G. G.

G. G.

G. G.

1

Technologia informacji

i komunikacji w

nowoczesnej szkole

G. G.

G. G.

G. G.

2

W prezentacji wykorzystano

materiały umieszczone w

opracowaniu:

„Obszary wspomagania

komputerowego

w pracy dyrektora szkoły”

Autor: Jerzy Piskor

Dyrektor Szkoły Podstawowej nr

21

im. Królowej Jadwigi w Lublinie

www.21sp.lublin.pl/komputer.

htm

G. G.

G. G.

G. G.

3

Obszary stosowania

technologii informacji i

komunikacji:

• Komputer w zarządzaniu szkołą

-

Nadzorowanie procesu

wychowawczo-
dydaktycznego

-Planowanie i usprawnianie pracy

administracyjnej

• Komputer w racy własnej nauczyciela
• Komputer w nauczaniu różnych

przedmiotów

• Komputer w bibliotece
• Internet - nowe źródło informacji i

łączności

4

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

Odpowiednio zaprojektowany system

informatyczny może przynieść wiele korzyści:

zautomatyzowanie rutynowych czynności związanych

z gromadzeniem i przetwarzaniem informacji o
uczniach
i pracownikach szkoły, prowadzeniem prac
administracyjnych;

dostarczanie dyrektorowi kompletnych i

wiarygodnych informacji pozwalających na świadome
podejmowanie decyzji, co w ostatecznym rozrachunku
stanowi o jakości świadczonych usług edukacyjnych;

podniesienie szeroko rozumianego standardu pracy

szkoły.

5

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

Komputer może:

 prowadzić elektroniczną dokumentację

szkolną drukując zestawienia,
sprawozdania, zaświadczenia,

 gromadzić informacje o pracownikach

w zestawieniach kadrowych, naliczając
płace, prowadząc odpowiednie kartoteki,

 zbierać informacje o stanie majątku szkoły

(księgi inwentarzowe),

 gromadzić i przetwarzać informacje

finansowo-księgowe szkoły i wiele innych.

6

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

Kolejną korzyścią płynącą z
zastosowania komputera jest porządek:

 każdą informację wystarczy wpisać raz (dane

dziecka raz wprowadzone i sprawdzone będą
wyłącznie powielane: np. modyfikacja adresu
zamieszkania nastąpi we wszystkich
zestawieniach),

 dane wprowadza jedna osoba, a pozostałe

korzystają z efektów jej pracy.

7

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

Oszczędność czasu:

 eliminacja wielokrotnego przepisywania

danych -
w angażach, przeszeregowaniach,
zestawieniach, listach płac, kartotekach,
przelewach, dokumentach związanych z
przejmowaniem i zdawaniem sprzętu,
kartach bibliotecznych.

8

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

Dzięki programom komputerowym
zaczynamy wiedzieć więcej:

 analiza sposobów organizowania zastępstw (analiza

wpływu nieobecności nauczycieli na wyniki
uczniów),

 statystyki semestralne ocen wystawianych przez

nauczycieli,

 szybkie i szczegółowe informacje o stanie majątku

szkolnego,

 koszty realizacji poszczególnych zadań

edukacyjnych.

9

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

•Łatwy dostęp do tych informacji pozwala
dyrektorowi na bieżąco podejmować
decyzje wpływające na optymalne
wykorzystywanie zasobów szkoły i
przeciwdziałać rodzącym się zagrożeniom.
•Brak tych informacji powoduje, że
działamy po omacku - intuicyjnie,
narażając się na błędy, których można by
uniknąć.

10

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

Dzięki zastosowaniu komputerów

szkoła może stać się lepsza

:

 to znaczy lepiej zorganizowana, nie tyle od strony

szkolnej biurokracji, ile przede wszystkim od
strony wykorzystania wszystkich swoich zasobów
(ludzkich i materialnych);

 gdyż dzięki automatyzacji codziennych czynności

pracownicy będą mogli bardziej skoncentrować
się na najważniejszym - na uczniu;

 gdyż dzięki komputeryzacji ewidencji finansowo-

księgowej może przynieść dokładniejszą
informację
o kosztach i miejscach ich powstawania.
Nie doprowadzi to z pewnością do zmniejszenia
kosztów, ale może zracjonalizować wydatki.

11

G. G.

G. G.

Zalety stosowania

komputerów

•Szkoła nie stanie się automatycznie
lepsza. Właściwe i pełniejsze
wykorzystanie tego, co niesie ze sobą
komputer jest możliwe wtedy, gdy
pracownicy otrzymają nowe przydziały
obowiązków i zakresy uprawnień
dostosowane do nowych możliwości. To
nowoczesne narzędzie (nowa
infrastruktura techniczna) sprawdzi się
w szkole otwartej na zmiany.

12

G. G.

G. G.

• spójny

, zapewniać łatwe wymienianie danych

między sobą;

• zintegrowany

, co umożliwia współpracę

programów wchodzących w skład systemu;

• otwarty

ze względu na konieczność

dostosowywania do zmieniających się
warunków zewnętrznych (nowe
rozporządzenia, ustawy), upodobań i
aktualnych potrzeb;

• kompletny

, to znaczy powinien umożliwiać

rozwiązanie wszystkich najważniejszych
problemów szkoły;

• nowoczesny

, wykorzystujący współczesne

środowiska pracy;

System przeznaczony do administrowania
szkołą powinien być:

13

G. G.

G. G.

Elementy wchodzące w skład systemu

zarządzania szkołą

1.

Arkusz organizacyjny

- program dla dyrektora

szkoły. Służy do opracowania organizacji pracy
szkoły w roku szkolnym.

2.

Plan lekcji

- program dla dyrektora lub zastępcy.

Służy do układania planu lekcji, pozwala
modyfikować ułożony plan bez zburzenia jego
zasadniczego kształtu, umożliwia przeglądanie
planu, uwzględnia wszystkie najważniejsze kryteria
jakości
i automatycznie uwzględnia zmiany w arkuszu
organizacyjnym. Drukuje ułożony plan na wiele
sposobów.

3.

Plan dyżurów

- dla zastępcy dyrektora. Służy do

układania harmonogramu dyżurów nauczycieli.

4.

Księga zastępstw

- program dla zastępcy

dyrektora szkoły. Służy do planowania,
ewidencjonowania i rozliczania zastępstw oraz
stałych nadgodzin i dodatkowych zajęć nauczycieli
płatnych wg stawek godzinowych. Może służyć do
diagnozowania pracy szkoły - analizy powodów i
skutków nieobecności nauczycieli.

14

G. G.

G. G.

Elementy wchodzące w skład systemu

zarządzania szkołą

5.

Sekretariat uczniowski

- program dla sekretarki

i nauczycieli. Służy do śledzenia szkolnej kariery
każdego ucznia oraz realizacji obowiązku
szkolnego. Baza danych może być wykorzystywana
przez inne programy stając się częścią
zintegrowanej bazy szkoły. Program zawiera
zestawienia okresowe ocen, frekwencji, ruchu
uczniów, statystyki, sprawozdania dla GUS,
rejestruje indywidualne toki nauki, prowadzi rejestr
absolwentów itd.

6.

Oceny okresowe

, statystyka semestralna -

programy dla sekretariatu. Programy służące do
opracowania danych dotyczących bieżącej pracy
szkoły oraz osiągnięć uczniów
i nauczycieli.

7.

Kadry

- program dla sekretariatu. Umożliwia i

ułatwia prowadzenie spraw kadrowych w szkole.

15

G. G.

G. G.

Elementy wchodzące w skład systemu

zarządzania szkołą

8.

Płace

- program dla sekretariatu. Pozwala

gromadzić dane i sporządzać wydruki list płac
pracowników.

9.

Księgowość

- program dla głównego księgowego.

Ujmuje całokształt zagadnień związanych z
prowadzeniem księgowości szkolnej.

10.

Inwentarz szkolny

- program dla kierownika d/s

gospodarczych. Służy do wyszukiwania i selekcji
pozycji, obsługi inwentaryzacji (arkusz spisu z
natury, protokół różnic inwentaryzacyjnych),
grupowanie elementów inwentarza wg dowolnej
części numeru inwentarzowego, automatyzacja
przekazywania odpowiedzialności za sprzęt z
drukowaniem protokołu przekazania, znakowanie
sprzętu kodem kreskowym.

11.

Prawo w oświacie

- program zawierający pełny

wykaz uregulowań prawnych obowiązujących w
szkolnictwie.

16

G. G.

G. G.

Planowanie i usprawnianie

pracy administracyjnej

17

G. G.

G. G.

1. Arkusz organizacyjny

• ułatwia przygotowanie arkusza organizacyjnego

szkoły, który jest punktem wyjścia do organizacji
pracy szkoły w ciągu roku szkolnego;

• jest podstawą planowania finansów szkoły (w

części dotyczącej płac pracowników);

• stanowi bazę do przygotowania planu lekcji oraz

w związku z tym, że zawiera najważniejsze
informacje o szkole z punktu widzenia organu
nadzorującego

szkołę

-

jest

podstawą

zatwierdzenia budżetu szkoły;

18

G. G.

G. G.

1. Arkusz organizacyjny

Wprowadzone dane są wykorzystywane do wielu
innych celów, jak:

•komputerowo wspomagane układanie planu
lekcji,

•planowanie budżetu,

•sporządzanie różnorodnych statystyk,

•przekazywanie danych organowi nadzorującemu.
Jedną

z

możliwości

jaką

daje

program

komputerowy, jest automatyczne dokonywanie
wszelkiego rodzaju podsumowań. Przy ustalaniu
siatki godzin dla klas (po wprowadzeniu listy
przedmiotów prowadzonych w danej klasie i liczby
godzin dla każdego z nich) komputer w każdej
chwili wyświetla całkowitą liczbę zajęć w klasie
(tzn. zajęć, za które należy zapłacić nauczycielom)
oraz liczbę godzin, jakie będzie odbywał w
tygodniu każdy z uczniów.

19

G. G.

G. G.

1. Arkusz organizacyjny

Pozwala to na wygodne operowanie liczbami
godzin z poszczególnych przedmiotów, tak aby nie
przekroczyć określonej przepisami, maksymalnej
liczby godzin dla ucznia.
Po ustaleniu siatek godzin program udostępnia
natychmiast sumaryczne zestawienie liczby godzin
z przedmiotów z rozbiciem na poszczególne klasy.
Każda zmiana jest automatycznie uwzględniana.
Pozwala to skoncentrować się na meritum sprawy.
Możliwe jest wielowariantowe rozpatrywanie
zagadnienia (z olbrzymią oszczędnością czasu). Bez
trudności następuje przypisywanie konkretnym
nauczycielom zajęć w poszczególnych klasach z
bieżącą kontrolą pozostałego zasobu godzin.
Komputer chroni nas przed popełnieniem błędów
formalnych udostępniając informacje o skutkach
naszych pociągnięć.

20

G. G.

G. G.

1. Arkusz organizacyjny

Po

dokonaniu

przydziałów

możemy

mieć

bezpośredni wgląd do następujących danych:

 szczegółowe zestawienie dotyczące

całkowitej liczby lekcji, z podziałem na
godziny odbywane w ramach pensum i
nadgodziny, oraz ich rozkładu pomiędzy
poszczególnych nauczycieli;

 szczegółowe zestawienie osób pracujących

w niepełnym wymiarze godzin wraz z
liczbami przydzielonych im godzin;

 dokładne oszacowanie koniecznych

środków finansowych przeznaczonych na
wynagrodzenia nauczycieli (po pobraniu
stawek płacowych z modułu kadrowego).

21

G. G.

G. G.

1. Arkusz organizacyjny

Wszystkie dane można wydrukować w dowolnych
zestawieniach.

Dane

zebrane

w

arkuszu

organizacyjnym są używane bezpośrednio lub
pośrednio przez programy służące do układania
planu lekcji, planu dyżurów nauczycieli oraz
prowadzenia księgi zastępstw.

Dlatego wysiłek włożony w sporządzenie

komputerowego arkusza organizacyjnego jest
nadzwyczaj opłacalny. Jednakowy, a zarazem
dokładny, wzbogacony o dane kadrowe, opis
organizacji szkoły umożliwia bardzo dokładne
symulowanie funduszu wynagrodzeń nauczycieli w
powiązaniu
z przydzielonymi im obowiązkami.

22

G. G.

G. G.

2. Plan lekcji

Optymalne ułożenie planu, uwzględniające wszystkie
uwarunkowania istniejące w konkretnej szkole, ma
bardzo duży wpływ na jej prawidłowe działanie.
Komputer

eliminując

papier,

ołówek,

gumkę,

etykietki, kołki itp. uwalnia człowieka od niezwykle
uciążliwej

biurokracji.

Jednoczesna

rejestracja

stanów wszystkich zasobów może zagwarantować
formalną niesprzeczność przydziałów, eliminując ich
powielanie oraz ewentualne braki. Komputer daje
możliwość bieżącego ukazywania wszystkich zasobów
w dowolnych układach i przekrojach, co zwiększa
wiedzę o zadaniu i podnosi skuteczność naszej pracy.
Łatwe jest rejestrowanie wszystkich kroków procesu
tworzenia planu, przez co staje się możliwe cofanie
wykonanych operacji i tworzenie wielu wariantów
każdej z faz układania planu.

23

G. G.

G. G.

2. Plan lekcji

Ważne jest, że można zautomatyzować wiele
czynności, a przede wszystkim:

 rozmieszczanie na planie większości lekcji, po

wcześniejszym ustaleniu warunków
wstępnych;

 wyszukiwanie i przedstawianie użytkownikowi

propozycji zmian w planie, pozwalających na
rozwiązywanie konkretnego problemu;

na przykład można w ten sposób wykryć
przydzielenie nauczycielowi lekcji w czasie, gdy klasa
ma lekcje z innym nauczycielem.
Mocną stroną pracy z komputerem nad planem lekcji
jest możliwość drukowania zestawień w różnych
układach. Poczynając od tygodniowego rozkładu
lekcji całej szkoły, poprzez tygodniowy rozkład zajęć
wszystkich nauczycieli, tygodniowe rozkłady lekcji
poszczególnych

oddziałów

i

poszczególnych

nauczycieli, a kończąc na rozkładach użytkowania
sal.

24

G. G.

G. G.

2. Plan lekcji

Dużo prostsze jest dostosowanie planu do nowych
ograniczeń jakie zaistniały po jego ułożeniu bez
burzenia dotychczasowej konstrukcji (stabilność
pewnych terminów dla uczniów i nauczycieli).
Możliwość taką daje mechanizm poszukiwania
żądanych zmian w planie.
Korzystanie z komputera do układania planu lekcji w
początkowej fazie wymaga zapoznania się z nowymi
możliwościami i opanowania umiejętności ich
wykorzystania. Daje to jednak w efekcie zupełnie
inny standard pracy i szersze możliwości świadomej
ingerencji w zmiany.

.

25

G. G.

G. G.

3. Planowanie zastępstw

Prowadzenie księgi zastępstw jest nudną
nietwórczą czynnością, wymagającą skupienia
uwagi ze względu na finansowe konsekwencje
ewentualnych pomyłek. Jeśli do tego celu
wykorzystany zostanie komputer wiele żmudnych
zadań można mu powierzyć, np. zestawienia dla
płac za dowolny okres są generowane
automatycznie.
Jeśli do programu zostaną wprowadzone
dodatkowe informacje uzupełniające np. powód
zastępstwa to jest możliwe uzyskanie różnego
rodzaju analiz pomocnych w usprawnianiu pracy
szkoły.

26

G. G.

G. G.

3. Planowanie zastępstw

Na przykład, za dowolnie wybrany okres komputer
może sporządzić:

 zestawienie liczby godzin nieobecności

nauczycieli z zaznaczeniem przyczyny tych
nieobecności;

 zestawienia liczby zastępstw i nie odbytych

lekcji w poszczególnych klasach;

 analizę efektywności przeprowadzonych

zastępstw:

 ile razy w ramach zastępstw odbyły się lekcje

przedmiotu zgodnego z planem lekcji,

 ile razy z powodu nieobecności nauczyciela

klasa została zwolniona do domu,

 ile razy odbyła się lekcja innego przedmiotu z

nauczycielem uczącym w danej klasie,

 ile było zastępstw przypadkowych.

27

G. G.

G. G.

3. Planowanie zastępstw

W systemie zintegrowanym zarządzania,
moduł księgi zastępstw korzysta z planu lekcji.
Możliwe jest wtedy korzystanie z
proponowanych przez komputer osób
zastępujących z zastosowaniem hierarchii
pierwszeństwa. Oznacza to, że komputer
proponuje najpierw na zastępstwo, np.
specjalistę z danego przedmiotu, potem
uczącego w tej klasie itd. Wybranie osoby
powoduje automatyczny jej wpis do księgi na
zastępstwo.

28

G. G.

G. G.

Lata aktywności
zawodowej

16

8

4

2

1

1

1/2

1/4

1/8

Dyplom

Luka

Edukacyjna

S

ta

n

W

ie

d

z

y

(

s

k

a

la

lo

g

)

.

Wiedza podwaja
się co 6 lat

Wiedza Indywidualna

- zapominanie

Kształcenie

Ustawiczne

0

10

20

30

29

G. G.

G. G.

4. Planowanie budżetu szkoły

W sytuacji, gdy dyrektor odgrywa coraz większą
rolę w procesie planowania budżetu szkoły,
nieocenionym narzędziem jest komputer. Z jednej
strony dostarcza on szybko informacji o wydatkach
i wpływach szkoły za miniony rok (program obsługi
księgowości). Z drugiej - pozwala zorientować się
w finansowych potrzebach szkoły na rok
nadchodzący (np. planowanie arkusza
organizacyjnego, ocena stanu inwentarza szkoły).

30

G. G.

G. G.

4. Planowanie budżetu szkoły

Dane z arkusza organizacyjnego pozwalają
precyzyjnie zaplanować najistotniejszą z punktu
widzenia wielkości kosztów grupę wydatków -
płace. Pozostałe paragrafy klasyfikacji budżetowej
można prognozować na podstawie danych
archiwalnych, korzystając z różnego rodzaju
ekstrapolacji (w wyniku kolejnych przybliżeń).
Dużą zaletą programu komputerowego jest
możliwość śledzenia bieżącej realizacji budżetu, w
dowolnie zdefiniowanych przez użytkownika
konfiguracjach (np. koszty ogrzewania, koszty
doraźnych zastępstw, koszty utrzymania czystości
itp.).
Z wyprzedzeniem można więc przewidzieć
konieczność przesunięć pomiędzy paragrafami.

31

G. G.

G. G.

5. Prawo w komputerze

Ogromna przewaga systemu informatycznego
nad regałem pełnym książek prawniczych i
segregatorów polega na szybkim i łatwym
aktualizowaniu i uzupełnianiu bazy danych o
przepisach prawnych. Z tej przyczyny komputer
może spełniać funkcje idealnego informatora
prawnego po wyposażeniu go w program
udostępniający teksty aktów prawnych, związane
z nimi orzecznictwo i komentarze praktyczne. W
programach tych wykorzystuje się zazwyczaj
metodę hipertekstu. Technika ta pozwala na
szybkie przechodzenie między odwołującymi się
do siebie aktami prawnymi oraz na łatwe,
automatyczne odnajdywanie właściwych treści
po podaniu interesującego tematu.

32

G. G.

G. G.

5. Prawo w komputerze

Programy takie z zasady wyposażone są w
ujednolicone treści aktów prawnych, są
aktualizowane kilka razy w ciągu roku, posiadają
liczne wzory dokumentów, zarówno oficjalnych
jak i autorskich. Wersje programów dla oświaty
obejmują nie tylko zakres prawa ograniczony
pojęciem „prawo oświatowe”, lecz również inne
dziedziny prawa mające zastosowanie
w pracy placówek oświatowych, takie jak np.
prawo administracyjne. Zawierają z reguły dużą
liczbę orzeczeń sądowych, co biorąc pod uwagę
rosnącą rolę orzecznictwa
w polskim prawie, jest rzeczą niezwykle cenną.

33

G. G.

G. G.

6. System kadrowy i płacowy

Sprawy kadrowe i płacowe są ze sobą ściśle powiązane.

Komputeryzacja pozwala na bardzo szybki dostęp do
potrzebnych informacji Mogą to być nie tylko dane
osobowe, ale także różnego typu informacje zbiorcze i
porównawcze. W ciągu kilku minut można otrzymać
zestawienia dowolnych danych w postaci czytelnego,
drukowanego dokumentu. Może to być:

1) PIT z zestawieniem dochodów pracownika za

cały rok;

2) lista adresów i telefonów zatrudnionych osób;
3) lista osób, którym należy wypłacić nagrody

jubileuszowe;

4) lista osób do przeszeregowania w danym

miesiącu. itd.

34

G. G.

G. G.

6. System kadrowy i płacowy

Dobry system kadrowy pozwala na zupełną dowolność

definiowania wzorów drukowanych dokumentów oraz
określenia

warunków

wyboru

osób,

których

dokumenty te mają dotyczyć. Raz zdefiniowany
wzorzec może być wykorzystywany wielokrotnie.
Pozwala to między innymi o wiele szybciej
przygotować

umowę

o pracę, świadectwo pracy, czy zaświadczenie o
zatrudnieniu. Niektóre dane z kadr są podstawą do
przygotowania

list

wynagrodzeń.

Komputer

natychmiast ma je do dyspozycji - unika się w ten
sposób

możliwości

pomyłki.

Oczywiście

wyeliminowane jest w ten sposób ręczne wykonywanie
obliczeń, a dane do np. trzynastki otrzymujemy
niejako automatycznie. Zbędne jest prowadzenie kart
wynagrodzeń.

1)

35

G. G.

G. G.

7. Komputer w księgowości

Komputer jest tu wykorzystywany do rejestracji

dokumentów
i automatycznego ich księgowania.

Poza

nieomylnością

,

stałą

dyspozycyjnością

i

nieograniczoną

cierpliwością

komputer ma jeszcze

jedną zaletę. Jest nią

szybkość

. W księgowości

pozwala ona na oderwanie się od wymaganego
papierowego

minimum

i

zwielokrotnienie

kreatywności i inwencji, poprzez umożliwienie
natychmiastowej

weryfikacji

hipotez

za

pośrednictwem dynamicznie definiowanych zestawień
i roboczych sprawozdań. Jest to niesłychanie ważne
dla dyrektora, który ze względu na poziom płac w
administracji szkolnej może miewać obawy co do pełni
kompetencji zawodowych zatrudnionego pracownika
księgowości.

36

G. G.

G. G.

7. Komputer w księgowości

Przy systematycznym wprowadzaniu danych przez

księgowego, dyrektor może mieć w każdej chwili
wgląd w aktualny stan finansów szkoły.

Dzięki współpracy z programem płacowym i programem

obsługi stołówki łatwiejsze staje się bezpośrednie
księgowanie list płac i rachunków magazynu
żywnościowego oraz sprawniejsza jest ich kontrola.
Reasumując: program księgowy zmienia punkt
ciężkości pracy księgowości z funkcji rejestracyjnych
na analityczne.

37

G. G.

G. G.

8. Ewidencja inwentarza szkoły

Dyrektor odpowiada za mienie szkoły. Elektroniczna

księga inwentarzowa z czytnikiem kodów paskowych
eliminuje

uciążliwości

tradycyjnej

metody

inwentaryzacji.

Wpływa

na

optymalizację

gospodarowania mieniem szkolnym, pozwalając na:

4) szybką lokalizację określonego sprzętu;
5) tworzenie zestawień dotyczących ilości

określonego rodzaju sprzętu w całej szkole;

6) szacowanie wartości majątku ruchomego szkoły;
7) przekazanie materialnej odpowiedzialności

podległym pracownikom;

8) drukowanie arkuszy spisowych;
9) zmianę formalnego przypisania przedmiotu

konkretnej osobie;

10)kilkakrotne skrócenie czasu trwania

inwentaryzacji.

38

G. G.

G. G.

9. Magazyn żywnościowy i obsługa
stołówki

Komputer, mając wbudowane w programie normy

dietetyczne optymalizuje jadłospisy skracając czas ich
przygotowania oraz eliminując ewentualne błędy.
Jeżeli wprowadzone zostaną do programu aktualne
ceny można najkorzystniej zgrać relacje zachodzące
między np. kalorycznością potraw, ich ceną i
urozmaiceniem. Pozwala to również na udzielenie
natychmiastowej

odpowiedzi

na

kilka

prosto

brzmiących pytań:

7) jaka jest wartość produktów w magazynie;
8) ile danego produktu znajduje się w magazynie;
9) jakie ilości poszczególnych produktów

przepłynęły przez magazyn w zadanym okresie i
jaka była ich wartość.

Dzięki temu dyrektor może mieć stały i natychmiastowy

wgląd w pracę stołówki.

39

G. G.

G. G.

Biblioteka

• Biblioteka jako centrum edukacyjne

szkoły

stworzona

jest

na

bazie

komputerowego skatalogowania zbiorów
programem (MOL, SOWA, MAK, KRUK) z
wykorzystaniem

kodów

kreskowych.

Odbywa się tam m.in. zbieranie informacji
oraz tworzone są multimedialne bazy
danych (istnieje możliwość czerpania
danych z zasobów Biblioteki Narodowej).

40

G. G.

G. G.

Miejsce i rola bibliotekarza

• W dalszym etapie przewidziane jest

utworzenie

przy

bibliotece

ogólnodostępnej sali komputerowej
tzw. czytelni komputerowej będącej
pod opieką nauczycieli bibliotekarzy, w
której będą się odbywały lekcje
biblioteczne a także lekcje z innych
przedmiotów

z

wykorzystaniem

komputerów.

41

G. G.

G. G.

Miejsce i rola bibliotekarza

• W pozostałym czasie pod opieką

przeszkolonego

bibliotekarza

uczniowie

będą

mogli

wykorzystywać

programy

edukacyjne będące w zasobach
biblioteki

szkolnej,

serwera

dydaktycznego i innych serwerów
(np. internetu) do nauki własnej.

42

G. G.

G. G.

Miejsce i rola bibliotekarza

• Specyfika szkoły podstawowej (nie tylko ze

względu na wiek uczniów) zmusza do
rozłożenia ciężaru edukacji z wykorzystaniem
systemów

komputerowych

pomiędzy

nauczyciela informatyki i bibliotekarza - który
także będzie służył pomocą uczniom w
zgłębianiu

tajników

korzystania

z

komputerowych zasobów informacji. Tak
rozumiana funkcja biblioteki pozwala na
stworzenie możliwości ciągłego korzystania z
zasobów udostępnionych przez internet.

43

G. G.

G. G.

Biblioteka Szkolna -

MOL

• obsługuje:

opracowanie,

wyszukiwanie,

udostępnianie,

statystykę, wymianę informacji, księgi
inwentarzowe, rejestr ubytków, karty
katalogowe, skontrum, zestawienia
bibliograficzne, kody kreskowe i inne
zgodnie z PN-82/N-01152. Zachowane
są zasady katalogowania i org. pracy
zgodne z zaleceniami MEN,

44

G. G.

G. G.

Biblioteka Szkolna -

MOL

posiada: słownik haseł wzorcowych

dla księgozbioru i kartoteki
zagadnieniowej,

tworzone są wszelkie katalogi,
możliwe jest bardzo szybkie

wyszukiwanie informacji,

prowadzone są rejestry wypożyczeń

i rejestry zaległości,

45

G. G.

G. G.

Biblioteka Szkolna -

MOL

statystyki prowadzone są w całości

automatycznie i prezentowane w
formie tabelarycznej oraz
graficznej,

współpracuje z innymi

programami.

46

G. G.

G. G.

Trudności i uciążliwości związane ze

Trudności i uciążliwości związane ze

stosowaniem komputerów

stosowaniem komputerów

Jak każde nowe narzędzie komputer wymaga

rozpoznania jego możliwości

przez osobę na nim

pracującą. Szczególnie etap

wdrożeniowy

niesie ze

sobą wiele

problemów i pułapek

. Po to np., aby

dokładniej, szybciej i w różnych zestawieniach danych
uzyskiwać informacje o uczniu, potrzeba

wielogodzinnej pracy

nad utworzeniem bazy danych

(napełnieniem jej danymi o uczniach). Podobnie jest
zresztą i w innych wypadkach, np. przy katalogowaniu
księgozbioru bibliotecznego. Trud tej dodatkowej,
niezbędnej pracy będzie spożytkowany należycie, jeśli

pracownicy

zostaną

wyposażeni w pełną wiedzę o

możliwościach wykorzystania funkcji
oprogramowania

. Dlatego dyrektor jak i jego

pracownicy muszą

ciągle doskonalić znajomość

obsługi komputera

i jego oprogramowania. Tu

wymagania

co do

kwalifikacji

zawodowych

muszą

być

wyższe

niż w tradycyjnym sposobie zarządzania

szkołą.

47

G. G.

G. G.

Trudności i uciążliwości związane ze

Trudności i uciążliwości związane ze

stosowaniem komputerów

stosowaniem komputerów

Innym, ważkim problemem o którym nie sposób nie
wspomnieć są

koszty

komputeryzacji

. Wprawdzie po

okresie wdrożeniowym zwracają się one z nawiązką, ale
w sytuacji finansowej w jakiej znajduje się polska
oświata, są zagadnieniem ważkim, które musi być brane
pod uwagę przy ustalaniu priorytetów. Oprócz wysokich
kosztów sprzętowych znaczące są również

koszty

oprogramowania

. Aby system był spójny i dawał

odczuwalne efekty w każdej dziedzinie zarządzania,
należy wyposażyć szkołę w zestaw współpracujących ze
sobą modułów obsługujących wszystkie agendy jej
działalności. Oczywiście jest to

proces

długofalowy

i

wieloletni

. Wdrażając poszczególne, nawet

najdrobniejsze elementy systemu, można zaobserwować
zmianę jakości wykonywanej pracy i podwyższenie jej
standardu. Podczas informatyzacji zarządzania nie
zawsze warto kierować się znajomością jakiegoś
pojedynczego programu przez pracownika.

48

G. G.

G. G.

Trudności i uciążliwości związane ze

Trudności i uciążliwości związane ze

stosowaniem komputerów

stosowaniem komputerów

Od początku należy brać pod uwagę cały system, aby w
przyszłości, a najlepiej już od początku był
zintegrowany. Wiąże się to z

przemyślaną

koncepcją

użytkowania

programów

, które mogą ze sobą

współpracować. Jeśli pozwolimy każdemu z
pracowników wybrać sobie samodzielnie program, który
jest im znany lub im się najbardziej podoba, możemy
stworzyć sytuację

niekompatybilności

, czyli braku

możliwości korzystania z danych jednego programu
przez drugi program. Biorąc pod uwagę te
uwarunkowania należałoby zwrócić uwagę na system
oprogramowania dla szkół VULCAN, który jako jedyny
na polskim rynku zapewnia kompleksową obsługę
zarządzania szkołą.

49

G. G.

G. G.

Trudności i uciążliwości związane ze

Trudności i uciążliwości związane ze

stosowaniem komputerów

stosowaniem komputerów

Następnym problemem o którym nie można zapominać
jest

fachowa

obsługa

techniczna

sprzętu

. Na pewno

w początkowym okresie mogą to być entuzjaści; z
czasem w miarę jak rośnie ilość sprzętu i problemów,
należy zatrudnić kompetentnego konserwatora sprzętu
lub zlecić obsługę specjalistycznej firmie komputerowej.
Następną ważną sprawą przy takiej organizacji pracy są

wszelkie

zmiany

kadrowe

. Związane jest to z

wprowadzaniem od nowa pracownika w specyfikę pracy
na stanowisku, do tego z rozszerzeniem jego
umiejętności o obsługę programów. Przy obecnym
statusie płacowym administracji szkolnej trudno o
kompetentną osobę.
Podobnie jak wszelkie działania dyrektora, tak, i te
dotyczące informatyzacji szkoły muszą być

przemyślane

,

konsekwentne

i

dalekowzroczne

, gdyż wiążą się z niemałymi

kosztami.

50

G. G.

G. G.

Trudności i uciążliwości związane ze

Trudności i uciążliwości związane ze

stosowaniem komputerów

stosowaniem komputerów

Na koniec, warto wspomnieć o najtrudniejszym z
czynników stwarzającym trudności w stosowaniu coraz
bardziej popularnego narzędzia jakim jest komputer. O

czynniku

ludzkim

. Z każdym rokiem, wraz z coraz

powszechniejszym stosowaniem komputera na co dzień

opór

ludzkiej materii maleje, lecz wciąż jest ważnym

elementem którym należy zawsze brać pod uwagę. Jeśli
dyrektor zdoła przekonać pracownika do korzyści, jakie
ze sobą niesie zmiana dotychczasowego sposobu pracy,
to w pewnym przedziale czasowym uda mu się
zorganizować nowoczesny warsztat pracy zarówno dla
siebie jak i podległych osób.

51

G. G.

G. G.

Efektywnemu

wdrożeniu

środków

informatyki
w

szkole

sprzyjają

następujące

okoliczności:

1. Dysponowanie przez szkołę kadrą, która chce

się uczyć.

2. Dobra atmosfera pracy w szkole (dostęp do

komputera przez wszystkich chętnych).

3. Odwaga w podejmowaniu decyzji i nie zrażanie

się pierwszymi niepowodzeniami.

4. Umiarkowane zaufanie do nowinek i rozsądne

do nich podejście, gdyż miarą wartości
programów lub udogodnień obsługi komputera
jest uzyskanie praktycznych korzyści z jej
stosowania.

Dyrektor nie musi zdobywać zaawansowanej wiedzy
informatycznej. Potrzebne są mu jednak podstawowe
wiadomości

o

sposobach

efektywnej

pracy

w

zinformatyzowanych

jednostkach.

Doświadczenia

zebrane podczas samodzielnej pracy z komputerem
procentują na wszystkich polach działalności dyrektora i
szkoły.

52

G. G.

G. G.

Dziękuję za uwagę