Makroekonomiczne uwarunkowania gospodarki

Makroekonomiczne uwarunkowania gospodarki

Główne trendy zmian

w gospodarce rynkowej w dobie współczesnej.

Omówienie zmian zachodzących w gospodarce

w dobie współczesnej

wymaga omówienia wielu bardzo istotnych zmian,

jakie dokonały się i nadal dokonują w świecie.

Zmiany te w sposób zasadniczy wpłynęły i wpływają nie

tylko na zmianę sposobów i metod produkcji, ale

również na zmianę

roli i znaczenia czynników produkcji.

roli i znaczenia czynników produkcji.

Te dokonujące się w coraz szybszym tempie zmiany

otoczenia

stawiają przed społeczeństwami nowe wyzwania.

W poprzednich okresach środowisko zewnętrzne

-otoczenie było stabilne, proste, łatwe i

bezpieczne.

▼

Obecnie jest dynamiczne, skomplikowane,

trudne i ryzykowne.

Wyróżniamy pięć głównych etapów zmian w gospodarce

światowej, które

wymusiły zmiany w przedsiębiorstwach.

wymusiły zmiany w przedsiębiorstwach.

I etap –

I etap –

otoczenie

otoczenie

spokojne przypadkowe

spokojne przypadkowe, okres pierwszej

rewolucji przemysłowej, wzrasta zapotrzebowanie na wolną siłę
roboczą, zarządzanie w firmie oparte na intuicji i
doświadczeniu, rodzi się i rozwija orientacja przedsiębiorcza
(lata 1820-1880);

II etap

II etap

–

–

otoczenie spokojne, uporządkowane,

otoczenie spokojne, uporządkowane,

zrestrukturyzowane

zrestrukturyzowane, co stwarzało dużą autonomię dla
funkcjonowania przedsiębiorstw, dynamiczny rozwój
przedsiębiorstw tworzy silną grupę społeczną pracowników
najemnych. Firmy były zorientowane na zwiększenie produkcji i
rozszerzanie rynku, etap ten zakończył się największym w
historii kryzysem gospodarczym lat 1929-1933 (lata 1880-
1930);

III etap

III etap

–

–

otoczenie oddziałujące

otoczenie oddziałujące

,

, które powodowało, że

autonomia firm coraz silniej ograniczana była przez różnicujące
się rynki w ramach danego kraju i świata, co wymusiło
orientację rynkową przedsiębiorstw i spowodowało zmiany w
strukturze zasobów pracy. Postęp techniczny daje nowe
możliwości produkcji, wymaga jednak nowych rynków zbytu
(1930-1970);

IV etap –

IV etap –

otoczenie „burzliwe pola”,

otoczenie „burzliwe pola”, w którym autonomia

przedsiębiorstwa ograniczona została przez globalną
konkurencję, państwo i społeczeństwo, co narzuciło potrzebę
orientacji globalnej i nowego podejścia do czynnika produkcji
jakim są ludzie ze swoimi umiejętnościami i wiedzą (lata 1970-
do końca XX wieku);

V etap –

V etap –

otoczenie współczesnych przedsiębiorstw,

otoczenie współczesnych przedsiębiorstw,

które jest coraz bardziej:

 rozległe, globalizuje się rynek i wymiana informacji oraz
skutki
różnych, nawet lokalnych działań i konfliktów;

 zróżnicowane, powstają nowe wyspecjalizowane
organizacje,
specyficzne nisze rynkowe oraz grupy klientów o
specjalnych
potrzebach;

 niestabilne, coraz krótszy jest „okres życia” produktów i
coraz
silniejsza konkurencja, występują „rewolucje
technologiczne”,
przełomy polityczne, aktywna i zmienna ingerencja
państwa
itp.;

 kompleksowe, coraz bardziej procesy te stają się
współzależne,
co wymusza elastyczność w zarządzaniu i poszukiwaniu
coraz to
nowszych metod i technik sterowania przedsiębiorstwem.

Na podst.: B. Wawrzyniak „Odnawianie przedsiębiorstwa. Na spotkanie XXI wieku” i
„Polityka strategiczna przedsiębiorstwa”.

Dwuwiekowa

historia

rozwoju

przedsiębiorstwa dostarcza wielu przykładów
pokazujących,

jak

otoczenie

wymusza

zmianę

w

sposobach

zarządzania

przedsiębiorstwem oraz jak zmienia się
rola czynników sukcesu firmy na rynku.

Umiędzynarodowienie działalności gospodarczej stało się

jednym z najważniejszych zjawisk drugiej połowy XX wieku,

przy czym zjawisko to nabiera tempa w miarę upływu czasu.

Rezultatem II wojny światowej był kryzys gospodarczy

w większości krajów rozwiniętych

oraz słaba motywacja do podejmowania działań na skalę międzynarodową.

W okresie odbudowy gospodarki światowej nastąpiły wydarzenia

polityczne,

które stworzyły klimat do zmian stymulujących wzrost działalności

międzynarodowej.

Na scenie politycznej powstała w 1945 roku Organizacja Narodów

Zjednoczonych, w roku 1948 w Europie przyjęto układ Ogólny w

Sprawie Ceł i Handlu,

w 1957 roku utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą.

Poza sferą polityczną notuje się znaczny postęp w zakresie

transportu i komunikacji, szczególnie w porównaniu z latami

międzynarodowymi.

W tatach 50. i 60. w Europie i Ameryce Północnej zaczęły powstawać

sieci autostrad umożliwiających dużo szybszy transport towarów

zarówno na skalę krajową, jak i międzynarodową.

Gwałtownie rozwijające się sektory lotnictwa oraz

telekomunikacji również miały wpływ na te zmiany.

Rozwój telewizji jako medium w znacznym stopniu zapoznał

widzów

ze stylem życia ludzi o odmiennych kulturach, a także stworzył

podstawy reklamy na skalę masową.

Wszystkie czynniki umożliwiły powstanie marek globalnych

pewnych ogólnie akceptowanych idei, takich jak np. znaczenie

wolnego handlu między krajami.

Popularność kina i sportu telewizyjnego zapewniła organizacjom

kolejne szanse rozwoju produktów na skalę międzynarodową.

▼

Wymienione wyżej cechy

sygnalizują wyłanianie się odmiennego od utrwalonego

sygnalizują wyłanianie się odmiennego od utrwalonego

paradygmatu funkcjonowania gospodarki światowej jako

paradygmatu funkcjonowania gospodarki światowej jako

całości

całości

i poszczególnych jej podmiotów.

i poszczególnych jej podmiotów.

Cechy te determinują

▼

„

„

wyłanianie się” nowego rodzaju rynku i społeczeństwa

wyłanianie się” nowego rodzaju rynku i społeczeństwa

korzystającego z wszechobecnej sieci elektronicznej.

korzystającego z wszechobecnej sieci elektronicznej.

Wywołuje to również wiele nowych zjawisk

w przedsiębiorstwach na całym świecie –

w przedsiębiorstwach na całym świecie –

w zarządzaniu nimi,

w zarządzaniu nimi,

w kulturze pracy,

w kulturze pracy,

systemach wartości,

systemach wartości,

metodach wykonywania pracy,

metodach wykonywania pracy,

procesach komunikowania w skali globalnej.

procesach komunikowania w skali globalnej.

W większości firm o sukcesie ich strategii

W większości firm o sukcesie ich strategii

decydują zasoby ludzkie.

decydują zasoby ludzkie.

Wyjątkowa rola ludzi wynika z tego,

że odgrywają oni unikalną rolę w procesie uczenia się

organizacji,

w budowaniu jej cech konkurencyjnych

oraz przekształcaniu strategii na działanie.

W dobie współczesnej

najważniejszym zasobem nowoczesnej

organizacji staje się coraz bardziej

kapitał intelektualny

i to w większym nawet stopniu niż

kapitał finansowy czy rzeczowy.

Zapewnienie długoterminowego przetrwania

organizacji

i jej sukcesu jest zadaniem

zarządzania strategicznego

zarządzania strategicznego

.

.

„

„

Stawianie nowych pytań,

Stawianie nowych pytań,

ukazywania nowych możliwości,

ukazywania nowych możliwości,

rozpatrywanie starych problemów

rozpatrywanie starych problemów

z nowego punktu widzenia

z nowego punktu widzenia

wymaga twórczej wyobraźni

wymaga twórczej wyobraźni

i oznacza prawdziwy postęp w nauce”.

i oznacza prawdziwy postęp w nauce”.

Albert Einstein

Albert Einstein