Colitis ulcerosa –

wrzodziejące zapalenie jelita

grubego

Aron Łukaszuk gr IV

Epidemiologia

Częstość występowania

11/100 000 – (USA)

Przeciętny wiek wystąpienia
objawów

15-30 & 60-80

Etniczność

Żydzi > Rasa kaukaska >
Afrykanie > Hiszpanie > Azjaci

Mężczyzna:Kobieta

1:1

Palenie tytoniu

Obniża ryzyko zachorowania

Doustne środki
antykoncepcyjne

Bez wpływu

Appendektomia

Obniża ryzyko zachorowania

Bliźnięta monozygotyczne

20% zależności

Bliźnięta dizygotyczne

0% zależności

Obraz gastroskopowy

Obraz gastroskopowy

Mechanizmy zabezpieczające przed

nadmierną immunowrażliwością na

antygen w obrębie jelita grubego

• Wyciszenie wrażliwych na antygeny komórek T
• Aktywacja komórek T CD4+, które

powstrzymującą rozwój stanu zapalnego przez

sekrecję odpowiednich cytokin hamujących

rozwój stanu zapalnego, takich jak IL-10, lub

wydzielanie przeciwzapalnego TGF-beta.

• W rozwoju colitis ulcerosa, wszystkie powyższe

mechanizmy zostają zaburzone prowadząc do

rozwoju przewlekłego lub ostrego stanu

zapalnego jelita.

Badania na myszach

• Badania na transgenicznych

myszach, u których usunięto IL-2, IL-
10,TGF-beta lub ich receptory,
receptory komórek T, MHC klasy II
dały kliniczny obraz choroby
autoimmunologicznej w obrębie jelita
grubego.

Udział cytokin prozapalnych

• Prozapalne cytokiny takie jak IL-1, IL-6 oraz

TNF powodują wzmożoną fibrogenezę,

produkcję kolagenu, aktywują

metaloproteinazy, a także indukują wydzielanie

innych czynników prozapalnych.

• Te cytokiny są zwykle wydzielane w czasie

infekcji, w innym wypadku są wyłączone lub

zablokowane by zapobiec uszkodzeniom

tkanki.

• W przebiegu colitis ulcerosa ich aktywność

przestaje być regulowana, co powoduje

zaburzenie równowagi między

przeciwzapalnymi i prozapalnymi mediatorami.

Postacie choroby

ŁAGODNA

WŁAŚCIWA

OSTRA

Liczba wypróżnień

dziennie

<4

4-6

>6

Krew w stolcu

Niewielka ilość

Umiarkowana

ilość

Znaczna ilość

Gorączka

brak

<37,5 stopni C

>37,5 stopni C

Tachykardia

brak

Puls w spoczynku

<90

Puls w spoczynku

>90

Anemia

nieznaczna

>75%

<75%

Obraz

endoskopowy

Rumień, słabo

widoczny obraz

naczyń,

ziarnistość w

normie

Znaczne

zaczerwienienia,

brak owrzodzeń,

znaczna

ziarnistość,

krwawienie przy

kontakcie

Krwawienia

spontaniczne,

liczne

owrzodzenia

Leczenie i zapobieganie

• Objawowe przeciwzapalne
• Lekkostrawna dieta (wydłuża remisję)
• Palenie tytoniu (wprowadza i wydłuża

okres remisji choroby)

• Diagnostyka preimplantacyjna (możliwe

nawet całkowite wykluczenie choroby)

• Leki immunosupresyjne
• Probiotyki

Leki immunosupresyjne

• Leki immunosupresyjne takie jak azatiopryna

(działa jak antymetabolit dla zasad

purynowych - powoduje zaburzenie syntezy

DNA) w limfocytach stymulowanych

antygenem.

Lek działa przede wszystkim na komórki

dzielące się. Azatiopryna hamuje proliferację

limfocytów T oraz w mniejszym stopniu także

limfocytów B).

• Ich podstawowymi wadami są: początek

działania po 8–12 tygodniach od początku

stosowania, supresja szpiku z leukopenią lub

innymi zaburzeniami hematologicznymi. 

Leki biologiczne

• U około 10% chorych nie udaje uzyskać się

zadowalającej remisji, lub źle znoszą

stosowane leczenia. W latach 90. XX

wprowadzono do leczenia, dzięki postępom

biologii molekularnej i inżynierii genetycznej,

nową grupę leków, tak zwane leki

biologiczne. Są to preparaty pozwalające na

bezpośrednią ingerencję w proces zapalenia,

gdyż są one najczęściej przeciwciałami

monoklonalnymi skierowanymi przeciwko

cytokinom, receptorom cytokin lub przeciwko

komórkom układu immunologicznego.

Przykładowe leki biologiczne

stosowane w leczeniu

• monoklonalne przeciwciała antyTNF-α
• Infliksymab – chimeryczne ludzko-mysie

przeciwciało monoklonalne klasy IgG1,
wiążące się z dużym powinowactwem zarówno
z rozpuszczalną, jak i transbłonową formą
ludzkiego czynnika martwicy nowotworów
TNF-alfa (tumour necrosis factor). Infliksymab
tworzy in vivo stabilne kompleksy z ludzkim
TNF-alfa, co jest równoznaczne z utratą
aktywności biologicznej przez tę cytokinę.

Przykładowe leki biologiczne

stosowane w leczeniu

• Certolizumab Pegol (CDP 870) – humanizowany

fragment Fab' przeciwciała monoklonalnego

skierowanego przeciwko TNF-α, połączony z glikolem

polietylenowym.

• Adalimumab – lek immunosupresyjny,

rekombinowane ludzkie przeciwciało monoklonalne

skierowane przeciw TNF-α. Działa selektywnie,

inaktywując wspomniany czynnik poprzez

bezpośrednie przyłączenie się do niego.

• Etanercept – rekombinowane białko receptorowe p75

Fc powiązane z częścią Fc ludzkiej IgG1, które wiąże

się z czynnikiem martwicy nowotworów α (TNF-α)

przeciwdziałając jego efektom.

• Talidomid – jako drobnocząsteczkowy inhibitor

syntezy TNF-alfa.