Temat: Skóra jako
narząd zmysłu

Skóra



Skóra jest czuciowym narządem dotyku.



W skórze zlokalizowane są obok
receptorów dotyku (zwanych
mechanoreceptorami) receptory
temperatury

(termoreceptory)

i

receptory bólowe

(nocireceptory).

Skóra



Receptory te nie są
skupione w postaci
wyodrębnionego
narządu zmysłu, jak
np. Oko lub ucho, lecz
są

rozsiane

i nie

tworzą specjalnych
nerwów, lecz ich
dośrodkowe włókna
biegną razem z innymi
nerwami obwodowymi.

Mechanoreceptory



Mechanoreceptory

odbierają uczucie

ucisku, dotyku, wibracji i łaskotania.



Obecnie przyjmuje się istnienie w
skórze 3 rodzajów mechanoreceptorów.

Są to receptory :



Ucisku (nadajniki siły)



Styku (nadajniki prędkości)



Wibracji (nadajniki przyśpieszenia)

Mechanoreceptory



Dotyk lub ucisk
odczuwany jest tylko w
pewnych punktach,
które są rozmieszczone
nierównomiernie



Najbardziej są wrażliwe
opuszki palców i -
czubek nosa, oraz
wargi. Najmniej -
ramiona, uda i grzbiet.



Szczególnie wysoką czułość dotyku
mają niewidomi – orientujący się w
otoczeniu za pomocą tego zmysłu.



Wartość progowa bodźców zależy też od
fizjologicznego stanu organizmu (obniża
się np. u os. wyczerpanych nerwowo,
chorych) i od wieku (najniższy jest
próg podniety u dzieci)

Mechanoreceptory



Receptory ucisku

(ciała Merkla)

informują o sile mechanicznego
pobudzenia skóry i głębokości wywieranego
ucisku.



Receptory styku

(ciałka Meissnera)

działają za pośrednictwem włosów –
umiejscowione w opuszce włosa dają
wrażenie dotyku tylko –przy ruchu
nadanym tym włosom, np. Przez
przesuwanie przedmiotu po ich powierzchni

Mechanoreceptory



Receptory wibracji

(ciałka Vatera –

Paciniego)

informują

o przyśpieszeniu

przemieszczeń skóry w głąb przy
pobudzaniu bodźcami przerywanymi

Mechanoreceptory



Mechaniczne bodźce
działające na skórę
zwykle pobudzają
równocześnie kilka
typów
mechanoreceptorów i
dlatego właśnie
powstające wrażenia
czuciowe trudno jest
przypisać receptorom
jednego typu.

Jak wiemy z codziennego doświadczenia,
trudno jest np. odróżnić uczucie dotyku i ucisku.

Propriorecepcja



Propriorecepcja

określana jest jako

czucie głębokie informuje o wzajemnej
pozycji części ciała względem siebie, ich
ruchach czynnych i biernych oraz o
oporze pokonywanym przez te ruchy.



Większość proprioreceprorów znajduje
się w mięśniach, stawach, ścięgnach
oraz w torebkach stawowych.

TERMORECEPCJA



TERMORECEPCJA

skórna przejawia się

dwojako – jako uczucie

zimna

lub

ciepła

.



Na powierzchni skóry punkty ciepła i
zimna rozrzucone są dość
nierównomiernie, przy czym liczba
punktów zimna jest kilkakrotnie
większa.

TERMORECEPCJA



Najwięcej punktów ciepła zawierają
wargi, koniuszek języka, skóra
policzków, łokci.



Najwięcej punktów zimna rozsianych
jest w skórze pleców wzdłuż kręgosłupa.

CZUCIE BÓLU

Rozróżniamy 2 rodzaje czucia bólu :



1) ból somatyczny



2) ból trzewny.



Ból somatyczny powstający w skórze
nazywa się

bólem powierzchownym

,

ból pochodzący z mięśni, kości i stawów
jest

bólem głębokim

.

Ból głęboki



Powszechnie znanym rodzajem bólu
głębokiego jest ból głowy.



Bóle głębokie mają charakter tępy, są
trudne do lokalizowania i mają
tendencję do promieniowania do okolic
sąsiednich.

Ból trzewny



Wychodzący z narządów wewnętrznych jest

podobny do bólu głębokiego, gdyż często

ma charakter tępy, rozlany i źle

lokalizowany.



Wrażenia bólowe na drodze nerwowej

wywołują zmiany w przebiegu wielu

procesów fizjologicznych: przyśpieszają

tętno, zwiększają produkcje adrenaliny

przez nadnercza, zwalniają oddech.