Kultura i społeczeństwo

Wprowadzenie

Pojęcie kultury

• Socjologowie posługując się pojęciem „kultura”,

mają na uwadze

wyuczone

a nie dziedziczne

aspekty

ludzkich społeczeństw.

• Są to

wspólne

wszystkim członkom społeczeństwa

elementy kultury

, dzięki którym mogą oni

współpracować i porozumiewać się ze sobą.

• Tworzą one

wspólny kontekst,

w którym przebiega

życie jednostek

• Kultura danego społeczeństwa ma zarówno

aspekty

niematerialne

- wierzenia, przekonania, idee i

wartości, stanowiące treści kulturowe- jak też

materialne

, reprezentujące te treści przedmioty,

symbole i narzędzia.

Wartości i normy

• Wartości

są podstawą każdej kultury, dają ludziom

poczucie sensu

i stanowią wskazówkę- jak

zachowywać się w relacjach z innymi

• Normy

to

reguły zachowań

• Wartości i normy wspólnie kształtują sposoby

zachowań uczestników danej kultury w ich
środowisku

• Wartości i normy różnych kultur znacznie się różnią
• W dobie przemian i globalnego ruchu ludzi, idei, dóbr

i informacji pojawia się sytuacja konfliktu wartości
kulturowych nawet w obrębie jednego społeczeństwa

Zmiany wartości i norm

kulturowych

• Wartości i normy zmieniają się z

upływem czasu

• Zmiany te mogą przebiegać stopniowo

lub mogą być celowo sterowane

Różnorodność kulturowa

• Kultury różnią się nie tylko przekonaniami.

Znaczna jest też różnorodność zachowań i

praktyk

• Małe społeczeństwa np. społeczeństwa

pierwotne są

jednolite kulturowo

, ale również

niektóre nowoczesne społeczeństwa np. Japonia

pozostały w znacznej mierze jednokulturowe-

duży poziom

homogeniczności kulturowej

• Jednak większość społeczeństw

uprzemysłowionych staje się coraz bardziej

zróżnicowana kulturowo czyli wielokulturowa

( udział w kulturze grup etnicznych)

Różnorodność kulturowa

• Istnieją także w obrębie społeczeństwa takie

grupy ludności, które wyraźnie

odróżniają się

od reszty społeczeństwa swoim wzorem

kulturowym, a których nie można

zaklasyfikować do grup etnicznych

• Są to

subkultury

, mają bardzo szeroki zasięg i

ogromną różnorodność wzorów np. kibice

klubów piłkarskich, naturyści, hakerzy, fani

rocka

• Subkultury mogą głosić poglądy zawierające

treści alternatywne wobec kultury dominującej,

mogą stać się motorem zmian społecznych

Socjalizacja

• Procesem, który przygotowuje człowieka, do

uczestnictwa w kulturze społeczeństwa jest

socjalizacja

• Socjalizacja jest procesem, w którym człowiek

stopniowo staje się samoświadomą, zorientowaną

w świecie osobą, która umie poruszać się w

obrębie kultury, w jakiej przyszła na świat.

• Socjalizacja oznacza proces oddziaływania życia

społecznego i kultury na osobowość jednostek

• Socjalizacja jest podstawowym kanałem przekazu

kulturowego poprzez czasy i pokolenia

• Socjalizację dzielimy na pierwotną i wtórną

Postawy wobec śmierci

Śmierć wskutek choroby

• Umieranie i naturalną śmierć traktujemy dziś

jako problem osobisty, przykry a nawet

wstydliwy. Jest to temat nieodpowiedni do

rozmów towarzyskich i debat publicznych.

• Śmierć naturalna jest zdarzeniem

indywidualnym, aspołecznym.

• Śmierć została zmedykalizowana, otoczona

zmową milczenia i kłamstwem. Taką

współczesną śmierć P. Aries nazwał

„śmiercią

na opak”

w przeciwieństwie do

„śmierci

oswojonej”

, która jego zdaniem występowała w

społeczeństwach aż do II połowy XIX wieku.

Śmierć nagła

•

W przeciwieństwie do śmierci naturalnej,

śmierć nagła nie stanowi tematu tabu.

•

Media ukazują śmierć nagłą, często brutalną

w sposób drastyczny i naturalistyczny.

•

Paradoksem jest fakt, że nasze reakcje na

nienaturalną śmierć są bardziej naturalne,

niż na zwyczajną śmierć wskutek choroby.

•

Analizując miejsce śmierci nagłej w kulturze

europejskiej i amerykańskiej G. Gorer

określił ją jako

„ nową pornografię ”

Czynniki wpływające na

zmianę stosunku do

śmierci

• Proces sekularyzacji
• Rozwój technologiczny i specjalizacja

medycyny, proces medykalizacji

• Proces urbanizacji i uprzemysłowienia
• Proces indywidualizacji, atomizacja

rodziny

• Zanik tradycji
• Konsumpcjonizm, „carpe diem” zamiast

„memento mori”