Metabolizm AA 2003

background image

background image

Rodzaj syntetyzowanej pochodnej zależy

od kwasu tłuszczowego

Główny składnik PUFA
 kwas

linolowy

(18:

9,12

cis, cis;  6), który w

wątrobie ulega przemianie do kwasu

dihomo--

linolenowego

(20:3 ,  6,

DHLA

, 

8,11,14

) i

kwasu

arachidonowego

(20:4,  6,

AA, 

5,8,11,14

)

 Z DHLA tworzą się prostaglandyny

monoenowe

– PGE

1

 Z AA tworzą się prostaglandyny

dienowe

– PGF

2

,

PGF

2

 U eskimosów możliwość tworzenia prostaglandyn

trienowych

background image

background image

background image

background image

PROSTANOIDY

 prostata, kwas prostanowy

 eikozanoidy, dwudziestaki

background image

PROSTANOIDY

SUBSTRATY

(A)

Kwas eikozatrienowy 20:3 ,  6, DHLA, 

8,11,14

kwas dihomo -

linolenowy
(B)

Kwas eikozatetraenowy 20:4,  6, AA, 

5,8,11,14

(C) kwas eikozapentaenowy 20:5,  3, EPA, 

5,8,11,14,17

Kwasy te wywodzą się z kwasów:
1. kwas linolowy 18:

9,12

cis, cis

 6 (A,B)

2. kwas -linolenowy 18:

9,12,15

cis, cis, cis

 3 (C)

3. kwas -linolenowy

18:

6,9,12

cis, cis, ci

s 6 A(B)

Kwasy ABC są substratami
prostaglandyn
A - monoenowych

np. PGE

1

B - dienowych

PGE

2

C - trienowych

PGE

3

background image

Kwas

arachidonowy

AA;

eikozotetraenowy; NNKT; wit.F; omega6; roślinny;
4

Funkcja

 powstawanie eikozanoidów

 wtórny przekaźnik

 Uwięziony w fosfolipidach błonowych w pozycji 2
glicerolu

Fosfolipaza A

2

- enzym błonowy; aktywność

konstytucyjna i indukowana

Fosfolipazy A

1

. A

2

, C i G - efektory

pośrednie w

działaniu hormonów

 może go uwalniać także fosfolipaza C i D;

 w wyniku działania fosfolipazy (C) powstają
diacyloglicerol;

 fosfolipazy (D) kwas fosfatydowy – następnie
lipazy odcinają AA

background image

Należy do tzw.

LSM

- lipid second mesenger

;

działają one nie tylko w komórce ale dyfundują

przez błonę i parakrynnie działają na drugą

komórkę

AA jako wtórny przekaźnik

OUN
 kwas glutaminowy jako neurotransmiter 
receptor NMDA  pobudzenie  wnikanie Ca

2+

 aktywacja

fosfolipazy A

2

 powstaje

AA  opuszcza szczelinę ,

wnika do

synaptycznej  receptory dla AA 
uwalnianie kwasu glutaminowego ; sprzężenie
zwrotne
 kwas glutaminowy w aspekcie pamięci świeżej
i uczenia się

Poza OUN - AA jako przekaźnik - nie

wiadomo

background image

Przemiana kwasu arachidonowego

;

1.

CYKLOOKSYGENAZA

(C

OX

)

2.

LIPOOKSYGENAZA

(L

OX

)

3.

MONOOKSYGENAZY

zależne od cyt P450;

droga

epooksygenazowa; powstaje

kwas 5,6-epoksy-

arachidonowy - modulator

uwalniania somatostatyny z podwzgórza

background image

Przemiana kwasu arachidonowego

;

 przekształcanie zaczyna się od
LIPOOKSYGENACJI;

przyłączenia O

2

;

lipooksygenaza

;

oksydoreduktaza kwas

tłuszczowy : tlen

; L

OX

 pod wpływem L

OX

przesunięcie wiązania

podwójnego;

powstaje układ sprzężony

oraz grupa hydronadtlenkowa -

OOH

przy

odpowiednim atomie C :5,11,12,15
 produkty utlenienia:

HPETE - kwas
hydroperoksyeikozatetraenowy

background image

Przemiana kwasu arachidonowego

;

11L

OX

11-HPETE

- substancja macierzysta

dla

prostaglandyn

, tromboksanów,

prostacyklin; także

silny inhibitor

cyklooksygenazy

11-HPETE

nieenzymatycznie ulega

przekształceniu w odpowiedni

hydroksykwas

czyli

11-HETE

background image

Przemiana kwasu arachidonowego

;

11-HPETE

background image

Przemiana kwasu arachidonowego

;

P

EROKSYDAZA

O

8

COOH

P

ROSTAGLANDYNA

H

2

PGH

2

12

ulega przekształceniu do

O

15

PGD, PGE, i PGF

OH

TX
PGI

Synteza prostaglandyn z AA

.Oksygenacja pomiędzy C9 i C11 oraz C15
.Odwodorowanie przy C8 i C11
.Wytworzenie wiązania między C8 i C12
.Izomeryzacja C=C z C14 na C13

background image

Przemiana kwasu arachidonowego

;

.

5L

OX

5-HPETE

 sprzęganie z peptydami

leukotrieny

(leukocyty, komórki

tuczne)

background image

PGH

2

jako substrat do syntezy PGD, PGE i PGF

Powstawanie

PGD i PGE–

izomeryzacja

PGF –

redukcja

background image

NOMENKLATURA PROSTAGLANDYN

 Grupy A, B, C, D, E w zależności od
podstawienia

pierścienia

pięcioczłonowego –

cyklopentanowego

 Nawa PG uwzględnia obecność w cząsteczce
grupy –OH przy C-15 o konfiguracji lub 

 Wiązanie podwójne oznacza się indeksem w
nazwie

literowej; 3 serie; od ilości

C=C przy górnym lub

dolnym łańcuchu

 Np. PGA

1

; prostaglandyna A

1

; oznacza

obecność

pierścienia A – grupa

OH przy C-15 oraz wiązanie

podwójne

13-14 w pozycji trans (a ....OH; pod
płaszczyzną

 Cyfra 2 oznacza obecność 2 wiązań
podwójnych 13-14

trans; 5-6 cis

 Cyfra 3 oznacza obecność 3 wiązań
podwójnych

17-16 cis

 PGF2 “” podaje położenie grupy OH przy

C-9

background image

Struktura i synteza tromboksanu

 Płytki krwi

 Tx – budowa

nieprostaglandynowa

2 PGH2 1TxA

2

+ 1 MDA +

17C(OH)

 Powstawanie TxA hamuje

imidiazol

i jego

pochodne, kwas nikotynowy

background image

O

8

COOH

PGH

2

12

O

15

OH

9

CHO

10

COOH

CH

2

CHO

O

dialdehyd

11

12

15

malonowy

OH

9

COOH

+

C17

12

10

O

Struktura

i synteza

tromboks

anu

background image

Synteza i struktura prostacyklin

Ściana naczyń -

PGI

 Z PGH

2

– rozerwanie układu nadtlenkowego

 Połączenie z C-6 z utworzeniem pierścienia

furanowego

 Synteza PGI

2

zachodzi w

śródbłonku

naczyniowym, a jej

działanie jest skierowane

na płytki krwi

 Zapobiega zlepianiu się płytek krwi

 Czas półtrwania około 3 min., potem jest
przekształcana do

6-ketoprostaglandyny F

1

(6-keto-PGF1) nieaktywnej biologicznie.

background image

Synteza i

struktura

prostacyk

lin

O

 Z PGH

2

– rozerwanie

układu nadtlenkowego

 Połączenie z C-6 z utworzeniem

pierścienia furanowego

background image

background image

FOSFOLIPIDY

Glikokortykosterydy

PRZECIWZAPALNE
indukują białko inhibitorowi
lipokortynę

NP

.

HYDROKORTYZON

FOSFOLIPAZA

A2

angiotensyna II

bradykinina
adrenalina
trombina

KWAS

ARACHIDONOWY

background image

LEUKOTRIENY

SYNTEZA

.

 Powstają z AA pochodzącego z dwuwarstwy
fosfolipidowej

tworzącej

błonę

okołojądrową

.

 Zadziałanie bodźca (np. alergenu) aktywowana
jest kinaza tyrozynowa, co uruchamia kaskadę
przemian

katalizowaną przez

fosfolipazę C

 Powstają przekaźniki II rzędu: diacyloglicerol
(DAG) i 1,4,5-

trifosforan inozytolu (IP3).

IP3

uwalnia jony Ca

2+

z magazynów

wewnątrzkomórkowych

a

DAG

pobudza

kinazę

białkową

fosforylującą różne

białka w

komórce.

background image

LEUKOTRIENY

SYNTEZA

.

Aktywowana jest (między innymi)

fosfolipaza

A2

, która

przemieszcza się w okolicę

otoczki jądrowej i uwalnia z błon kwas
archidonowy, który jest substratem dla 5-

lipooksygenazy

 AA jest także substratem dla cyklooksygenazy,
katalizującej

cykl przemian do tromboksanów

i prostaglandyn, ale dla

niej substratem jest

AA z

fosfolipidów błony

komórkowej a

dla lipooksygenazy z błony jądrowej

.

5-lipooksygenaza

działa wyłącznie w

kompleksie z

integralnym białkiem błony

jądrowej

FLAP

(5-

lipooksygenase

activating protein) w obecności jonów

Ca

2+

i

ATP.

background image

LEUKOTRIENY

SYNTEZA

.

 Kompleks ten utlenia AA do nietrwałego kwasu
5-

hydroksyperoksy-eikozotetraenowego

(5-HPETE)
 5-HPETE po wpływem

peroksydazy

glutationowej

ulega przemianie do kwasu 5-

hydroksyeikozatetraenowego (5-

HETE) lub pod

wpływem 5-lipooksygenazy do

leukotrienu

A

4

(LTA

4

).

 Do LTA4

transferaza

glutationowa

przyłącza

glutation i powstaje leukotrien C4 (LTC4)
LTC4 wytwarzany jest w komórkach
efektorowych

zapalenia: komórkach

tucznych i granulocytach
zasadochłonnych i kwasochłonnych.

background image

LEUKOTRIENY

SYNTEZA

.

 LTC4 jest transportowany przez swoisty
receptor

transbłonowy poza

komórkę, gdzie pod wpływem

GGTP

powstaje leukotrien D4
 W wyniku działania

dipeptydaz

cysteinylo

-

glicynowych

LTD4 ulega przemianie do

E4 (LTE4)
 W granulocytach obojętnochłonnych i
makrofagach płucnych hydrolaza leukotrienu A4
wytwarza leukotrien B4

(LTB4)

background image

LEUKOTRIENY

SYNTEZA

.

Powstają 2 grupy leukotrienów, różniące się
miejscem syntezy, receptorami i działaniem

.

Leukotrieny

cysteinylowe

– (C, D i E)

wytwarzane głównie

w granulocytach

kwasochłonnych i komórkach

tucznych;

receptorami są Cys-LT

4

(o wysokim

powinowactwie) iCys-LT

2

(niskim)

Druga grupa to

LTB

4

syntetyzowany w

aktywowanych

granulocytach

obojętnochłonnych i zasadochłonnych,
monocytach, makrofagach.

background image

LEUKOTRIENY

5-HPETE 

sprzęganie
z
peptydami

leukotrieny
(ugrupowa
nie
trienowe
3
sprzężone
wiązania
podwójne)

background image

LEUKOTRIENY

background image

LEUKOTRIENY

background image

background image

Leukotrieny – właściwości chemotaktyczne (C, D, E)
 Powodują nagromadzenie się leukocytów w
ognisku zapalnym
 100-1000x silniej kurczą mięśnie oskrzeli niż
histamina
 uczestniczą w reakcjach nadwrażliowści
bezpośredniej (np.

dychawica oskrzelowa).

LEUKOTRIENY

background image

Miejsca wychwytu leków przeciwleukotrienowych.

background image

Szlak
cyklooksygenaz

COX

PGIS

background image

COX

a

PGHS

S. Chłopicki, J. Gryglewski, 2000


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Metabolizm AA 2003 2
Metabolizm AA 2003 2
Metabolizm AA 2003
Metabolizm AA
Metabolizm AA
2003 adiponektyna metabolism Endokrynologia
Crossfit vol 10 Jun 2003 METABOLIC CONDITIONING
2003 adiponektyna metabolism Endokrynologia
Crossfit vol 10 Jun 2003 METABOLIC CONDITIONING
2003 adiponektyna metabolism Endokrynologia
ostre stany w alergologii wyklad 2003
Brasil Política de 1930 A 2003
Technologia spawania stali wysokostopowych 97 2003
Pirymidyny 2003
KONSERWANTY 2003
Metabolizm kkw tł stud

więcej podobnych podstron