1

Profilaktyka

Stomatologiczna

2006/2007

WYKŁAD 6

cracked by fazi
created by sobatolog

Dziękuję wszystkim

doceniającym pracę

i zaopatrującym się u

źródła ;)

Czynniki ryzyka

zawodowego przy

pracy materiałami do

wypełnień

2

Naukowo termin zagrożenie określany jest

jako współzależność występowania i stopnia

ciężkości niepożądanych zdarzeń.

Postrzeganie zagrożeń jest w dużym stopniu

kształtowane przez nastawienie emocjonalne

i bardzo zróżnicowane emocjonalnie.

3

Częstość powstawania skutków

ubocznych działań przeprowadzonych

w stomatologii.

Stosunkowo mała:

– 1:100 w specjalnościach chirurgicznych
– 1:2600 stomatologia dziecięca
– przeważnie natura alergiczna

4

5

Uwalnianie substancji z

materiałów

Amalgamat:

uwalniane są głównie pary rtęci lub produkt korozji
oraz jako cząstki amalgamatu

Materiały kompozytowe:

– uwalniany jest metanol/
– rozpuszczalniki monomerowe jak EGDMA, TEGDMA,
– formaldehyd z powierzchownej warstwy materiału

6

Uwalnianie substancji z

materiałów

Cementy glassjonomerowe:

poza uwalnianiem fluoru niewiele jest
wiadomo o uwalnianiu innych substancji.

Kompomery i cementy glassjonomerowe
modyfikowane żywicą:

uwalnianie głównie HEMA i inne monomery.

7

Ryzyko kancerogenności i

mutagenności

Kancerogenność

– zdolność do wywoływania

nowotworów złośliwych

Mutagenność

– możliwość powodowania

zmian DNA, które zostaną przeniesione na
kolejne pokolenia komórek

8

Ryzyko kancerogenności i

mutagenności

Amalgamat:

często obszerne i ożywione

dyskusce nie znalazły potwierdzenia.

Kompomery:

– Bis-GMA oraz UDMA nie wykazują mutagenności
– TEGDMA – jest mutagenem
– ilości stosowane w badaniach są znacznie

wyższe niż te, które potencjalnie wywołują
podobne reakcje u pacjentów

9

Ryzyko kancerogenności i

mutagenności

Cementy glassjonomerowe:

mała ilość badań, na podstawie tych badań nie można
stwierdzić, że mogą być przyczyną tych zagrożeń.

Cementy glassjonomerowe modyfikowane żywicą i
kompomery:

podobnie jak kompozyty wykazują reakcje
genotoksyczne (chlorekdwufenylolidonu)

10

Ryzyko alergii

Najczęściej może wystąpić reakcja typu I
(natychmiastowa) oraz typu IV (późna).

Amalgamat:
stosunkowo rzadko, najczęściej rekacja reakcja
późna.

11

Ryzyko alergii

Materiały kompozytowe:

– opisywane są rzadkie przypadki reakcji

natychmiastowej po uszczelnianiu bruzd.

– najczęściej typu późnego jako kontaktowe

zapalenie skóry – wpływ TEGDMA oraz HEMA

– rękawiczki lateksowe nie zapewniają pełnej

ochrony, gdyż monomery przenikają przez
rękawiczkę, najczęściej w ciągu kilku minut.

12

rzadki
przypadek
reakcji
natychmiastowe
j po uszkodzeniu
bruzd

13

14

15

Ryzyko alergii

Cementy glassjonomerowe:

brak badań, w których udowodnionoby alergię
a konwencjonalne GIO.

Cementy glassjonomerowe modyfikowane
żywicą i kompomery – podobnie jak
kompozyty

16

Ryzyko zapalenia miazgi

Zębina jest dobrym, ale nie wystarczającym
izolatorem przed przenikaniem toksycznych
substancji do miazgi.

Substancje takie jak TEGDMA czy HEMA mogą
przenikać w wystarczającej ilości nawet przez
warstwę sklerotyczną zębiny i wywoływać
podrażnienie miazgi.

17

Ryzyko zapalenia miazgi

Wytrawianie:
zwiększa rozpuszczalność tylko w warstwie
powierzchownej około 300 mikrometrów

Bakterie:
mikorprzeciek może być przyczyną uszkodzenia
miazgi po założeniu wypełnienia.
Stosowanie technik adhezyjnych pozwala na
ochronę miazgi.

18

Ryzyko zapalenia miazgi

Amalgamat:

– działanie niekorzystne w ubytkach próchnicy

głębokiej, gdzie należy stosować podkład izolujący.

– można też zastosować system wiążący by

zabezpieczyć zębinę.

Kompomery:

– w ubytkach próchnicy powierzchownej i średniej nie

powoduje uszkodzeń miazgi

– próchnica głęboka – badania niejednoznaczne
– należy chronić miazgę preparatami na bazie

wodorotlenku wapnia

19

Ryzyko zapalenia miazgi

Cementy glassjonomerowe:

– nieszkodliwe dla nieobnażonej miazgi w ubytkach

małych i średnich

– nie można ich stosować bezpośredniego przykrycia
– ubytki głębokie – należy stosować wodorotlenek

wapnia

Cementy glassjonomerowe modyfikowane
żywicą i kompomery:

– podobnie jak kompozyty

20

Zagrożenia dla przyzębia i błony

śluzowej jamy ustnej

Amalgamat:

– czarna lub niebieska pigmentacja (tatuaż)

– zmiany liszajowate w miejscach kontaktu

– podrażnienia mechaniczne, gdy źle dopasowany

pasek kształtki

21

22

23

Zagrożenia dla przyzębia i błony

śluzowej jamy ustnej

• Materiały kompozytowe:

– kompozyty przyczyniają się do wzrostu bakterii
– mogą wystąpić zmiany liszajowate
– zmiany znikają po usunięciu wypełnienia

• Glassjonomery:

– brak danych w piśmiennictwie

• Cementy glassjonomerowe modyfikowane

żywicą i kompomery:

– podobnie jak kompozyty

24

Wnioski praktyczne i wskazówki

1. Stomatolog powinien być świadomy czynników

ryzyka związanych z pracą materiałem do
wypełnień oraz potrafić przekazać w sposób
przystępny najważniejsze informacje pacjentowi

2. Częstość występowania niepożądanych reakcji u

pacjentów jest bardzo mała, ale u personelu
stomatologicznego wyższa. Personel stanowi
grupę ryzyka.

25

Wnioski praktyczne i wskazówki

3. Działanie ogólne odgrywa znikomą rolę. Często

pacjenci skarżący się na dolegliwości ogólne nie
wiedzą, że mogą być konsekwencją
przyjmowanych leków.

4. W przypadku materiałów kompozytowych i

systemów wiążących pewną rolę odgrywają
alergie. Personel powinien unikać kontaktu tych
materiałów ze skórą.

26

Wnioski praktyczne i wskazówki

5. Aby uniknąć reakcji miazgi powstałej w wyniku

działania bakterii i dolegliwości pozabiegowych
należy stosować wraz z materiałami
kompozytowymi właściwe systemy wiążące.

6. W przypadku wystąpienia zmian liszajowatych

na błonie śluzowej jamy ustnej należy wymienić
wypełnienie znajdujące się w bezpośrednim
sąsiedztwie na wykonane z innego materiału.