Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Katedra Zoologii I Ekologii
BĄBLOWICA WIELOJAMOWA (ALWEOKOKOZA)
BĄBLOWICA WIELOJAMOWA (ALWEOKOKOZA)
Choroba wywołana przez formy larwalne tasiemca
wielojamowego (Echinococcus multilocularis). Człowiek może
być przypadkowym żywicielem pośrednim tego tasiemca po
zjedzeniu jaj-onkosfer, którymi zaraża się w wyniku
bezpośredniego kontaktu z zarażonymi lisami lub za
pośrednictwem zanieczyszczonej onkosferami gleby, wody lub
pokarmu
(owoce
runa
leśnego,
grzyby).
Bąblowica
wielojamowa charakteryzuje się bardzo długim okresem
rozwoju (5-15 lat). Najczęściej atakowana jest wątroba,
rzadziej inne narządy. W miarę rozwoju choroby często
dochodzi do przerzutów, co upodabnia alweokokozę do
choroby nowotworowej. E. multilocularis jest tasiemcem dla
ludzi najbardziej patogennym.
Tasiemiec wielojamowy pasożytuje w jelicie
cienkim zwierząt mięsożernych (lis, jenot, pies, kot).
Zarażone zwierzęta wydalają z kałem dojrzałe człony
maciczne tasiemca (
). W środowisku zewnętrznym
dochodzi do rozpadu członów i uwolnienia stadiów
inwazyjnych (onkosfer)(
), którymi zarażają się
żywiciele pośredni - drobne gryzonie (nornik polny,
piżmak, nornica ruda, mysz, nutria oraz człowiek
).
W przewodzie pokarmowym żywicieli, uwolnione
onkosfery wraz z krwią dostają się do wątroby, gdzie
rozwijają się do postaci larwalnych o charakterze
drobnych
torbieli
zawierających
tysiące
protoskoleksów. Po zjedzeniu zarażonego gryzonia, w
przewodzie pokarmowym żywiciela ostatecznego z
protoskoleksów rozwijają się postacie dorosłe
tasiemców (
).
Na terenie Polski największe niebezpieczeństwo zarażenia się alweokokozą
występuje w regionach
północno-wschodnich i południowo-wschodnich.
Jaja tasiemca w temperaturze -27 stopni Celsjusza przeżywają 54 dni, a
inwazyjność tracą po 96
godzinach przebywania w temperaturze -70 stopni Celsjusza.
• Zabezpieczenie posesji (ogródka, warzywnika) przed dzikimi zwierzętami
•
Niespożywanie owoców leśnych zbieranych z podłoża. Jagody, poziomki i
Niespożywanie owoców leśnych zbieranych z podłoża. Jagody, poziomki i
borówki
należy
borówki
należy
przed zjedzeniem umyć strumieniem ciepłej, bieżącej wody!
przed zjedzeniem umyć strumieniem ciepłej, bieżącej wody!
•
Dokładne mycie rąk po powrocie z grzybobrania lub leśnej wędrówki
• Nieużywanie do mycia owoców i warzyw ani do spożycia wody ze
zbiorników
dostępnych
dla
zwierząt.
• Regularnie odrobaczanie psów i kotów (dotyczy to zwłaszcza zwierząt
gospodarskich).
Zwalczanie i zapobieganie
M. Basiaga