Wyłącznik

różnicowoprądowy

Wyłącznik różnicowoprądowy

Wyłączniki różnicowoprądowe są wyłącznikami ochronnymi o działaniu niezależnym od

napięcia sieci do użytku domowego i podobnego.

Przeznaczone są do ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym przez dotyk

pośredni, zapobiegając pojawianiu się długotrwałych niebezpiecznych dla życia napięć

na obudowach i osłonach urządzeń elektrycznych.

Podstawowym elementem wyłącznika różnicowoprądowego jest przekładnik sumujący w

postaci toroidalnego rdzenia magnetycznego, przez który są przeprowadzone przewody

czynne instalacji (fazowe i neutralny), lecz nie przewód ochronny PE. Jeżeli odbiornik i

instalacje za wyłącznikiem są całkowicie sprawne, to suma prądów przepływających

przewodami fazowymi i neutralnym jest równa zeru i wyłącznik daję się załączyć oraz

pozostaje w pozycji załączonej. Jeżeli jednak nastąpi zwarcie doziemne zagrażające

porażeniem elektrycznym, to część prądu przepływa przewodem ochronnym

bezpośrednio do ziemi lub przez ciało człowieka i nie wraca przewodem neutralnym tak,

że suma prądów przepływających przewodami fazowymi i neutralnym przechodzącymi

przez okno przekładnika sumującego jest różna od zera.

W obwodzie magnetycznym przekładnika pojawia się zmienny strumień magnetyczny,

który w obwodzie wtórnym przekładnika indukuje napięcie, powodujące zadziałanie

wyłącznika w bardzo krótkim czasie (setne części sekundy) i wyłączenie uszkodzonego

obwodu.

Podstawowymi parametrami wyłączników różnicowoprądowych jest prąd znamionowy

ciągły IN, jaki może przepływać długotrwale przez wyłącznik, oraz znamionowy prąd

różnicowy I∆N pod wpływem którego powinno nastąpić zadziałanie wyłącznika.

Wyłączniki różnicowoprądowe są budowane przeważnie na prądy znamionowe ciągłe o

natężeniu od 6 do 63 (125) A oraz prądy znamionowe różnicowe I∆N o natężeniu

równym 10, 30, 100, 300 i 500mA. Wyłączniki, których prąd I∆N=10 i 30mA nazywa się

wysokoczułymi. Przy istnieniu w obwodzie sprawnego wyłącznika różnicowoprądowego

wysokoczułego nawet bezpośrednie dotknięcie przewodu pod napięciem przez

człowieka stojącego na dobrze przewodzącym podłożu (np. na mokrej podłodze w

łazience) nie powinno spowodować nieszczęśliwego wypadku, bowiem szybko zadziała

wyłącznik. Nie oznacza to jednak, że nie trzeba zachowywać ostrożności.

Wyłączniki są budowane na prąd różnicowy:

#sinusoidalny (wyłączniki typu AC);

#sinusoidalny oraz wyprostowany jedno- i dwupołówkowo (wyłączniki typu A);

#sinusoidalny, wyprostowany jedno- i dwupołówkowo oraz prą stały (wyłączniki typu

B);

Najbardziej rozpowszechnione są wyłączniki typu AC, najtańsze i zadowalająco

skuteczne w zdecydowanej większości instalacji. Wyłączniki typu AC powinny być

stosowane w instalacjach z jednofazowymi odbiornikami U klasy ochronności (o

obudowach metalowych, przystosowanych do połączenia z przewodem ochronnym PE),

zasilanym z urządzeń prostownikowych.

Wyłączniki typu B powinny być z kolei stosowane w instalacjach przemysłowych z

trójfazowymi urządzeniami zasilającymi odbiorniki prądu stałego lub z przetwornicami

częstotliwości zasilającymi silniki o regulowanej prędkości kątowej przez zmianę

częstotliwości napięcia zasilającego.

Zastosowanie

• Wyłącznik różnicowoprądowy jest stosowany

jako ochrona dodatkowa, obok

"samoczynnego wyłączenia zasilania"

działającego przy bezpośrednim zwarciu faza-

obudowa. Wykrywa on znacznie mniejsze

prądy upływu, które mogłyby nie spowodować

zadziałania

zabezpieczeń nadprądowych

ze

względu na dużą

rezystancję

(na przykład

ciała ludzkiego).

• Wyłączniki różnicowoprądowe stosuje się w

układach sieci

TN-S

,

TN-C-S

(na odcinku z

rozdzielonymi przewodami ochronnym PE i

neutralnym N),

TT

, oraz (rzadko)

IT

.

Koniec