Żywienie niemowląt i dzieci

Żywienie niemowląt.



Pokarm kobiecy pokrywa całkowicie

zapotrzebowanie na składniki pokarmowe,

mniej więcej od 4 do 6 miesiąca żywionego

nim niemowlęcia. Stąd też karmienie dziecka

piersią powinno trwać od urodzenia do

ok.10-tego miesiąca życia. W przypadku

efektywnej laktacji konieczna jest

samoregulacja okresów karmienia przez

oseska oraz indywidualny biologiczny rytm

karmienia. W zależności od masy ciała

noworodka karmienie piersią odbywa się

kilka lub kilkanaście razy na dobę.

Wyróżniamy 2 fazy fizjologii
wydzielania mleka przez gruczoł
sutkowy :



Przed urodzeniem – sekrecja mleka
hamowana jest przez wysoki
poziom estrogenów i progesteronu
w surowicy krwi.



Po urodzeniu – obniżenie poziomu
hormonów, prolaktyna oraz ssanie
noworodka są bodźcami do
wydzielania mleka.

Skład mleka ludzkiego nie jest stały. Po

urodzeniu zawiera więcej białka a mniej tłuszczu

i węglowodanów, jest to tak zwana siara. W

dalszym okresie skład mleka zależy od diety

karmicielki i od pory dnia karmienia. Właściwości

i skład mleka ludzkiego nie dają się odtworzyć w

warunkach pozaustrojowych. Zawarte w nim

laktoferyna oraz enzymy hamują wzrost i

namnażanie bakterii oraz wirusów.

Praktycznymi aspektami karmienia piersią są:



Mleko matki jest zawsze dostępne, o właściwej

temperaturze i świeże.



Utrzymanie w prawidłowym stanie flory jelitowej

u niemowląt.

Istnieją również przeciwwskazania do karmienia

piersią tj.:



Ze strony dziecka –

niska masa

urodzeniowa,

infekcyjne lub

nieinfekcyjne choroby

dziecka.



Ze strony matki –

leczenie

antybiotykami,

choroby zakaźne np.

ospa, wirusowe

zapalenie wątroby typu

B oraz C, choroby

weneryczne.

Istotnymi czynnikami karmienia piersią
są również :



Utrzymanie piersi w nienależytej
czystości.



Opróżnianie piersi z pozostałego mleka –
odciąganie pokarmu.



Uregulowanie pory karmienia
niemowlęcia.

Odstawienie powolne od piersi zależy od

dojrzałości biologicznej niemowlęcia. Do diety

dziecka wprowadza się powoli posiłki

bezmleczne, mieszanki mleczno-zbożowe i

posiłki z mleka krowiego. Żywienie sztuczne

niemowląt opiera się na mleku krowim, gdyż

skład aminokwasów mleka krowiego jest

przystosowany do potrzeb niemowlęcia.

Modyfikowana jest w nim ilość białek i

zawartość soli mineralnych. Niemowlęta

karmione sztuczne rozwijają się prawidłowo.

Skład diety powinien mieć zachowane ścisłe

zasady tj. skład posiłków pod względem

wody, białek, tłuszczów i węglowodanów

powinien odpowiadać potrzebom

rozwojowym i żywieniowym dziecka.

Rozróżniamy dwa typy mleka modyfikowanego,
mające zastąpić mleko matki dzieciom
niekarmionych piersią:



Mleko adoptowane –

pokarm początkowy –

przystosowany do

potrzeb

żywnościowych w

pierwszych dniach

życia niemowlęcia,

wystarczający do ok.

4-6 m-ca.



Mleko następne –

modyfikowane dla

niemowląt powyżej 4-

6 miesiąca życia, ze

zmodyfikowanym

tłuszczem i białkiem.

Żywienie dzieci w wieku 12-36
miesięcy.



Po bardzo dynamicznym okresie rozwoju w okresie

niemowlęcym następuje znaczne zmniejszenie tempa

wzrostu dziecka, maleje również zainteresowanie dziecka

jedzeniem. Liczba posiłków również ulega zmianie, wynosi 3

lub 4 posiłki dziennie. Praktycznie realizuje się udoskonalone

zalecenia żywienia, zmieniając w diecie zwykłe krowie mleko

na zawierające mniejszą ilość tłuszczu oraz raczej mięso

chude niż tłuste. Główne zalecenia dla rodziny dotyczące

składu diety dzieci w wymienionym wieku to : ograniczyć

jedzenie tłuszczu zwierzęcego (słoniny, masła czy śmietany),

tłustego mięsa, jaj i produktów smażonych, twardych

margaryn i innej żywności bogatej w utwardzane tłuszcze

oraz zawierającej oleje z ziaren palowych oraz olej kokosowy.

Dietę należy opierać na znacznej ilości warzyw, owoców,

produktów zbożowych, chudym mięsie, drobiu, rybach,

niskotłuszczowym mleku, olejach roślinnych z ziaren

słonecznika i soi, oraz stosując np. olej z oliwek, olej

rzepakowy. Nie ma potrzeby dosalania pokarmu dla dzieci.

Dzienne racje żywnościowe dla
dzieci od 12 do 36 miesiąca życia.

Produkty

24 miesiące 36

miesięcy

Mleko o zawartości 2% tłuszczu
Ser
Mięso, wędliny, podroby, ryby
Jaja
Masło
Śmietana
Inne tłuszcze (oleje roślinne)
Warzywa
Owoce
Ziemniaki
Pieczywo mieszane
Mąka, kasze
Przetwory owocowe, cukier, słodycze
Strączkowe suche

600

15
45
40
15
10
12

250
250

60
60
30
30

2

600

20
50
50
15
15
13

250
200

70
70
40
30

2

Złe tradycje żywieniowe leżą u podstaw nieprawidłowego żywienia,
co wiąże się z przyczyną mniejszego tempa rozwoju fizycznego dzieci.
W dziennej racji pokarmowej dzieci, należy tak dobrać i zestawić
produkty różnych grup, aby dostarczyć ustrojowi dziecka wszystkich
niezbędnych składników odżywczych.

Żywienie dzieci w wieku przedszkolnym.



Okres przedszkolny dotyczy dzieci w wieku 4-
6 lat. Średnie roczne tempo przyrostu masy
ciała wynosi ok. 2,5kg i ok. 8-10 cm.
Żywienie dzieci w wieku przedszkolnym
powinno oparte być na zróżnicowanych
produktach spożywczych o podstawowym
znaczeniu żywieniowym. Rodzina powinna
określić właściwy model żywienia, co jest
bardzo ważne dla wyrobienia zwyczajów
żywieniowych, których dziecko powinno się
nauczyć i zaakceptować.

Rozkład poszczególnych posiłków w ciągu dnia :

Liczba
posiłków na

dzień

4 posiłki

5 posiłków

I śniadanie
II śniadanie
Obiad
Podwieczorek
Kolacja

25% ok. 400kcal

-

35% ok. 630kcal

15% ok.270kcal

25% ok.400kcal

25% ok. 400kcal

10% ok. 180kca

l30% ok. 540kcal

10% ok. 180kcal

25% ok. 400kcal

Razem:

1700kcal

1700kcal

Między posiłkami należy zachować właściwe przerwy, tak, aby
organizm miał dostateczną ilość czasu na strawienie
spożytych pokarmów. Dzieciom w wieku przedszkolnym nie
należy podawać tłustych, smażonych, ciężko strawnych
potraw (tłuste mięso, ciasta francuskie i półfrancuskie z
tłustymi kremami, świeżo smażone pączki itp.), a także potraw
kwaśnych, bardzo słonych i słodkich.

Żywienie dzieci i młodzieży w wieku
szkolnym.

Potrzeby żywieniowe dzieci i młodzieży w wieku szkolnym są

złożone, a zapotrzebowanie na energie i składniki pokarmowe

nie jest jednoznacznie określone. W czasie dorastania

zaznaczają się osobnicze cechy rozwojowe oraz różne tempo

wzrastania. To właśnie odzwierciedla się na potrzeby żywieniowe

i może czynić je różnymi w zależności od rozwojowego

kształtowania się dzieci i młodzieży.

Okres ten charakteryzuje 3 cechy rozwoju, które bezpośrednio

wpływają na zapatrzenie. i składniki pokarmowe:



Masa ciała ulega podwojeniu w okresie tzw. skoku wzrostowego.



Zapatrzenie na energie i składniki pokarmowe ściśle związane

jest ze skokiem wzrostowym i jest większe niż w jakimkolwiek

innym okresie życia.



Młodzież w wieku wzrostowym jest bardzo wrażliwa na wszelkie

ograniczenia podaży energii i składniki pokarmowe zalecenia w

zakresie pokrycia potrzeb energetycznych

Nieznane jest minimalne zapotrzebowanie w okresie rozwoju, a
nawet ze względu na duże różnice osobnicze w przebiegu
rozwoju nie jest brane pod uwagę. U dzieci po 10 roku
następuje zróżnicowane zapatrzenia energetycznego u
chłopców i dziewczynek. A więc 10 letni chłopiec potrzebuje
300kcal, 14 letni więcej o 400kcal, 16 letni o 630kcal, 18 letni
o 1000kcal. Spożycie białka zaleca się biorąc pod uwagę wiek
rozpoczęcia dojrzewania, trudno w sposób standardowy
określić zapatrzenie na białko.

Dlatego zalecenia dotyczące fizjologicznych norm spożycia odnoszą
się do idealnego docelowego wzrostu i masy ciała dziecka. Ważnym
aspektem żywienia jest odpowiedni dobór spożywanych posiłków:
1.Białko – ok.2/3 a nie mniej niż ½ dziennego zapotrzebowania
(mleko, jaja, mięso).
2. Witaminy, składniki mineralne i pierwiastki składowe: wapń –
tempo wzrastania, rozrost kości i mięśni. Ok. 1200mg w diecie
dziennej, żelazo – jego spożycie powinno pokryć straty w stolcach i
moczu, złuszczanie się naskórka, ok.10-18mg dziennie.
Wyciągając wnioski z powyższego, dzienne zapotrzebowanie
żywieniowe powinno składać się ze wszystkich rodzajów artykułów
żywnościowych, w odpowiednich proporcjach tj. produktów
zbożowych, mięsnych, warzywnych, owocowych, tłuszczowych i
mlecznych.

Dziękuję.