Prasoznawstwo jako

dyscyplina naukowa

Kamil Frąckiewicz i Robert
Glazik

Media w społeczeństwie informacyjnym,
Elbląg, 2008

Co to jest

prasoznawstwo?



Prasoznawstwo - to nauka o szeroko
pojętej prasie, środkach masowego
przekazu. Nauka o tworzeniu,
zawartości, przekazywaniu i odbiorze
prasy (drukowanej, radia i telewizji); w
szerszym znaczeniu jest to wiedza o
periodycznym komunikowaniu
masowym. Jednym z najbardziej
znanych polskich prasoznawców był
Józef Mądry z Uniwersytetu Śląskiego.

Początki prasoznawstwa



Wraz z wynalezieniem druku przez
Gutenberga i jego upowszechnianiem
reformatorzy religijni, politycy i
wychowawcy pragną na łamach prasy
propagować swoje i zwalczać cudze idee. W
XVII wieku, kiedy to pojawia się druk
periodyczny prasa staje się obiektem analizy
jako nowa forma upowszechniania ludzkiej
myśli i oddziaływania społecznego. W 1695
roku Kaspar von Stiles pisze pracę "Zeitungs
Lust und Nutz", która stanowi zarodek
studiów nad społecznym aspektem prasy.

Rozwój prasoznawstwa



W 1901r. Gabriel Trade w swym studium
"L'Opinion et la foule" dokonuje rozróżnienia
między tłumem a publicznością. Wg. niego
tłum występował w całej historii, natomiast
publiczność jest wytworem nowoczesnego
społeczeństwa, w którym komunikowanie
odbywa się za pomocą słowa drukowanego.
Zgodnie z tą teorią powstał nowy typ
zbiorowości, którego istota polega na
odczuwaniu jedności z osobami znajdującymi
się w oddaleniu, lecz poddanymi działaniu
identycznych bodźców.

Rozwój prasoznawstwa
c.d.



W 1910r. Max Weber tworzy program
nowej gałęzi socjologii - socjologię
czasopiśmiennictwa. Następuje rozwój
metody analizy jako sposób
subiektywnego poznawania treści
prasowych. Wykorzystywana jest
technika tzw. cyrkla i nożyczek, która
polega na mierzeniu ważności
informacji i odrzucaniu tych mniej
atrakcyjnych.

Rozwój prasoznawstwa
c.d.



Thomas pisze monografę "The Polish
Peasant in Europe and America", w
której dokonuje charakterystyki prasy
ludowej i jej roli w kształtowaniu
świadomości zbiorowości chłopskiej.

Rozwój prasoznawstwa
c.d.



W Międzywojniu następuje fascynacja
propagandą, Harold Laswell pisze
"Propaganda Technique in World War".
W wyniku zagrożenia II wojną światową
w 1937r. z inicjatywy Social Research
Council tworzy się Institut for
Propaganda, którego zadaniem jest
informowanie społeczeństwa o
stosowanych przez władzę technikach
propagandowych.

Rozwój prasoznawstwa

c.d.

W latach 60 pojawiają się nowe

perspektywy:



rozszerzenie zakresu badań nad
komunikowaniem masowym,



pojawienie się nowych koncepcji
teoretycznych,



zastosowanie nowych metod analizy



krystalizacja pola naukowych dociekań

Krystalizacja prasoznawstwa



Po II wojnie światowej amerykańskie
mass media research na tyle się
rozwinęły, iż powszechna i naturalna
stała się tendencja do przekształcenia
ich w akademicką dyscyplinę naukową.



B. Berelson w artykule z 1959 roku o
stanie badań nad komunikowaniem
masowym wskazuje na czterech "ojców-
założycieli": Lasswella, Lazarsfelda,
Lewina, Hovlanda

Prasoznawstwo w Polsce

Do najstarszych instytucji naukowych

należy:



Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu
Warszawskiego,



Ośrodek Badań Prasoznawczych



Ośrodek Badań Opinii Publicznej
(związany z radiem i telewizją).

Zeszyty prasoznawcze



Najstarsze polskie czasopismo naukowe
poświęcone społecznym, psychologicznym,
politycznym, językoznawczym, prawnym,
ekonomicznym, technologicznym,
organizacyjnym i zawodowym aspektom
komunikowania masowego, a w
szczególności: prasy drukowanej, radia,
telewizji i innych mediów, dziennikarstwa,
reklamy, propagandy i opinii publicznej,
dawniej i dziś, w Polsce i na świecie.
Publikuje rozprawy, artykuły, analizy,
sondaże, recenzje, dokumenty i informacje.

Koniec

Dziękujemy 