14 Modele ustrojowe wybranych panstwid 15252 ppt

background image

Materiały pochodzą z Platformy

Edukacyjnej Portalu

www.szkolnictwo.pl

Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego
Użytkowników

wyłącznie

w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian,
przesyłanie,

publiczne

odtwarzanie

i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby
własne

oraz

do

wykorzystania

w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

background image

WIEDZA O

SPOŁECZEŃSTWIE

Temat: Modele ustrojowe wybranych

państw

background image

Plan lekcji

1. Ustrój polityczny
2. System prezydencki
3. System parlamentarno – gabinetowy
4. System parlamentarno – komitetowy
5. System półprezydencki
6. System kanclerski

background image

Ustrój polityczny

Ustrojem politycznym nazywamy ogół regulacji prawnych, które
dotyczą organizacji, kompetencji a także wzajemnych powiązań
organów władzy państwowej. Ustrój polityczny jest nazywany
również systemem politycznym.

System rządów - relacje pomiędzy poszczególnymi rodzajami
władz (z zasady podziału władz wynika konieczność określenia
wzajemnych stosunków pomiędzy organami państwa należącymi
do poszczególnych władz).

W państwach demokratycznych występuje kilka modeli
ustrojowych, które różnią się zakresem kompetencji
poszczególnych organów państwa, a także relacjami między nimi.

background image

System prezydencki

System prezydencki narodził się w Stanach Zjednoczonych. Obecnie obowiązuje w

wielu

krajach afrykańskich i w Ameryce Łacińskiej.

Flaga USA

Forma państwa: Republika prezydencka. Na
czele państwa stoi prezydent.

Stany Zjednoczone są federacją – w jej skład
wchodzi 50 stanów, które posiadają odrębne
władze ustawodawcze, wykonawcze i

sądownicze.

Ustrój polityczny: System prezydencki. Władza ustawodawcza

należy do dwuizbowego

Kongresu, a władza wykonawcza do prezydenta.
Kompetencje organów państwa określa Konstytucja uchwalona w 1787

r. wraz z

poprawkami.

background image

System prezydencki

Kongres

Izba reprezentantów

- 435 kongresmenów
wybieranych na
2 – letnią kadencję

Senat

- 100 senatorów
Wybieranych na
6 – letnią kadencję

Pieczęć Kongresu USA

Obie Izby Kongresu są jednakowo ważne, mają podobne
uprawnienia ustawodawcze i kontrolne. Kongres uchwala ustawy,
budżet państwa i podatki. Decyduje o wojnie i pokoju wyraża zgodę na
ratyfikacje traktatów międzynarodowych. Wprowadza poprawki do
Konstytucji. Sądzi wysokich urzędników za naruszenie ustaw lub
konstytucji.

background image

System prezydencki

Prezydent

jest wybierany na 4 - letnią kadencję,

• pełni funkcję głowy państwa, szefa rządu i naczelnego dowódcy sił
zbrojnych,

• kieruje polityką zagraniczną państwa,

• mianuje ministrów, czyli sekretarzy stanu, którzy odpowiadają tylko przed
nim,

• powołuje wysokich urzędników państwowych,

• może występować z orędziem do Kongresu o stanie państwa, zawierającym
propozycję ustaw,

• ma prawo weta zawieszającego wobec ustaw Kongresu. Jego weto może
być odrzucone większością 2/3 głosów.

Barack Obama – obecny prezydent USA

Pieczę prezydentów
USA

background image

System prezydencki

Sąd Najwyższy

• w jego skład wchodzi 9 sędziów, którzy pełnią swoją funkcję
bezterminowo (nie można ich odwołać),

• to najwyższy organ sądowniczy,

• dokonuje wykładni konstytucji.

Pieczęć Sądu Najwyższego

Godło USA

background image

System parlamentarno -

gabinetowy

Forma państwa – dziedziczna monarchia parlamentarna. Obecnie
królową jest Elżbieta II z dynastii Windsorów. Wielka Brytania jest
państwem unitarnym, zdecentralizowanym z jednostkami
autonomicznymi.

Flaga Wielkiej Brytanii

Ustrój polityczny – system
parlamentarno – gabinetowy. Władza
ustawodawcza należy do Parlamentu,
w którego skład wchodzą Izba Gmin i
Izba Lordów, a władza wykonawcza do
gabinetu.
Monarcha jest organem władzy
zarówno wykonawczej, jak i
ustawodawczej. W Wielkiej Brytanii
odróżnia się pojęcia rządu i gabinetu.

W przeciwieństwie do większości państw europejskich Wielka Brytania
nie posiada pisanej konstytucji.
Źródłami prawa konstytucyjnego są:

• prawo stanowione (np. Wielka Karta Swobód)

• prawo precedensowe (orzeczenia sądów w konkretnych sprawach)

• konwenanse konstytucyjne, czyli utarte sposoby postępowania w
pewnych sytuacjach.

background image

System parlamentarno -

gabinetowy

Najważniejsze konwenanse

• skład gabinetu określa premier, nie
monarcha,

• urząd premiera obejmuje lider partii,
która zwyciężyła w wyborach,

• odpowiedzialność przed parlamentem
ponosi cały rząd

• rząd, który utracił zaufanie Izby Gmin,
podaje się do dymisji lub zwraca się do
głowy państwa o rozwiązanie izby niższej
parlamentu,

• głowa państwa nie ponosi
odpowiedzialności politycznej.

W przeciwieństwie do większości państw europejskich Wielka Brytania
nie posiada pisanej konstytucji.
Źródłami prawa konstytucyjnego są:

• prawo stanowione (np. Wielka Karta Swobód)

• prawo precedensowe (orzeczenia sądów w konkretnych sprawach)

• konwenanse konstytucyjne, czyli utarte sposoby postępowania w
pewnych sytuacjach.

Herb Wielkiej Brytanii

background image

Jednostka

Rodzaj

Stolica

Ludność

Język

urzędowy

Język

używany

 Anglia

królestwo

Londyn

51 092 002

angielski

angielski,

kornijski

 Szkocja

królestwo

Edynburg

5 144 200

angielski,

szkocki

angielski,

szkocki

 Walia

księstwo

Cardif

3 004 600

angielski,

walijski

angielski,

walijski

 Irlandia

Północna

prowincja

Belfast

1 759 000

angielski,

irlandzki

angielski,

irlandzki

Zjednoczone Królestwo składa się z czterech części składowych.

W

skład Zjednoczonego Królestwa wchodzą:                  

System parlamentarno -

gabinetowy

background image

System parlamentarno -

gabinetowy

Monarcha

Królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II

• teoretycznie uprawnienia
monarchy są bardzo szerokie.
W praktyce jednak decyzje
podejmuje minister w imieniu
monarchy lub monarcha na
wniosek ministra,

• króla ograniczają również
konwenanse, np. w sprawie
mianowania premiera. Król
panuje, ale nie rządzi,

• w praktyce król ma prawo
do udzielania rad, zachęcania
i ostrzegania.

background image

Izba Lordów, podobnie jak Izba

Gmin spotyka się w Pałacu
Westminsterskim. Jej obrady
plenarne odbywają się w tzw.
czerwonej sali (obrady Izby Gmin
odbywają się w sali zielonej).

System parlamentarno -

gabinetowy

PARLAMENT

Izba Lordów

• składa się z lordów
duchownych (26 biskupów
anglikańskich) oraz
świeckich, mianowanych
dożywotnio przez monarchę
na wniosek premiera, albo
dziedzicznych

• ma prawo weta
zawieszającego w stosunku
do uchwał Izby Gmin

• pełni funkcję sądu
apelacyjnego.

Izba Gmin

• składa się z 659 członków
wybieranych na 5 lat

• uchwala ustawy i budżet

• kontroluje rząd, ma prawo
uchwalić wotum nieufności
wobec premiera, ministra lub
całego rządu

Pałac Westminsterski

background image

System parlamentarno -

gabinetowy

GABINET

• gabinet składa się z premiera i ministrów,

• określa główne kierunki polityki państwa,

• posiada inicjatywę ustawodawczą.

Premier Wielkiej Brytanii James Gordon Brown

PREMIER

• ma silną pozycję, sprawuje
faktyczną władzę w państwie,

• odsadza najwyższe
stanowiska w państwie,

• swobodnie dokonuje zmian
w gabinecie,

• decyduje o rozwiązaniu
parlamentu.

background image

System parlamentarno -

komitetowy

Forma państwa – Szwajcaria jest republiką związkową. W skład
federacji wchodzi 26 kantonów, które mają znaczny stopień
niezależności, własne konstytucje, władze ustawodawcze i wykonawcze.

Ustrój polityczny – system parlamentarno – komitetowy. Kompetencje
poszczególnych organów państwa określa Konstytucja 1999 r. Władza
ustawodawcza należy do Zgromadzenia Związkowego, a władza
wykonawcza do Rady Związkowej.

Flaga Szwajcarii

REFERENDUM

Referendum zarządza się w określonych
sytuacjach:

referendum obligatoryjne w wypadku
zmiany konstytucji,

• referendum fakultatywne w sprawie ustaw
Zgromadzenia Związkowego,

• referendum obligatoryjne w sprawie
przystąpienia do organizacji
międzynarodowych i organizacji
bezpieczeństwa zbiorowego,

• referendum fakultatywne w sprawie umów
międzynarodowych.

background image

System parlamentarno -

komitetowy

Zgromadzenie Związkowe

Rada Narodowa

Rada

Kantonów

Składa się z 200 posłów
wybieranych na 4 – letnią
kadencję

Składa się z 46 radców
wybieranych na 4 – letnią
kadencję

• obie izby Zgromadzenia
Związkowego mają podobne
uprawnienia,

• zgromadzenie uchwala ustawy i
budżet,

• dokonuje zmian w konstytucji,

• ratyfikuje umowy
międzynarodowe,

• wybiera i kontroluje inne organy
związkowe, m.in. Radę Związkową i
sąd Związkowy,

• rozstrzyga spory kompetencyjne
pomiędzy organami.

Położenie Szwajcarii

background image

System parlamentarno -

komitetowy

RADA ZWIĄZKOWA

• w skład Rady Związkowej
wchodzi 7 równorzędnych
członków – ministrów,
wybieranych na 4 – letnią
kadencję,

• rada jest komitetem
wykonawczym Zgromadzenia
Związkowego,

• kieruje i zarządza
państwem,

• posiada inicjatywę
ustawodawczą.

PREZYDENT

ZWIĄZKOWY

• jest wybierany na rok
przez Zgromadzenie
spośród członków Rady,

• przewodniczy Radzie
Związkowej,

• pełni funkcje
reprezentacyjne.

SĄD ZWIĄZKOWY

• składa się z 30
członków, wybieranych
na 4 – letnią kadencję,

• rozstrzyga spory
między kantonami, a
także między kantonami
a federacją,

• rozpatruje skargi
obywateli na łamanie
praw przez władze.

Herb Szwajcarii

background image

System półprezydencki

Forma państwa – Republika prezydencko – parlamentarna. Na czele
państwa stoi prezydent. Obecnie tę funkcję pełni Nicolas Sarkozy.

Ustrój polityczny – system półprezydencki. Kompetencje organów
państwa określa konstytucja z 1958 r.
Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu, a władza
wykonawcza do rządu i prezydenta.

Prezydent Francji Nicolas Sarkozy

Flaga Francji

background image

Władza ustawodawcza we Francji:
• Dwuizbowy parlament, składający się z:

- Zgromadzenia Narodowego złożonego z 577 deputowanych
wybieranych w wyborach bezpośrednich na 5 lat wg systemu
większościowego,

- Senatu składającego się z 321 senatorów, wybieranych w głosowaniu
pośrednim na 9 letnią kadencję, (1/3 składu jest odnawiana co 3 lata).

Władza wykonawcza we Francji:
• Rząd powoływany jest przez prezydenta. Na czele rządu stoi premier.

Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na
kadencję siedmioletnią (od 2002 roku kadencja trwa 5 lat). Prezydent ma
szerokie uprawnienia zarówno w zakresie władzy wykonawczej jak i
ustawodawczej.

System półprezydencki

background image

System półprezydencki

Struktura naczelnych władz Republiki Francuskiej

background image

System kanclerski

Forma państwa – Republika federalna. Głową państwa jest
prezydent. Obecnie tę funkcję pełni Horst Kóhler. Państwo jest
federacją składającą się z 16 landów, które mają własne parlamenty,
rządy i sądy.

Ustrój polityczny – system kanclerski. Uprawnieni a organów
państwowych określa konstytucja z 1949 r.
Władza ustawodawcza należy do Parlamentu Związkowego i Rady
Związkowej, a władza wykonawcza do rządu z kanclerzem na czele
oraz do prezydenta. Obecnie kanclerzem jest Angela Merkel.

Flaga Niemiec

Prezydent Niemiec
Horst Kóhler

Kanclerz Niemiec
Angela Merkel

background image

Struktura naczelnych władz Republiki Federalnej Niemiec

System kanclerski


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
14 Modele ustrojowe wybranych panstw
14 Modele ustrojowe wybranych panstw
86 Modele ustrojowe wybranych panstw
86 Modele ustrojowe wybranych panstw
209 Stosunki Polski z wybranymi panstwamiid 28871 ppt
Modele ustrojowe wspolczesnych panstw demokratycznych wybor
Wybrane modele ustrojowe państw demokratycznych
modele ustrojowe panstw demokratycznych
@Formy i modele ustrojowe panstw
Wybrane modele prokuratury w niektórych państwach europejskich, pliki zamawiane, edukacja
209 Stosunki Polski z wybranymi panstwami 2id 28872 ppt
4 Formy i modele ustrojowe państwa
Zasady Ustroju Politycznego Państwa, ADM UKSW II
Systemy partyjne wybranych państw, politologia, Materialy Zweiffla
Organa nadzoru nad warunkami pracy w wybranych państwach Eur

więcej podobnych podstron