oddechowego ( drogą
kropelkową lub za pośrednictwem brudnych
rąk)

c)

Choroby wysypkowe- do zakażeń dochodzi
za pośrednictwem wydzieliny z dróg
oddechowych i krwi

d)

Zakażenia za pośrednictwem krwi i jej
produktów

Pasożytnicze zakażenia szpitalne



Toxoplazmoza gondi- zakażenia endogenne



Pneumocystis carinii- zakażenia endogenne,
egzogenne u noworodków i niemowląt



Giardia lamblia – zakażenia egzogenne,
biegunki i inne schorzenia ukladu
pokarmowego

Grzybicze zakażenia szpitalne



Zakażenia grzybami
drożdżopodobymi



Dermatofitozy



Zakażenia grzybami pleśniowymi

ODPADY

ODPADY

MEDYCZNE

MEDYCZNE

ODPADY

ODPADY to:

każda substancja lub przedmiot
należący do jednej kategorii
(określonej w załączniku do ustawy o
odpadach), których posiadacz
pozbywa się, zamierza się pozbyć lub
jest zobowiązany do ich pozbycia się

Rodzaje odpadów w zakładach

Rodzaje odpadów w zakładach

opieki zdrowotnej:

opieki zdrowotnej:



Komunalne – nie stwarzają zagrożenia



Medyczne – powstające w związku z

udzielaniem świadczeń zdrowotnych,
dzielą się one na:
a) odpady niebezpieczne
- odpady specyficzne
- odpady specjalne
b) odpady inne niż niebezpieczne

ODPADY SPECYFICZNE

-

odpady niebezpieczne
zawierające żywe drobnoustroje
chorobotwórcze lub ich toksyny
oraz inne formy zdolne do
przeniesienia materiału
genetycznego

KODY KLASYFIKACYJNE:

A)

18 01 02* części ciała, organy, pojemniki
na krew

B)

18 01 03* odpady zawierające żywe
drobnoustroje chorobotwórcze lub ich
toksyny np. podkłady

C)

18 01 80* zużyte kąpiele lecznicze
aktywne biologicznie o właściwościach
zakaźnych

D)

18 01 82* pozostałości z żywienia
pacjentów oddziałów zakaźnych

ODPADY SPECJALNE

-

pozostałe odpady niebezpieczne,

zawierające substancje chemiczne,
co do których istnieje wiarygodne
sądzenie, że wywołują choroby
niezakaźne ludzi i zwierząt

KODY KLASYFIKACYJNE:

a)

18 01 08* leki cytostatyczne i
cytotoksyczne

b)

18 01 06* chemikalia, odczynniki
chemiczne zawierające substancje
niebezpieczne

c)

18 01 10* odpady amalgamatu
dentystycznego

ODPADY INNE NIŻ NIEBEZPIECZNE

-

Pozostałe odpady powstałe przy udzielaniu
świadczeń zdrowotnych: narzędzia
chirurgiczne i zabiegowe, inne leki, inne
chemikalia i inne r-ry i kąpiele lecznicze

-

Ich kody klasyfikacyjne to: 18 01 01, 04,
07, 09, 81

GROMADZENIE I
PRZECHOWYWANIE ODPADÓW



segregowanie wg kodów
klasyfikacyjnych w miejscu powstania,



zbieranie odpadów medycznych w
miejscu ich powstania (do sztywnych
jednorazowych pojemników, lub
worków plastikowych),



oznakowanie odpadów



przechowywanie odpadów ( nie dłużej
niż 48 h)

TRANSPORT ODPADÓW



TRANSPORT WEWNĄTRZ ZAKŁADU OPIEKI
ZDROWOTNEJ (wózki zamykane,
dezynfekowane po każdym transporcie
wydzielonymi drogami)



TRANSPORT POZA ZAKŁADEM OPIEKI
ZDROWOTNEJ (oznakowanymi środkami
transportu)

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

MEDYCZNYCH

MEDYCZNYCH



Metody termiczne: suche i wilgotne ciepło,
piroliza-spalanie, plazma:



Metody chemiczne: chlor i jego związki, tlenek
etylenu, ozon;



Nowe technologie stosowane do specjalnych
kategorii odpadów medycznych w małych
objętościach