Budowa i funkcje wątroby.
Diagnostyka biochemiczna
chorób wątroby.

Dorota Dybowska

Katedra i Klinika

Chorób Zakaźnych i Hepatologii

CM UMK

Unaczynienie wątroby

1.

Czynnościowe- żyła wrotna.

2.

Odżywcze- tętnica wątrobowa.



Całkowita ilość krwi przepływająca

przez wątrobę to ok.1500ml/min.-

25% pojemności minutowej serca



W spoczynku w wątrobie znajduje

się 500ml krwi- 20% całkowitej

objętości krwi krążącej

Budowa hepatocytu

1.

Biegun naczyniowy i wydzielniczy

2.

Siateczka śródplazmatyczna gładka



Synteza kw.tłuszczowych, glicerydów,
steroidów, cholesterolu,



Sprzęganie bilirubiny i jej transport,



Glikogeneza i glikoliza,



Detoksykacja (układ oksydaz połączony z
cytochromem P-450), hydroksylacja trucizn,
przemiana hormonów

Budowa hepatocytu

3.

Siateczka śródplazmatyczna
szorstka



Synteza białek strukturalnych, enzymatycznych,
surowicy krwi (albuminy, fibrynogen, protamina,
α-globuliny, β-globuliny, niektóre czynniki
krzepnięcia.

4.

Aparat Goldiego



Formowanie i wydalanie żółci oraz zagęszczanie
substancji wytworzonych przez siateczkę.

Budowa hepatocytu

5.

Lizosomy



Prelizosomy-pochłanianie uszkodzonych części
komórek i innych substancji



Lizosomy właściwe- trawienie (enzymy hydrolityczne)



Lizosomy resztkowe- magazyn substancji
niestrawionych, transport barwników żółciowych

6

.

Mitochondria



Synteza ATP



Reakcje związane z cyklem cytrynianowym



Reakcje związane z metabolizmem kwasów
tłuszczowych

Budowa i funkcje wątroby

Kwasy żółciowe (kw.ż.)

1.

Wytwarzanie w hepatocytach z
cholesterolu.

2.

Funkcje



Rozpuszczanie cholesterolu w żółci,



Ułatwienie trawienia i wchłaniania tłuszczów,



Ułatwienie wchłaniania witamin
rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K) oraz
cholesterolu.

Budowa i funkcje wątroby

Kwasy żółciowe

3.

Podział:



pierwotne kw.ż. (kw.cholowy,
kw.chenodezoksycholowy),



wtórne kw.ż.(kw.dezoksycholowy, kw.litocholowy),



trzeciorzędowe kw.ż. (kw.ursodezoksycholowy
UDCA)

4

.

Krążenie jelitowo-wątrobowe kw.ż.

Budowa i funkcje wątroby

Przemiana węglowodanowa



Glikogeneza



Glikogenoliza



Glukoneogeneza



Przemiana galaktozy i fruktozy do
glukozy

Budowa i funkcja wątroby

Przemiana tłuszczów w wątrobie



Wytwarzanie i uwolnienie do krwi związków

ketonowych



Główne miejsce zamiany nadmiaru cukrów

pokarmowych i aminokwasów na kw.tł.



Pomiędzy wątroba a komórkami

tłuszczowymi odbywa się stałe krążenie

kw.tł.



Synteza fosfolipidów, cholesterolu,

trójglicerydów, lipoprotein HDL i VLDL.

Diagnostyka biochemiczna
chorób wątroby

Zestaw prób laboratoryjnych ocenia:

1.

Stan morfologiczny hepatocytów (aktywność AlAT,

AspAT,LDH)

2.

Stan czynnościowy dróg żółciowych (aktywność AP,

GGTP, LAP)

3.

Stan czynnościowy ergastoplazmy gładkiej (kw.ż.,

stężenie bilirubiny)

4.

Stan czynnościowy ergastoplazmy szorstkiej

(albuminy, czynniki krzepnięcia, cholinesteraza

nieswoista)

5.

Stan immunologiczny chorego (ig, autoprzeciwciała)

6.

Przyczynę choroby (Ag wirusów, Ab p/wirusowe,

markery nowotworowe)

Testy przemiany białkowej

1.

Proteinogram

2.

Próby chwiejności białek

3.

OB.

4.

Określenie białka ostrej fazy

Enzymologiczna
diagnostyka chorób
wątroby

1.

Enzymy sekrecyjne

:



Czynniki krzepnięcia krwi,



Ceruloplazmina,



Nieswoista cholinesteraza

2.

Enzymy wskaźnikowe



Pochodzenia cytoplazmatycznego (AlAT, AspAT,
LDH, SDH)



Pochodzenia mitochondrialnego (GLDH, AspAT)

3.

Enzymy obturacyjne

(AP, GGTP, LAP, 5‘-

NT)

Przyczyny zwiększenia
stężenia bilirubiny w
surowicy krwi

1.

Hipoperfuzja wątroby.

2.

Wzmożony rozpad erytrocytów.

3.

Zwiększona synteza porfiryn, ulegających rozkładowi
przed powstaniem hemu.

4.

Uszkodzenie receptorów bilirubinowych na biegunie
naczyniowym.

5.

Upośledzona funkcja ukł.sprzęgającego bilirubinę z
kw.glukuronowym lub siarkowym.

6.

Uszkodzenie bieguna wydzielniczego hepatocytów.

7.

Upośledzony transport bilirubiny w drogach żółciowych.

8.

Współdziałanie 2 lub więcej w/w mechanizmów.

Testy przemiany
pierwiastków śladowych i
witamin



Fe



Cu



Zn



Vitamina B12



Vitamina D



Vitamina A



Vitamina K