PAŃSTWO A BIZNES.
ZAWODNOŚĆ
PAŃSTWA.

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Trzy podstawowe pytania:

-

Jak powinno być?

-

Jak jest?

-

Dla czego?

Podobnie jest w przypadku
niesprawności rynku!

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Dwa podejścia w polityce gospodarczej:

- normatywne (odpowiada na pytania jak

powinno być? Jak realizować politykę w
sposób racjonalny wykorzystując
dostępne narzędzia w interesie całej
społeczności ). Zasada Jana Tinbergena
– przy danej ilości celów państwo
posiada taką samą ilość instrumentów.

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA

- pozytywne ( jak jest? Badany jest stan

rzeczywisty z uwzględnieniem interesów
grup społecznych, korporacyjnych,
lobbystycznych, związkowych, partyjnych).
Jedna grupa może korzystać ze wszystkiego
inna nie. Powyższe aspekty w dużej mierze
rozpatrywane są w ramach nauk
politycznych (Alt i Crystal – 1983 r.),
ekonomii politycznej

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Teoria interesów grupowych (podejście
pozytywne) uwzględnia grupy o wspólnych
interesach, postrzega działania państwa jako
wypadkową nacisku ze strony takich grup –
korzenia w teoriach Smitha, Ricardo, Marksa.
Wprowadzono klasy (kapitaliści, robotnicy,
inwestorzy)



Po II Ś. Wojnie politolodzy wybrali orientację
prorynkową: Dowson (1957), Buchanan, Tullock
(1962), Olson (1965),

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Dylematy praktycznego zastosowania
modelów teoretycznych :

-

Ceny są stałe – możemy osiągnąć stan
pełnego zatrudnienia (Keynesiści) – dbamy o
całe społeczeństwo

-

Problem z inflacją. Konkurencja na rynku –
inflacja. W tym przypadku zmniejszając
inflację państwo nie jest w stanie dogodzić
wszystkim grupom społecznym

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Problemy pełnomocnictwa:

-

Władza publiczna = politycy +
urzędnicy

-

Urzędnicy wykonują polecenia
polityków

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Polityczny cykl koniunkturalny (Kalecki 1943,
Nordhaus 1975, Linbeck 1976)

-

System kapitalistyczny nie jest zdolny do
zapełnienia pełnego zatrudnienia w długim okresie

-

W przypadku państwa opiekuńczego jest to możliwe
– następuje obniżenie dyscypliny pracowniczej
(skutek braku zagrożenia bezrobociem) – pojawia się
inflacja wraz z polityką restrykcyjną – powstaje
polityczny cykl koniunkturalny

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Nordhaus 1975 – cel polityków – następne
wygrane wybory

-

Następuje manipulacja gospodarką celem
pozyskania wyborców



Teoria Hibbsa 1977, Madse 1981 – partia
polityczna z przyczyn ideologowych realizuje
poszczególne cele. Każda partia reprezentuje
interesy różnych grup społecznych

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Teoria Alesina 1987 – niefektywność gospodarcza
może być wyeliminowana dzięki budowie
odpowiedniej reputacji partii, najlepiej
długookresowej – szczegółowy program naprawy
+ narzędzia + nadzór



Następne teorie długookresowe – np. wzrost długu
publicznego (Balcerowicz)

- Polski dług publiczny wynosi 45 % PKB – 2008 r, 55

% - 2009 r, 59, 7 % - 2010 r (średnia w UE 60 %
PKB

ZAWODNOŚĆ PAŃSTWA



Biurokracja

-

Relacje wyborcy – politycy

-

Politycy – urzędnicy (problem z
realizacją zadań - monopol)

-

Korupcja

-

Oligarchia urzednicza

Ugrupowania polityczne
(załącznik 1)

Programy gospodarcze

- PZPR – gospodarka centralnie planowana
- Rządy prawicowe(1989-1993). Koalicja antykomunistyczna. Rząd

Mazowieckiego. Plan stabilizacyjny Balcerowicza

- Rząd Bieleckiego. Polityka rolna. Rynek papierów wartościowych.

Budżet.

- Rząd Olszewskiego. Powołanie instytucji Skarbu Państwa. Zrównoważone

obciążenie podatkowe przedsiębiorstw państwowych i pr.

Pobudzanie rozwoju eksportu. Zaostrzenie kontroli polityki cenowej

monopolistów. Pomoc państwa dla konkurencyjnych podmiotów.

Ograniczenie wydatków budżetowych. Opracowanie zasad polityki

kredytowej. Modernizacja i prywatyzacja systemu bankowego oraz

innych instytucji finansowych. Zmagania z budżetem.

- Próby Pawlaka. Rząd Suchockiej(UD). Strajki. Pakt o przedsiębiorstwie

państwowym, płace, bezrobocie. Polityka budżetowa. Polityka

protekcyjna(podatki na importowane do Polski towarów). Inflacja –

48%.

- Rządy lewicowe(1994-1997). Rząd Pawlaka. Głębokie reformy.

Szansa równego startu dla wszystkich. Opieka zdrowotna w

podst. wymiarze. Powszechny dostęp do oświaty, opieki

społecznej. Polityka budżetowa(zmiana stawek podatkowych od

os. fiz. na 21, 33, 45%). Podwyżka płac. Wzrost PKB ok. 4,6%,

inflacja 27%. Pakt o przedsiębiorstwie państwowym(projekty

ustaw). Polityka regionalna, pieniężna(inflacja do 23%),

zagraniczna(do UE,OECD, NATO) prywatyzacyjna, kadrowa,

rolna. Międzynarodowa konkurencyjność polskiej gospodarki.

- Rząd Oleksego. Kontynuacja reform rynkowych. Wzmocnienie

finansowania służby zdrowia i systemów emerytalnych.

Reforma samorządowa. Reforma ubezpieczeń społecznych.

Polityka transportowa i łącznościowa. Zgrzyty na linii rząd-

prezydent(oskarżenie o prowadzenie samowolnej polityki

zagranicznej).

- Rząd Cimoszewicza. Dyscyplina finansowa państwa i realizacja

polityki przemysłowej, polegającej na rozwoju MSP oraz

wzmacnianiu konkurencyjności polskiej gospodarki. Walka z

bezrobociem. Restrukturyzacja górnictwa, hutnictwa, przemysłu

obronnego, paliwowego. Polityka własnościowa(FSO).Sprawa

darowizn(fikcyjne formularze, zmiana ustawy budżetowej). Polityka

fiskalna(stawki podatkowe 20,32,44%, 19% odliczać na budowe).

Pakiet 2000 G. Kołodki skoncentrowany na sprawach podatkowych.

Ubezpieczenia społeczne(Ustawa o funduszach emerytalnych).

Polityka antyinflacyjna(stabilizacja warunków porozumień

płacowych, działania zmierzające do ograniczania podaży pieniądza

emitowanego przez NBP, zmniejszenie wzrostu cen kontrolowanych

przez państwo oraz ograniczenia wzrostu produktów rolno-

spożywczych.

Lata 1994-1997 bardzo duży wzrost gospodarczy(PKB, produkcja

przemysłowa, inwestycje oraz wysoka wymiana towarów i usług z

zagranicą).

- Rząd Buzka(AWS i UW). Koalicjanci nie dogadali się w

dwóch sprawach: zdrowia i rolnictwa. Unia chce dać

samorządom więcej uprawnień w dysponowaniu

pieniędzmi na ochronę zdrowia. Akcja proponuje:

ustalenie minimalnego udziału budżetu państwa w

wydatkach na rolnictwo; oprocentowanie rezerw w

NBP, także dewizowych, i przekazanie uzyskanych

kwot na restrukturyzację rolnictwa; przerzucenie na

wieś połowy środków na aktywne zwalczanie

bezrobocia; zapewnienie odpowiedniego udziału

polskich produktów rolnych we wspólnym rynku

Europy).

Premier Buzek w imieniu AWS-UW zapowiedział m.in., że do 2001 r. dokończy

w Polsce prywatyzację.

Poza tym premier m.in. zapowiedział, że:



rozpocznie Narodowy Program Budownictwa Mieszkaniowego (poprzez

m.in. uruchomienie kas mieszkaniowych, zwiększenie inwestycji na

zbrojenie terenów budowlanych, uproszczenie prawa budowlanego);



przywróci korzystne odpisy podatkowe (tzw. duże ulgi budowlane);



przeprowadzi reprywatyzację gwarantującą zwrot mienia w naturze lub

rekompensaty;



"stopniowo zmniejszy obciążenie gospodarki podatkami", szczególnie

bezpośrednimi (podatki dochodowe);



ustabilizuje system podatkowy oraz zmieni ordynację podatkową;



zmniejszy inflację poprzez kontrolę deficytu budżetowego i jego stopniowe

obniżanie;



zmodernizuje rolnictwo, m.in. poprzez rozwój nowoczesnych gospodarstw

rodzinnych.

- od 2001 r Rząd Millera. W expose sejmowym kreśli program

wychodzenia kraju z kryzysu finansów publicznych. W ciągu

miesiąca Sejm IV kadencji przyjmuje pakiet ustaw - tzw.

plan Belki. Byłoby to niemal powtórzeniem sukcesu planu

Balcerowicza, którego kilkanaście ustaw zostało przyjętych

przez Sejm w ciągu dwóch tygodni. Rzecz jasna, całe

społeczeństwo pomstuje na dolegliwości planu Belki -

wprowadzenie nowych podatków, cięcia wydatków

socjalnych, zamknięcie kilku funduszy i agencji - ale z

drugiej strony jest zachwycone szybkością decyzji premiera

i sprawnością rządu, kontrastującą z tym, co się działo w

ostatnich czterech latach.

- Rząd Belki(2004). Marek Belka po raz drugi w tym roku otrzymał

od Sejmu wotum zaufania. W swoim expose premier skupił się

na podsumowaniu blisko półrocznych prac rządu oraz celach,

które zamierza zrealizować przez następnych osiem miesięcy

Przypomniał, że obejmując tekę premiera, postawił przed

rządem 41 zadań. I do tej pory zrealizowano ich 39. -

Negatywne scenariusze kreślone pół roku temu nie sprawdzają

się. Mówiono wówczas, że ten rząd skazany jest na dryfowanie.

Tak się nie stało. Okazało się, że można skoncentrować się na

realizacji zobowiązań - oświadczył Belka. I kontynuował: mamy

wzrost gospodarczy, nie grozi nam już krach finansowy, spadek

bezrobocia jest niezbyt ?odczuwalny?, ale za to ?ma charakter

trwały?, rośnie import, złoty umocnił się. No i jest projekt

budżetu - ?rozsądnie i rzetelnie skalkulowany krok naprzód w

naprawie finansów państwa? ...

- Rząd Marcinkiewicza, Kaczyńskiego(2005-

2007). PIS+Samoobrona+LPR.

- naprawa państwa
- zwalczanie korupcji

- bezpieczeństwo obywateli
- naprawa organów ścigania i sprawiedliwości

- zwrot 15% wkładu własnego w przypadku
zakupu pierwszego mieszkania

- Rząd Donalda Tuska (PO + PSL)

-

zmiana skali podatkowej PIT. Zamiast 19(44490,00 zł)-

opodatkowane 30% stawką,30 i 40 % zostają dwie – 18

% (do 85528,00 zł i płacą 18 % od całości), 32%.

-

Podniesieni VATu o 1 punkt procentowy

-

Zniesienie możliwości całego VATu od zakupu pojazdu

-

można odliczyć na dziecko 1145,00 zł (mniej obciążone

dochody)

-

250 tys. osób na emeryturę w 2008 r (100tys. w 2007

r.)

-

system emerytur mundurowych

-

służba zdrowia (refundacja leków)

- Rząd Donalda Tuska (PO + PSL) cd:

-

powołanie spółki 2012.PL oraz
przygotowywania się do EURO 2012

-

wykorzystanie funduszy z UE

-

wsparcie kredytobiorców bez pracy

-

rozliczenie z fiskusem bez udziału
zainteresowanych

-

podatek liniowy od wynajmu – 8,5 %

Zaniedbania, problemy



Brak reform strukturalnych



Zatrzymana prywatyzacja(górnictwo, energetyka, branża

paliwowa, ciężka chemia). Restrukturyzacja oraz

prywatyzacja w hutnictwie kilka lat temu uczyniły

przemysłem nowoczesnym)



Niekorzystna ustawa o sklepach wielopowierzchniowych



Coroczna indeksacja rent i emerytur



Brak reformy regulacji(zakładanie firm, uproszczenie

przepisów VAT)



Brak ustawy o planach zagospodarowania

przestrzennego

Zaniedbania, problemy



Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym z

2008 r do poprawki



Powolna budowa infrastruktury na Euro 2012



Mnożenie wydatków



Brak reformy finansów publicznych



Powszechne zmiany personalne(polityczna

obsada zarządów państwowych)



Problemy w górnictwie(strajki, nierentowność).



Obniżenie limitów emisji CO2 w budownictwie i

energetyce – (inwestycje mogą powstać za

granicą)

Zaniedbania, problemy



Pogarsza się koniunktura w przemyśle
przetwórczym i budownictwie



Wzrost gospodarczy



Budżet(zaplanowano duży wzrost wydatków)



Niespodziewana zima 

Zaniedbania, problemy



Wywóz śmieci – gminy płacą zryczałtowaną
opłatę (pomysł Min. Środowiska)



Pozwolenie uprawy genetycznie
zmodyfikowanych ziemniaków (BASF)



PARP – projekt II „e-biznes” – zasady zostały
zmienione w trakcie (zawartość merytoryczna
wniosków była ważniejsza od kolejności
składania!), lekceważenie przedsiębiorców

Największy problem



Brak odpowiedzialności polityków i
urzędników

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !