MAGICZN

MAGICZN

E DZIECI

E DZIECI

=

=

ZESPÓŁ

ZESPÓŁ

ASPERGE

ASPERGE

RA

RA

Albert Einstein, Thomas Jefferson, Andy Warhol-

życiorysy geniuszy ekscentryków roją się od

niesamowitych historii. Biografie wielu z nich

dowodzą, że prawdopodobnie cierpieli oni na

chorobę po raz pierwszy opisaną w 1944 r. przez

Hansa Aspergera. Austriacki psychiatra,

diagnozując dzieci autystyczne, zauważył, że u

części z nich nie występują wszystkie dolegliwości

związane z autyzmem.

Jest to upośledzenie kwalifikowane do

spektrum autyzmu, które powoduje

utrudnienia w komunikacji i kontaktach

międzyludzkich, ogranicza

wyobraźnię( elastyczne myślenie i

działanie) oraz zaburza koordynację.

Dotyka zarówno chłopców, jak i dziewcząt,

ale tym pierwszym przydarza się to

znacznie częściej.

Charakterystyczne

cechy:

1. Osoby z Zespołem Aspergera często

określa się mianem lekko autystycznych . Jest

to myląca kwalifikacja, która może skutkować

niedostatecznie poważnym podejściem.

Słowa „Lekko” sugeruje niewielki wpływ

schorzenia, a to nieprawda. Skutki Zespołu

Aspergera są poważne i dotykają niemal

każdej sfery życia.

2. Osoby z Zespołem Aspergera zazwyczaj

charakteryzują się przeciętnym lub

wysokim poziomem inteligencji oraz zdolności

werbalnych.

3. W pierwszych latach nie odnotowuje się zwykle

żadnego wyraźnego opóźnienia w rozwoju

zdolności językowych.

4. Wysoki poziom zdolności werbalnych maskuje
tendencję do polegania na dosłownym znaczeniu

oraz nieumiejętność odczytywania języka ciała i

mimiki twarzy.

5. Za objawy Zespołu Aspergera uznaje się słabą

koordynacje wzrokowo – ruchową i ogólna

niezdarność, jednak w niektórych przypadkach

objawy te nie występują.

6. Osoby te zwykle charakteryzują się wąskimi

zainteresowaniami, zamiłowaniem do konkretnych

schematów zachowań oraz wyraźnym brakiem

elastyczności umysłowej.

7. Takie osoby nie lubią zmian. Najlepiej czuja się w

dobrze znanymi przewidywanym środowisku.

8. Osoby z Zespołem Aspergera lepiej sobie radzą z

przystosowaniem do życia w społeczeństwie niż

ludzie dotknięci autyzmem.

Odczuwają szersze pragnienie kontaktu z innymi.

9. Istotną cechą charakterystyczną dla zespołu

Aspergera jest niepewność oraz obawy
spowodowane niską samooceną, strachem przed
porażką i brakiem zrozumienia lub niemożnością
zrozumienia innych. Pojawia się też strach
związany poczuciem inności i niedopasowania.

10. Osoby dotknięte Zespołem Aspergera mogą

przyjmować postawy egoistyczne o

szowinistyczne ,a także ustalać dla siebie bardzo

wysokie standardy w każdej sferze życia.

Zaburzenia współwystępujące z Zespołem
Aspergera:
-ADHD
-bezsenność
-dyspraksja
-dysleksja
-zaburzania obsesyjno- kompulsywne
-depresja
-epilepsja
-wyostrzony słuch
Wiele z objawów jest wtórna do zespołu, mogą być
one przyczyną błędnych diagnoz. Do najczęściej
występujących wtórnych zaburzeń wynikających z
braku terapii w Zespole Aspergera należą:
-cierpienie somatyczna
-chroniczna bezsenność
-ciężka depresja
-zaburzania lękowe
-fobie

Zaburzenia w

kontaktach z innymi

ludźmi:

Ludzie z Zespołem Aspergera mają trudności

w nawiązywaniu kontaktów społecznych, gdyż

mają problem z czytaniem szeroko pojętego

kodu społecznego, z werbalnym i

niewerbalnym porozumiewaniem się z drugim

człowiekiem.

Ludzie nieobjęci tym zespołem są w stanie

ocenić i wczuć się instynktownie w stan

emocjonalny i umysłowy ( empatia). Na

podstawie niewerbalnych wskazówek, takich

jak postawa , ton głosu, specyficzne słowa

użyte w wypowiedzi tworzą sobie oni
nieustannie mentalne obrazy stanów

umysłowych innych ludzi, jest to zjawisko

podświadome. Jednak ludzie z zespołem są

pozbawieni takich możliwości.

Aspergerowcy nie posiadają lub mają silnie

obniżoną empatię, co rzutuje na umiejętność

niewerbalnego komunikowania się, widzenia

podtekstów kierowanych do nich przez innych,

jak też sami nie potrafią niewerbalnie okazywać

innym swoich emocji, lub ten przekaz jest

zafałszowany ( tzn. osoba „ zdrowa” odczuje

jakiś podtekst, którego osoba z Zespołem

Aspergera nie ma na myśli). Jest to tzw. Ślepota

umysłu.

czyli niemożność zauważenia i zrozumienia tego

, czego dana osoba nie mówi wprost, brak

umiejętności czytania między wierszami.

Występują też problemy z kontaktem

wzrokowym, osoba taka może albo go unikać,

albo wpatrywać się w twarz rozmówcy lub

wykonywać inne nienaturalne ruchy, które

rozpraszają osobę podczas rozmowy. Tego

rodzaju gesty mogą być nieadekwatne do

sytuacji lub wręcz całkowicie wyolbrzymione.

Specyficzne

zainteresowania osób

z Zespołem

Aspergera

Osoby z Zespołem Aspergera często

wykazują intensywne zainteresowania.

Ludzie ci mają często specyficzne, wąskie

oraz bardzo wciągające , a nieraz

ekscentryczne i obsesyjne zainteresowania,

jednocześnie wykazują brak należytego

zainteresowania innymi sprawami z ich

otoczenia ( zwłaszcza społecznego). Jako

dzieci często potrafią zapamiętywać sporą

ilość wiadomości z interesującej je

dziedziny, do tego stopnia , że mogą

sprawiać wrażenie „ małych profesorów, jak

określił ich Hans Asperger, z wiekiem w

miarę rozwoju możliwości intelektualnych

wiedza ta jest poszerzana.

Zainteresowania te opierają się często o

kolekcjonowanie, układanie rzeczy, zbieranie

wiadomości na określony temat w taki

sposób, że stanowią one całość, kolekcję,

gdzie istnieje prosty system wyboru i

układania tych informacji, jakiekolwiek luki w

wiadomościach powodują, że osoba taka

porzuca daną czynność lub zaczyna

odczuwać opór psychiczny przed dalszym jej

wykonywaniem, np. dziecko nie chce się dalej

bawić klockami lub wręcz niszczy budowlę z

klocków której przed chwilą poświęcało całą

uwagę, jeśli nie znajdzie odpowiedniego

elementu potrzebnego do jej zakończenia.

Występuje opór przed improwizowaniem,

silna potrzeba dokończenia w ustalony

sposób raz zaczętej czynności niezależnie od

czasu jaki ma to zająć, nadmierna dbałość o

nieistotne szczegóły i ważniejszy jest sposób

dotarcia do celu niż czas dotarcia oraz sam

cel.

W rzadkich przypadkach skłonności te mogą

pomagać np. w znalezieniu pracy związanej

z tematem, często w dziedzinach

technicznych lub informatycznych, lecz

często skutek jest odwrotny, gdyż obsesyjne

zajmowanie się jednym tematem związane

jest zazwyczaj zaniedbaniami w innych, co

nie służy rozwojowi intelektualnemu.

Poniżej zamieszczono opisy cech

Poniżej zamieszczono opisy cech

charakterystycznych zespołu

charakterystycznych zespołu

Aspergera wraz z sugestiami i

Aspergera wraz z sugestiami i

strategiami związanymi z

strategiami związanymi z

radzeniem sobie z opisywanymi

radzeniem sobie z opisywanymi

symptomami

symptomami

Dzieci z SA mają problemy z zaakceptowaniem

Dzieci z SA mają problemy z zaakceptowaniem

nawet minimalnych zmian, są bardzo wrażliwe na

nawet minimalnych zmian, są bardzo wrażliwe na

stresory środowiskowe, a czasem angażują się w

stresory środowiskowe, a czasem angażują się w

rytuały. Są niespokojne i zamartwiają się

rytuały. Są niespokojne i zamartwiają się

obsesyjnie jeśli nie wiedzą czego oczekiwać.

obsesyjnie jeśli nie wiedzą czego oczekiwać.

Stres, zmęczenie i przeciążenie

Stres, zmęczenie i przeciążenie

zmysłowe/sensoryczne łatwo wytrącają je z

zmysłowe/sensoryczne łatwo wytrącają je z

równowagi.

równowagi.

Nacisk na jednostajność

Wskazówki

Zapewnij dziecku przewidywalne i bezpieczne otoczenie;

Zapewnij dziecku przewidywalne i bezpieczne otoczenie;

Zminimalizuj występowanie zmian

Zminimalizuj występowanie zmian

Zaoferuj niezmienny codzienny rozkład zajęć;

Zaoferuj niezmienny codzienny rozkład zajęć;

Unikaj niespodzianek.

Unikaj niespodzianek.

Przygotuj dokładnie dziecko na specjalne wydarzenia,

Przygotuj dokładnie dziecko na specjalne wydarzenia,

zmieniony plan zajęć czy każdą inną zmianę rutyny,

zmieniony plan zajęć czy każdą inną zmianę rutyny,

nawet najmniejszą;

nawet najmniejszą;

Upośledzenie interakcji

Upośledzenie interakcji

społecznych

społecznych

Dzieci z ZA wykazują niezdolność do rozumienia

złożonych reguł interakcji społecznych; mogą nie

lubić kontaktu fizycznego; mówią w kierunku ludzi

zamiast do nich; nie rozumieją dowcipów, ironii,

metafor; używają monotonnego lub wyniosłego,

nienaturalnego tonu głosu;; brak im wrażliwości i

taktu; nie są w stanie ocenić „dystansu

społecznego”; wykazują niewielką zdolność

inicjowania i podtrzymywania rozmowy; maja dobrze

rozwiniętą mowę, ale duże problemy z komunikacją;

nazywane są czasem „małymi profesorami”

ponieważ sposób w jaki mówią przypomina ten

którym posługują się dorośli i jest pedantyczny;

Wskazówki :

Podkreślaj wyjątkowe zdolności dziecka ZA tworząc

Podkreślaj wyjątkowe zdolności dziecka ZA tworząc

okazję do wspólnego uczenia się w których

okazję do wspólnego uczenia się w których

wykazywana przez dziecko umiejętność czytania,

wykazywana przez dziecko umiejętność czytania,

znajomości słownictwa, dobra pamięć itd. będzie

znajomości słownictwa, dobra pamięć itd. będzie

widziana przez kolegów jako zaleta, ułatwiając

widziana przez kolegów jako zaleta, ułatwiając

akceptację.

akceptację.

Większość dzieci z ZA chce mieć przyjaciół, ale po

Większość dzieci z ZA chce mieć przyjaciół, ale po

prostu nie wie jak ich zdobyć. Powinny być one

prostu nie wie jak ich zdobyć. Powinny być one

nauczone jak reagować na wskazówki społeczne i

nauczone jak reagować na wskazówki społeczne i

powinno się im dawać zestawy odpowiedzi do

powinno się im dawać zestawy odpowiedzi do

zastosowania w różnych towarzyskich sytuacjach.

zastosowania w różnych towarzyskich sytuacjach.

Starsi uczniowie z ZA mogą korzystać z systemu

Starsi uczniowie z ZA mogą korzystać z systemu

„kumpli”. Nauczyciel może wybrać ucznia, którego

„kumpli”. Nauczyciel może wybrać ucznia, którego

poinformuje o sytuacji dziecka ZA i posadzić ich obok

poinformuje o sytuacji dziecka ZA i posadzić ich obok

siebie. Kolega może opiekować się dzieckiem z ZA w

siebie. Kolega może opiekować się dzieckiem z ZA w

autobusie, w czasie przerw, na korytarzu itd. i

autobusie, w czasie przerw, na korytarzu itd. i

próbować włączyć je w życie szkoły.

próbować włączyć je w życie szkoły.

Ograniczony zakres

zainteresowań

Dzieci z ZA mają ekscentryczne zainteresowania

Dzieci z ZA mają ekscentryczne zainteresowania

lub dziwne, głębokie fiksacje (czasem obsesyjne

lub dziwne, głębokie fiksacje (czasem obsesyjne

zbieranie niezwykłych rzeczy). Maja tendencję

zbieranie niezwykłych rzeczy). Maja tendencję

do nieprzerwanego mówienia na temat swoich

do nieprzerwanego mówienia na temat swoich

zainteresowań, zadawania powtarzających się

zainteresowań, zadawania powtarzających się

pytań na temat swoich zainteresowań; mają

pytań na temat swoich zainteresowań; mają

problemy z porzucaniem tematów; kierują się

problemy z porzucaniem tematów; kierują się

własnymi upodobaniami pomimo zewnętrznych

własnymi upodobaniami pomimo zewnętrznych

potrzeb; czasem odmawiają uczenia się

potrzeb; czasem odmawiają uczenia się

czegokolwiek spoza pola

czegokolwiek spoza pola

swych zainteresowań.

swych zainteresowań.

Wskazówki

Wskazówki

Nie pozwalaj dziecku z ZA na ciągłą dyskusję i pytania

Nie pozwalaj dziecku z ZA na ciągłą dyskusję i pytania

na temat jego zainteresowań. Ograniczaj to zachowanie

na temat jego zainteresowań. Ograniczaj to zachowanie

wyznaczając ramy czasowe w ciągu dnia kiedy dziecko

wyznaczając ramy czasowe w ciągu dnia kiedy dziecko

może o tym mówić.

może o tym mówić.

Dzieci te powinny być także chwalone za proste,

Dzieci te powinny być także chwalone za proste,

oczekiwane społeczne zachowania które w przypadku

oczekiwane społeczne zachowania które w przypadku

innych dzieci są uważane za oczywiste.

innych dzieci są uważane za oczywiste.

Uczniom można powierzyć zadania

Uczniom można powierzyć zadania

bezpośrednio łączące przedmiot ich zainteresowań z

bezpośrednio łączące przedmiot ich zainteresowań z

przerabianym tematem. Na przykład, w czasie zajęć na

przerabianym tematem. Na przykład, w czasie zajęć na

temat konkretnego kraju, dziecko które obsesyjnie

temat konkretnego kraju, dziecko które obsesyjnie

interesuje się pociągami może być poproszone o

interesuje się pociągami może być poproszone o

przygotowanie różnych sposobów poruszania się

przygotowanie różnych sposobów poruszania się

używanych przez ludzi w tym kraju.

używanych przez ludzi w tym kraju.

Słaba koncentracja

Słaba koncentracja

Dzieci z AS są nieobecne duchem,

Dzieci z AS są nieobecne duchem,

rozpraszane przez wewnętrzne bodźce,

rozpraszane przez wewnętrzne bodźce,

mają trudności z podtrzymywaniem

mają trudności z podtrzymywaniem

skupienia uwagi na tym, co dzieje się w

skupienia uwagi na tym, co dzieje się w

klasie ;mają tendencje do wycofywania się

klasie ;mają tendencje do wycofywania się

w złożone wewnętrzne światy w sposób

w złożone wewnętrzne światy w sposób

bardziej intensywny niż typowy dla marzeń

bardziej intensywny niż typowy dla marzeń

sennych mają również trudności w uczeniu

sennych mają również trudności w uczeniu

się w grupie.

się w grupie.

Wskazówki

Sadzaj dziecko z AS na początku klasy i kieruj do niego

Sadzaj dziecko z AS na początku klasy i kieruj do niego

często pytania, które pomogą mu uczestniczyć w lekcji.

często pytania, które pomogą mu uczestniczyć w lekcji.

Opracuj z dzieckiem niewerbalne sygnały (np. łagodne

Opracuj z dzieckiem niewerbalne sygnały (np. łagodne

poklepanie po ramieniu) do użycia w przypadku, kiedy

poklepanie po ramieniu) do użycia w przypadku, kiedy

nie uczestniczy w lekcji.

nie uczestniczy w lekcji.

Jeżeli stosowany jest system pomocy koleżeńskiej,

Jeżeli stosowany jest system pomocy koleżeńskiej,

posadź kolegę dziecka obok niego tak, aby mógł

posadź kolegę dziecka obok niego tak, aby mógł

przypominać dziecku z AS o powrocie do zadania lub

przypominać dziecku z AS o powrocie do zadania lub

słuchania lekcji.

słuchania lekcji.

Dla małych dzieci, nawet swobodne zabawy powinny

Dla małych dzieci, nawet swobodne zabawy powinny

być ściśle zorganizowane, ponieważ mogą one pozostać

być ściśle zorganizowane, ponieważ mogą one pozostać

osamotnione - przyzwyczajone do zabaw w

osamotnione - przyzwyczajone do zabaw w

wyobraźni, tracą kontakt z  rzeczywistością. Zachęcanie

wyobraźni, tracą kontakt z  rzeczywistością. Zachęcanie

dziecka z AS do grania w gry planszowe z jedną lub

dziecka z AS do grania w gry planszowe z jedną lub

dwiema innymi osobami pod ścisłym nadzorem nie

dwiema innymi osobami pod ścisłym nadzorem nie

tylko organizuje grę, ale też daje możliwość ćwiczenia

tylko organizuje grę, ale też daje możliwość ćwiczenia

umiejętności towarzyskich.

umiejętności towarzyskich.

Słaba koordynacja

ruchowa

Dzieci z AS są fizycznie niezręczne i niezgrabne;

Dzieci z AS są fizycznie niezręczne i niezgrabne;

mają sztywny, niezdarny sposób chodzenia, nie

mają sztywny, niezdarny sposób chodzenia, nie

odnoszą sukcesów w grach wymagających

odnoszą sukcesów w grach wymagających

umiejętności ruchowych; doświadczają pewnych

umiejętności ruchowych; doświadczają pewnych

deficytów ruchowych, które mogą powodować

deficytów ruchowych, które mogą powodować

problemy z  umiejętnością

problemy z  umiejętnością

odręcznego pisania, powolne tempo pracy, a

odręcznego pisania, powolne tempo pracy, a

także mogą wpływać na  zdolność rysowania.

także mogą wpływać na  zdolność rysowania.

Wskazówki

Wciągnij dziecko raczej do zdrowotnego/fitness

Wciągnij dziecko raczej do zdrowotnego/fitness

programu wychowania fizycznego niż do programu

programu wychowania fizycznego niż do programu

sportowego opartego na rywalizacji. 

sportowego opartego na rywalizacji. 

Nie popychaj dziecka do uczestniczenia we

Nie popychaj dziecka do uczestniczenia we

wpółzawodnictwie w sporcie, jako że jego słaba

wpółzawodnictwie w sporcie, jako że jego słaba

koordynacja ruchowa może tylko wzbudzić frustrację i

koordynacja ruchowa może tylko wzbudzić frustrację i

spowodować drwiny innych członków drużyny.

spowodować drwiny innych członków drużyny.

Osoby z AS mogą potrzebować więcej czasu niż ich

Osoby z AS mogą potrzebować więcej czasu niż ich

rówieśnicy, aby skończyć egzamin (zdawanie

rówieśnicy, aby skończyć egzamin (zdawanie

egzaminu w oddzielnym pokoju nie tylko oferuje więcej

egzaminu w oddzielnym pokoju nie tylko oferuje więcej

czasu, ale także zapewnia dodatkową organizację i

czasu, ale także zapewnia dodatkową organizację i

ponowne wskazówki, których te dzieci potrzebują aby

ponowne wskazówki, których te dzieci potrzebują aby

skupić się na  otrzymanym zadaniu).

skupić się na  otrzymanym zadaniu).

Problemy z nauką

Dzieci z AS zazwyczaj mają średnią do powyżej

średniej inteligencję (zwłaszcza w sferze

werbalnej), ale brakuje im wysokiego poziomu

myślenia i umiejętności rozumowania. Mają

tendencje do bycia bardzo dosłownymi. Ich

wyobrażenia są konkretne, a myślenie abstrakcyjne

jest słabe. Ich pedantyczny styl mówienia i

imponujące słownictwo daje fałszywe wrażenie,

że rozumieją, o czym mówią, podczas kiedy tak

naprawdę jest to zaledwie powtarzanie tego, co

usłyszały lub przeczytały. Dziecko z AS często

ma  znakomitą pamięć odtwórczą, ale jest to z

natury mechaniczne; można to porównać

do  video, które odtwarza ustawiony fragment. Ich

umiejętności rozwiązywania problemów są słabe

Dzieci z AS potrzebują ogromnej motywacji, aby nie

Dzieci z AS potrzebują ogromnej motywacji, aby nie

podążać za  własnymi impulsami. Uczenie się musi być

podążać za  własnymi impulsami. Uczenie się musi być

nagradzane i nie może prowokować

nagradzane i nie może prowokować

niepokoju.

niepokoju.

Nie zakładaj, że dzieci z AS rozumieją coś, tylko

Nie zakładaj, że dzieci z AS rozumieją coś, tylko

dlatego, że odtwarzają to, co usłyszały.

dlatego, że odtwarzają to, co usłyszały.

Zaoferuj dodatkowe wyjaśnienia i próbuj

Zaoferuj dodatkowe wyjaśnienia i próbuj

uprościć, kiedy wprowadzane pojęcia są  abstrakcyjne.

uprościć, kiedy wprowadzane pojęcia są  abstrakcyjne.

Dzieci z AS często posiadają doskonałą technikę

Dzieci z AS często posiadają doskonałą technikę

czytania, ale pojmowanie treści jest słabe. Nie

czytania, ale pojmowanie treści jest słabe. Nie

przypuszczaj, że rozumieją to, co tak płynnie

przypuszczaj, że rozumieją to, co tak płynnie

przeczytały.

przeczytały.

Szkolna praca może być niskiej jakości, ponieważ

Szkolna praca może być niskiej jakości, ponieważ

dziecko z AS nie jest motywowane do  wysilania się

dziecko z AS nie jest motywowane do  wysilania się

nad obszarami, którymi nie jest zainteresowane.

nad obszarami, którymi nie jest zainteresowane.

Wskazówki

Wrażliwość

emocjonalna

Dzieci z syndromem Aspergera mają

Dzieci z syndromem Aspergera mają

wystarczającą inteligencję, aby rywalizować w

wystarczającą inteligencję, aby rywalizować w

regularnej edukacji, ale często nie posiadają

regularnej edukacji, ale często nie posiadają

zasobów emocjonalnych, aby poradzić sobie

zasobów emocjonalnych, aby poradzić sobie

z  wymaganiami stawianymi w klasie szkolnej.

z  wymaganiami stawianymi w klasie szkolnej.

Łatwo podlegają stresowi z powodu swojej

Łatwo podlegają stresowi z powodu swojej

nieelastyczności. Ich poczucie godności jest

nieelastyczności. Ich poczucie godności jest

niskie, często są bardzo samokrytyczne i nie

niskie, często są bardzo samokrytyczne i nie

potrafią tolerować popełniania błędów.

potrafią tolerować popełniania błędów.

Wściekłe reakcje, wybuchy złości są często

Wściekłe reakcje, wybuchy złości są często

odpowiedzią na stres/frustrację.

odpowiedzią na stres/frustrację.

Dzieci z AS rzadko wydają się być

Dzieci z AS rzadko wydają się być

zrelaksowane i szybko czują się przytłoczone,

zrelaksowane i szybko czują się przytłoczone,

kiedy rzeczy nie są takie, jak dyktuje ich ściśle

kiedy rzeczy nie są takie, jak dyktuje ich ściśle

określona wizja. Współdziałanie z ludźmi i

określona wizja. Współdziałanie z ludźmi i

radzenie sobie ze zwykłymi wymaganiami

radzenie sobie ze zwykłymi wymaganiami

codziennego życia wymagają od nich

codziennego życia wymagają od nich

ogromnego wysiłku.

ogromnego wysiłku.

Aby zapobiec wybuchom, ucz dzieci, jak radzić sobie, kiedy

Aby zapobiec wybuchom, ucz dzieci, jak radzić sobie, kiedy

ogarnia je stres,. Pomóż dziecku napisać listę bardzo

ogarnia je stres,. Pomóż dziecku napisać listę bardzo

konkretnych kroków, którymi może podążać, kiedy staje się

konkretnych kroków, którymi może podążać, kiedy staje się

podenerwowane (np. 1 – Trzy razy odetchnij głęboko, 2 –

podenerwowane (np. 1 – Trzy razy odetchnij głęboko, 2 –

Policz wolno trzy razy palce u  swojej prawej ręki, 3 – Poproś

Policz wolno trzy razy palce u  swojej prawej ręki, 3 – Poproś

o możliwość spotkania ze swoim nauczycielem specjalnego

o możliwość spotkania ze swoim nauczycielem specjalnego

nauczania, itd.). Włącz do listy zrytualizowane zachowania,

nauczania, itd.). Włącz do listy zrytualizowane zachowania,

które dziecko uznaje za  komfortowe. Bądź świadom, że

które dziecko uznaje za  komfortowe. Bądź świadom, że

młodzież z AS jest szczególnie skłonna do depresji.

młodzież z AS jest szczególnie skłonna do depresji.

Towarzyskie umiejętności są wysoce cenione w wieku

Towarzyskie umiejętności są wysoce cenione w wieku

dojrzewania i uczeń z AS orientuje się, że jest inny i  ma

dojrzewania i uczeń z AS orientuje się, że jest inny i  ma

trudności z budowaniem normalnych związków

trudności z budowaniem normalnych związków

międzyludzkich. Ponieważ dzieci z AS często nie są w stanie

międzyludzkich. Ponieważ dzieci z AS często nie są w stanie

wyrazić swoich obaw i niepokojów, w znacznym stopniu

wyrazić swoich obaw i niepokojów, w znacznym stopniu

zależy od dorosłych, czy opłacalne dla dziecka będzie

zależy od dorosłych, czy opłacalne dla dziecka będzie

opuszczenie ich bezpiecznego wewnętrznego życia w

opuszczenie ich bezpiecznego wewnętrznego życia w

fantazjach na rzecz niepewności w zewnętrznym świecie.

fantazjach na rzecz niepewności w zewnętrznym świecie.

Profesjonaliści, którzy pracują z młodzieżą w szkołach muszą

Profesjonaliści, którzy pracują z młodzieżą w szkołach muszą

zapewniać zewnętrzną strukturę, organizację i stabilność,

zapewniać zewnętrzną strukturę, organizację i stabilność,

której takim dzieciom brakuje.

której takim dzieciom brakuje.

Wskazówki

☼ "Zaklęte serca" (Mozart and the Whale), 2005,

reż. Petter Naess

☼

„Ben X”, 2007 reż. Nic Balthazar

Warto zobaczyć:

„Nie jestem czarny ani

biały, nie jestem

obcokrajowcem... Po prostu

mam inny umysł, inny

mózg, to wszystko....”.

„Billy the Kid” (2007), reż. Jennifer Venditti:

Opracowały:

Joanna

Kaniewska

Paulina Kaca

Edyta Cichocka