Zmiany adaptacyjne okresu

Zmiany adaptacyjne okresu

noworodkowego

noworodkowego

Renata Bokiniec

Renata Bokiniec

Klinika Neonatologii AM w Warszawie,

Klinika Neonatologii AM w Warszawie,

Szpital im. ks. Anny Mazowieckiej

Szpital im. ks. Anny Mazowieckiej

Dobczyce

Dobczyce

29.09-1.10.2006

29.09-1.10.2006

Adaptacja

Adaptacja

•

Stabilizacja i
utrzymanie
prawidłowej
wymiany
gazowej

Adaptacja

Adaptacja

•

Regulacja
ciepłoty
ciała

Adaptacja

Adaptacja

•

Pobieranie,
trawienie i
przyswajani
e pokarmu

Adaptacja

Adaptacja

•

Eliminacja
produktów
przemiany
materii

Adaptacja jest zjawiskiem

Adaptacja jest zjawiskiem

dynamicznym

dynamicznym

•

Jest ściśle związana
ze zmianami
zachodzącymi w
układzie krążenia
płodu pod koniec
ciąży

Badania obrazowe - 6440

Badania obrazowe - 6440

•

Ultrasonografia

dopplerowska

– Naczynia pępowinowe
– Przewód żylny
– Tętnice krążenia

mózgowego

•

środkowa i przednia

mózgu

– Tętnice jamy brzusznej

•

Krążenie trzewne

•

Krążenie nerkowe

•

tt. nadnerczowe

Wskaźniki przepływu RI i PI

Wskaźniki przepływu RI i PI

PI=(S-D)/średnia

RI=(S-D)/S

Badania obrazowe

Badania obrazowe

•

Badanie
Echokardiograficzne

– Echokardiografia

prenatalna

– Echokardiografia
czynnościowa

NIRS-

NIRS-

near infrared spectroscopy

near infrared spectroscopy

-

-

1830

1830

Adaptacja płodu - ”fizjologiczna

Adaptacja płodu - ”fizjologiczna

centralizacja krążenia”

centralizacja krążenia”

•

Wzrost przepływu krwi w
krążeniu mózgowym w I i III
trymestrze

•

Mari i Deter

•

Przepływ krwi w płucach ,
nerkach i wątrobie wzrasta
pomiędzy 33-36 t..c. a
następnie maleje do końca
trwania ciąży

•

Dubiel, Phelan

•

W t. krezkowej górnej prędkość
i objętość przepływu krwi
wzrasta z wiekiem ciążowym,
oraz masą ciała/i po 36 t.c.
maleje/

•

Madazali

I trymestr

II trymestr

III trymestr

36 t.c.

Wielkość

przepływu krwi

centralizacja

krazenia

t. nerkowa

t. krezkowa

t. srodkowa mozgu

Centralizacja krążenia

Centralizacja krążenia

ośrodkowy układ nerwowy
nadnercza
serce

(+)

nerki
jelita
wątroba
śledziona
płuca

(-)

Wielkość przepływu krwi w aorcie wykazuje

Wielkość przepływu krwi w aorcie wykazuje

stałe wartości w 3 trymestrze i nieznacznie

stałe wartości w 3 trymestrze i nieznacznie

spada w okresie okołoporodowym

spada w okresie okołoporodowym

•

Płodowy przepływ
aortalny stanowi sumę
przepływu do
narządów jamy
brzusznej, t t.
udowych, oraz
łożyska.

Wzrost przepływu krwi w

Wzrost przepływu krwi w

krążeniu mózgowym

krążeniu mózgowym

•

Zwiększone potrzeby metaboliczne
płodu

•

Zwiększona aktywność ruchowa
płodu

•

Ruchy oddechowe płodu

Obniżenie przepływu krwi w

Obniżenie przepływu krwi w

krążeniu mózgowym

krążeniu mózgowym

•

Skurcze macicy

•

Kompresja głowy płodu

Cechy układu krążenia

Cechy układu krążenia

płodu

płodu

•

KP jest komorą dominującą ale pierwotnie
KP i KL posiada tę sama funkcję u płodu
jak i u noworodka

•

Tylko jedna komora jest potrzebna dla
stabilności układu krążenia płodu

•

Po okresie embriogenezy wielkość i
położenie struktur sercowo- naczyniowych
zależy od przepływu krwi /HLHS/

Krążenie płodowe i przejściowe

Krążenie płodowe i przejściowe

noworodka

noworodka

3 decydujące zmiany

3 decydujące zmiany

hemodynamiczne

hemodynamiczne

•

↑ przepływu krwi przez krążenie płucne

20 X większe niż u płodu

•

↑ całkowitego przepływu krwi (zamknięcie

czynnościowe anatomicznych połączeń

funkcjonujących w życiu płodowym)

•

DA, FO, DV

•

↑ pojemności wyrzutowej komór (zmiana

wewnątrzmacicznej fizjologicznej i

anatomicznej przewagi komory prawej nad

lewą)

1.

1.

Przepływ w krążeniu

Przepływ w krążeniu

płucnym

płucnym

Pierwszy oddech

Zmiany napięcia powierzchniowego
w interfazie powietrze -płyn

ciśnienia
w tkance okołonaczyniowej

Opór płucny

prostacyklina

leukotrieny

bradykinina

angiotensyna 2

histamina

2.

2.

Wzrost przepływu krwi w

Wzrost przepływu krwi w

krążeniu centralnym

krążeniu centralnym

wzrost przepływu

płucnego

wzrost ciśnienia parcjalnego w krwi

tętniczej

wzrost utlenowania

wzrost przepływu krwi w krążeniu

centralnym

2.

2.

Przewód żylny

Przewód żylny

2.

2.

Otwór owalny

Otwór owalny

powrotu żylnego z płuc do lewego
przedsionka

wzrost ciśnienia
w przedsionku

lewym
(przepływ L-P)

krzyk dziecka

wzrost

podatności

klatki piersiowej

wzrost napływu

żylnego

do prawej komory

wzrost ciśnienia w

prawej komorze

(P-L przepływ)

sinica

Evans

2. Przewód tętniczy Botalla

2. Przewód tętniczy Botalla

Silverman

2.

2.

Przewód tętniczy Botalla

Przewód tętniczy Botalla

Evans

3. Zmiana funkcji komór

3. Zmiana funkcji komór

Komora lewa

( ciśnienia skurczowego,

frakcji wyrzutowej)

Komora prawa

( ciśnienia

skurczowego )

Ciśnienie systemowe

usunięto łożysko

lokalnego

oporu naczyniowego

(myocardium, krążenie mózgowe)

Adaptacja noworodka

Adaptacja noworodka

I tr y m e s tr

I I tr y m e s tr

I I I tr y m e s tr

3 6 t. c .

c e n tr a liz a c ja

k r a z e n ia

t. n e r k o w a

t. k r e z k o w a

t. s r o d k o w a m o z g u

poród

18 godz.

4 doba życia

t. środkowa mózgu

t. nerkowa

t. krezkowa

PDA

pO2

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

2,20

2,40

2,60

1

2

ACA
MCA
RRA
SMA

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

2,20

2,40

2,60

1

2

ACA
MCA
RRA
SMA

Noworodki matek zdrowych

Noworodki matek chorych na cukrzycę

PI

PI

Krążenie mózgowe

Krążenie mózgowe

0,40

0,60

0,80

1,00

1

2

RI

zdrowe
chore

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

1

2

PI

zdrowe
chore

Tętnica przednia mózgu

RI

PI

Norma

Norma

– Wcześniaki RI: 75% - 85%
– Donoszone RI: 70 - 80%

– Wartości nieprawidłowe

•

RI < 65%

•

RI >85%

Taylor

Krążenie nerkowe

Krążenie nerkowe

•

po 37 tc zmniejsza się ilość
płynu owodniowego

•

w pierwszych godzinach
życia mała dynamika
zmian

•

tętnice nerkowe: RI - 0.82

•

tętnice przebiegające
śródmiąższowo: RI - 0.76

– Zibolen

Przepływ w tętnicy

Przepływ w tętnicy

krezkowej

krezkowej

Taylor

Ucieczka autoregulacyjna

Ucieczka autoregulacyjna

Funkcja

Przed

urodzeniem

Po urodzeniu

Temperatura

macica

brunatna tkanka

tłuszczowa

Wymiana

gazowa

łożysko

płuca

Układ krążenia

DV, DA, FO

zmiana funkcji

komór

Wydalanie

łożysko

nerki

Aktywność

niewielka

je i aktywnie

porusza się

Substancje

energetyczne

matczyna

glukoza

wodorowęglany,

białko, tłuszcze

Środowisko

spokój i cisza

stres,

zmęczenie,
wysiłek

Metody oceny przepływu

Metody oceny przepływu

krwi

krwi

•

133 – Xenon clearance

•

PET/SPECT

•

HMPAO

•

Arterial spin labelling /MR