Makroekonomia

Makroekonomia

dr inż. Paweł Perz

dr inż. Paweł Perz

Wykłady

Wykłady

Rzeszów 2005

Rzeszów 2005

Pieniądz

Pieniądz

powszechnie akceptowany środek

powszechnie akceptowany środek

wymiany. Towar, za pomocą którego

wymiany. Towar, za pomocą którego

dokonujemy płatności za dobra i

dokonujemy płatności za dobra i

usługi lub spłacamy zobowiązania

usługi lub spłacamy zobowiązania

cechy pieniądza

cechy pieniądza

funkcje pieniądza

funkcje pieniądza

agregaty pieniężne

agregaty pieniężne

Polityka pieniężna

Polityka pieniężna

polityka pieniężna – zespół działań

polityka pieniężna – zespół działań

regulujących obieg pieniądza,

regulujących obieg pieniądza,

zwłaszcza jego podaż oraz

zwłaszcza jego podaż oraz

wpływająca na poziom stóp

wpływająca na poziom stóp

procentowych i kursów walutowych

procentowych i kursów walutowych

za realizacje polityki pieniężnej

za realizacje polityki pieniężnej

odpowiedzialny jest z reguły bank

odpowiedzialny jest z reguły bank

centralny

centralny

System bankowy

System bankowy

Obejmuje ogół jednostek

Obejmuje ogół jednostek

organizacyjnych, zajmujących się

organizacyjnych, zajmujących się

działalnością bankową na terytorium

działalnością bankową na terytorium

danego kraju oraz cele, procedury i

danego kraju oraz cele, procedury i

reguły ich funkcjonowania wzajemne

reguły ich funkcjonowania wzajemne

więzi występujące pomiędzy nimi

więzi występujące pomiędzy nimi

Funkcje systemu

Funkcje systemu

bankowego

bankowego

stworzenie mechanizmów

stworzenie mechanizmów

gromadzenia środków oraz ich

gromadzenia środków oraz ich

inwestowania w różnorodne

inwestowania w różnorodne

przedsięwzięcia

przedsięwzięcia

zapewnienie możliwości dokonywania

zapewnienie możliwości dokonywania

płatności pomiędzy uczestnikami

płatności pomiędzy uczestnikami

życia gospodarczego

życia gospodarczego

transfer środków pieniężnych w

transfer środków pieniężnych w

czasie i przestrzeni

czasie i przestrzeni

Funkcje systemu

Funkcje systemu

bankowego

bankowego

zapewnienie informacji cenowej dla

zapewnienie informacji cenowej dla

podmiotów gospodarczych (stwarza

podmiotów gospodarczych (stwarza

możliwość podejmowania decyzji)

możliwość podejmowania decyzji)

stworzenie warunków do

stworzenie warunków do

transformacji środków

transformacji środków

przeznaczonych na inwestowanie

przeznaczonych na inwestowanie

(pod względem czasu, wielkości i

(pod względem czasu, wielkości i

ryzyka)

ryzyka)

Funkcje systemu

Funkcje systemu

bankowego

bankowego

kredytowa

kredytowa

lokacyjna

lokacyjna

pieniężna

pieniężna

Bank centralny - cele

Bank centralny - cele

Kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej

Kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej

– dąży do stabilizacji cen lub utrzymania

– dąży do stabilizacji cen lub utrzymania

odpowiedniej relacji kursu waluty krajowej do

odpowiedniej relacji kursu waluty krajowej do

innych walut

innych walut

Tworzenie warunków dla zapewnienia

Tworzenie warunków dla zapewnienia

niezbędnego poziomu bezpieczeństwa

niezbędnego poziomu bezpieczeństwa

finansowego i stabilności sektora bankowego

finansowego i stabilności sektora bankowego

Określenie zasad i mechanizmów mających

Określenie zasad i mechanizmów mających

na celu zapewnienie płynności rozliczeń

na celu zapewnienie płynności rozliczeń

pieniężnych

pieniężnych

Bank komercyjny - cel

Bank komercyjny - cel

Maksymalizacja wartości

Maksymalizacja wartości

rynkowej

rynkowej

Historia bankowości

Historia bankowości

centralnej

centralnej

XVII i XVIII wiek pojawienie się

XVII i XVIII wiek pojawienie się

banknotów

banknotów

1668 r. – utworzenie Banku Szwecji

1668 r. – utworzenie Banku Szwecji

1694 r. – powstanie Banku Anglii

1694 r. – powstanie Banku Anglii

XIX wiek - Francja, Holandia, Dania,

XIX wiek - Francja, Holandia, Dania,

Norwegia, Austria

Norwegia, Austria

1828 – utworzenie banku emisyjnego

1828 – utworzenie banku emisyjnego

w Polsce

w Polsce

Ustawa o Narodowym

Ustawa o Narodowym

Banku Polskim z 29

Banku Polskim z 29

sierpnia 1997 r

sierpnia 1997 r

Cel działalności NBP

Cel działalności NBP

Utrzymanie stabilnego poziomu cen,

Utrzymanie stabilnego poziomu cen,

przy jednoczesnym wspieraniu

przy jednoczesnym wspieraniu

polityki gospodarczej Rządu, o ile nie

polityki gospodarczej Rządu, o ile nie

ogranicza to podstawowego celu NBP

ogranicza to podstawowego celu NBP

Zadania NBP

Zadania NBP

organizowanie rozliczeń pieniężnych

organizowanie rozliczeń pieniężnych

prowadzenie działalności dewizowej oraz

prowadzenie działalności dewizowej oraz

gospodarki rezerwami dewizowymi

gospodarki rezerwami dewizowymi

bankowa obsługa budżetu państwa

bankowa obsługa budżetu państwa

refinansowanie oraz regulowanie płynności

refinansowanie oraz regulowanie płynności

banków

banków

kształtowanie warunków niezbędnych dla

kształtowanie warunków niezbędnych dla

rozwoju systemu bankowego

rozwoju systemu bankowego

opracowanie bilansu płatniczego oraz

opracowanie bilansu płatniczego oraz

bilansów należności i zobowiązań

bilansów należności i zobowiązań

zagranicznych państwa

zagranicznych państwa

Organy NBP

Organy NBP

Prezes NPB (kadencja 6 lat,

Prezes NPB (kadencja 6 lat,

powoływany przez Sejm na

powoływany przez Sejm na

wniosek Prezydenta)

wniosek Prezydenta)

Rada Polityki Pieniężnej

Rada Polityki Pieniężnej

Zarząd NBP

Zarząd NBP

Organizacja RPP

Organizacja RPP

Przewodniczącym Rady jest Prezes NBP

Przewodniczącym Rady jest Prezes NBP

9 członków powoływanych na 6 letnia

9 członków powoływanych na 6 letnia

kadencję przez Prezydenta, Sejm i Senat

kadencję przez Prezydenta, Sejm i Senat

posiedzenia RPP odbywają się co najmniej

posiedzenia RPP odbywają się co najmniej

raz w miesiącu

raz w miesiącu

decyzje – w formie uchwał podejmuje się

decyzje – w formie uchwał podejmuje się

większością głosów (w przypadku równej

większością głosów (w przypadku równej

liczby głosów rozstrzygający jest głos

liczby głosów rozstrzygający jest głos

Przewodniczącego)

Przewodniczącego)

Rada Polityki Pieniężnej

Rada Polityki Pieniężnej

rada ustala założenia polityki

rada ustala założenia polityki

pieniężnej

pieniężnej

składa Sejmowi sprawozdanie z

składa Sejmowi sprawozdanie z

wykonania tych założeń w ciągu 5

wykonania tych założeń w ciągu 5

miesięcy od zakończenia roku

miesięcy od zakończenia roku

budżetowego

budżetowego

Zakres kompetencji RPP

Zakres kompetencji RPP

ustalanie wysokości stóp procentowych NBP

ustalanie wysokości stóp procentowych NBP

określa wysokość rezerw obowiązkowych

określa wysokość rezerw obowiązkowych

banków

banków

ustala zasady operacji otwartego rynku

ustala zasady operacji otwartego rynku

zatwierdza plan finansowy i sprawozdanie z

zatwierdza plan finansowy i sprawozdanie z

działalności NBP

działalności NBP

określa górną granicę zobowiązań NBP

określa górną granicę zobowiązań NBP

wynikających z kredytów i pożyczek w

wynikających z kredytów i pożyczek w

zagranicznych instytucjach bankowych i

zagranicznych instytucjach bankowych i

finansowych

finansowych

Instrumenty polityki

Instrumenty polityki

pieniężnej

pieniężnej

stopy procentowe

stopy procentowe

(referencyjna,lombardowa,

(referencyjna,lombardowa,

depozytowa)

depozytowa)

operacje otwartego rynku

operacje otwartego rynku

rezerwy obowiązkowe

rezerwy obowiązkowe

operacje kredytowo-depozytowe i

operacje kredytowo-depozytowe i

refinansowanie banków

refinansowanie banków

Stopy procentowe

Stopy procentowe

referencyjna – określa minimalną

referencyjna – określa minimalną

rentowność 28-dniowych bonów

rentowność 28-dniowych bonów

pieniężnych NBP

pieniężnych NBP

lombardowa – określa maksymalny koszt

lombardowa – określa maksymalny koszt

pozyskania pieniądza w banku centralnym

pozyskania pieniądza w banku centralnym

(określa górny poziom wahań stóp

(określa górny poziom wahań stóp

rynkowych o najkrótszych terminach

rynkowych o najkrótszych terminach

zapadalności zwłaszcza O/N)

zapadalności zwłaszcza O/N)

depozytowa – określa minimalny poziom

depozytowa – określa minimalny poziom

oprocentowania dla depozytów, które

oprocentowania dla depozytów, które

przyjmuje NBP od banków

przyjmuje NBP od banków

Operacje otwartego rynku

Operacje otwartego rynku

emisja i wykup bonów pieniężnych

emisja i wykup bonów pieniężnych

banku centralnego

banku centralnego

umożliwiają oddziaływanie banku

umożliwiają oddziaływanie banku

centralnego na poziom rynkowych

centralnego na poziom rynkowych

stóp procentowych

stóp procentowych

Rezerwa obowiązkowa

Rezerwa obowiązkowa

rezerwa to określony procent

rezerwa to określony procent

środków pieniężnych zgromadzonych

środków pieniężnych zgromadzonych

na rachunkach banków

na rachunkach banków

komercyjnych, jakie musza one

komercyjnych, jakie musza one

zdeponować na rachunkach w NBP

zdeponować na rachunkach w NBP

wyznacza zdolność banków do

wyznacza zdolność banków do

kreowania kredytów

kreowania kredytów

Operacje kredytowo-

Operacje kredytowo-

depozytowe i

depozytowe i

refinansowanie banków

refinansowanie banków

pozwalają na likwidację

pozwalają na likwidację

krótkoterminowych luk płynności

krótkoterminowych luk płynności

zmniejszają wahania stóp

zmniejszają wahania stóp

procentowych na rynku

procentowych na rynku

międzybankowym

międzybankowym

kredyt techniczny – zaciągany i

kredyt techniczny – zaciągany i

spłacany w tym samym dniu

spłacany w tym samym dniu

Pobudzanie koniunktury

Pobudzanie koniunktury

gospodarczej

gospodarczej

(w okresie recesji lub spowolnienia wzrostu)

(w okresie recesji lub spowolnienia wzrostu)

obniżanie stóp procentowych

obniżanie stóp procentowych

obniżanie wskaźnika rezerw

obniżanie wskaźnika rezerw

obowiązkowych

obowiązkowych

zwiększanie kwoty udzielanych kredytów

zwiększanie kwoty udzielanych kredytów

refinansowych przy odpowiednio obniżonej

refinansowych przy odpowiednio obniżonej

stopie dyskontowej

stopie dyskontowej

kupowanie papierów wartościowych w

kupowanie papierów wartościowych w

operacjach otwartego rynku

operacjach otwartego rynku

Schładzanie gospodarki

Schładzanie gospodarki

(okresy wzrostu presji inflacyjnej)

(okresy wzrostu presji inflacyjnej)

podwyższanie stóp procentowych

podwyższanie stóp procentowych

podwyższanie wskaźnika rezerw

podwyższanie wskaźnika rezerw

obowiązkowych

obowiązkowych

ograniczanie puli środków na kredyty

ograniczanie puli środków na kredyty

refinansowe i podnoszenie stopy

refinansowe i podnoszenie stopy

dyskontowej

dyskontowej

sprzedaż papierów wartościowych w

sprzedaż papierów wartościowych w

operacjach otwartego rynku

operacjach otwartego rynku

Model IS -LM

Model IS -LM

Założenia modelu IS-LM

Założenia modelu IS-LM

w gospodarce działa konkurencyjny

w gospodarce działa konkurencyjny

mechanizm rynkowy

mechanizm rynkowy

w gospodarce istnieją rezerwy

w gospodarce istnieją rezerwy

wszystkich czynników produkcji

wszystkich czynników produkcji

gospodarka nie prowadzi wymiany z

gospodarka nie prowadzi wymiany z

zagranicą (gospodarka zamknięta)

zagranicą (gospodarka zamknięta)

w gospodarce nie występuje inflacja

w gospodarce nie występuje inflacja

państwo prowadzi rozbudowaną

państwo prowadzi rozbudowaną

politykę ekonomiczną

politykę ekonomiczną

Krzywa IS

Krzywa IS

Krzywa IS jest krzywą równowagi na

Krzywa IS jest krzywą równowagi na

rynku towarowym, tzn. zawiera takie

rynku towarowym, tzn. zawiera takie

kombinacje poziomów produkcji i

kombinacje poziomów produkcji i

stóp procentowych, dla których rynek

stóp procentowych, dla których rynek

towarowy jest zrównoważony

towarowy jest zrównoważony

zagregowany popyt = produkcji

zagregowany popyt = produkcji

Analiza krzywej IS

Analiza krzywej IS

„

„

ruch wzdłuż krzywej IS” – zmiany

ruch wzdłuż krzywej IS” – zmiany

stóp procentowych

stóp procentowych

przesunięcia krzywej IS – zmiany w

przesunięcia krzywej IS – zmiany w

wydatkach autonomicznych

wydatkach autonomicznych

zmiany kąta nachylenia krzywej IS

zmiany kąta nachylenia krzywej IS

Przesunięcie krzywej IS w

Przesunięcie krzywej IS w

prawo

prawo

Zmiany w wydatkach autonomicznych:

Zmiany w wydatkach autonomicznych:

wzrost optymizmu przedsiębiorstw –

wzrost optymizmu przedsiębiorstw –

lepsze postrzeganie perspektyw

lepsze postrzeganie perspektyw

gospodarczych wzrost inwestycji

gospodarczych wzrost inwestycji

wzrost optymizmu konsumentów –

wzrost optymizmu konsumentów –

wzrost autonomicznych wydatków

wzrost autonomicznych wydatków

konsumpcyjnych

konsumpcyjnych

wzrost wydatków rządowych

wzrost wydatków rządowych

Wpływ polityki państwa na

Wpływ polityki państwa na

rynek towarowy

rynek towarowy

zmiany wysokości stopy procentowej

zmiany wysokości stopy procentowej

– przesunięcie punktu równowagi

– przesunięcie punktu równowagi

wzdłuż krzywej

wzdłuż krzywej

zmiany wydatków rządowych G –

zmiany wydatków rządowych G –

przesuniecie krzywej IS

przesuniecie krzywej IS

zmiany stopy podatkowej – zmiany

zmiany stopy podatkowej – zmiany

nachylenia krzywej

nachylenia krzywej

Krzywa LM

Krzywa LM

Krzywa LM jest krzywą równowagi na

Krzywa LM jest krzywą równowagi na

rynku pieniężnym, tzn. zawiera takie

rynku pieniężnym, tzn. zawiera takie

kombinacje poziomu produkcji

kombinacje poziomu produkcji

(dochodu) i wysokości stopy

(dochodu) i wysokości stopy

procentowej, dla których rynek

procentowej, dla których rynek

pieniężny jest zrównoważony

pieniężny jest zrównoważony

popyt na pieniądz = podaż pieniądza

popyt na pieniądz = podaż pieniądza

Analiza krzywej LM

Analiza krzywej LM

„

„

ruch wzdłuż krzywej LM” – zmiany

ruch wzdłuż krzywej LM” – zmiany

stóp procentowych i dochodu

stóp procentowych i dochodu

przesunięcia krzywej LM–

przesunięcia krzywej LM–

ekspansywna i restrykcyjna polityka

ekspansywna i restrykcyjna polityka

pieniężna

pieniężna

zmiany kąta nachylenia krzywej LM

zmiany kąta nachylenia krzywej LM

Model IS-LM - analizy

Model IS-LM - analizy

dostosowania na izolowanych

dostosowania na izolowanych

rynkach – szybsze równoważenie

rynkach – szybsze równoważenie

rynków towarowych niż pieniężnych

rynków towarowych niż pieniężnych

dostosowania rozpoczęte na rynku

dostosowania rozpoczęte na rynku

towarowym

towarowym

dostosowania rozpoczęte na rynku

dostosowania rozpoczęte na rynku

pieniężnym

pieniężnym

dostosowania równoczesne

dostosowania równoczesne

Polityka gospodarcza

Polityka gospodarcza

państwa

państwa

ekspansywna/restrykcyjna polityka

ekspansywna/restrykcyjna polityka

fiskalna

fiskalna

ekspansywna/restrykcyjna polityka

ekspansywna/restrykcyjna polityka

pieniężna

pieniężna

skutki łącznej polityki fiskalnej i

skutki łącznej polityki fiskalnej i

piniężnej

piniężnej

Polityka ekonomiczna -

Polityka ekonomiczna -

uwagi

uwagi

założenia modelu !!!! (elastyczność zmian

założenia modelu !!!! (elastyczność zmian

produkcji, stabilność cen, brak zdarzeń

produkcji, stabilność cen, brak zdarzeń

nadzwyczajnych itp..)

nadzwyczajnych itp..)

polityka fiskalna i monetarna może

polityka fiskalna i monetarna może

wpłynąć na wielkość współczynników i KSK

wpłynąć na wielkość współczynników i KSK

wartości parametrów nie są znane – nie

wartości parametrów nie są znane – nie

zawsze są stabilne

zawsze są stabilne

ważne są inne rodzaje polityki – socjalna,

ważne są inne rodzaje polityki – socjalna,

dochodowa, tworzenie warunków do

dochodowa, tworzenie warunków do

przedsiębiorczości itp..

przedsiębiorczości itp..

Skuteczność polityki fiskalnej

Skuteczność polityki fiskalnej

i monetarnej

i monetarnej

zależy od wrażliwości popytu

zależy od wrażliwości popytu

inwestycyjnego (eksportu netto) na

inwestycyjnego (eksportu netto) na

zmiany stóp procentowych

zmiany stóp procentowych

wrażliwości popytu na pieniądz na

wrażliwości popytu na pieniądz na

stopy procentowe

stopy procentowe

Polityka pieniężna jest mało

Polityka pieniężna jest mało

skuteczna kiedy:

skuteczna kiedy:

wrażliwość popytu inwestycyjnego na

wrażliwość popytu inwestycyjnego na

stopy procentowe jest niska (IS jest

stopy procentowe jest niska (IS jest

stroma)

stroma)

wrażliwość popytu na pieniądz na

wrażliwość popytu na pieniądz na

stopy procentowe jest bardzo duża

stopy procentowe jest bardzo duża

(LM płaska)

(LM płaska)

Polityka fiskalna jest mało

Polityka fiskalna jest mało

skuteczna kiedy:

skuteczna kiedy:

wrażliwość popytu inwestycyjnego na

wrażliwość popytu inwestycyjnego na

stopy procentowe jest bardzo duża

stopy procentowe jest bardzo duża

(IS jest płaska)

(IS jest płaska)

wrażliwość popytu na pieniądz na

wrażliwość popytu na pieniądz na

stopy procentowe jest mała (LM

stopy procentowe jest mała (LM

stroma)

stroma)

Nominalny kurs

Nominalny kurs

walutowy

walutowy

cena zagranicznego pieniądza

cena zagranicznego pieniądza

wyrażona w pieniądzu krajowym

wyrażona w pieniądzu krajowym

Dwie metody:

Dwie metody:

metoda brytyjska – liczba jednostek

metoda brytyjska – liczba jednostek

waluty zagranicznej przypadająca na

waluty zagranicznej przypadająca na

jednostkę waluty krajowej

jednostkę waluty krajowej

0,25 USD za 1 PLN

0,25 USD za 1 PLN

metoda europejska – liczba jednostek

metoda europejska – liczba jednostek

krajowego pieniądza za jednostkę

krajowego pieniądza za jednostkę

waluty obcej

waluty obcej

4 PLN za 1USD

4 PLN za 1USD

Realny i nominalny kurs

Realny i nominalny kurs

walutowy

walutowy

realny kurs walutowy – cena

realny kurs walutowy – cena

względna zagranicznych dóbr i usług

względna zagranicznych dóbr i usług

wyrażona w krajowych dobrach i

wyrażona w krajowych dobrach i

usługach

usługach

stosunek cen za granicą do cen

stosunek cen za granicą do cen

krajowych wyrażonych we wspólnej

krajowych wyrażonych we wspólnej

walucie

walucie

PRZYKŁAD

PRZYKŁAD

cena 1l soku

cena 1l soku

wynosi 1,25 USD

wynosi 1,25 USD

USD/PLN – 4

USD/PLN – 4

cena soku w PLN –

cena soku w PLN –

2,5

2,5

względny stosunek

względny stosunek

cen tego towaru –

cen tego towaru –

2

2

Aprecjacja - deprecjacja

Aprecjacja - deprecjacja

aprecjacja/deprecjacja w ujęciu

aprecjacja/deprecjacja w ujęciu

nominalnym

nominalnym

deprecjacja realna – wzrost ceny dóbr

deprecjacja realna – wzrost ceny dóbr

zagranicznych wyrażonych w

zagranicznych wyrażonych w

dobrach krajowych

dobrach krajowych

aprecjacja realna – proces odwrotny

aprecjacja realna – proces odwrotny

Rachunek obrotów

Rachunek obrotów

bieżących

bieżących

Y = C + I + G + X – Z

Y = C + I + G + X – Z

PCA = X – Z

PCA = X – Z

wzrost Z gdy wzrost Y i realna

wzrost Z gdy wzrost Y i realna

aprecjacja kursu Z ={Y(+),

aprecjacja kursu Z ={Y(+),

λ

λ

(-)}

(-)}

wzrost X – gdy wzrost zagranicznej

wzrost X – gdy wzrost zagranicznej

absorbcji i realna deprecjacja kursu

absorbcji i realna deprecjacja kursu

X={Y

X={Y

*

*

(+),

(+),

λ

λ

(+)}

(+)}

Funkcja salda obrotów

Funkcja salda obrotów

bieżących

bieżących

PCA = PCA {Y(-),Y

PCA = PCA {Y(-),Y

*

*

(+),

(+),

λ

λ

(+)}

(+)}

wykres PCA – realny kurs

wykres PCA – realny kurs

ogólna równowaga gospodarki –

ogólna równowaga gospodarki –

powiązania pomiędzy rynkiem dóbr i

powiązania pomiędzy rynkiem dóbr i

pieniądza

pieniądza

dochód-pieniądz

dochód-pieniądz

pieniądz - dochód

pieniądz - dochód

realny kurs walutowy – saldo obrotów

realny kurs walutowy – saldo obrotów

bieżących

bieżących

Linia integracji finansowej

Linia integracji finansowej

procesy globalizacji

procesy globalizacji

założenie małego

założenie małego

kraju – wydarzenia

kraju – wydarzenia

wewnętrzne nie

wewnętrzne nie

mają wpływu na

mają wpływu na

sytuację finansową

sytuację finansową

zagranicy

zagranicy

aktywa o

aktywa o

podobnych cechach

podobnych cechach

musza przynieść

musza przynieść

ten sam dochód

ten sam dochód

Model Mundella-Fleminga

Model Mundella-Fleminga

Stałe kursy walutowe:

Stałe kursy walutowe:

nieskuteczność polityki pieniężnej

nieskuteczność polityki pieniężnej

kontrola przepływu kapitału

kontrola przepływu kapitału

ekspansja fiskalna

ekspansja fiskalna

połączenie polityki fiskalnej i

połączenie polityki fiskalnej i

pieniężnej

pieniężnej

zewnętrzne zakłócenia finansowe

zewnętrzne zakłócenia finansowe

(wzrost stóp procentowych)

(wzrost stóp procentowych)

Model Mundella-Fleminga

Model Mundella-Fleminga

Zmienne kursy walutowe:

Zmienne kursy walutowe:

bank centralny nie interweniuje na

bank centralny nie interweniuje na

rynku

rynku

zakłócenia po stronie popytu

zakłócenia po stronie popytu

ekspansja monetarna

ekspansja monetarna

polityka „puszczania z torbami”

polityka „puszczania z torbami”

zewnętrzne zakłócenia finansowe

zewnętrzne zakłócenia finansowe

(wzrost stóp procentowych)

(wzrost stóp procentowych)

Model Mundella-Fleminga –

Model Mundella-Fleminga –

zmiany realnego PKB

zmiany realnego PKB

Stały kurs

Stały kurs

walutowy

walutowy

Zmienny kurs

Zmienny kurs

walutowy

walutowy

Ekspansywna

Ekspansywna

polityka

polityka

pieniężna

pieniężna

brak wpływu

brak wpływu

wzrost

wzrost

Ekspansywna

Ekspansywna

polityka

polityka

fiskalna

fiskalna

wzrost

wzrost

brak wpływu

brak wpływu

Wzrost stóp %

Wzrost stóp %

zagranicą

zagranicą

spadek

spadek

wzrost

wzrost

Dylematy polityki

Dylematy polityki

gospodarczej

gospodarczej

ile państwa w gospodarce ?

ile państwa w gospodarce ?

skala redystrybucji środków

skala redystrybucji środków

dobra publiczne – „bezpłatna” służba

dobra publiczne – „bezpłatna” służba

zdrowia, szkolnictwo

zdrowia, szkolnictwo

Perspektywa Polski:

Perspektywa Polski:

problem bezrobocia

problem bezrobocia

dług publiczny

dług publiczny

Wydatki rządowe

Wydatki rządowe

UE

UE

USA

USA

Japonia

Japonia

Całkowite

Całkowite

wydatki

wydatki

%PKB

%PKB

50,1

50,1

33,4

33,4

37,4

37,4

%

%

konsumpcji

konsumpcji

prywatnej

prywatnej

26,6

26,6

25,0

25,0

15,1

15,1

Deficyt

Deficyt

budżetu %

budżetu %

PKB

PKB

-4,7

-4,7

-1,8

-1,8

-4,1

-4,1

Dług

Dług

publiczny %

publiczny %

PKB

PKB

72,6

72,6

63,0

63,0

88,9

88,9