Technologie informacyjne i komunikacyjne wspierające usługi

świadczone przez biblioteki na terenach wiejskich

Noemi Gryczko

© copyright Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

02-019 Warszawa, ul. Grójecka 5, tel. [phone]; e-mail: [e-mail], www.frsi.org.pl

Publikacja jest rozpowszechniana bezpłatnie. Przy wykorzystywaniu informacji zawartych w raporcie

prosimy o podanie imienia i nazwiska autorki oraz nazwy Fundacji Rozwoju Społeczeństwa

Informacyjnego.

Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności jest partnerem Fundacji Billa i Melindy Gates w przedsięwzięciu, które

ma ułatwić polskim bibliotekom publicznym dostęp do komputerów, Internetu i szkoleń. Program Biblioteczny w

Polsce jest realizowany przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

Noemi Gryczko

socjolog, specjalistka w zakresie funkcjonowania sektora pozarządowego w Polsce

i aktywizacji społeczności lokalnych. Realizowała projekty badawcze dla Zakładu Społeczeństwa

Obywatelskiego w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce,

Ośrodka Badań nad Młodzieżą UW. W ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju

(UNDP) przez 3 lata realizowała projekty społeczne, współautorka programu Rzeczpospolita

Internetowa. Obecnie współpracuje z MPiPS.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

3 |

S t r o n a

Spis treści

STRESZCZENIE RAPORTU .................................................................................................................................. 5

WSTĘP .............................................................................................................................................................. 7

CZĘŚĆ 1. ........................................................................................................................................................... 9

S

EKCJA

1.

P

ROMOCJA CZYTELNICTWA I KULTURY

.......................................................................................................... 10

WYCHOWANIE CZYTELNIKA .......................................................................................................................... 10

KORZYSTANIE Z BIBLIOTEKI PRZEZ OSOBY NIEWIDOME .............................................................................. 13

SYSTEM ZBIERANIA POTRZEB CZYTELNICZYCH – NEWSLETTER .................................................................... 19

SPRZEDAŻ KSIĄŻEK, PROWADZENIE KSIĘGARNI ........................................................................................... 20

DYSTRYBUCJA GAZET, PROWADZENIE KIOSKU............................................................................................. 20

KABINY DO CICHEJ PRACY ............................................................................................................................. 20

ORGANIZACJA PROJEKCJI FILMÓW ............................................................................................................... 21

ORGANIZACJA SPOTKAŃ Z LOKALNYMI ARTYSTAMI (I NIE TYLKO) .............................................................. 22

ORGANIZACJA KONKURSÓW (Z WYKORZYSTANIEM NARZĘDZI CYFROWYCH) ............................................ 23

WIDEO SPOTKANIA / CZATY ZE ZNANYMI LUDŹMI SPOZA MIEJSCOWOŚCI ................................................. 24

INNE PROJEKTY CZYTELNICZE ....................................................................................................................... 24

S

EKCJA

2.

P

RACA Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ

................................................................................................................... 26

NAUKA KORZYSTANIA Z KOMPUTERÓW DLA DZIECI POPRZEZ GRY I ZABAWY ............................................ 26

UCZENIE MŁODZIEŻY KORZYSTANIA Z WIEDZY ZARÓWNO ZGROMADZONEJ W BIBLIOTECE, JAK I

INTERNECIE ................................................................................................................................................... 26

ASYSTA, POMOC W WYBORZE SZKOŁY PONADGIMNAZJANEJ / UCZELNI .................................................... 27

MIEJSCE PRZYGOTOWYWANIA MATERIAŁÓW I PREZENTACJI DO SZKOŁY, PRACY ...................................... 28

ŚWIETLICA DLA MŁODZIEŻY .......................................................................................................................... 28

MIEJSCE PROWADZENIA ZAJĘĆ POZASZKOLNYCH, SZCZEGÓLNIE NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH ...................... 30

INNE .............................................................................................................................................................. 30

S

EKCJA

3.

F

UNKCJONALNY DOSTĘP DO ZASOBÓW BIBLIOTECZNYCH

.................................................................................. 33

WYPOŻYCZALNIA MIĘDZYBIBLIOTECZNA ..................................................................................................... 33

BIBLIOTEKA MIESZKAŃCÓW – PUNKT UDOSTĘPNIANIA KSIĄŻEK PRZEKAZANYCH PRZEZ MIESZKAŃCÓW . 36

S

EKCJA

4.

D

IGITALIZACJA ZASOBÓW

.......................................................................................................................... 38

WYPOŻYCZALNIA KSIĄŻEK MÓWIONYCH, E-BOOKÓW, mp3, DVD, CD ........................................................ 38

DOSTĘP DO BIBLOTEK CYFROWYCH Z MOŻLIWOŚCIĄ WYDRUKOWANIA I PRZECZYTANIA W DOMU ......... 39

S

EKCJA

5.

U

SŁUGI I PORADNICTWO W ZAKRESIE MULTIMEDIÓW

...................................................................................... 44

CENTRUM ROZRYWKI ON-LINE – PROMOWANIE DOBRYCH GIER ............................................................... 44

S

EKCJA

6.

ICT

DLA GRUP WYKLUCZONYCH

(

OSOBY STARSZE

,

NIEPEŁNOSPRAWNI

) ............................................................... 45

PODSTAWOWE KURSY ICT DLA SENIORÓW ................................................................................................. 45

POMOC OSOBOM NIEWIDOMYM W KORZYSTANIU Z KOMPUTERÓW ........................................................ 48

ASYSTA, POMOC W ZAKŁADANIU KONTA E-MAIL, E-BANKING, SKYPE, PHOTOBLOGI ................................. 50

SPECJALISTYCZNE WYSZUKIWANIE INFORMACJI W INTERNECIE ................................................................. 52

ASYSTA W DOSTĘPIE DO KSZTAŁCENIA NA ODLEGŁOŚĆ, E-LEARNING ......................................................... 52

S

EKCJA

7.

W

SPARCIE DLA SAMOORGANIZACJI SPOŁECZNEJ NA POZIOMIE LOKALNYM

........................................................... 54

ASYSTA, POMOC W NAWIĄZYWANIU KONTAKTU Z EKSPERTEM Z INNEJ CZĘŚCI POLSKI / ŚWIATA

(TUTORING) .................................................................................................................................................. 54

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

4 |

S t r o n a

PROWADZENIE KAWIARENKI ........................................................................................................................ 54

PROWADZENIE LATEM OGRÓDKA PRZY BIBLIOTECE ................................................................................... 55

CENTRUM HOBBISTYCZNE ............................................................................................................................ 55

ORGANIZACJA CHÓRU, NAUKI TAŃCA, ZAJĘĆ SPORTOWYCH ...................................................................... 56

ORGANIZACJA ZAJĘĆ, PIKNIKÓW .................................................................................................................. 56

ORGANIZACJA KURSÓW JĘZYKÓW OBCYCH ................................................................................................. 56

KLUBY SENIORA (RÓŻNE INICJATYWY) ......................................................................................................... 56

BANKI CZASU – MINI RYNEK PRACY ............................................................................................................. 57

S

EKCJA

8.

U

ŁATWIENIE KORZYSTANIA Z E

-

GOVERNANCE

(

WSPARCIE OBYWATELI W KONTAKTACH Z WŁADZAMI PUBLICZNYMI

) ..... 58

ZORGANIZOWANIE PORADNICTWA, KURSÓW DLA OSÓB BEZROBOTNYCH, W TYM OSÓB 50+ (URZĘDNICY

Z PUP, PRACOWNICY NGOs) ......................................................................................................................... 58

Patrz sekcja 2 raportu - asysta, pomoc w wyborze szkoły ponadgimnazjanej / uczelni. .............................. 58

ZORGANIZOWANIE PORAD PRAWNYCH ....................................................................................................... 59

ZORGANIZOWANIE PORAD PRAWNYCH DLA ROLNIKÓW – KIEROWANIE DO DORADCÓW ........................ 59

DYŻURY PRZEDSTAWICIELI URZĘDÓW (W FILII – Z GMINY, W GMINIE – Z POWIATU) ................................ 59

URUCHOMIENIE PUNKTU POCZTOWEGO .................................................................................................... 59

WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WSPARCIE INFORMACYJNE ............................................................... 60

WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – SPECJALISTYCZNE PORTALE ............................................................... 62

WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WSPARCIE INTERAKTYWNE ............................................................... 64

E-GOVERNANCE – NAUKA KONTROLI LOKALNEJ WŁADZY, PRZEJRZYSTOŚCI, UZYSKIWANIA OD NIEJ

INFORMACJI .................................................................................................................................................. 67

S

EKCJA

9.

U

ŁATWIENIE DOSTĘPU DO INFORMACJI LOKALNEJ

........................................................................................... 72

DOSTĘP DO INFORMACJI LOKALNEJ - SŁUP OGŁOSZENIOWY ...................................................................... 72

INFORMACJA TURYSTYCZNA ........................................................................................................................ 76

ARCHIWUM LOKALNE (CENTRUM MAŁEJ OJCZYZNY) .................................................................................. 77

CZĘŚĆ 2 .......................................................................................................................................................... 82

R

EKOMENDACJE

.................................................................................................................................................... 86

Informacja .................................................................................................................................................... 86

Edukacja ....................................................................................................................................................... 86

Animacja działań lokalnych .......................................................................................................................... 86

Usługi multimedialne .................................................................................................................................... 86

Promocja biblioteki ....................................................................................................................................... 86

Inne ............................................................................................................................................................... 87

Współpraca z instytucjami i organizacjami .................................................................................................. 87

ANEKSY .......................................................................................................................................................... 89

B

IBLIOGRAFIA

–

MATERIAŁY OGÓLNE

......................................................................................................................... 89

S

TRONY

WWW

–

OPRÓCZ PODANYCH W CZĘŚCI

1. ...................................................................................................... 91

L

ISTA OSÓB

,

Z KTÓRYMI PRZEPROWADZONO ROZMOWY

................................................................................................ 91

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

5 |

S t r o n a

Streszczenie raportu

Raport powstał na zlecenie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, w ramach

realizowanego przez fundację Programu Bibliotecznego.

Celem raportu było zebranie danych na temat technologii informacyjnych i aplikacji, które mogą

zostać wykorzystane przez biblioteki publiczne na terenach wiejskich oraz ocena tych technologii ze

względu na potrzeby społeczności lokalnej w zakresie wiedzy, kompetencji bibliotekarzy oraz typowy

sprzęt dostępny w bibliotekach.

Raport powstał na podstawie analizy informacji zawartych w Internecie, w szczególności na stronach

WWW bibliotek publicznych, urzędów gmin, gminnych ośrodków kultury, organizacji pozarządowych,

szkół i jednostek naukowo-badawczych, portali usługowych; raportów końcowych z realizacji

projektów; bibliotecznych czasopism specjalistycznych; rozmów z przedstawicielami organizacji i

instytucji.

Raport zawiera inwentarz ponad 150 zastosowań technologii komunikacyjnych dla 9 obszarów

tematycznych, które określają obszary usług ,,nowej biblioteki”, która – zgodnie z celami Programu

Bibliotecznego - ma się stać nowoczesnym, wielofunkcyjnym centrum informacyjno-edukacyjno-

kulturalnym. Raport został uzupełniony o przykłady ciekawych rozwiązań lokalnych, które nie

wykorzystują narzędzi ICT, ale istotnie wzbogacają funkcje biblioteki i odnoszą się do koncepcji

,,użytkownika”, która jest szersza niż koncepcja ,,czytelnika”.

Większość opisanych w raporcie technologii informacyjnych i komunikacyjnych wymaga od

bibliotekarzy znajomości ICT na poziomie zasadniczym. Bibliotekarze, aby w pełni korzystać z

oferowanych możliwości technicznych, powinni znać podstawy technik informatycznych, używania

komputera i zarządzania plikami, edycji tekstu, posługiwania się bazami danych, grafiką i tworzenia

prezentacji oraz korzystania z usług w sieciach teleinformatycznych tj. Internet, poczta elektroniczna,

komunikatory. Dla grupy zastosowań opisanych w raporcie (programy bazodanowe, tworzenie

witryn, digitalizacja zasobów) kompetencje bibliotekarzy nie są obecnie wystarczające.

Oceniając przydatność poszczególnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych wspierających

usługi świadczone przez biblioteki można powiedzieć, że wymagania sprzętowe dla ok. 70% aplikacji

opisanych w raporcie przewyższają parametry infrastruktury technicznej dostępnej w bibliotekach

wiejskich. Wsparcie techniczne ze strony Fundacji jest jednym z warunków realizacji celu

nadrzędnego.

Najważniejszym czynnikiem przesądzającym o zastosowaniu w praktyce opisanych ICT jest

subiektywne postrzeganie ich użyteczności w aspekcie wizji biblioteki i marzeń z nią związanych.

Innymi słowy, techniki ICT powinny miękko wpisać się w oczekiwania beneficjentów co do funkcji

biblioteki. Bazując na pomyśle łączenia tradycji z nowoczesnością Program powinien stopniowo

poszerzać powszechnie akceptowaną wizję biblioteki wiejskiej o nowe funkcjonalności.

Ewolucyjne przejście ,,od wypożyczalni do nowej biblioteki” najskuteczniej może być osiągnięte przez

wprowadzanie takich funkcjonalności, które wprowadzą nową jakość do bibliotek wiejskich oraz

charakteryzują się dużą ,,widocznością” promocyjną. Pozwoli to na przyciągnięcie tych grup osób,

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

6 |

S t r o n a

które dotychczas nie korzystały z usług bibliotecznych. Takie ,,mocne wejście” mogą zapewnić

interaktywne witryny bibliotek w formie blogów, kluby filmowe, dostępność usług multimedialnych,

utworzenie archiwum lokalnego, digitalizacja zbiorów. Wymienione funkcjonalności są zgodne z

artykułowanymi potrzebami mieszkańców gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. Rolą Programu

powinno być inspirowanie i wskazywanie ciekawych i użytecznych zastosowań ICT.

Dla skutecznej realizacji zadań postawionych przed Fundacją celowe wydaje się nawiązanie

współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi w danych obszarach tj. dostępność zasobów

dla osób niepełnosprawnych, dystrybucja filmów, praca z młodzieżą metodą fotoblogów,

specjalistyczne szkolenia dla bibliotekarzy z zakresu obsługi użytkowników ze specjalnymi potrzebami

i z zakresu digitalizacji zasobów oraz kształcenie osób dorosłych.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

7 |

S t r o n a

Wstęp

Raport powstał na zlecenie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w ramach

realizowanego przez fundację Programu Bibliotecznego.

Celem raportu było zebranie danych na temat technologii informacyjnych i aplikacji, które mogą

zostać wykorzystane przez biblioteki publiczne na terenach wiejskich oraz ocena tych technologii ze

względu na potrzeby społeczności lokalnej w zakresie wiedzy, kompetencji bibliotekarzy oraz typowy

sprzęt dostępny w bibliotekach.

Raport powstał na podstawie analizy informacji zawartych w Internecie, w szczególności na stronach

WWW bibliotek publicznych, urzędów gmin, gminnych ośrodków kultury, organizacji pozarządowych,

szkół i jednostek naukowo-badawczych, portali usługowych; raportów końcowych z realizacji

projektów; bibliotecznych czasopism specjalistycznych; rozmów z przedstawicielami organizacji i

instytucji działających w obszarach tematycznych wyznaczonych przez Zamawiającego. Szczegółowa

lista osób oraz publikacji znajduje się w aneksie.

Na potrzeby niniejszego raportu dokonano inwentaryzacji aktywności podejmowanych przez polskie

biblioteki

publiczne

zgodnie

z

katalogiem

propozycji

dotyczących zawartości

kursów

specjalistycznych, dalej zwanym jako ,,Menu 9”. Katalog usług skonstruowany był wokół 9 obszarów

tematycznych, struktura części pierwszej raportu jest oparta na tym podziale:

Sekcja 1. Promocja czytelnictwa i kultury;

Sekcja 2. Praca z dziećmi i młodzieżą;

Sekcja 3. Funkcjonalny dostęp do zasobów bibliotecznych;

Sekcja 4. Digitalizacja zasobów bibliotecznych (biblioteka multimedialna);

Sekcja 5. Usługi i poradnictwo w zakresie multimediów;

Sekcja 6. ICT dla grup wykluczonych (osoby starsze, niepełnosprawni);

Sekcja 7. Wsparcie dla samoorganizacji społecznej na poziomie lokalnym;

Sekcja 8. Ułatwienie korzystania z e-government (wsparcie obywateli w kontaktach z

władzami publicznymi);

Sekcja 9. Ułatwianie dostępu do informacji lokalnej.

Wszystkie zgromadzone przykłady odnoszą się do koncepcji ,,nowej biblioteki”, co jest zgodne z

celem Programu Bibliotecznego, rozumianym jako doprowadzenie do przekształcenia bibliotek

publicznych (zlokalizowanych głównie na wsi), z wypożyczalni książek, jakimi często są obecnie, w

nowoczesne, wielofunkcyjne centra informacyjno-edukacyjno-kulturalne, które staną się ośrodkami

społeczeństwa informacyjnego na poziomie lokalnym. W tym ujęciu odbiorcami usług ,,nowej

biblioteki” są nie tyle ,,czytelnicy”, co ,,użytkownicy”. Misją takiej biblioteki jest szeroko pojęta służba

informacyjna, a nie tylko wypożyczanie ciekawych książek (choć to oczywiście też). Dlatego oprócz

przykładów dotychczasowych zastosowań ICT przez biblioteki pojawiły się w raporcie opisy usług

świadczonych przez inne instytucje, tj. urząd gminy czy gminne centrum informacji. Dająca się

zauważyć ewolucja roli biblioteki skłania do przypuszczenia, że będzie ona pełnić także funkcje

dotychczas zarezerwowane dla innych instytucji. Przykładowo, e-governance rozumiane jako

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

8 |

S t r o n a

wsparcie obywateli w kontaktach z władzami publicznymi, staje się coraz powszechniejszym

trendem, nie można wykluczyć, że niektóre funkcjonalności związane z dostępem do informacji

publicznej, obsługą mieszkańców z czasem zakorzenią się w bibliotekach publicznych.

Opracowanie zawiera dodatkowo opisy ciekawych rozwiązań lokalnych, które wprawdzie nie

wykorzystują narzędzi ICT, ale istotnie wzbogacają funkcje biblioteki. Raport uzupełniają informacje

na temat portali specjalistycznych mogących być zasobem, do którego bibliotekarze odsyłają swoich

użytkowników poszukujących informacji w dziedzinie szeroko rozumianej przedsiębiorczości.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

9 |

S t r o n a

część 1.

Poniżej przedstawione są wyniki desk researchu prowadzonego w okresie czerwiec – sierpień 2008 r.

Przyjęta metoda opierała się na analizie materiałów zastanych, istotnym źródłem informacji były też

inne raporty z badań zleconych przez Fundację. Wychodząc z założenia, że najatrakcyjniejsze

przedsięwzięcia proponowane mieszkańcom przez Program Biblioteczny będą miały swój oddźwięk w

Internecie, rozpoczęto badanie od analizy informacji na stronach WWW. Zastosowana metoda kuli

śniegowej, polegająca na odwiedzaniu grupy kilkunastu witryn i eksplorowaniu zamieszczonych na

nich linków i odwołań, doprowadziła do zgromadzenia przykładów zastosowań do każdego z 9

obszarów tematycznych zawartych w ,,Menu 9”. Research był przerywany w momencie ,,wysycenia

kategorii” czyli wtedy, gdy nie natrafiano już na nowy jakościowo materiał. Rozmowy z

przedstawicielami instytucji i organizacji pozwoliły zebrać opinie na temat funkcjonalności ,,nowej

biblioteki”.

Jak już powiedziano, raport zawiera zarówno przykłady zastosowań ICT w polskich bibliotekach

publicznych, jak i opisy działań uatrakcyjniających funkcjonowanie bibliotek. Dla ułatwienia

fragmenty dotyczące technologii i aplikacji zostały

WYRÓŻNIONE W TEKŚCIE

.

W sekcji 8. ,,Ułatwienie korzystania z e-government (wsparcie obywateli w kontaktach z władzami

publicznymi)” w punkcie ,,Wsparcie przedsiębiorczości” zastosowano podział na wsparcie

informacyjne, specjalistyczne portale oraz wsparcie interaktywne. Wynika to z założenia, że ,,nowa

biblioteka” może wspierać mieszkańców w tej dziedzinie na różne sposoby. Po pierwsze, może

udostępniać lokal na potrzeby różnych punktów informacyjnych (np. punkt informacji o funduszu

pożyczkowym, mikrofinansach, Punkt Informacji Europejskiej) oraz spotkań z urzędnikami (np.

warsztaty na temat rozpoczynania działalności gospodarczej - obowiązki podatkowe – prowadzone

przez pracowników urzędów skarbowych). Po drugie, bibliotekarze jako ,,info brokerzy” czy też

przewodnicy po zasobach wiedzy mogą wskazywać użytkownikom wartościowe źródła informacji –

portale dotyczące finansów, aktualnych przetargów, prawa pracy, telepracy itp. Po trzecie,

bibliotekarze mogą sugerować ogólnodostępne kursy e-learningowe (np. z zakresu funduszy

unijnych, prowadzenia Małych i Średnich Przedsiębiorstw), kierować użytkowników na portale

wspierające wymianę towarów i usług (np. oferia.pl) czy też dostarczać informacje o poradnictwie

on-line. Nie wszystkie zastosowania z ,,Menu 9” udało się odnaleźć prowadząc desk research. W

raporcie brak opisów usług dotyczących:

•

Dystrybucji gazet, prowadzenia kiosku; punktu przedszkolnego (sekcja 1.)

•

Dostępu do nietypowego oprogramowania (AutoCad, Corel); do kamery cyfrowej i tabletu;

do konsoli gier; do telewizji cyfrowej (sekcja 5.)

•

Asysty przy korzystaniu z e-bankingu (sekcja 6.)

•

Prowadzenia latem ogródka przy bibliotece (sekcja 7.)

•

Prowadzenia punktu opłat (sekcja 8.)

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

10 |

S t r o n a

Sekcja 1. Promocja czytelnictwa i kultury

WYCHOWANIE CZYTELNIKA

Dyskusyjny Klub Książki w Łazach

Dyskusyjny Klub Książki (DKK) to sposób na miłe spędzenie czasu poprzez zapoznanie się z ciekawą

książką i porozmawianie o niej z innymi jej odbiorcami. W lokalnych bibliotekach uruchamiane są

kluby - grup osób, które w czasie regularnych spotkań rozmawiają o książkach. Spotkania są

moderowane przez bibliotekarzy. Inicjatywa sprawdzona w realiach Wielkiej Brytanii jest ciekawą

propozycją promocji czytelnictwa w Polsce. W spotkaniach DKK może wziąć udział każdy

zainteresowany literaturą (niezależnie od wieku i wykształcenia). Niektóre biblioteki w ramach DKK

organizują spotkania autorskie. Projekt Dyskusyjnych Klubów Książki jest wpisany w Ogólnopolski

Program Promocji i Czytelnictwa i Wsparcia Sektora Książki ,,Tu Czytamy”. Partnerami programu są

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Książki i British Council.

Zastosowanie: Dyskusyjny Klub Książki funkcjonuje w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Łazach

– przebieg spotkań i omawiane lektury można śledzić tu:

http://www.biblioteka-lazy.pl/?page_id=70

Kontakt 1: Instytut Książki, ul. Szczepańska 1, II piętro, 31-011 Kraków, tel. [phone], fax.:

[phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.instytutksiazki.pl

Kontakt 2: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach, ul. T. Kościuszki 3, 42-450 Łazy, tel. (032)

672-94-46, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.biblioteka-lazy.pl

Readcom – Kluby czytelnicze dla dorosłych

Partnerski projekt poświęcony propagowaniu czytelnictwa i pamiętnikarstwa wśród dorosłych.

Projekt realizowany przy wsparciu finansowym programu Socrates Grundtvig 2, zgłoszony przez

Bibliotekę Publiczną im. W. J. Grabskiego w Warszawie wspólnie z austriackim Uniwersytetem

Ludowym w Wiedniu i portugalskimi Instytutami Edukacyjnymi w Castelo Branco i Portalegre. Projekt

skierowany jest w szczególności do pedagogów, bibliotekarzy, nauczycieli oraz członków

Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Jednym z celów projektu jest porównanie upodobań czytelniczych i

dorobku literackiego lokalnych społeczności Polski, Austrii i Portugalii. Przesłankami, którymi

kierowali się pomysłodawcy projektu był fakt, iż Kluby Czytelnicze dla Dorosłych umożliwią wymianę

doświadczeń i poszerzanie wiedzy poprzez dyskusję nad pamiętnikami i dziennikami napisanymi

przez członków klubów. Niezwykle ważne w realizacji projektu jest zastosowanie biblioterapii, która

pozwoli odkryć na nowo świat książki i zachęci dorosłych do pisania pamiętników i dzienników, a

także do prezentowania ich w kręgu ludzi o podobnych zainteresowaniach.

Program działalności Klubów Czytelniczych dla Dorosłych obejmuje:

•

spotkania osób piszących pamiętniki i wspomnienia, prezentację i publikację własnej

twórczości w Klubach Czytelniczych i w Internecie,

•

warsztaty literackie, spotkania dyskusyjne,

•

nowatorskie formy zajęć z dziećmi poprzez książkę i zabawę - dorośli czytają dzieciom książki

-

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

11 |

S t r o n a

•

SAMODZIELNE PROJEKTOWANIE (OKŁADKA, ADJUSTACJA , ILUSTRACJE), WYDAWANIE

WŁASNYCH KSIĄŻEK W TRADYCYJNY SPOSÓB (DRUK, SKŁAD) ORAZ UMIESZCZANIE ICH NA

STRONIE INTERNETOWEJ PROJEKTU

,

•

prezentacje osiągnięć klubów – wystawy, spotkania klubów, wieczory literackie,

•

biblioterapię - twórcze spotkania z książką,

•

konkursy pamiętnikarskie Klubów Czytelniczych dla Dorosłych z Austrii, Portugalii, Polski.

Kontakt: Biblioteka Publiczna im. W. J. Grabskiego w Warszawie, ul. Plutonu Torpedy 47, 02-495
Warszawa, tel. fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.bpursus.waw.pl

, strona WWW projektu

www.readcom.info

Cykl spotkań czytelniczych z elementami biblioterapii - Terapeutyczne zabawy

bajką i baśnią

Spotkania czytelnicze są przeznaczone dla wszystkich dzieci, które chcą twórczo spędzić czas z

książką, w tym dla dzieci, które mają problemy emocjonalne, pochodzą ze środowisk o mniejszych

szansach. Głównym celem spotkań biblioterapeutycznych jest rozbudzenie zainteresowania książką

oraz usprawnienie zaburzonych funkcji i uzyskanie pozytywnych zmian w sferze poznawczej i

emocjonalnej dzieci. Warsztaty biblioterapeutyczne polegają na zajęciach integrujących grupę,

opartych na metodyce czytania i odbioru dzieła literackiego oraz na pedagogice zabawy i metodach

psychoaktywnych (techniki parateatralne, drama: teatrzyk kukiełkowy, teatr palcowy, scenka

improwizowana, inscenizacja; zabawy czytelnicze: zgadywanki, labirynty, quizy, konkursy; techniki

relaksacyjne; elementy muzykoterapii: zabawy słowno–muzyczno–ruchowe). (informacja ze strony

WWW)

Więcej

:

http://www.biblioteka.ostrow-wielkopolski.pl/grafika/galerie/biblioterapia.htm

Kontakt:

Biblioteka Publiczna Filia dla dzieci i młodzieży, ul. Marii Konopnickiej 2a, 63-400 Ostrów

Wielkopolski,

tel.

(062)

736-48-49,

e-mail:

[e-mail]

,

strona

WWW

www.biblioteka.ostrow-wielkopolski.pl

Uwagi:

więcej o specyfice biblioterapii można znaleźć w artykule p. Teresy Lubińskiej

pt. ,,Biblioterapia - nowa szansa książki” dostępnym tu:

http://www.publikacje.edu.pl/publikacje.php?nr=1002

Dyskusyjny Klub Książki na Forum

FORUM INTERNETOWE

służy jako elektroniczna platforma komunikacji pomiędzy bibliotekarzami a

czytelnikami. Mogą oni zamieścić swoje propozycje dotyczące zakupu nowych pozycji, które chcieliby
zobaczyć w swojej bibliotece. Forum jest miejscem wymiany opinii o książkach, funkcjonowaniu
strony WWW biblioteki i samego forum. Największą popularnością cieszy się temat ,,Dyskusyjny Klub
Książki”.
Opis aplikacji: phpBB
Wymagania systemowe:

więcej http://www.phpbb.com/

Prawo własności intelektualnej: Open Source
Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Słowackiego w Tarnowie, ul. Krakowska 4, 33-100
Tarnów, tel. [phone]

[e-mail]

,

http://www.biblioteka.tarman.pl/forum/index.php

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

12 |

S t r o n a

Wakacje w bibliotece 2008 – Program Wakacyjnych Imprez Czytelniczych

W Programie ,,Wakacyjnych Imprez Czytelniczych” jest głośne czytanie (cztery spotkania), warsztaty
,,Jak cię widzą, tak cię piszą- popracuj nad sobą, książki ci pomogą” (cztery spotkania), spotkanie
autorskie,

WAKACJE Z KOMPUTEREM

(komputery dostępne w trzech filiach Biblioteki od 9.00 do

16.00 dla dzieci i młodzieży do lat 16), wystawy ,,Chiny w roku olimpijskim”, konkursy fotograficzne
,,Ostrowskie kamienice”, nauka gry w szachy dla początkujących oraz turnieje szachowe.
Kontakt:

Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego, ul. Wolności 2, 63-400 Ostrów Wielkopolski,

tel./fax.

(062)

737-47-00,

e-mail:

[e-mail]

,

strona

WWW

http://www.biblioteka.ostrow-wielkopolski.pl/page1.htm

Uwagi: Ta placówka jest bardzo prężną instytucją, od paru lat dysponuje nowym budynkiem. W
latach 2004-2006 bibliotekarze pozyskiwali środki z Funduszu Grantowego dla Ostrowa
Wielkopolskiego na realizację projektów czytelniczych powiązanych z inicjatywą ,,Cała Polska Czyta
Dzieciom”.

Akcja Lato 2008 „Biblioteka Kluczem do Wiedzy”

Zajęcia grupowe i warsztaty tematyczne z dziećmi prowadzone 3 dni w tygodniu w godz. 12:00 –
15:00 w lipcu i sierpniu. Nazwy planowanych imprez to:

•

,,Piknik z Biblioteką”,

•

„Biblioteka oknem na kulturę”,

•

gry i zabawy na świeżym powietrzu,

•

konkurs plastyczny pt. „Logo Gminy Lniano”,

•

głośne czytanie bajek i wierszy.

Kontakt: Gminna Biblioteka w Lnianie, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.gbplniano.ovh.org

Klub twórczego pisania

Pisarka Marta Fox prowadzi Klub Twórczego Pisania dla wszystkich zainteresowanych pracą twórczą.
,,Program zajęć jest bogaty i obejmuje prace nad wierszem, opowiadaniem, felietonem, reportażem,
scenariuszem...powieścią. Marta Fox podzieli się doświadczeniami, a także chętnie skorzysta z
doświadczeń innych piszących. W Klubie Twórczego Pisania jest miejsce dla tych, którzy widzą to, co
wszyscy i myślą tak, jak nikt nie myślał.” (źródło – blog biblioteki

http://joan-www.bloog.pl/

)

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach, Filia nr 3, ul. Gliwicka 93, Katowice, tel. (032)
254-59-69, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.mbp.katowice.pl/

Głośne czytanie

Właściciel antykwariatu zorganizował ,,głośne czytanie nocą”. Akcja spotkała się z dużym
zainteresowaniem nie tylko mieszkańców Kielc, którzy w głośnym czytaniu uczestniczyli, ale też ze
strony bibliotekarzy, liderów lokalnych, organizacji pozarządowych z mniejszych miejscowości.
Antykwariusz przygotował nietypową przestrzeń – przed swoim sklepem, na deptaku ustawił
wygodne sofy i fotele. Impreza cieszyła się dużym zainteresowaniem, lektorzy-wolontariusze to nie
tylko osoby dorosłe, do głośnego czytania zgłaszali się również rodzice z dziećmi.

We wrześniu 2008 r. Gminna Biblioteka Publiczna w Masłowie włączy się w akcję ,,głośne czytanie
nocą”. Jak podaje portal

www.maslow.pl

,,Głośne czytanie będzie związane z promocją ,,Szklanego

domu”, który mamy zamiar zbudować w ramach projektu Leader+ - tłumaczy Aneta Ksel, kierownik
GBP w Masłowie.” Spotkania będą poświęcone twórczości Stefana Żeromskiego.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

13 |

S t r o n a

Kontakt 1: Antykwariat Naukowy Andrzej Metzger, Kielce, ul. Sienkiewicza 13, tel. [phone],
fax. [phone], e-mail: [e-mail], strona WWW

http://www.antyk.kielce.pl

Kontakt 2: Gminna Biblioteka Publiczna w Masłowie, tel. [phone], fax. [phone], 26-
001 Masłów (Biblioteka mieści się w budynku Gminnego Ośrodka Kultury).
Uwagi: Na serwisie www.maslow.pl dostępna jest

RELACJA ORAZ KRÓTKI

film z ,,głośnego czytania

nocą”

zorganizowanego w Kielcach.

Druk na żądanie – publikacje niskonakładowe

W ramach projektu „Witryna” Fundacja Otwarty Kod Kultury przygotowała programy do tworzenia
wydań elektronicznych i archiwów, które są dostępne dla niskonakładowych czasopism kulturalnych
na zasadzie Open Source (jednym z ogólnych celów Fundacji jest propagowanie wykorzystywania
oprogramowania udostępnianego na tej zasadzie). Przeprowadzone zostały szkolenia mające
zwiększyć możliwości sprzedaży czasopism kulturalnych dostępnych on-line, oraz dostosowywać
wysokość nakładu do realnej liczby odbiorców dzięki Internetowi i

TECHNOLOGII DRUKU NA

ŻĄDANIE

. Fundacja opracowuje, wdraża i udostępnienia modelowe rozwiązania techniczne w tym

zakresie.
Kontakt: Fundacja Otwarty Kod Kultury, Al. Niepodległości 159 lok. 65, 02-555 Warszawa,
e-mail:

[e-mail]

, tel./fax. [phone], tel. [phone], WWW

http://fundacja.czasopism.pl/

Autorski Program Szerzenia Kultury Czytelniczej

W roku szkolnym 2005/2006 został opracowany autorski program w zakresie szerzenia kultury
czytelniczej ,,Medialna podróż w krainę książki i informacji”. Program skierowany był do uczniów
różnych poziomów kształcenia oraz nauczycieli i wychowawców. ,,Medialna podróż…” przewidywała
realizację przez bibliotekarzy różnorodnych zadań, m. in. konkursów czytelniczych, spotkań
autorskich, zajęć, wystaw, kiermaszów i innych. Biblioteka przyłączyła się do ogólnopolskiej akcji
,,Cała Polska Czyta Dzieciom”. W ramach projektu odbyły się spotkania z przedszkolakami z pięciu
piotrkowskich przedszkoli (masowych i integracyjnych). Wszystkie spotkania były przeprowadzone na
podstawie szczegółowego scenariusza. Bibliotekarki czytały wiersze Jana Brzechwy, później inicjowały
rozmowę o książkach, gustach czytelniczych oraz obowiązkach rodziców i wychowawców w tym
zakresie. Nauczycielki wzbogaciły prowadzone przez siebie zajęcia poprzez stosowanie:

•

PREZENTACJI MULTIMEDIALNYCH

,

•

EDUKACYJNYCH PROGRAMÓW MULTIMEDIALNYCH

,

•

FILMÓW DVD I NA KASETACH WIDEO

.

Kontakt: Biblioteka Pedagogiczna w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wojska Polskiego 122 e, 97-300
Piotrków Trybunalski, tel./fax. (044) 649-50-77, e-mail:

[e-mail]

, strony WWW

http://www.pedagogiczna.edu.pl

, autorki programu to Aneta Gnyp, Sylwia Kubicka, Dagmara

Roszkowska.

KORZYSTANIE Z BIBLIOTEKI PRZEZ OSOBY NIEWIDOME

Mówiąca przeglądarka internetowa 2.0.1. Inteligent Web Reader

Inteligent Web Reader jest to

UDŹWIĘKOWIONA PRZEGLĄDARKA INTERNETOWA

.

Opis aplikacji: opis dostępny jest tu:

http://www.ivo.pl/iwr/

Dotychczasowe zastosowanie: bezpłatny program, do ściągnięcia na stronie miasta Legnicy

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

14 |

S t r o n a

Kontakt:

http://www.ivo.pl/iwr/

Uwagi: Zdaniem niewidomych użytkowników przeglądarka jest mało wykorzystywana, z tego
względu, że odczytuje tylko te strony www, których administratorzy wykupią u producenta stosowne
profile.

Expressivo 1.4.2. PL

Opis aplikacji: Oprogramowanie umożliwiające

PRZEKSZTAŁCENIE TEKSTU NA PLIKI DŹWIĘKOWE

–

mp3 pozwala przygotować materiały w formacie mp3 lub wav.

Wymagania systemowe: wymagane jest zainstalowanie syntezatorów mowy, MS Windows

2000/XP/Vista. IVO Software zaprezentowało najnowszą wersję Expressivo 1.4.2 - programu, który

potrafi czytać dowolny tekst ludzkim głosem. Nowe Expressivo zostało zintegrowane z

komunikatorem Skype, który dzięki temu zaczął ,,mówić” do swoich użytkowników.

Prawo własności intelektualnej: Producent IVO Software Sp. z o.o.

Kontakt: IVO Software Sp. z o.o., Al. Zwycięstwa 96/98 B8, 81-451 Gdynia, tel. [phone], fax.

[phone], [e-mail], [e-mail], strona WWW http://www.ivo.pl

Niezależne urządzenie lektorskie ,,Poet Compact”

Opis aplikacji: Jest to dość duży

SKANER, KTÓRY POZWALA NA ODCZYTYWANIE DOWOLNEGO DRUKU

za naciśnięciem przycisku – w tym celu trzeba położyć druk na szklanej powierzchni skanera - jak w

kserokopiarce. Do obsługi urządzenia nie trzeba umieć obsługiwać komputera. Poet compact

automatycznie rozpoznaje orientację strony (położenie tekstu), skanuje ją, zamienia obraz na język

mówiony i czyta go na głos. Można zmieniać prędkość czytania - wolno, normalnie lub szybko. POET

COMPACT ma wbudowany wysokiej jakości syntezator mowy polskiej.

Wymagania systemowe: brak

Dotychczasowe zastosowanie: Polski Związek Niewidomych – Biblioteka

Prawo własności intelektualnej: firma Baum

http://www.baum.de/international.php

Kontakt 1: dystrybutor E.C.E. Konrad Łukaszewicz, ul. H. Sienkiewicza 51D, Grodzisk Mazowiecki, 05-

825, tel. (022) 755-57-57, fax. (022) 745-57-81, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW:

http://www.ece.com.pl

Kontakt 2: Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych, Polski Związek Niewidomych

Biblioteka Centralna ul. Konwiktorska 7, 00-216 Warszawa, tel./fax. (022) 635-33-20, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.biblioteka-pzn.org.pl/

Uwagi: Podobną funkcję mają program Sara i Autolector

Wypożyczalnia audiobooków, korzystanie z Internetu przez osoby niewidome

W bibliotece można pobrać

KSIĄŻKĘ W FORMACIE DAISY, CZYTAKA, MP3

, przejrzeć Internet.

Wypożyczalnia udostępnia następujące katalogi:

•

Katalogi Zbiorów Biblioteki;

•

Książki mówione na taśmach magnetofonowych;

•

Książki mówione w standardzie DAISY;

•

Książki mówione w formacie Czytak;

•

Książki mówione CD-Audio;

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

15 |

S t r o n a

•

Książki mówione w formacie MP3;

•

Cyfrowe książki tekstowe;

•

Książki brajlowskie;

•

Zbiory Tyflologiczne.

Biblioteka Publiczna Dzielnicy Warszawa Praga Południe – Wypożyczalnia Książki Mówionej oferuje
dostęp do autolektora. Jest to urządzenie do czytania tekstu drukowanego głosem syntetycznym. Bez
znajomości techniki komputerowej, nauki jakiegokolwiek sytemu operacyjnego i wielu skrótów
można posługując się wygodną klawiaturą oznaczoną Braille’em odczytać każdy dokument, książkę, a
nawet gazetę. Po podłączeniu do tego urządzenia klawiatury myszy i monitora staje się ono w pełni
wyposażonym komputerem.
Kontakt 1: Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych, Polski Związek Niewidomych
Biblioteka Centralna ul. Konwiktorska 7, 00-216 Warszawa, tel./fax. (022) 635-33-20,

[e-mail]

http://www.biblioteka-pzn.org.pl/

Kontakt 2: Biblioteka Publiczna Dzielnicy Praga Południe, ul. Meissnera 5, e-mail:

[e-mail],

strona WWW

http://www.bp-pragapd.waw.pl/index.php?id=2

Urządzenie elektroniczne Czytak - NPN

URZĄDZENIE

DO

ODTWARZANIA

KSIĄŻEK MÓWIONYCH

zapisanych cyfrowo na kartach

elektronicznych. Jest w pełni przystosowane do obsługi przez osoby niewidome i słabowidzące

Opis aplikacji: Czytak odtwarza książki, słuchowiska, muzykę zapisaną w formacie mp3 i DAISY

Jest

niewielki

i

prosty

w

obsłudze,

posiada

funkcje

podobne

do

magnetofonu

Przy słuchaniu można korzystać z wbudowanego głośnika lub słuchawek, można także podłączyć

urządzenie do wieży. Jest zasilany z zasilacza lub akumulatorów, dzięki czemu można słuchać książek

np. w podróży. Na jednej, o pojemności 1 GB, mieści się do 70 godzin nagrania. Osoby, które

posiadają komputer, mają możliwość za pomocą zwykłego czytnika do kart typu Compact Flash same

nagrywać i kasować książki, czy muzykę w formacie mp3. Czytak działa podobnie jak magnetofon,

odtwarza więc książkę, zatrzymuje ją w dowolnym momencie i od niego zaczyna.

Dotychczasowe zastosowanie: Filia 1 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach - Książka

Mówiona. Od 2006 r. w ramach tej filii szkoleniem osób niepełnosprawnych w obsłudze urządzenia

oraz pomocą zajmuje się Czesław Chmiel, niewidomy pracownik biblioteki.

Książka Mówiona z literatury pięknej i popularnonaukowej dla dorosłych i dzieci, książki nagrane na

kasety, na płytach CD oraz w formacie Czytaka (Compact Flash CF i mp3) (485 tytułów).

Prawo własności intelektualnej: Copyright – Spółdzielnia NPN

Kontakt 1: Spółdzielnia ,,Nowa Praca Niewidomych” ul.29 listopada 10, 00-465 Warszawa, tel. 0 800-

888-555, (22) 55-909-61, e-mail:

[e-mail]

,

http://www.czytak.waw.pl/

Kontakt 2: Filia nr 1 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach

z Oddziałem Książki Mówionej,

ul.

Ligonia

7,

Śródmieście,

tel.

0-32 251-30-47,

e-mail:

[e-mail], strona WWW

http://www.mbp.katowice.pl

Jaws

Opis aplikacji:

PROGRAM UDŹWIĘKAWIAJĄCY

pracę komputera typu screen leader.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

16 |

S t r o n a

Program pozwalający osobom niewidomym i osobom ze znacznym ubytkiem wzroku na zapoznanie
się z zawartością ekranu komputerowego. Pozwala na to głos syntetyczny, który umożliwia osobom
niewidomym na czytanie książek w wersji elektronicznej, dostęp do edytorów tekstu, przeglądarek
internetowych, programów, które obsługują programy pocztowe.

Wymagania systemowe: JAWS Standard przeznaczony jest dla Windows XP Home edition oraz

Windows Vista Home basic i Home premium. Z Windows XP Pro oraz Windows Vista Business,

Enterprise i Ultimate współpracuje JAWS Professional. Jaws można kupić z dwiema aktualizacjami

(SMA) lub bez nich. JAWS nie obsługuje systemów operacyjnych Windows w wersjach 64 bitowych.

Dotychczasowe zastosowanie: np. Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Biblioteka Główna

Uniwersytetu Szczecińskiego, Biblioteka bez Barier – Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego

Prawo własności intelektualnej:

Kontakt: Freedom Scientific,

http://www.freedomscientific.com/about/about.asp

Dystrybucja na Polskę ALTIX Sp. z o.o., ul. Chlubna 88, Warszawa 03-051 tel. (022) 676-90-30,

www.altix.pl

Uwagi: razem z Windows Eyes uznawany przez osoby niewidome za jeden z najlepszych programów

udźwiękawiających.

Windows Eyes

Program pozwalający osobom niewidomym i osobom ze znacznym ubytkiem wzroku na zapoznanie
się z zawartością ekranu komputerowego. Pozwala na to

GŁOS SYNTETYCZNY

, który umożliwia

osobom niewidomym na czytanie książek w wersji elektronicznej, dostęp do edytorów tekstu,
przeglądarek internetowych, programów, które obsługują programy pocztowe. Program posługujący
się syntezatorem mowy Iwona z dwoma wariantami głosu, umożliwiający niewidomemu pracę z
komputerem. Dodatkowo komputer wyposażony jest w wysokiej jakości skaner, który może
przetworzyć tekst dowolnej książki na mowę.
Opis aplikacji: Program odczytu ekranu dający za pomocą mowy syntetycznej osobom niewidomym
dostęp do oprogramowania pracującego w środowisku Windows. Window-Eyes został opracowany
zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników komputera. W poszukiwaniu
idealnej kombinacji między elastycznością programu a jego automatycznym dostosowywaniem się do
sytuacji na ekranie, twórca – firma GW Micro bazowała na doświadczeniach wielu niewidomych
użytkowników komputera. W rezultacie powstał program, który jest wyposażony w szeroką gamę
funkcji oraz duże możliwości elastycznego dostosowywania się do pracy w najbardziej
zaawansowanych aplikacjach.
Wymagania systemowe:
Do instalacji wymagany jest system operacyjny:

•

dla wersji Standard - Windows XP Home Edition, Windows Vista Home Basic lub Windows

Vista Home Premium

•

dla wersji Professional - Windows 2000, Windows 2000 Server, Windows XP Home, Windows

XP Pro, Windows XP Media Center, Windows Server 2003 lub Windows Vista (wszystkie
wersje 32-bitowe włączając w to Vista Ultimate, Vista Home Premium, Vista Home Basic,
Vista Business i Vista Enterprise).

Komputer, na którym instaluje się Window-Eyes, powinien być przynajmniej taki, jak wymaga tego
zainstalowany na nim system operacyjny, lub lepszy.
Dodatkowe zalecenia - dla programowych syntezatorów mowy system powinien być wyposażony w:

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

17 |

S t r o n a

•

wielokanałową kartę muzyczną na przykład Sound Blaster Audigy lub Sound Blaster Live

(powiększając pamięć RAM poprawiamy wydajność programowej mowy);

•

10 MB miejsca na dysku dla każdego dodatkowo instalowanego języka syntezatora

Eloquence;

•

50 MB miejsca na dysku dla polskiego syntezatora RealSpeak.

Wymagania mogą się zmieniać w zależności od konfiguracji systemu i zainstalowanych programów
użytkowych.

Dotychczasowe zastosowanie: Filia 1 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach - Książka

Mówiona.

Prawo własności intelektualnej: copyright – GW Micro

Kontakt: dystrybutor E.C.E. Konrad Łukaszewicz, ul. H. Sienkiewicza 51D, Grodzisk Mazowiecki, 05-

825, tel. (022) 755-57-57, fax. (022) 745-57-81, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.ece.com.pl

Uwagi: Jeśli taki program zostałby zainstalowany w bibliotece, konieczne byłoby podłączenie

słuchawek tak, aby korzystający z programów udźwiękowiających nie przeszkadzał pozostałym

osobom.

Lunar

Opis aplikacji:

PROGRAM POWIĘKSZAJĄCO- UDŹWIĘKOWIAJĄCY

dla osób ze znacznym ubytkiem

wzroku. Powiązanie programu powiększającego z programem do sterowania syntezą mowy.

Powiększa obraz, a rozpoznany tekst może przeczytać.

Wymagania systemowe: zależy od wersji programu

Dotychczasowe zastosowanie: Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego

Prawo własności intelektualnej: Dolphin Computer Access,

http://www.dolphinuk.co.uk/contact.asp

,

Kontakt 1: dystrybucja Harpo Sp. z o. o., ul. 27 Grudnia 7, 61-737 Poznań, fax. (061) 853-14-19, e-

mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.harpo.com.pl

http://www.harpo.com.pl/index.php?prtlid=1105&kat_id=151&art_id=139

Kontakt 2: Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 53, 80-308 Gdańsk, tel. (058) 523-

32-10, tel./fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.bg.univ.gda.pl

Uwagi: tak jak w przypadku Windows Eyes - jeśli program zostałby zainstalowany w bibliotece,

konieczne byłoby podłączenie słuchawek tak, aby korzystający z programów udźwiękowiających nie

przeszkadzał pozostałym osobom.

FineReader

Opis aplikacji:

PROGRAM TYPU OCR

(optical charakter recognition) pozwala na przekształcanie

zeskanowanych dokumentów i plików PDF na tekst edytowalny. Program jest przydatny nie tylko dla
osób niepełnosprawnych, gdyż konwersja do postaci edytowalnej daje możliwość skopiowania
wybranego fragmentu bez konieczności żmudnego ręcznego przepisywania. Obraz może być
wprowadzony przez skaner, plik obrazu i plik PDF. Efekt rozpoznania może być prezentowany w
edytorze tekstu, arkuszu kalkulacyjnym, programie do tworzenia prezentacji itp.
Wymagania systemowe:

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

18 |

S t r o n a

•

Komputer z procesorem Intel® Pentium®/Celeron®/Xeon™, AMD K6/Athlon™/ Duron™
lub kompatybilnym o min. częstotliwości 200 MHz.

•

Microsoft Windows 2003, Windows XP, Windows 2000, Windows NT 4.0 (z dodatkiem
serwisowym SP6 lub późniejszym), Windows Me/98 (praca z interfejsem zlokalizowanym
wymaga obsługi odpowiedniego języka).

•

64 MB pamięci RAM dla systemów Windows 2003/XP/2000/NT4.0; 32 MB pamięci RAM
dla systemów Windows Me/98. Dodatkowe 16 MB pamięci RAM dla każdego
dodatkowego procesora w systemach wieloprocesorowych.

•

230 MB miejsca na dysku dla instalacji standardowej, 70 MB miejsca na dysku na
potrzeby programu.

•

Przeglądarka Microsoft® Internet Explorer 4.0 lub nowsza (pakiet zawiera Microsoft®
Internet Explorer 5.01).

•

Skaner, kamera cyfrowa lub modem w 100% zgodne ze standardem TWAIN.

•

Karta graficzna i monitor (min. rozdzielczość 800x600).

•

Klawiatura, mysz lub inne urządzenie wejściowe

Dotychczasowe zastosowanie: Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego udostępnia skanery z

oprogramowaniem do optycznego rozpoznawania tekstu FineReader

Prawo własności intelektualnej: Producent ABBYY

http://finereader.abbyy.com/

Kontakt 1: dystrybutor - AutoID Polska S.A. ul. Wł. Żeleńskiego 103, 31-353 Kraków, tel. [phone]-

50 (wew. 112 lub 164), fax. (012) 656-04-43, e-mail:

[e-mail]

strona WWW

http://www.finereader.pl/

Kontakt 2: Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa, strona WWW

http://www.buw.uw.edu.pl

Uwagi: Program znany z dużej precyzji rozpoznawania. Przydaje się w bibliotekach. Są też inne

programy tego typu np. Omni Page oraz Text Bridge, uznawane przez niewidomych użytkowników za

słabsze.

NVIDA NONVISUAL DESKTOP ACCESS

Opis aplikacji: Program typu

SCREEN READER

, (patrz Jaws, Windows Eyes).

Wymagania systemowe: współpracuje z Windows XP (Word).

Prawo własności intelektualnej: Open Source

Uwagi: jest to dość prosty program, dystrybuowany razem z syntezatorami mowy Ispeak.

Współpracuje z Windows XP (Word), lepiej niż z Internet Explorer współpracuje z przeglądarką

Firefox. Zdaniem niewidomych użytkowników z programem Outlook działa dość słabo.

Książka na telefon

Dostarczanie książek do domów dla seniorów, osób niepełnosprawnych jest popularną usługą

świadczoną przez biblioteki. Niektóre współpracują z wolontariuszami, którzy realizują zamówienia.

Dla osób starszych, chorych, bądź niepełnosprawnych (głównie ruchowo) jest to usługa bezpłatna.

Pozostałe osoby wnoszą opłaty zgodne z cennikiem.

Zastosowanie: Biblioteka Publiczna w Legnicy, Biblioteka Publiczna w Ostrowie Wielkopolskim,

Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

19 |

S t r o n a

Uwagi: dodatkowe informacje o usłudze ,,książka na telefon” znajdują się w sekcji 6 raportu.

SYSTEM ZBIERANIA POTRZEB CZYTELNICZYCH – NEWSLETTER

Informacja na stronach WWW o nowościach wydawniczych

Zastosowanie:

STRONA WWW

Miejskiej Biblioteki w Katowicach, strona Biblioteki Publicznej w

Ostrowie Wielkopolskim

http://www.biblioteka.ostrow-wielkopolski.pl/ksiazki.htm

(dział ,,Polecamy

- Nowe Pozycje Książkowe”).

Newsletter w bibliotece publicznej w Leśniowicach

Można otrzymywać na swoją pocztę e-mail informacje o nowych książkach pozyskanych przez
bibliotekę lub o wydarzeniach kulturalnych związanych z placówką. Biblioteka zobowiązuje się, iż
adres e-mail nie będzie wykorzystywany do celów innych niż przedstawione powyżej oraz nie
przekaże go żadnym osobom prywatnym lub firmom. W każdej chwili uczestnictwa w programie
można zrezygnować i usunąć swój adres e-mail z bazy danych. Na stronie dostępny jest link służący
do zgłoszenia rezygnacji.
Opis

aplikacji:

newsletter

jest

formą

SUBSKRYPCJI

ELEKTRONICZNEGO

BIULETYNU

INFORMACYJNEGO

, otrzymywanego za pomocą poczty elektronicznej e-mail. Subskrypcja taka

obejmuje wyłącznie osoby, które dobrowolnie wyraziły w niej chęć uczestnictwa.
Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna w Leśnowicach, 22-122 Leśniowice, tel. (082) 567-54-25, e-
mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.bibliotekalesniowice.pl

Blogi Biblioteczne

Coraz więcej bibliotek wykorzystuje

BLOG

jako nowoczesny kanał komunikacji ze swoimi

czytelnikami. Na niektórych umieszczane są informacje dotyczące lokalnych wydarzeń, zdjęcia z
imprez, wydarzeń w bibliotece, zeskanowane prace konkursowe i wiele, wiele innych. Wśród blogów
przeważają te zakładane na serwisie Wirtualnej Polski oraz na serwisie Google. Oba serwisy
bezpłatne.
Zastosowanie: Biblioteka w Jedwabnie, Biblioteka Publiczna w Mysiadle, Biblioteka Publiczna w
Łazach, Biblioteka Komiksu w Gdańsku. Długa lista polecanych blogów bibliotecznych znajduje się na
prywatnym blogu dr Michała Zająca, pracownika naukowego Instytutu Informacji Naukowej i
Bibliotekoznawstwa pod adresem

http://zajeczanora.blogspot.com/

Zamówienia czytelnicze

Użytkownik ma możliwość

ZAMIESZCZANIA SWOICH SUGESTII DOTYCZĄCYCH TYTUŁÓW KSIĄŻEK NA

BLOGU

.

Zastosowanie: Blog Gminnej Biblioteki Publicznej w Jedwabnie

Kontakt:

Gminna

Biblioteka

Publiczna

w

Jedwabnie,

ul.

1

Maja

63

tel. [phone], blog

http://bibliotekajedwabno.bloog.pl/

Uwaga: Zamówienia czytelnicze można również zamieszczać na Forum Internetowym, tak jest w

przypadku

Miejskiej

Biblioteki

Publicznej

w

Tarnowie,

gdzie

na

stronie

WWW

http://www.biblioteka.tarman.pl/

działa Forum

http://www.biblioteka.tarman.pl/forum/

. W temacie

,,Jakich książek brakuje w bibliotece?” można dodawać swoje propozycje.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

20 |

S t r o n a

SPRZEDAś KSIĄśEK, PROWADZENIE KSIĘGARNI

Księgarnia

Na stronie WWW Biblioteki w Lublińcu można znaleźć informację, że od 1996 roku biblioteka
prowadzi własną działalność gospodarczą - Księgarnię, która znajduje się w podwojach budynku
głównego. Dochód z niej przeznaczony jest na działalność statutową biblioteki. MBP i filie na bieżąco
uzupełniają swój księgozbiór w najpotrzebniejsze nowości za pośrednictwem księgarni, co znacznie
obniża średnią cenę zakupionej książki i daje możliwość zaoszczędzenia dużych kwot pieniędzy.
Księgarnia działa bardzo prężnie, współpracując z wieloma hurtowniami i instytucjami.
Kontakt: Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna - budynek główny, 42-700 Lubliniec, Plac Konrada
Mańki 10, tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.mbp.lubliniec.pl/index.php?id=2

Uwagi: Biblioteki mogłyby prowadzić

SKLEP INTERNETOWY Z KSIĄŻKAMI UŻYWANYMI

. Sklep

obejmowałby wszystkie biblioteki z danego regionu np. powiatu (dzięki temu koszty wysyłki mogłyby
być tańsze).

Kiermasz taniej książki

Biblioteka Dzielnicy Warszawa-Wola prowadzi kiermasz taniej książki oraz sprzedaje używane
podręczniki i inne pomoce naukowe.
Kontakt: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wola m. st. Warszawy, 01-003 Warszawa, Al. Solidarności
90, tel. [phone], fax. [phone], strona WWW

http://www.bpwola.waw.pl/

Uwagi: Stały punkt sprzedaży ,,Bibliofil” przy Wypożyczalni nr 32 proponuje lektury szkolne,
opracowania, materiały pomocnicze oraz materiały papiernicze.

Bezpłatna książka

W wypożyczalniach Chełmskiej Biblioteki Publicznej (ChBP) na regałach z napisem „Bezpłatna

książka” są wystawione książki, które można zabrać na własność. Rozdawane tytuły znajdują się już w

zbiorach chełmskiej książnicy i są zbędne. Podobne półki są w każdej z trzech filii ChBP. Na półki z

bezpłatną książką mogą trafić również książki niepotrzebne w domowych księgozbiorach, które osoby

prywatne zechcą przekazać bibliotece.

Kontakt: Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti w Chełmie, 22-100 Chełm, ul.

Partyzantów 40. Bezpłatna biblioteczna infolinia 0 800 702 013, tel. [phone], fax. (082) 563-

95-05, e-mail

[e-mail]

, strona WWW

http://www.chbp.chelm.pl

DYSTRYBUCJA GAZET, PROWADZENIE KIOSKU

Nie znalazłam takiego przykładu w bibliotekach z gmin wiejskich i wiejsko-miejskich.

KABINY DO CICHEJ PRACY

Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego

Kontakt: Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego,

http://www.buw.uw.edu.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

21 |

S t r o n a

ORGANIZACJA PROJEKCJI FILMÓW

Lekcje multimedialne dotyczące tradycji Śląska

Biblioteka organizuje dla dzieci z pobliskich szkół zajęcia z wykorzystaniem

RZUTNIKA

MULTIMEDIALNEGO I KOMPUTERA

. Dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych w Katowicach uczestniczyły w

zajęciach dotyczących tradycji śląskich. Dzieci uczyły się śląskiego abecadła (dostępne jest tu:

http://joan-www.bloog.pl/kat,441041,index.html

)

Zastosowanie: Miejska Biblioteka Publiczna Filia nr 3

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna Filia nr 3, ul. Gliwicka 93, Katowice, tel. (032) 254-59-69, e-

mail:

[e-mail]

, blog

http://joan-www.bloog.pl/

Letnie kino

W Szydłowcu odbywały się

PLENEROWE POKAZY FILMÓW

– na rozwieszonym prześcieradle

wyświetlano filmy w ramach projektu ,,Ballada o Szydłowcu”

Kontakt: Piotr Stasik, Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę,

www.e.org.pl

Warsztaty filmowe w bibliotece

Gminna Biblioteka Publiczna w Leśniowicach zorganizowała

WARSZTATY FILMOWE

dla dzieci

i młodzieży. Warsztaty były elementem większego projektu pt. ,,Nowoczesna biblioteka -
udostępnienie zasobów biblioteki Gminy Leśniowice”. Warsztaty skierowane do różnych grup
wiekowych cieszyły się dużym zainteresowaniem. Łącznie odbyło się 5 spotkań tematycznych.
Projekcji filmu ,,I ty zostaniesz bohaterem” towarzyszyła dyskusja na temat problemów bohaterów
natomiast film ,,Księga dżungli” poprzedzały zajęcia dotyczące roślinności lasów tropikalnych,
położenia geograficznego, zwierząt zasiedlających dżunglę. Piąte spotkanie poświęcone było
problemom okresu dorastania, tolerancji, wyświetlono film ,,High School Musical”( reżyseria Kenny
Ortega, scenariusz Peter Barsocchini). Ponadto odbywały się pokazy dla młodszych dzieci („Piotruś
Pan”) oraz zajęcia zorganizowane podczas zajęć w szkole podstawowej w klasach II, III i IV. Spotkania
odbywają się nadal na terenie szkoły podstawowej w Leśniowicach. Zdaniem organizatorów
warsztaty były okazją do nauki dyskusji, analizy, formułowania swoich opinii w formie ustnej i
pisemnej. W marcu 2008 odbyło się spotkanie podsumowujące, w którym wzięło udział 30 osób.
Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna w Leśniowicach, 22-122 Leśniowice, tel. (082) 567-54-25, e-
mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.bibliotekalesniowice.pl

Multimedi@lna Szkoła – wypożyczalnie filmów

Fundacja Rozwoju Kina w ramach projektu Multimedi@lna Szkoła

BEZPŁATNIE UDOSTĘPNIA

SZKOŁOM PRAWIE 400 RÓŻNYCH FILMÓW

. Celem projektu dofinansowanego przez Europejski

Fundusz Społeczny jest m.in. promowanie aktywnego i świadomego uczestnictwa w kulturze, jak
również zaangażowanie społeczności lokalnej. W projekcie biorą udział szkoły z woj. małopolskiego.
Lista filmów dostępna tu:

http://www.frk.org.pl/szkola/wpisy.php?d=li&idw=5ec8f62986f438&leaf=29c2e6132eedb4

Kontakt: Fundacja Rozwoju Kina, ul. Pychowicka 7, 30-364 Kraków, tel. (012) 267-13-55, fax. (012)
267-10-60, mail:

[e-mail]

,

Biuro projektu ,,Multimedi@lna Szkoła” Kino MIKRO - ul. Lea 5, 30-046 Kraków, tel. [phone]
(doradcy), tel. [phone], [e-mail], strona WWW

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

22 |

S t r o n a

http://www.frk.org.pl/szkola/wpisy.php?d=li&leaf=2198e078beaa8c&kryterium=usun

Uwagi: Można zastanowić się nad bliższą współpracą z Fundacją Rozwoju Kina, rozważając
organizowanie w bibliotekach pokazów filmowych. Fundacja Rozwoju Kina otrzymała wsparcie z
Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej na realizację projektu poświęconego edukacji w obszarze prawa
autorskiego ,,Nie wszystkie prawa zastrzeżone”, organizacja promuje też kino cyfrowe.

Projekt ,,Stop klatka”

Projekt współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej polegający na organizacji cyklicznych

prezentacji kina niezależnego, niekomercyjnego, amatorskiego, połączonych ze spotkaniami z

twórcami filmowymi. Celem projektu jest aktywizacja lokalnego środowiska, stymulowanie

zainteresowania kinem autorskim i intelektualnym oraz popularyzacja niezależnej sztuki filmowej.

Projekcje filmowe odbywają się co najmniej raz w miesiącu, w sali bibliotecznego Ośrodka Kinowo-

Telewizyjnego „Świat Kultury” chełmskiej biblioteki publicznej w oparciu o działalność klubu

filmowego. Biblioteczne minikino wyposażone jest w rolety (efekt całkowitego zaciemnienia),

klimatyzację oraz wysokiej klasy sprzęt multimedialny.

Biblioteka współpracuje z wieloma instytucjami realizującymi produkcje filmowe i popularyzującymi

kino offowe (Akademickie Studio Filmowe KUL, Kinoteatr Projekt, Muflon Pictures, szkoły filmowe,

Lubelska Grupa Filmowa). W czasie spotkań prezentowane są m.in. filmy krótkometrażowe, etiudy

studenckie.

Kontakt: Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti w Chełmie, 22-100 Chełm, ul.

Partyzantów 40. Bezpłatna biblioteczna infolinia 0 800 702 013, tel. [phone], fax. (082) 563-

95-05, e-mail

[e-mail]

, strona WWW

http://www.chbp.chelm.pl

ORGANIZACJA SPOTKAŃ Z LOKALNYMI ARTYSTAMI (I NIE TYLKO)

Program Wakacyjnych Imprez Czytelniczych w BP im. Stefana Rowińskiego

Program spotkań dostępny jest tu:

http://www.biblioteka.ostrow-

wielkopolski.pl/grafika/aktualnosci/wakacje2008/plakat.jpg

,,Literacki Turek” oraz ,,Biblioteka Wydawcą Książek”

Oba projekty realizowane przez Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną im. Włodzimierza Pietrzaka
w Turku są związane z unikalną, prowadzoną systematycznie od lat, działalnością tej placówki, która
jest wspierana przez władze miasta. Ta świetnie wyposażona biblioteka pełni funkcję

AKTYWNEGO

WYDAWNICTWA

i ośrodka promującego lokalną twórczość. W latach 2005-2007 wydano 11 tytułów

książek autorstwa liderów turkowskiego środowiska literackiego z dziedziny historii, literatury pięknej
i turystyki. Organizowane przy bibliotece od czerwca 2004 r. warsztaty literackie Klubu Wędrownych
Poetów pozwalają młodzieży doskonalić literackie umiejętności, a także dają możliwość prezentacji
własnej twórczości na forum publicznym. Efektem pracy Klubu jest „Turniej jednego wiersza”
organizowany od roku 2004. Regularnie ukazuje się własne czasopismo młodych - kwartalnik
literacko-kulturalny „Włóczypióro” w nakładzie 300 egzemplarzy. Biblioteka stała się centrum życia
kulturalnego w mieście. Uzyskała silny wpływ na aktywność kulturalną społeczności miasta, w tym
zwłaszcza ludzi młodych. Dzięki współpracy ze szkołami „odkryto” wiele talentów wśród młodych
poetów i pisarzy. Działalność biblioteki daje duże możliwości promocji miasta i lokalnego środowiska
literackiego, a także poznawania przeszłości regionu.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

23 |

S t r o n a

Koszty związane z wydawaniem czasopisma (8 numerów), prowadzeniem warsztatów literackich czy
ufundowaniem nagród w turniejach (4 edycje) to niecałe 20 tys. zł. Działalność wydawnicza
kosztowała prawie 40 tys. zł, z czego budżet biblioteki poniósł wydatki w kwocie 30 tys. zł - resztę
sfinansowali sponsorzy. (Informacje na podstawie opisu ze strony www.dobrepraktyki.pl, gdzie
zamieszczona jest baza dobrych praktyk w dziedzinie realizacji usług społecznych w samorządach).
Kontakt: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Włodzimierza Pietrzaka, ul. Dworcowa 5, 62-
700

Turek,

tel.

(063)

2892126,

e-mail:

[e-mail]

,

strona

WWW

www.biblioteka.turek.net.pl

Uwaga: W załącznikach opublikowanych na stronie

www.dobrepraktyki.pl

dostępne są szczegółowe

założenia programowe Klubu Literackiego, przykładowy materiał warsztatowy, a także sugestie dla
tych placówek, które będą chciały powielić wzorcową inicjatywę.

ORGANIZACJA KONKURSÓW (Z WYKORZYSTANIEM NARZĘDZI CYFROWYCH)

Z ekonomią na ty

Konkurs ,,Z ekonomią na ty” był prowadzony przez NBP od 2002 roku. Celem konkursu było
zachęcenie bibliotek powiatowych i pełniących funkcję powiatowych do zgłaszania i realizacji
pomysłów na projekty edukacji ekonomicznej skierowanej do młodzieży, studentów oraz osób
bezrobotnych – mieszkańców małych miast i wsi. Obecnie biblioteki powiatowe mogą starać się o
środki finansowe (średnie dofinansowanie 6.000 zł) nadsyłając wniosek do Departamentu
Komunikacji Społecznej NBP.
Zastosowanie: Biblioteka w Katowicach – filia młodzieżowa. Miejska Biblioteka Publiczna w
Katowicach ogłosiła konkurs na najlepszą

PREZENTACJĘ MULTIMEDIALNĄ

,,Ja i moje inwestycje”

Narodowego Banku Polskiego.
Konkurs przeznaczony był dla młodzieży starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjalnej.
Przedmiotem konkursu były prace zespołowe młodzieży wykonane pod nadzorem bibliotekarza
(opieka merytoryczna, instruktaż i nadzór nad przestrzeganiem praw autorskich). Celem projektu
było pozyskanie wiedzy na temat inwestycji, nauka wykorzystania technik informatycznych w
praktyce. Młodzież mogła nadsyłać prace konkursowe do biblioteki w formie prezentacji
multimedialnych zapisanych na płycie CDR. Oceniane były: zgodność z tematem, jasność przekazu,
oryginalność pomysłu, walory plastyczne prezentacji, przestrzeganie praw autorskich (w przypadku
tekstów i zdjęć nie będących dziełem autorów prezentacji musiały być podane ich źródła wraz z
nazwiskiem autorów).
Kontakt: Biblioteka w Katowicach – Filia młodzieżowa nr 5, ul. Franciszkańska 33, Ligota, tel. (032)
252-72-16, e-mail:

[e-mail]

,

[e-mail]

Uwagi: Moim zdaniem tego typu działania mogą być również skierowane do osób dorosłych,
szczególnie w odniesieniu do e-bankingu, zakładania lokat bankowych, inwestowania w funduszach
emerytalnych.

Drzewa genealogiczne – młodzi ludzie i starsi przygotowują plansze

Dzieci wraz z pedagogami opracowywały drzewa genealogiczne swoich rodzin poznając przy okazji
historię regionu w czasie Pikniku Rodzinnego, zorganizowanego w czerwcu 2008 r. w gminie
Krasnosielc.
Kontakt: Gminny Ośrodek Kultury w Krasnosielcu, p. Urszula Dembicka, Rynek 39a
06-212 Krasnosielc, tel. [phone],

http://www.krasnosielc.bip-jst.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

24 |

S t r o n a

Uwagi: Tworzenie drzew genealogicznych może być samodzielnym projektem bądź elementem
większej całości, w którą mogą być włączeni wszyscy mieszkańcy. Drzewa genealogiczne można
rysować bądź

WYKORZYSTYWAĆ WYKRESY I GRAFY

dostępne w oprogramowaniu Office.

Opisy konkursów i inicjatyw lokalnych podejmowanych przez biblioteki

W nr 2 (42) pisma informacyjnego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w
Lublinie pt. ,,Biblioteczny Dostrzegacz” opisanych jest kilkanaście przykładów konkursów i akcji
promujących

regionalną

tradycję

i

obyczaje.

Pismo

dostępne

jest

tu:

http://hieronim.wbp.lublin.pl/wbp/b/onas/dostrz_pdf/2006/d2006_2.pdf

WIDEO SPOTKANIA / CZATY ZE ZNANYMI LUDŹMI SPOZA MIEJSCOWOŚCI

Spotkania z autorami – transmisja na żywo

W ramach projektu Miejskiej Biblioteki w Olsztynie odbył się ,,Internetowy Festiwal Literacki
Euroczytanie 2007”. Uczestnicy festiwalu zostali zaproszeni na cykl spotkań autorskich, które odbyły
się na Litwie, w Rosji i w Polsce. Udział w nich wzięli pisarze – Riczardas Szileika z Litwy, Włodzimierz
Kowalewski z Polski oraz Siergiej Michajlow, Oleg Gluszkin i Natalia Stebikhowa z Rosji. Spotkania
transmitowane były w czasie rzeczywistym w serwisie projektu pod adresem

www.euroreading.eu

.

Obecnie dostępne są

NAGRANIA ARCHIWALNE

wraz z tłumaczeniami na trzy języki partnerskie.

Kontakt: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie, ul. 1 Maja 5
10-117 Olsztyn, tel. [phone], fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

Uwagi: Pliki nie otwierają się pod Winampem.

INNE PROJEKTY CZYTELNICZE

Wymiana książek i filmów DVD on-line

Serwis Podaj.net został stworzony dla wszystkich, którzy kochają czytać książki i chcieliby się nimi
powymieniać. Celem

SERWISU INTERNETOWEGO

jest stworzenie systemu, który w jasny i zrozumiały

sposób pozwoli na uporządkowanie procesu wymiany i zadba o jego uczciwość. Pomysłodawcy chcą,
aby dzięki społeczności skupionej wokół Podaj.net każdy miał szansę na zdobycie swoich ulubionych
lektur.
Opis: Za pomocą portalu można bezpłatnie wymieniać książki i filmy (jednak nie on-line). Konieczne
jest zarejestrowanie się. Koszty przesyłki książki/filmu ponosi wysyłający. W podaj.net można
udostępniać:

•

książki (za książkę nie uważa się jej kopii wykonanej za pomocą ksero lub w inny sposób, jak

również ebooków, czy to wydrukowanych, czy w postaci pliku);

•

czasopisma;

•

audiobooki, które mają przypisany numer ISBN;

•

filmy tylko na oryginalnych nośnikach i w oryginalnym opakowaniu.

System opiera się na gromadzeniu punktów: aby zdobyć punkty, trzeba ,,wystawić” jeden z w/w
artykułów. Za każdą oddaną (czyli taką, która zostanie zamówiona, a jej wysłanie i otrzymanie
potwierdzone w serwisie) książkę/film użytkownik otrzymuje 12 punktów. Aby zamówić, potrzebne
jest 10 punktów. Punkty są zdejmowane z konta użytkownika w momencie zamawiania książki/filmu.
Kontakt: Założyciel i prowadzący portal – Jakub Milewski, e-mail:

[e-mail]

, strona

WWW

www.podaj.net

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

25 |

S t r o n a

Uwagi: Pomysł można rozważyć w aspekcie wniosków z raportu z badań etnograficznych
przeprowadzonych na potrzeby Programu Bibliotecznego. Konieczność ,,przewietrzenia” zbiorów
bibliotek, oddania nieużywanych (i/lub) zniszczonych książek może być powodem włączenia się
bibliotek do inicjatywy Podaj.net.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

26 |

S t r o n a

Sekcja 2. Praca z dziećmi i młodzieżą

NAUKA KORZYSTANIA Z KOMPUTERÓW DLA DZIECI POPRZEZ GRY I ZABAWY

Komputerowy Edukatorek

Bezpłatne

ZAJĘCIA Z KORZYSTANIA Z KOMPUTERA

dla dzieci odbywają się raz w tygodniu od 15.00 do

18.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Katowicach, filia nr 20 w Dąbrówce Małej. (Zajęcia dla

dorosłych odbywają się w innym terminie).

Kontakt: Filia nr 20, ul. Strzelców Bytomskich 21b, Dąbrówka Mała, tel. (032) 256-64-84,

[e-mail]

,

http://20-stka.blog.onet.pl/5,album.html

(Blog stworzony w ramach

serwisu Onet.pl)

Uwagi: W Filii nr 26 prowadzone są zajęcia dla dzieci ,,Z komputerem na ty” z wykorzystaniem

prezentacji multimedialnych. Tematyka prezentacji jest zwykle związana z aktualnym świętem lub

porą roku.

UCZENIE MŁODZIEśY KORZYSTANIA Z WIEDZY ZARÓWNO ZGROMADZONEJ W
BIBLIOTECE, JAK I INTERNECIE

Lekcje biblioteczne dla klas szkół podstawowych „Książka moim przyjacielem”

Spotkania tematyczne dla klas szkół podstawowych:

•

kultura lokalna w naszej gminie,

•

rola bibliotek,

•

NOWOCZESNOŚĆ W BIBLIOTEKACH

,

•

budowa książki i jej zawartość.

Kontakt: Gminna Biblioteka w Lnianie, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel./fax. (052) 332-30-59,

http://www.gbplniano.ovh.org/

harmonogram zajęć dostępny jest tu:

http://www.gbplniano2.ovh.org/GBP/DZIALALNOSC2008/Plan2008.htm

Uwagi: Badania terenowe przeprowadzone w ramach Programu pokazały, że dorośli oczekują od

bibliotekarzy, że będą propagowali etyczną postawę przy korzystaniu z zasobów internetowych

(uświadomią dzieciom i młodzieży korzyści i zagrożenia, płynące z nieograniczonego dostępu do

informacji). Dlatego warto zagadnienia dotyczące prawa autorskiego, bezpiecznego korzystania z

Internetu uwzględniać przy prowadzeniu lekcji bibliotecznych.

Konspekty lekcji bibliotecznych dla różnych grup wiekowych uczniów

Konspekty lekcji bibliotecznych - wybór materiałów na podstawie zbiorów Biblioteki Pedagogicznej w

Iławie. Wybór opracowała Magdalena Gawryś, WMBP w Elblągu Filia w Iławie, kwiecień 2008 r.

Kontakt:

http://wmbp.edu.pl/uploads/File/zestawienia_bibliograficzne/konspekty_lekcji_bibliotecznych.htm

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

27 |

S t r o n a

Uwagi: Na różnych portalach edukacyjnych (np. Interklas@ Polski Portal Edukacyjny) dostępne są

scenariusze i konspekty lekcji bibliotecznych, warto dokonać przeglądu najciekawszych przykładów

na potrzeby Programu Bibliotecznego.

Prezentacja ustna z języka polskiego. Źródła w bibliotece pedagogicznej dla

klas maturalnych

Lekcja biblioteczna dla klas maturalnych prowadzona przez p. Ewę Grabowską. Nauka

WYSZUKIWANIA POTRZEBNYCH INFORMACJI W KATALOGACH

.

Kontakt: Biblioteka Pedagogiczna w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wojska Polskiego 122 e, 97-300

Piotrków Trybunalski, tel./fax. [phone], e-mail: [e-mail],

Strona WWW http://www.pedagogiczna.edu.pl

Tydzień otwartych drzwi z cyklu „Tydzień z Biblioteką”

Cykl spotkań i lekcji bibliotecznych promujących czytelnictwo i kulturę pod hasłem: „Tradycja

czterech pór roku”. W ramach projektu:

•

prezentacja multimedialna dotycząca historii placówki oraz jej osiągnięć,

•

spotkanie z bibliotekarzami „Dzień Bibliotekarza 2008”.

Kontakt: Gminna Biblioteka w Lnianie, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel./fax. (052) 332-30-59,

http://www.gbplniano.ovh.org/

Spotkanie z dziećmi dotyczące korzystania z Internetu jako źródła informacji

Zastosowanie: Gminna Biblioteka w Lnianie

Kontakt: Gminna Biblioteka w Lnianie, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel./fax. (052) 332-30-59,

strona WWW

http://www.gbplniano.ovh.org/

Zapytaj Bibliotekarza

Zastosowanie: Pytania do bibliotekarza za pomocą

SKYP’A LUB GADU-GADU

Kontakt: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie

http://www.wbp.olsztyn.pl/

ASYSTA, POMOC W WYBORZE SZKOŁY PONADGIMNAZJANEJ / UCZELNI

Doradztwo zawodowe w bibliotece

Planeta 11 filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie. Prowadzone są tu kursy i szkolenia

zawodowe, więcej jest tu:

http://www.wbp.olsztyn.pl/bwm/1-2_08-ie/doradztwo.htm

Usługi można

podzielić na dwie kategorie: poradnictwo indywidualne (prowadzone w ramach cotygodniowego

„dyżuru doradcy”, podczas którego klienci mogą uzyskać pomoc w planowaniu swojej kariery

zawodowej, tworzeniu dokumentów aplikacyjnych oraz doskonaleniu metod poszukiwania pracy) i

poradnictwo grupowe, które polega na organizowaniu specjalistycznych szkoleń z autoprezentacji,

wyboru ścieżki zawodowej, komunikacji interpersonalnej. Opinia Łukasza Ślusarczyka: ,,(…)

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

28 |

S t r o n a

doradztwo zawodowe w bibliotece ma ten plus, że funkcjonuje w miejscu kojarzącym się ze

spędzaniem czasu wolnego, z rozrywką. To dobre warunki do tego, aby odnaleźć wiarę w siebie

i entuzjazm, tak potrzebne osobom znajdującym się w trudnym okresie poszukiwania pracy. Miejsce,

w którym rozwijamy nasze zainteresowania, ułatwia nam refleksje na temat naszych zdolności,

umiejętności, które są podstawowym towarem sprzedawanym na rynku pracy. Umieszczenie punktu

doradztwa w bibliotece daje też nowe narzędzia pracy samemu doradcy zawodowemu. „Pod ręką” są

rozmaite książki, które można zastosować, np. w biblioterapii (…).”

źródło:

http://www.wbp.olsztyn.pl/bwm/1-2_08-ie/doradztwo.htm

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie, Filia nr 11, al. Piłsudskiego 38, tel. [phone]-

88, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.mbp.olsztyn.pl/

MIEJSCE PRZYGOTOWYWANIA MATERIAŁÓW I PREZENTACJI DO SZKOŁY, PRACY

Telecentrum w Katowicach

Telecentrum jest miejscem przygotowywania materiałów/prezentacji do szkoły (np. prezentacji

multimedialnych) czy pracy, przygotowania CV bądź listu motywacyjnego. Bibliotekarki służą pomocą

w

PRZYGOTOWANIU DOKUMENTÓW

urzędowych. Informacja zamieszczona na blogu biblioteki

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna Filia nr 3, ul. Gliwicka 93, Katowice, tel. (032) 254-59-69, e-

mail:

[e-mail]

, blog

http://joan-www.bloog.pl/kat,400701,index.html

Multibiblioteka

W Bibliotece Publicznej na warszawskim Targówku można skorzystać z wielu

URZĄDZEŃ

PERYFERYJNYCH

. Jest tu dostęp do Internetu w oparciu o szerokopasmowe łącze internetowe

Biblioteka oferuje możliwość przeglądania stron internetowych; dostęp do poczty elektronicznej

przez www; MOŻLIWOŚĆ ODCZYTU DYSKIETEK I PŁYT CD, DVD, PAMIĘCI USB ORAZ KART PAMIĘCI

COMPACFLASH, SECUREDIGITAL i innych; przygotowanie dokumentów i prac naukowych w

programach MS Word / OpenOffice Writer; wydruki komputerowe A4 czarno-białe (na drukarkach

laserowych) i kolorowe (na drukarkach atramentowych); SKANOWANIE DOKUMENTÓW I ZDJĘĆ

KOLOROWYCH. Pracownicy biblioteki świadczą fachową pomoc. Można również telefonicznie

zarezerwować komputer z dostępem do Internetu.

Kontakt: Biblioteka Publiczna Dzielnicy Targówek m. st. Warszawy, 03-291 Warszawa, ul. Św.

Wincentego 85, tel./fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.multibiblioteka.waw.pl

ŚWIETLICA DLA MŁODZIEśY

,,Przystanek Książkowo” i inne akcje

Dyrektorka Biblioteki Publicznej w Dubiczach Cerkiewnych w 2006 r. otrzymała dotację w ramach

projektu Fundacji Dzieci i Młodzieży ,,Świetlica – moje miejsce”, co umożliwiło jej realizację 1,5

rocznego projektu ,,Przystanek Książkowo”. Mirosława Siemieniuk-Morawska aktywnie promuje

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

29 |

S t r o n a

modę na czytanie. W swoim środowisku organizuje spotkania autorskie, wieczory poezji i prozy,

konkursy literackie, recytatorskie, konkursy czytania. Rokrocznie biblioteka uczestniczy w akcjach

„Cała Polska czyta dzieciom” i „Bookcrossing”. Od marca 2007 roku funkcjonują w niej dyskusyjne

kluby książki odbywające się w ramach Ogólnopolskiego Programu Promocji Czytelnictwa i Wsparcia

Sektora Książki „Tu czytamy”.

Dotychczasowe zastosowanie: Dubicze Cerkiewne, woj. podlaskie,

Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna, ul. Główna 67, 17-204 Dubicze Cerkiewne. tel. [phone]-

98, e-mail: [e-mail]

Uwagi: p. Mirosława Siemieniuk-Morawska jest laureatką konkursu liderek lokalnych ,,Akcja Akacja”

2007 r. Prowadzi różnorodne projekty wykorzystujące potencjał mieszkańców i lokalną tradycję.

Przykładowo w 2003 r. ze środków Fundacji Wspomagania Wsi zrealizowała projekt ,,Moja Babcia

opowiada, czyli jak to na wsiach bywało”. Myślę, że jej pomysły i opinie dotyczące kulturotwórczej

funkcji bibliotek wiejskich mogłyby być nieocenione dla Programu Bibliotecznego.

Bookcrossing przewiduje specjalne oznakowanie książek, dzięki czemu można

ŚLEDZIĆ ICH DROGĘ

-

umożliwia to serwis

http://bookcrossing.pl/

.

Świetlica Środowiskowa ,,Słoneczna Chata”

W świetlicy w gminie Nowa Wieś Wielka dzieci w wieku 7-12 lat mogą korzystać z aparatu cyfrowego.

Aparat przydaje się podczas wycieczek pieszych, rowerowych i autokarowych. Najciekawsze miejsca

z gminy zostały udokumentowane przez dzieci. Na zajęciach praktycznych dzieci dowiadywały się, jak

PRZENOSIĆ FOTOGRAFIE DO KOMPUTERA

.

Kontakt: Świetlica Środowiskowa ,,Słoneczna Chata”, ul. Kwiatowa 20, 86-060 Nowa Wieś Wielka,

Kontakt z wychowawcą świetlicy: Marleną Papieską w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w

Nowej Wsi Wielkiej p. nr 8, tel. [phone] w. 25, poniedziałek, wtorek, czwartek 11.00-12.00,

środa 9.30- 12.00, piątek 7.30- 12.00, więcej informacji:

http://www.bip.nowawieswielka.pl/?bip_id=1592&cid=304

Uwagi: Świetlica uzyskała nagrodę w konkursie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pt. ,,Promocja

gminnej świetlicy socjoterapeutycznej” za 2007 r., zajmując pierwsze miejsce w woj. kujawsko-

pomorskim. Uzyskała 10.000 zł dofinansowania.

Świetlica socjoterapeutyczna w Lewinie Brzeskim

Do świetlicy uczęszczają dzieci z rodzin defaworyzowanych, w których występuje problem

uzależnienia od alkoholu, niewydolność wychowawcza, nadzór kuratora itp. Dzieci kierowane są do

udziału w zajęciach świetlicowych na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych.

W 2007 r. zakupiono do świetlicy komputer, laptop oraz programy multimedialne. Praca z

programami multimedialnymi – zdaniem organizatorów – pomaga dzieciom w nauce, ćwiczy

umiejętności matematyczne, polonistyczne, wspomaga rozwój zmysłów, kształtuje logiczne myślenie,

wyobraźnię, rozwija spostrzegawczość, pamięć i koncentrację. Okazuje się również, że praca na

komputerze jest dodatkową motywacją i mobilizuje dzieci do ćwiczeń i nauki. Świetlica jest w

posiadaniu

PROGRAMÓW MULTIMEDIALNYCH DO NAUKI CZYTANIA, ORTOGRAFII, LICZENIA, NAUKI

JĘZYKA ANGIELSKIEGO, DLA DYSLEKTYKÓW, A TAKŻE ENCYKLOPEDII.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

30 |

S t r o n a

Kontakt: Świetlica Terapeutyczna, 49-340 Lewin Brzeski, ul. Moniuszki 41a, tel. [phone]

Uwagi: Świetlica uzyskała nagrodę w konkursie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pt. ,,Promocja

gminnej świetlicy socjoterapeutycznej” za 2007 r. Zajmując trzecie miejsce w woj. opolskim uzyskała

5.000 zł dofinansowania.

Podróż w stronę dobrych zdjęć

Nauczyciel informatyk opracował autorski program pracy z dziećmi i młodzieżą. Dzięki dotacji z

Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej do świetlicy zakupiono sprzęt i utworzono

PRACOWNIĘ

FOTOGRAFII CYFROWEJ

oraz doposażono pracownię zajęć plastycznych w kółku ,,Miłośnicy sztuki”.

Zakupiono aparat fotograficzny, notebook, projektor, ekran, drukarkę i sztalugi. W zajęciach ,,Podróż

w stronę dobrych zdjęć” uczestniczą uczniowie ze szkoły podstawowej i gimnazjum zainteresowani

fotografią. Zdaniem organizatorów to koło wzbudziło duże zainteresowanie wśród chłopców

(pozostałe koła są popularne wyłącznie wśród dziewcząt). Plan nauki obejmuje:

•

umiejętność posługiwania się sprzętem fotograficznym;

•

nabycie umiejętności z zakresu teorii fotografii, historii fotografii, podstaw optyki;

•

umiejętność organizowania wernisaży i wystaw;

•

prowadzenie dokumentacji fotograficznej.

W przyszłości Stowarzyszenie planuje utworzyć kolejną grupę zajęciową z zakresu fotografii, wydanie

minialbumu fotografii artystycznych, przygotowywanie prezentacji multimedialnych. Ponadto na

terenie świetlicy organizowane są zajęcia tematyczne. W 2007 r. dzieci mogły uczestniczyć w

następujących zajęciach: tkackich, malowane na szkle, miłośnicy sztuki, wokalno-muzycznych,

rekreacyjno-sportowych,

kabaretowych,

teatralnych,

warsztatach

humanistycznych

oraz

przyrodniczo-matematycznych. W 2008 r. dzieci powyżej 12-tego roku życia, za zgodą rodziców mogą

brać udział w zajęciach z gospodarstwa domowego.

Kontakt: Świetlica ,,Emanus” Stowarzyszenia Oświatowego ,,Echo” w Rabie Wyżnej.

Uwagi: Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę prowadzi od lat warsztaty fotograficzne z młodzieżą,

szkoli lokalnych liderów tzw. managerów kultury (zarówno młodzież, jak i dorosłych).

MIEJSCE PROWADZENIA ZAJĘĆ POZASZKOLNYCH, SZCZEGÓLNIE NAUKI JĘZYKÓW
OBCYCH

Patrz sekcja 7 raportu – organizacja kursów języków obcych.

INNE

Młodzi wolontariusze (16-22 lata) jako współgospodarze w bibliotece

Biblioteka – Centrum Informacji Lokalnej to program Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży, który jest

adresowany do lokalnie działających organizacji pozarządowych, które we współpracy z miejskimi,

miejsko-gminnymi, powiatowymi lub miejsko-powiatowymi bibliotekami publicznymi oraz

instytucjami samorządowymi będą prowadziły Centrum Informacji Lokalnej (CIL). Do zadań młodych

wolontariuszy ma należeć rozwijanie (wspólnie z lokalnymi instytucjami) programów edukacji

ekonomicznej młodzieży i wsparcie grup młodzieży w realizacji własnych projektów.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

31 |

S t r o n a

W ramach CIL-u w Świnicach Warckich, podobnie jak w poprzedniej edycji, prowadzone będą zajęcia

z profilaktyki uzależnień. Tym razem oprócz Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Świnicach Warckich,

instruktor dotrze do Szkoły Podstawowej w Piaskach i Sakowie. Dyżury będą pełnili: pedagog,

prawnik,

doradca

rolniczy

i

logopeda.

Uczniowie

mogą

skorzystać

także

z darmowych zajęć wyrównawczych z języka niemieckiego.

Kontakt: Biblioteka Publiczna w Świnicach Warckich, ul. Kościuszki 18, 99-140 Świnice Warckie, tel.

[phone], e-mail:

[e-mail]

Bookcrossing

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Jarocin oraz jej Filia nr 1 ,,Pod Ratuszem" wzięły udział w Święcie

Uwalniania Książek. Gdy biblioteka otrzymuje książki w darze od czytelników, najpierw selekcjonuje

te, które są potrzebne zbiorom. Jeśli książki się powtarzają, bibliotekarze wykładają je na specjalne

stoliki w Filii ,,Pod Ratuszem", aby można je było zabierać przy wejściu do wypożyczalni w Punkcie

Uwalniania Książek. W akcji Bookcrossingu wybrane przez bibliotekę książki są zarejestrowane, każda

z nich posiada numer BIP, dzięki czemu można śledzić jej historię. W Jarocinie książki można uwalniać

z ławek na rynku wokół Ratusza, z regału między wypożyczalnią Biblioteki ,,Pod Ratuszem" a

kawiarnią ,,Arkada", w Bibliotece w Parku oraz na ławkach w parku.

Kontakt

1:

Organizator

bookcrossing.pl,

e-mail:

[e-mail]

,

strona

WWW

http://bookcrossing.pl/contact

Kontakt 2: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Jarocin, ul. Park 3, 63-200 Jarocin, tel./fax. (062) 747-

23-46, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.biblioteka.jarocin.pl/

Cała Polska Czyta Dzieciom – Bank Pomysłów

Na stronie Fundacji ABCXXI – organizatora akcji ,,Cała Polska Czyta Dzieciom”, znajduje się dział

,,Bank pomysłów”, który jest przeznaczony dla rodziców, koordynatorów, nauczycieli.

DROGĄ

MAILOWĄ

można nadsyłać swoje propozycje wzbogacające formułę akcji.

Kontakt:

http://www.calapolskaczytadzieciom.pl/nowa/index.php?page=bp3

Uwagi: Baza dostępna on-line jest łatwa w obsłudze, nie zawiera specjalistycznego żargonu, może

stanowić źródło inspiracji, ale też kanał promocyjny dla bibliotek, które wezmą udział w Programie

Bibliotecznym.

Biblioteka - Miejsce Przyjazne Maluchom

Nowohucka Biblioteka Publiczna uzyskała tytuł ,,Miejsce przyjazne maluchom” w ogólnokrakowskiej

akcji organizowanej przez Gazetę Wyborczą i Agencję PR Inspiration w okresie od lipca do września

2006 r.

Organizatorzy i partnerzy przedsięwzięcia szukali miejsc, w których pojawienie się rodziców z małymi

dziećmi nie stwarza dla nikogo problemu. Konkurs polegał na znalezieniu miejsc, w których dzieci

wraz z rodzicami dobrze się czują, gdzie istnieją warunki do zabawy i przebywania maluchów.

Warunkiem przystąpienia do akcji było kilka kryteriów: wyodrębnione miejsca dla dzieci,

wyposażenie (stolik z zabawkami, krzesełka, miejsce do przewijania niemowląt, przybory plastyczne,

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

32 |

S t r o n a

książeczka, plac zabaw), dodatkowe działania animacyjne dla dzieci (warsztaty, zabawy, pogadanki

dla dzieci), wyodrębnione miejsce dla niepalących. Po zgłoszeniu nastąpiła weryfikacja miejsc.

Kontakt: Nowohucka Biblioteka Publiczna, os. Stalowa 12, tel. (012) 644-23-52, strona WWW

http://www.biblioteka.krakow.pl

Uwagi: dostosowanie bibliotek do potrzeb osób wychowujących dzieci może być sposobem na

zwiększenie czytelnictwa wśród osób dorosłych.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

33 |

S t r o n a

Sekcja 3. Funkcjonalny dostęp do zasobów bibliotecznych

WYPOśYCZALNIA MIĘDZYBIBLIOTECZNA

Wypożyczalnia międzybiblioteczna w Zamościu

Wypożyczenia międzybiblioteczne polegają na tym, że na prośbę czytelnika Książnica może

sprowadzić książki z innych bibliotek na terenie kraju i z zagranicy w ramach wypożyczeń

międzybibliotecznych. Czytelnik zobowiązany jest do podania dokładnego opisu zamawianej pozycji,

wypełnienia rewersu zamówienia, a po otrzymaniu książki uiszczenia opłaty w wysokości ustalonej w

cenniku opłat. Sprowadzone tą drogą pozycje są udostępniane wyłącznie na miejscu w czytelni.

Kontakt:

Książnica Zamojska, im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu, ul. Kamienna 20, 22-

400 Zamość, tel. (084) 627-11-54, (084) 638-40-38, fax. (084) 627-11-54, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://biblioteka.zamosc.pl

Uwagi: Książnica wykorzystuje

PROGRAM MAK

Zwiększenie potencjału informacyjnego biblioteki Tarnobrzeg

Realizacja projektu ma na celu usprawnienie działalności Miejskiej Biblioteki Publicznej poprzez

konsekwentne i kompleksowe wprowadzanie procesów automatyzacji do wszelkich rodzajów

działalności w jej głównej siedzibie i w 7 filiach. Dzięki wykorzystaniu systemów informacyjnych

i nowych technologii, utworzeniu elektronicznych katalogów i sieci, użytkownicy mają szeroki dostęp

do informacji i wiedzy. W 2001 roku została wprowadzona pełna elektroniczna obsługa

użytkowników oddziału dla dzieci Biblioteki Głównej (stworzono kompletny katalog zbiorów, nadano

kody ponad 20 tysiącom zbiorów, utworzono elektroniczną kartotekę czytelników, którym wydano

identyfikatory).

PROGRAM MAK

został zaadaptowany do wypożyczania, naliczania kar, druku

upomnień oraz sporządzania statystyki. Zrezygnowano z katalogu kartkowego, zastępując go

elektronicznym.

Realizowany program automatyzacji zbiorów MBP jest powiązany ściśle z ogólnopolskim programem

komputeryzacji bibliotek zawartym w „Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2020" i

„Strategii Rozwoju Miasta Tarnobrzega na lata 2007-2013". Jednym z głównych celów obydwu

programów jest budowa społeczeństwa informatycyjnego, dostęp do najnowszych technologii, pełne

zaspokojenie potrzeb informacyjnych społeczeństwa. Wykorzystanie ogólnopolskiego programu

MAK, opracowywanego i aktualizowanego przez Bibliotekę Narodową, pozwala MBP na współpracę z

innymi bibliotekami i ośrodkami informacji na terenie kraju. (Źródło – Baza Dobrych Praktyk

www.dobrepraktyki.pl

)

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Szeroka 13, 39-400 Tarnobrzeg, tel. (015) 822-46-58,

e@mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.mbp.tarnobrzeg.pl

Uwagi: Ten projekt został nagrodzony w konkursie „Samorządowy Lider Zarządzania 2007"

organizowany przez Związek Miast Polskich. Konkurs ma na celu wyłonienie innowacji w zarządzaniu

usługami.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

34 |

S t r o n a

Program MAK

Jest to komercyjny program do katalogowania zbiorów bibliotecznych, stosowany i dystrybuowany

przez Bibliotekę Narodową. Pakiet MAK jest przeznaczony do prowadzenia wszelkiego rodzaju

katalogów i kartotek, w szczególności bibliotecznych.

Prawa własności intelektualnej:

Biblioteka Narodowa.

Wymagania systemowe:

pakiet programowy MAK pracujący na komputerach IBM PC (i

kompatybilnych) w systemie DOS

Kontakt:

Biblioteka Narodowa, Al. Niepodległości 213, 02-086 Warszawa, tel.(022) 608-29-99

(centrala), (022) 452-29-99 (centrala), (022) 825-91-53, fax. (022) 825-52-51, e-mail:

[e-mail],

[e-mail]

, strona WWW

www.bn.org.pl

. Zamówienia przyjmuje i

informacji udziela: Zakład Technologii Informatycznych Pracownia Baz Danych, tel. [phone],

[e-mail]

PROLIB, OPAC

Wdrażany w ponad 100 bibliotekach akademickich, publicznych i pedagogicznych ,,Kompleksowy

System Zarządzania Biblioteką PROLIB” jest programem w całości napisanym przez polskich

informatyków przy ścisłej współpracy z bibliotekarzami. Zamiarem twórców systemu PROLIB było

stworzenie systemu uniwersalnego, a jednak umożliwiającego jego indywidualizację w zależności od

potrzeb konkretnej biblioteki, pozwalającego bibliotece pracować samodzielnie lub łączyć się, z

szerokim wykorzystaniem możliwości oferowanych przez Internet (globalny zasięg, łatwość

wdrożenia, elastyczność i niski koszt użytkowania), w „społeczności” zdolne zabezpieczyć realizację

najbardziej specyficznych i różnorodnych potrzeb wszystkich grup swoich użytkowników.

PROLIB umożliwia pełną automatyzację czynności związanych z gromadzeniem, katalogowaniem,

udostępnianiem zbiorów bibliotecznych oraz wyszukiwaniem informacji o nich, a także wszystkich

operacji związanych z obsługą czytelników, uwalniając bibliotekarzy od powtarzalnych czynności,

którzy w ten sposób zyskują czas na lepszą obsługę czytelników. System pozwala bibliotekom

udostępniać katalogi w sieci Internet, dzięki czemu czytelnicy z dowolnego komputera na świecie

mogą nie tylko przeglądać katalogi, zamawiać, rezerwować i wypożyczać dokumenty ze zbiorów

swojej biblioteki, ale także tworzyć przydatne do nauki, wykonywanej pracy i hobby, zestawienia

literatury. Biblioteki mogą także poprzez system PROLIB komunikować się z innymi, podobnej klasy

systemami na świecie, wymieniać się z nimi rekordami (opisami) bibliograficznymi, aby w ten sposób

szybciej tworzyć własne katalogi, a także uzyskać natychmiastową informację o dostępności dowolnej

książki czy czasopisma w dowolnym zagranicznym katalogu bibliotecznym.

System można wdrażać na wiele różnych sposobów, w zależności od koncepcji, która zostanie

lokalnie wybrana jako najpełniej realizująca potrzeby i możliwości bibliotek na danym terenie, od

informatyzacji pojedynczej biblioteki, poprzez sieć bibliotek, do informatyzacji grupy różnych

bibliotek z umożliwieniem im takiej współpracy, aby wszyscy czytelnicy mieli dostęp do informacji

o zbiorach wszystkich współpracujących bibliotek wraz z możliwością skorzystania poprzez system

z usług bibliotecznych w każdej z nich.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

35 |

S t r o n a

Moduły dodatkowe PROLIB:

Katalogowanie:

•

starych druków,

•

druków muzycznych,

•

dokumentów elektronicznych,

•

dokumentów kartograficznych,

•

dokumentów techniczno-handlowych,

•

dokumentów dźwiękowych,

•

filmów,

•

norm

oraz gromadzenie dokumentów.

OPAC WWW stanowi uzupełnienie systemu PROLIB o interfejs WWW, pozwalający na pełną obsługę

złożonych transakcji i szerokie udostępnianie informacji bibliograficznej zawartej w bazie danych

poprzez sieć globalną.

MULTIOPAC WWW

(interfejs WWW do wyszukiwania w wielu bazach systemu PROLIB)

(informacje ze strony Sygnity

http://www.sygnity.pl/cms,WERSJA+PL,OFERTA,Systemy+biblioteczne+i+archiwizacyjne,PROLIB

)

Kontakt: Producent - Max Elektronik SA, ul. Dąbrowskiego 12, 65-021 Zielona Góra, tel. [phone]

310 do 317, fax. [phone], strona WWW

http://www.prolib.pl/PROLIB

Aleph – system wypożyczeń międzybibliotecznych (Ex Libris)

Program ALEPH 500 zawiera w pełni zintegrowany, zgodny z normą ISO 10160/10161 i profilem IPIG

Moduł Wypożyczeń Międzybibliotecznych (ILL). Współpracujący z interfejsem OPAC WWW oraz

Modułem

Udostępniania,

Moduł

Wypożyczeń

Międzybibliotecznych

obsługuje

zarówno

przychodzące, jak i wychodzące zapytania. Użytkownicy mogą składać zapytania o wypożyczenie

międzybiblioteczne za pomocą OPAC WWW, zapytania takie mogą być następnie przeglądane za

pomocą wbudowanej w system funkcji samodzielnej obsługi. Wszystkie usługi związane

z udostępnianiem są w pełni zintegrowane z Modułem Udostępniania.

MODUŁ WYPOŻYCZEŃ MIĘDZYBIBLIOTECZNYCH ALEPH 500

jest w pełni zintegrowany z innymi

produktami Ex Libris, a zatem użytkownik składający zapytania za pośrednictwem MetaLib czy SFX

jest automatycznie rozpoznawany jako użytkownik Modułu Wypożyczeń Międzybibliotecznych dzięki

wykorzystaniu właściwości użytkowników. Użytkownicy mogą wypożyczać materiały z innych

bibliotek, składając zamówienia bezpośrednio w swojej bibliotece macierzystej. Wbudowany moduł

raportowania pozwala bibliotekom skutecznie monitorować wykorzystywanie funkcji wypożyczeń

międzybibliotecznych w systemie. Program Aleph zastosowano w tworzeniu katalogu głównego w

Bibliotece Publicznej Miasta Stołecznego Warszawy.

Prawa własności intelektualnej: producent - Exlibris Group,

http://www.exlibrisgroup.com/

Kontakt: Dystrybutor ALEPH Polska Sp. z o.o., ul. Kossaka 7, Warszawa, Polska, 01-576, tel. (022) 839-

83-18, tel. [phone], strona WWW

http://www.aleph.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

36 |

S t r o n a

Kontakt 2: Biblioteka Główna woj. mazowieckiego, ul. Koszykowa 26/28, 00-950 Warszawa, strona

WWW

http://www.koszykowa.pl/biblioteka/

BIBLIOTEKA MIESZKAŃCÓW – PUNKT UDOSTĘPNIANIA KSIĄśEK PRZEKAZANYCH
PRZEZ MIESZKAŃCÓW

Bank

Podręczników

Wewnątrzszkolny system zaopatrzenia w podręczniki - Bank Podręczników. System działa w szkołach

prowadzonych przez powiat rawicki. Obecnie z systemu korzysta ponad 800 uczniów (dwa licea).

Podręczniki kupuje szkoła, i po wpłaceniu przez uczniów 1/3 wartości książek, wypożycza komplet

podręczników na dany rok. Na koniec roku uczeń zwraca książki. Bank uzupełnia ubytki (zużyte

podręczniki) i dokupuje nowe.

Korzyści z zastosowania systemu są różne. Po pierwsze rodzice mniej wydają na podręczniki.

Uczniowie nie muszą się martwić o zdobycie wymaganych podręczników. Po drugie system generuje

nadwyżkę finansową (będącą skutkiem zakupu po cenach hurtowych bezpośrednio u wydawców), z

której doposażana jest biblioteka szkolna. Wydawnictwa przekazują też ,,bonusowo” różne pomoce

naukowe i dodatkowe materiały. Samorząd efektywnie wykorzystuje zakupione książki. Sugestie dla

instytucji zainteresowanych adaptacją rozwiązania:

•

zakup podręczników bezpośrednio od wydawnictw obniża koszty o 15%;

•

podręczniki należy kupować w czerwcu – otrzymuje się wówczas dodatkowe rabaty;

•

należy wybierać wydawnictwa, które oferują bezpłatne materiały pomocnicze dla nauczycieli

oraz zestawy pomocy dydaktycznych dla szkoły;

•

system najlepiej wprowadzać sukcesywnie, kolejnymi rocznikami – wkład finansowy jest

wówczas minimalny;

•

możliwość wymiany zestawu podręczników w cyklu trzyletnim.

Kontakt: Zespół Szkół nr 3 im. Rawickiego Korpusu Kadetów w Rawiczu, ul. Grota Roweckiego 6, 63-

900 RAWICZ, tel. [phone], fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.zs3rawicz.pl

Uwagi: Można rozważyć ten model dla bibliotek publicznych (w ramach wyrównywania szans

edukacyjnych dzieci i młodzieży). Należy rozpatrzyć kwestię przekazywania dotacji ze strony

samorządu na zakup podręczników szkolnych przez biblioteki publiczne. Bank Podręczników

zgłoszony do konkursu ,,Samorządowy Lider Zarządzania 2007 r.” przez powiat rawski otrzymał

nagrodę w kategorii ,,oświata”.

Kwerendy dla organizacji i instytucji

Zestawienia bibliograficzne na zamówienie

Pracownicy bibliotek opracowują zestawienia bibliograficzne na zamówienie

Kontakt: Biblioteka Publiczna Warszawa-Wola, Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wola m. st.

Warszawy, 01-003 Warszawa, al. Solidarności 90, tel. (022) 838-37-91, fax.(022) 838-91-68, strona

WWW http://www.bpwola.waw.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

37 |

S t r o n a

Kwerenda dla organizacji / instytucji

Przygotowywanie kwerend dla organizacji i instytucji

Kontakt: Gminna Biblioteka w Lnianie, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel.[phone], e-mail:

[e-mail]

,

http://www.gbplniano.ovh.org

Opracowywanie kwerend i udostępnianie baz danych

Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica wykonuje odpłatnie kwerendy na zlecenie osób

fizycznych i prawnych. Opłata za wykonanie kwerendy zależna jest od czasu przeznaczonego na jej

opracowanie. Czytelnicy mogą otrzymać informacje z baz danych Książnicy w formie wydruku lub

w formie zapisu elektronicznego.

Kontakt: Książnica Pomorska im. St. Staszica, ul. Podgórna 15/16, 70-205 Szczecin, tel. centrala: (091)

48-19-100,

tel.

sekretariat:

(091)

48-19-110,

fax.

(091)

48-19-115,

e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.ksiaznica.szczecin.pl

Uwagi: wg cennika obowiązującego w sierpniu 2008 r. opracowywanie kwerend za każdą rozpoczętą

godzinę wynosi 10,00 zł. Zgodnie z ustawą o bibliotekach Książnica nie pobiera opłat za wykonanie

kwerendy dla bibliotek, instytucji naukowych i szkół. Jeśli chodzi o udostępnianie baz danych, to

opłata za wydruki tekstowe czarno-białe z komputera wynosi 0,40 zł za 1 stronę, natomiast opłata za

wydruki nietekstowe czarno-białe z komputera wynosi 1,50 zł za 1 stronę. Przeniesienie plików na CD

lub dyskietkę + cena CD (dyskietki) to 1,50 zł za 1 szt.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

38 |

S t r o n a

Sekcja 4. Digitalizacja zasobów

WYPOśYCZALNIA KSIĄśEK MÓWIONYCH, E-BOOKÓW, mp3, DVD, CD

Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych

Cyfrowe książki w plikach tekstowych udostępniane są czytelnikom zapisanym w Bibliotece

Centralnej PZN.

WYPOŻYCZENIA ODBYWAJĄ SIĘ ZA POMOCĄ POCZTY ELEKTRONICZNEJ

lub poczty

tradycyjnej - na dyskietkach przysłanych przez czytelnika. Adresem do korespondencji za pomocą

poczty elektronicznej w sprawach cyfrowych książek tekstowych jest e-mail::

cyfra@biblioteka-

pzn.org.pl

Kontakt: Polski Związek Niewidomych Biblioteka Centralna, ul. Konwiktorska 7, 00-216 Warszawa,

te./fax.

(022)

635-33-20,

e-mail:

[e-mail]

,

strona

WWW

http://www.biblioteka-pzn.org.pl

Uwagi: Na stronie biblioteki dostępny jest również katalog książek cyfrowych w formacie zip, który

można zapisać na własnym komputerze i przeglądać off-line.

LibriVox

Biblioteka cyfrowa oferująca audiobooki tworzone przez wolontariuszy. Można włączyć się

w powstawanie zasobów, jak też

ŚCIĄGAĆ KSIĄŻKI MÓWIONE NA SWÓJ KOMPUTER

.

Prawa własności intelektualnej: Public Domain

Kontakt:

http://librivox.org/

Uwagi: Serwis nie jest dostępny po polsku.

Twórcy serwisu zachęcają użytkowników i wolontariuszy do używania darmowego, wolnego

OPROGRAMOWANIA DO NAGRYWANIA I OBRÓBKI MATERIAŁU DŹWIĘKOWEGO

Audacity

http://audacity.sourceforge.net (open source). Innym dobrym programem jest Free Sound Recorder -

program freeware (wymagania sprzętowe - MS Windows 98/Me/2000/XP/Vista).

Photoblog

Internetowy serwis społecznościowy oferujący możliwość współtworzenia photoblogów poprzez

PUBLIKOWANIE MATERIAŁÓW PHOTO I WIDEO W SIECI

. Nie ma limitów przestrzeni dyskowej, ani

transferu na zdjęcia.

Prawa własności intelektualnej: photoblog.pl

Kontakt:

www.phoyoblog.pl

Uwagi: podobne usługi świadczą inne serwisy społecznościowe - fotka.pl, grono.net

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

39 |

S t r o n a

DOSTĘP DO BIBLOTEK CYFROWYCH Z MOśLIWOŚCIĄ WYDRUKOWANIA I
PRZECZYTANIA W DOMU

Cyfrowe Kaszuby

Wejherowska Biblioteka Cyfrowa – projekt jednorazowy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

Narodowego, mający na celu prezentację zasobów tradycyjnych w postaci elektronicznej

i

UDOSTĘPNIANIE ICH PRZEZ INTERNET

. Ponad 5000 obiektów tj. książki, czasopisma, afisze, plakaty,

pocztówki, kalendarze, wystawy, grafiki, rękopisy, prace magisterskie, doktoraty, artykuły związane

z regionalizmem mają zostać zdigitalizowane i udostępnione przez Internet.

Opis technologii: Zdigitalizowane dokumenty mają format DjVu lub TIFF. Grafika w tym formacie

zajmuje przeciętnie od 5 do 10 razy mniej miejsca na dysku niż format JPG (dla dokumentów

kolorowych) i od 10 do 20 razy mniej miejsca (dla dokumentów czarno-białych). Również w

porównaniu z podobnym (zeskanowanym) plikiem w formacie PDF, plik w formacie DjVu zajmuje

około 3 do 8 razy mniej miejsca.

Wymagania systemowe: Aby oglądać DjVu, należy zainstalować odpowiednią tzw. wtyczkę (ang.

plugin) do przeglądarki internetowej. ,,Wtyczka" to niewielki program wzbogacający możliwości

przeglądarki - w tym wypadku umożliwiający przeglądanie plików DjVu bezpośrednio w jej oknie.

Wtyczkę można ściągnąć bezpłatnie ze strony LizardTech Inc.: dla Windows lub Mac OS X. Więcej

informacji można znaleźć na stronie DjVuLibre.

Kontakt 1: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Aleksandra Majkowskiego w Wejherowie, ul.

Kaszubska 14, 84-200 Wejherowo,

tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

,

strona WWW

http://biblioteka.wejherowo.pl

Kontakt 2: Celartem – strona producenta programu ,,Document Express with DjVu”

http://www.celartem.com/en/products/djvu.asp

Uwagi: serwis Biblioteki Wejherowskiej działa dzięki oprogramowaniu dLibra 4.0.

Wolne Lektury

Wolne Lektury to projekt społecznościowy. W jego ramach działa biblioteka internetowa ,,Wolne

Lektury”, która

UDOSTĘPNIA W INTERNECIE TEKSTY LEKTUR

szkolnych, które trafiły już do domeny

publicznej i nie są związane rygorami prawa autorskiego. Są one opracowane, opatrzone

komentarzem i udostępnione w kilku formatach (html, odt, txt i pdf). Można je zgodnie z prawem

bezpłatnie przeglądać, ściągać na swój komputer, a także udostępniać innym. Organizatorzy

zapraszają do pomocy w rozwijaniu i poprawianiu serwisu (pomoc w opracowaniu redakcyjnym,

dodawaniu przypisów, zaznaczaniu motywów literackich i wyłapywaniu błędów, przygotowaniu

technicznym tekstów do publikacji, a także w rozwijaniu funkcjonalności serwisu). Każdy tekst

zamieszczony na portalu wolnelektury.pl ma też link do odpowiadającej mu strony wiki, na której

można dokonywać niezbędnych poprawek.

Prawa własności intelektualnej: domena publiczna oraz CC Uznanie Autorstwa.

Kontakt: Fundacja Nowoczesna Polska, 00-514 Warszawa, ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, tel./fax.

[phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.wolnelektury.pl

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

40 |

S t r o n a

Federacja Bibliotek Cyfrowych

SERWIS

,,Federacja Bibliotek Cyfrowych" (FBC) jest etapem budowy sieci rozproszonych bibliotek

cyfrowych i repozytoriów w Polsce. Nazwa serwisu FBC odzwierciedla jego charakter - serwis ten jest

zbiorem zaawansowanych usług sieciowych, opartych na zasobach cyfrowych dostępnych w polskich

bibliotekach cyfrowych i repozytoriach uruchomionych w sieci PIONIER. Zasoby te współtworzone są

przez wiele instytucji naukowych i publicznych, takich jak wyższe uczelnie, biblioteki, archiwa, muzea

czy ośrodki badawcze. FBC pozwala obecnie na skorzystanie z następujących funkcji:

•

Dostępne publikacje - pozwala na przeszukiwanie opisów bibliograficznych cyfrowych

publikacji dostępnych w polskich bibliotekach cyfrowych i repozytoriach;

•

Plany digitalizacji - pozwala na przeszukiwanie opisów bibliograficznych publikacji

przeznaczonych do digitalizacji oraz wyświetlenie pełnego zestawienia takich publikacji;

•

Wyszukiwanie zaawansowane - pozwala na zaawansowane przeszukiwanie opisów publikacji

już zdigitalizowanych, jak i przeznaczonych do digitalizacji;

•

Identyfikator OAI - pozwala na rozpoznawanie publikacji cyfrowych dostępnych w polskich

bibliotekach cyfrowych i repozytoriach na podstawie ich unikalnych identyfikatorów.

Biblioteki mogą rozpocząć współpracę z FBC, co pozwoli na zwiększenie widoczności ich zasobów

cyfrowych w Internecie i ułatwienie dostępu do nich, możliwość uwzględnienia planów digitalizacji w

zestawieniu planów digitalizacji innych bibliotek cyfrowych dostępnych w serwisie, możliwość

wzbogacenia funkcjonalności biblioteki cyfrowej/repozytorium o nowe funkcje (np. trwałe referencje

do publikacji cyfrowych).

Jak zapewniają twórcy serwisu współpraca z FBC nie wymaga opłat na rzecz FBC, przekazywania

publikacji cyfrowych na rzecz FBC, ani dodatkowej pracy ze strony administratorów (przesyłanie

danych jest automatyczne). Serwis FBC utrzymywany jest przez Poznańskie Centrum

Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS) afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN.

Kontakt: PCSS, ul. Noskowskiego 10, tel. (centrala) (061) 858-20-00, fax. (061) 852-59-54

http://fbc.pionier.net.pl/owoc

Uwagi: W moim przekonaniu współpraca warta rozważenia w przypadku tych bibliotek, które

zdecydują się rozpocząć digitalizację zbiorów. Ponadto twórcy serwisu są otwarci na współpracę

z innymi bibliotekami również przy tworzeniu i udoskonalaniu poszczególnych funkcjonalności,

dyskusje inicjowane przez PCSS toczą się także na forum Biblioteka 2.0

http://forum.biblioteka20.pl

Miniwyszukiwarka Federacji Biblioteki Cyfrowej

Federacja Bibliotek Cyfrowych przygotowała aplikację –

MINIWYSZUKIWARKĘ

, którą można

samodzielnie umieścić na swojej stronie www. Wyszukiwarka wraz z instrukcją instalacji znajduje się

tu:

http://fbc.pionier.net.pl/owoc/text?id=mini-search

Uwagi: Opcja dla osób, które posługują się XHTML.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

41 |

S t r o n a

Gadżet Google dla Federacji Bibliotek Cyfrowych

MINIWYSZUKIWARKA

Federacji Bibliotek Cyfrowych - pozwala przeszukać polskie biblioteki cyfrowe.

Miniwyszukiwarka dostępna jest tu:

http://www.google.com/ig/adde?synd=open&source=ggyp&moduleurl=fbc.pionier.net.pl/fbc.xml

Projekt Gutenberg

Legenda bibliotek cyfrowych – pierwszy i największy

SERWIS

oferujący wolne książki elektroniczne (e-

booki), serwis tworzony przez wolontariuszy. Serwis nie jest prowadzony w języku polskim.

Kontakt: Project Gutenberg Literary Archive Foundation, 809 North 1500 West, Salt Lake City, UT

84116,

www.gutenbreg.org

Uwagi: W bazie w lipcu 2008 r. znajdowały się cztery pozycje w języku polskim.

Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich

Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich jest integralną częścią Urzędu Komitetu Integracji

Europejskiej. Od 2005 r. pełni rolę Centrum Dokumentacji Europejskiej, które należy do sieci EUROPE

DIRECT.

Kontakt: tel. [phone], fax. [phone], e-mail: [e-mail],

strona WWW

http://bazy.ukie.gov.pl/cgi-bin/katebook.cgi

Dokument elektroniczny – biblioteki wirtualne

DOKUMENT ELEKTRONICZNY

http://ebib.oss.wroc.pl/linki/wirtua.php?projektyn

redagowany przez

pracownice Biblioteki Głównej i OINT Politechniki Wrocławskiej oraz Politechniki Krakowskiej,

(Biblioteki Głównej, Oddziału Informacji Naukowej). Informacje o polskich bibliotekach wirtualnych

obejmują:

•

projekty narodowe;

•

projekty wyższych uczelni i bibliotek;

•

biblioteki wirtualne w portalach i serwisach;

•

teksty klasyki polskiej udostępniane w sieci;

•

publikacje na temat biblioteki wirtualnej;

•

opracowanie dokumentów elektronicznych.

Informacje o zagranicznych bibliotekach wirtualnych obejmują:

•

projekty międzynarodowe;

•

projekty narodowe;

•

projekty wyższych uczelni i bibliotek;

•

biblioteki wirtualne w portalach i serwisach;

•

teksty klasyki światowej udostępniane w sieci;

•

publikacje na temat biblioteki wirtualnej;

•

opracowanie dokumentów elektronicznych.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

42 |

S t r o n a

Kontakt:

http://ebib.oss.wroc.pl/linki/wirtua.php?projektyn

,

EBIB-Elektroniczna

Biblioteka

–

Platforma Cyfrowa SBP, redakcja EBIB- Komisja Wydawnictw Elektronicznych Stowarzyszenia

Bibliotekarzy Polskich, Al. Niepodległości 213, 02-086 Warszawa, tel. (022) 529-29-57, e-mail:

[e-mail]

dLibra

SYSTEM DO BUDOWY BIBLIOTEK CYFROWYCH

o nazwie dLibra, rozwijany przez Poznańskie Centrum

Superkomputerowo - Sieciowe (PCSS) od 1999 roku. dLibra jest szeroko wykorzystywana przez

instytucje takie, jak biblioteki akademickie i publiczne, do udostępniania cyfrowych postaci

gromadzonych przez nie zbiorów. Instytucje te, wykorzystując sieć PIONIER, współtworzą polską

platformę rozproszonych bibliotek cyfrowych, której istotnym elementem jest Federacja Bibliotek

Cyfrowych. Oprogramowanie dLibra może więc łączyć zasoby wielu bibliotek w jeden system, co

pozwala na jednoczesne przeszukiwanie ich zbiorów.

Prawo własności intelektualnej: Poznańskie Centrum Superkomputerowo - Sieciowe (PCSS)

Kontakt: Projekt dLibra - IChB PAN / PCSS, ul. Noskowskiego 12/14, Poznań 61-704,

[e-mail]

, tel. (061) 858-21-65, (061) 852-59-54, Zespół Bibliotek Cyfrowych PCSS,

strona WWW

http://dl.psnc.pl/

Wirtualna Powiatowa Biblioteka Publiczna

Wirtualna Powiatowa Biblioteka Publiczna (WPBP) powiatu olsztyńskiego ziemskiego to struktura

jednolita organizacyjnie, rozproszona w sensie fizycznym. Koncepcyjnie i organizacyjnie tworzą ją

Starostwo Powiatowe oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, realizacyjnie wyżej

wymienieni oraz biblioteki publiczne zainteresowanych miast i gmin. WPBP działa w oparciu o media

elektroniczne w szczególności o sieć Internet. Jest to jeszcze biblioteka w stadium organizacji.

Głównym celem WPBP jest stworzenie 12 bibliotecznych ośrodków informacji, realizujących

ustawowe zadania biblioteki powiatowej w oparciu o bazę i zasoby wszystkich bibliotek miejskich

i gminnych z powiatu olsztyńskiego ziemskiego. Dzięki WPBP zostanie poszerzony zakres działalności

i podniesiona będzie jakość usług, a osoby niepełnosprawne zyskają możliwość dostępu do informacji

i zbiorów bibliotek poprzez sieć Internet. Obecnie projekt realizowany jest przez wszystkie biblioteki

powiatu ziemskiego olsztyńskiego.

Wojewódzka Biblioteka Publiczna organizuje różnego typu szkolenia, w tym kursy komputerowe dla

pracowników bibliotek realizujących projekt WPBP oraz koordynuje wszystkie prace związane

z realizacją projektu. Przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie organizowane są również

wyjazdy do bibliotek, w ramach których wykonywane są następujące prace: budowa sieci

komputerowej, instalacja programu do eksportu rekordów i przesyłanie ich do WBP, instalacja

Przewodnika Bibliograficznego w USMARC, konfiguracja urządzeń komputerowych, sieci

i

PROGRAMU MAK

. 1 czerwca 2008 r. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie podpisała

z Zarządem Powiatu w Olsztynie nową umowę w sprawie prowadzenia nadzoru merytorycznego

i organizacyjnego nad realizacją zadania prowadzenia biblioteki powiatowej.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

43 |

S t r o n a

Kontakt: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie, ul. 1 Maja 5

10-117 Olsztyn, tel. [phone], fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

,

strona WWW

http://www.wbp.olsztyn.pl/wpbp/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

44 |

S t r o n a

Sekcja 5. Usługi i poradnictwo w zakresie multimediów

CENTRUM ROZRYWKI ON-LINE – PROMOWANIE DOBRYCH GIER

Gry Edukacyjne – Portal Edukacji Ekonomicznej

Zestaw ciekawych gier, kursów e-learningowych, quizów z dziedziny ekonomii dla początkujących

(i nie tylko). Szczególnie polecane są gry decyzyjne on-line.

Kontakt:

www.nbprotal.pl

MultiKulti ,,Gra w życie”

Gra zaproponowana przez Kampanię przeciw Homofobii (KPH). Zagraj w ,,Grę w życie" i sprawdź, jak

to jest być kimś innym. Gra wymaga uruchomienia wyobraźni. ,,Czekają Cię różne koleje losu, no i jak

to zwykle bywa, natrafisz na przeszkody. Każda ma swój numer i opis. Z opisu dowiesz się, co Ci się

przytrafiło. W każdym opisie jesteś kimś innym - nie dziw się więc, że raz będziesz mężczyzną, raz

kobietą, raz będziesz miał/a dzieci, a raz nie. Zobaczenie świata z punktu widzenia drugiego człowieka

jest zwykle bardzo ciekawym doświadczeniem. Ostatnie pole to spełnienie twoich marzeń. Musisz

tam dotrzeć - inaczej możesz się z nimi pożegnać. Gra w wersji internetowej jest przeznaczona dla

jednej osoby. Gracz rzuca kostką, a pionek przesuwa się na planszy o wyrzuconą ilość oczek. Gdy

gracz natrafi na przeszkodę, wyświetla się jej opis i konsekwencje. Wygrywa ten, kto dotrze do pola

Koniec w jak najmniejszej liczbie rzutów kostką”.

Gra jest tu:

http://www.kampania.org.pl/2multikulti/gra/

Kontakt 1: Redakcja Multi Kulti, tel. [phone], e-mail: [e-mail],

Kontakt 2: KPH - Kampania Przeciw Homofobii, ul. Żelazna 68, 00-866 Warszawa, e-mail

[e-mail], strona WWW

www.kph.org.pl

Centrum Informacji Europejskiej gry edukacyjne dla młodzieży on Line

Gry edukacyjne dotyczące Unii Europejskiej.

Kontakt:

http://www.ukie.gov.pl/WWW/cie.nsf/0/8FC1109B4EBDEF1FC12570A5003A6C77?Open&RestrictToCategory=

Źródła%20informacji>Centrum%20Informacji%20Europejskiej>Sieci%20informacyjne%20i%20serwisy>Serwis%

20dla%20Szkolnych%20Klubów%20Europejskiech

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

45 |

S t r o n a

Sekcja 6. ICT dla grup wykluczonych (osoby starsze, niepełnosprawni)

PODSTAWOWE KURSY ICT DLA SENIORÓW

,,Niech cię wnuki nie wyprzedzą”

Bezpłatne 5-dniowe

SZKOLENIA KOMPUTEROWE

dla seniorów zorganizowane w Pedagogicznej

Bibliotece Wojewódzkiej im. J. Lompy w Katowicach. Szkolenie opracowała i zrealizowała Urszula

Jankowska, opiekun Internetowego Centrum Informacji Multimedialnej Pedagogicznej Biblioteki

Wojewódzkiej w Katowicach. Szkolenia obejmowały: obsługę komputera, korzystanie z edytora

tekstów Microsoft Word, Internetu, poczty elektronicznej i komunikatora Gadu-Gadu.

W warsztatach mogli wziąć udział wszyscy, którzy ukończyli 50 rok życia. Organizatorów zdziwiła

popularność kursu - chęć uczestnictwa w zajęciach zgłosiło ponad 20 osób w wieku 60-85 lat. Były to

przede wszystkim panie - emerytowane nauczycielki i słuchaczki Uniwersytetu Trzeciego Wieku

w Katowicach, który zamieścił wzmiankę o akcji biblioteki na swojej stronie internetowej. Szkolenie

było zorganizowane w ramach obchodów Tygodnia Bibliotek 2007 (7-11 maja).

Kontakt: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. J. Lompy w Katowicach, Księdza Kardynała

Stefana Wyszyńskiego 7, Katowice, tel. (032) 258-57-84, tel./fax. (032) 258-18-15, e-mail:

[e-mail]

,

[e-mail]

, strona WWW

http://www.pbw.katowice.pl/

,

Kawiarenka internetowa dla seniorów

Biblioteka oferuje seniorom możliwość zapoznania się z funkcjonowaniem Internetu,

WYSZUKIWANIA

INFORMACJI, UDZIAŁU W CZATACH I PISANIA BLOGÓW

w formie dobrej zabawy. Projekt został

dofinansowany w ramach Programu ,,Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego”

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, którego celem jest wyrównywanie dostępu do dóbr

i usług kultury poprzez inwestycje w infrastrukturę, poprawa warunków funkcjonowania instytucji

kultury, instytucji filmowych oraz szkół i uczelni artystycznych.

Kontakt: Legnicka Biblioteka Publiczna, Filia Zbiorów Muzycznych i Specjalnych, ul Heweliusza 7,

Legnica, tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

,

http://www.lbp.lca.pl/placowki.php?id=p4

Uwagi: Miejska Biblioteka w Katowicach, Filia nr 15 prowadzi podobne zajęcia komputerowe dla

seniorów ,,Internet dla każdego”.

,,Senior też potrafi” - Ośrodek Kultury Kraków - Nowa Huta

Projekt realizowany we współpracy z Ośrodkiem Kultury Kraków - Nowa Huta oraz Bankiem BPH SA,

którego pracownicy bezpłatnie przeprowadzili wykłady dla seniorów. Były też spotkania

z pracownikami BPH –

OBSŁUGA KART, KONT

itp. Kursy komputerowe odbywały się w salach Ośrodka

Kultury Kraków - Nowa Huta i prowadzone były przez jego pracowników. ,,Spotkania z bankiem"

miały miejsce w salach szkoleniowych Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. Projekt prowadzony

w ramach Wojewódzkiego Programu Polityki i Pomocy Społecznej wobec Starości na lata 2004 –

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

46 |

S t r o n a

2006, sfinansowany ze środków Samorządu Województwa. Zainteresowanie proponowanymi

kursami komputerowymi dla seniorów przerosło oczekiwania organizatorów.

Źródło:

http://www.rops.futuro.net.pl/seniorzy/index.php?action=tabela_pr&ID_projekt=13&nazwa=&obszar_ID=&ro

dzaj_ID=3&typ_ID

=

Kontakt: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, ul. Radziwiiłowska 1, 31-026 Kraków,

tel. (012) 422-06-36, fax. (012) 422-06-36 wew. 44, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.rops.krakow.pl

Uwagi: Podobny projekt był realizowany w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Tczewie -

,,Seniorzy w XXI wieku” w 2002 r. (zajęcia obejmowały również

KURS OBSŁUGI TELEFONU

KOMÓRKOWEGO

– wzywanie pomocy za pomocą prostego wybierania klawiszy, pisanie SMSów itp.).

,,Medialny dialog międzypokoleniowy”

,,Płaszczyzną współpracy międzypokoleniowej w projekcie realizowanym przez Lubelski Ośrodek

Samopomocy były nowoczesne technologie –

FOTOGRAFIA, FILM, INTERNET

, a tematem Lublin i jego

historia. - Lublin w oczach młodych i starszych to przecież zupełnie inne miasta. (…) Do udziału w

projekcie zgłosiły się 32 osoby. Wśród młodych przeważali licealiści i studenci, a w gronie osób

starszych silną reprezentację stanowili członkowie Centrum Aktywizacji i Rozwoju Seniorów,

działającego przy Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie.

Uczestnicy warsztatów multimedialnych zastanawiali się, jak za pomocą filmu, Internetu i fotografii

opowiedzieć o swoim mieście: utrwalić upływający czas, uchwycić atmosferę ulubionych zakątków,

pokazać rytm, w jakim toczy się życie na głównych placach czy zapomnianych ulicach. Efektem pracy

trzech grup warsztatowych był

FILM, WYSTAWA ZDJĘĆ I STRONA INTERNETOWA

. Zajęcia

informatyczne zaczęły się od zapoznania starszych z obsługą komputera i Internetu. Z pomocą

młodych uczyli się zakładania skrzynki e-mail, wysyłania wiadomości, korzystania z wyszukiwarki

internetowej. W trakcie pracy nad stroną internetową dotyczącą Lublina starsi mogli przekonać się,

jak przydatne są nowe technologie. Z pomocą młodych znaleźli

W INTERNECIE SERWISY

HISTORYCZNE

dotyczące Lublina i

ARCHIWALNE ZDJĘCIA

. Praca nad stroną zachęciła starszych do

wspomnień i opowieści o ich rodzinnym mieście.”

Projekt zrealizowany w ramach programu Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce i Fundacji PZU

,,Łączymy Pokolenia”. Opracowane na podstawie:

http://filantropia.org.pl/pokolenia/data.php?id=38

Kontakt: Lubelski Ośrodek Samopomocy, ul. Narutowicza 54, 20-016 Lublin, tel./fax. [phone],

e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.los.lublin.pl

Książka na telefon

Bibliotekarze w Gminnej Bibliotece Publicznej w Wyrach prowadzą akcję ,,Książka na telefon”.

Biblioteka nie jest przystosowana dla osób niepełnosprawnych, z możliwości zamawiania książek

przez telefon mogą korzystać wszystkie osoby chore, starsze i niepełnosprawne. Aby skorzystać z tej

oferty, należy zadzwonić do biblioteki i zamówić książki.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

47 |

S t r o n a

Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna w Wyrach, 43-175 Wyry, ul. Dąbrowszczaków 58, tel. (032)

218-72-73, e-mail [e-mail], Filia Gostyń, ul. Pszczyńska 372, 43-176 Gostyń, tel.

[phone], e-mail

[e-mail]

Uwagi: Inne biblioteki nawiązały współpracę z harcerzami i innymi chętnymi wolontariuszami (np.

Miejska Biblioteka w Katowicach). Można się zastanowić, czy skoro jest ,,książka na telefon”, to czy

nie można poszerzyć tej formuły o

,,KSIĄŻKĘ NA SMSA”, ,,KSIĄŻKĘ NA GADU GADU”

itp.

Najbardziej rozwiniętą – jeśli chodzi o standaryzację i kodyfikację – usługę dostarczania książki

na telefon ma Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu. Zinstytucjonalizowana współpraca

z wolontariuszami, którzy pomagają w dostarczaniu książek do miejsca zamieszkania danej osoby, ma

swoje

odzwierciedlenie

w

szczegółowym

regulaminie,

który

jest

dostępny

tu:

http://www.biblioteka.wroc.pl/strona/regulamin_

Warte zauważenia jest, że regulamin jest

przekazywany ustnie przez bibliotekarza / bibliotekarkę osobie zamawiającej w czasie bezpośredniej

wizyty.

Chełmska Biblioteka na Kółkach - bibliobus

Bibliobus kursuje w Chełmie raz w tygodniu, zatrzymując się na czterech stałych przystankach,

oznakowanych specjalnym znakiem drogowym.

Mieszkańcy mogą wypożyczać książki, składać zamówienia na określone pozycje, KORZYSTAĆ Z

ELEKTRONICZNYCH KATALOGÓW I INFORMACJI, uzyskiwanych w oparciu o Internet. Do tej pory

bibliobus wypożyczał książki podopiecznym Warsztatów Terapii Zajęciowej przy Ośrodku Pomocy

Osobom Niepełnosprawnym, dowoził zbiory osobom starszym i chorym oraz uczestniczył

w spotkaniach wyjazdowych o charakterze promocyjnym.

Miejsca postoju bibliobusu zostały zlokalizowane w dzielnicach znacznie oddalonych od filii

bibliotecznych. Organizatorzy liczą na to, że działalność bibliobusu ułatwi kontakt z biblioteką,

zwłaszcza dzieciom, osobom starszym i niepełnosprawnym.

Kontakt: Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti w Chełmie, 22-100 Chełm, ul.

Partyzantów 40, Bezpłatna biblioteczna infolinia 0 800 702 013, tel. [phone], fax. (082) 563-

95-05, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.chbp.chelm.pl

Uwaga: Biblioteka otworzyła bezpłatną infolinię, dzięki której mieszkańcy mogą również dowiedzieć

się, jaka jest trasa bibliobusu.

Kurs komputerowy dla ośmiu grup seniorów

Kurs komputerowy dla ośmiu grup seniorów. Harmonogram zajęć dostępny jest tu:

http://scksztum.nazwa.pl/sck/index.php?id=1192096734

i przewiduje

PODSTAWY

PRACY

Z

KOMPUTEREM

, edytor tekstu - wprowadzenie do pakietu MS Office, praktyczne wykorzystanie -

edytor i arkusz kalkulacyjny, Internet - poczta elektroniczna. Chętni muszą uiścić składki

członkowskie.

Kontakt: Sztumskie Centrum Kultury, 82-400 Sztum, ul. Galla Anonima 16 (zamek)

tel./fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

,

strona WWW

http://scksztum.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

48 |

S t r o n a

Akademia e-Seniora

Na stronie

http://www.upclive.pl/Akademia_e_Seniora/#strona_glowna

znajdują się informacje

o programie UPC Polska skierowanym do seniorów, m.in.:

•

gdzie i kiedy odbywają się kursy dla seniorów,

•

relacje z przebiegu kursów,

•

sylwetki uczestników,

•

komentarze samych kursantów.

Na stronie dostępna jest

WIRTUALNA SZKOŁA PREZENTUJĄCA MATERIAŁY POMOCNE W

SAMODZIELNEJ

nauce:

•

krótkie instruktaże,

•

słownik pojęć,

•

ciekawe linki,

•

artykuły dotyczące Internetu i jego użytkowników.

Organizatorzy stawiają sobie za cel, aby seniorzy odnajdywali na tej stronie ciekawe i praktyczne

informacje oraz dzielili się swoimi doświadczeniami związanymi z Internetem.

Kontakt: Organizatorzy: UPC Polska, Al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa, tel. (022) 70-10-877,

www.upc.pl

, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, ul. Marszałkowska 6/6, 00-590 Warszawa, tel.

(22)

622-01-22

wew.

29,

fax.

(22)

622-02-11,

e-mail:

[e-mail]

,

www.filantropia.org.pl

Internetowe Archiwum Wspomnień

Projekt ,,Retransmisja” autorstwa Moniki Grochowskiej przewidywał uruchomienie internetowego

archiwum wspomnień. Na stronie internetowej planowane było zamieszczenie plików mp3 –

nagranych wspomnień osób starszych. Zamierzeniem autorki było, aby na tej stronie można było

również współtworzyć

ARCHIWUM WSPOMNIEŃ W FORMIE MP3

, wrzucając nagrane wspomnienie,

opowieść, anegdotę starszej osoby.

Kontakt: wywiad z autorką na blogu Brief – źródło marketingowej inspiracji pod adresem

http://brief.blox.pl

oraz na stronie Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce

http://www.filantropia.org.pl/pokolenia/data_news.php?id=01&new=85

Uwagi: Strona

www.retransmisja.pl

nie działała w lipcu 2008 r. Główna część projektu była

realizowana w lipcu 2007 r. Ciekawy pomysł łączący ideę archiwum lokalnego z nowoczesnymi

technologiami.

POMOC OSOBOM NIEWIDOMYM W KORZYSTANIU Z KOMPUTERÓW

Dla osób niewidomych korzystających z bibliotek najważniejsze są:

•

DOSTĘP DO WERSJI ELEKTRONICZNEJ KSIĄŻEK

- format Word, tekstowy, mp3, Digital

Accessible Information System (DAISI);

•

dostęp do zasobów komputerowych i do stron WWW (koncepcja Accessibility);

•

możliwość

PRZEGLĄDANIA KATALOGÓW PRZEZ INTERNET

;

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

49 |

S t r o n a

•

dostęp do materiałów informacyjnych (najtrudniej dostępnym formatem jest PDF);

Osoby słabowidzące cenią sobie możliwość powiększenia tekstu na ekranie oraz większe klawisze,

bądź klawisze z nalepkami powiększającymi litery. Windows oferuje funkcje pozwalające na

POWIĘKSZANIE TEKSTU NA EKRANIE

. Ta funkcja może być przydatna nie tylko dla osób

słabowidzących.

Jeśli chodzi o dostępność poszczególnych aplikacji – Linux (w przeciwieństwie do komercyjnego

programu operacyjnego Microsoft Office) jest mało dostępny. Niedostępne są programy pisane

w Javie (np. czaty), a także format DjVu (graficzny), który niektóre biblioteki wykorzystują do

digitalizacji zasobów. Osoby niewidome mogą prowadzić blogi, dostępne blogi można tworzyć w

oparciu o WordPress, będący Semantyczną Platformą Publikacyjną do Użytku Osobistego

http://wordpress-polska.org/

, natomiast platformy e-learningowe sa generalnie mało dostępne,

oprócz programu BlackBoard (The Blackboard Learning System™), którego przeznaczeniem jest

tworzenie narzędzi interaktywnych ułatwiających uczenie się.

http://www.blackboard.com

Internet dla wszystkich

Internet daje możliwość zdobycia wiedzy i pracy, a także utrzymania kontaktu z innymi ludźmi,

umożliwia zatem jego użytkownikom możliwość aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie. Dlatego

niezwykle ważnym elementem procesu włączania osób niepełnosprawnych do społeczeństwa jest

usunięcie bariery komunikacyjnej, jaką jest słaba dostępność części materiałów znajdujących się w

Internecie. Rozwiązaniem tego problemu jest popularyzacja i wdrożenie zasad dostępności treści

internetowych, opracowanych przez Web Content Accessibility Guidelines do polityki zarządzania

treścią w każdej instytucji. Problem niedostosowania stron internetowych do osób z dysfunkcją

wzroku

tkwi

w

niskiej

wiedzy

projektantów

tych

stron

na

temat

możliwości

i ograniczeń związanych z korzystaniem z nowoczesnych technologii przez osoby niewidome.

Promowanie zasad dostępności ma charakter uniwersalny i dotyczy wszystkich użytkowników sieci.

Strona internetowa stworzona z zastosowaniem

STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI

jest łatwiejsza w

obsłudze i prostsza w konserwacji, a przy tym lepiej indeksowalna w serwisach. Opracowano

poradnik ,,Dostępne www. Studenci niewidomi i słabowidzący - poradnik dla wyższych uczelni”

http://www.firr.org.pl/naszepublikacje/FIRR_Dostepne_WWW.pdf

Kontakt: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, ul. Wybickiego 3A, 31-261 Kraków, tel. (012) 629-

85-14, fax. [phone], Oddział Warszawa - Al. Jana Pawła II 11, 00-828 Warszawa, tel./fax. (022)

652-91-90, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.firr.org.pl

Uwagi: Przewodnik powstał z myślą o uczelniach wyższych, jednak wskazówki w nim zawarte

z powodzeniem mogą być stosowane przez inne instytucje przy budowie dostępnych stron WWW.

Wypożyczalnia dla dorosłych z Oddziałem Książki Mówionej

Szkoleniem osób niepełnosprawnych w obsłudze urządzenia Czytak oraz pomocą zajmuje się

niewidomy pracownik biblioteki pan Czesław Chmiel. Otrzymanie karty czytelnika w Oddziale Książki

Mówionej wiąże się z przedstawieniem bibliotekarzowi legitymacji członka Polskiego Związku

Niewidomych, zaświadczenia od lekarza (w przypadku niezrzeszonych) lub zaświadczenie o dysleksji.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

50 |

S t r o n a

Jednak wymogi formalne nie są takie ostre - każdy, kto ze względów zdrowotnych czy choćby

niemożności utrzymania książki w ręku będzie chciał zapisać się do biblioteki, zostanie chętnie

przyjęty do grona czytelników Oddziału

KSIĄŻKI MÓWIONEJ

. W Oddziale dostępne jest urządzenie

Czytak oraz program My Reader (opisane w sekcji 1 raportu).

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach, Filia nr 1 z Oddziałem Książki Mówionej, ul.

Ligonia 7, Śródmieście, tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.mbp.katowice.pl

ASYSTA, POMOC W ZAKŁADANIU KONTA E-MAIL, E-BANKING, SKYPE, PHOTOBLOGI

Portal Klub Seniora Cafe

www.klub.senior.pl to komercyjny serwis internetowy, w którym spotykają się ludzie zainteresowani

tematyką dotyczącą seniorów, ich problemów i funkcjonowania w społeczeństwie. Zgodnie

z regulaminem serwisu Klub nie jest przeznaczony wyłącznie dla osób starszych. Zarejestrować się

i aktywnie uczestniczyć w życiu społeczności może każdy użytkownik Internetu. Rejestracja w Klub

Senior Cafe jest równoznaczna z wyrażeniem zgody na otrzymywanie dodatkowych przesyłek,

zawierających materiały informacyjne i handlowe oraz oferty promocyjne Senior.pl i jego parterów.

Każdy użytkownik Klub Senior Cafe może wypowiadać się

NA FORUM

, zakładać nowe tematy. Każdy

ma do dyspozycji takie narzędzia, jak

PROFIL, GALERIA, BLOG, KSIĄŻKA KUCHARSKA

. Dobrowolne jest

również wpisywanie szczegółów na swój temat, wstawianie awatara czy podawanie danych

kontaktowych. W szczególności nie ma obowiązku podawania danych osobowych.

Serwis oferuje

BIEŻĄCE WSPARCIE W ZAKRESIE ICT – E-POMOC

- Komputer, internet,

telekomunikacja - tu udzielana jest pomoc i rozwiązywane problemy, związane z obsługą komputera

i korzystaniem z Internetu. eSenior – to dyskusje na temat korzystania z Internetu, dzielenie się

nowymi odkryciami.

Misją serwisu jest przeciwstawianie się wykluczeniu osób starszych z jakiejkolwiek dziedziny życia

i pokazanie, że seniorzy nie są ,,za starzy", by realizować się zawodowo, żyć w szczęśliwych związkach

czy spełniać swoje marzenia. Organizatorzy serwisu pokazują, że słowo ,,emeryt" nie oznacza

schorowanego starca, a ,,babcia" – niewykształconej, dobrotliwej, darmowej opiekunki do dzieci.

Informuje o tym, jak żyją i radzą sobie ludzie w,,złotym wieku" na całym świecie.

Prawo własności intelektualnej: Właścicielem praw do serwisu jest Kasat Sp. z o.o.

Kontakt: KASAT Sp. z o.o., ul. Jaśminowa 2/4, 55-080 Kąty Wrocławskie, Polska, Tel. [phone],

tel. kom: (0) 502 300 775, tel./fax. [phone],

[e-mail]

Biblioteka Publiczna Dzielnicy Wola

Pracownicy poszczególnych bibliotek mają dyżury, wspierają osoby starsze w obsłudze komputera,

edycji tekstu,

OBSŁUDZE KONTA MAILOWEGO

.

Więcej informacji dostępnych jest na stronie WWW biblioteki.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

51 |

S t r o n a

Kontakt: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, 01-003 Warszawa, Al. Solidarności

90, tel.(022) 838-37-91, fax.(022) 838-91-68, [e-mail] (animator kultury), strona

WWW

http://www.bpwola.waw.pl/

Szkolenia komunikacyjne oraz kursy obsługi komputera dla matek

W ramach projektu IW EQUAL powstała metodologia prowadzenia kursów komputerowych

i komunikacyjnych dla osób przebywających na urlopach macierzyńskich lub wychowawczych. Osoby,

które ze względu na fakt posiadania małego dziecka napotykają na poważne trudności w godzeniu

życia zawodowego z życiem rodzinnym. Szkolenia komunikacyjne oraz

KURSY OBSŁUGI KOMPUTERA

DLA OSÓB WYCHOWUJĄCYCH DZIECI

mogą być prowadzone przez instytucje szkoleniowe, organizacje

pozarządowe, edukacyjne. Podczas szkoleń komputerowych uczestniczki zapoznały się ze sposobem

poszukiwania informacji w Internecie (np. ogłoszenia o pracę, opieka nad dzieckiem, porady prawne).

Moduły tematyczne obejmowały zapoznanie się z różnymi programami (Word, Excel, PowerPoint,

Internet).

Dotychczasowe zastosowanie: Projekt IW EQUAL ,,Kompromis na rynku pracy – innowacyjny model

aktywizacji zawodowej kobiet”.

Prawo własności intelektualnej: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Kontakt: Stowarzyszenie Akademia Pełni Życia, ul. Juliusza Lea 5a/4, 30-046 Kraków, tel. (012) 411-

05-24, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.apz.org.pl

Uwagi: Opis wdrożenia praktyki wraz ze wszystkimi niezbędnymi dokumentami jest zawarty w

publikacji pod redakcją Anny Hejdy ,,Recepta na zmianę – katalog dobrych praktyk”, Publikacja

Krajowych Sieci Tematycznych Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL (temat C), Warszawa 2008 r.

Publikacja

dostępna

jest

on-line

na

stronach

Fundacji

Fundusz

Współpracy

http://www.cofund.org.pl/ publikacja i zawartość płyt będących jej integralną częścią znajdują się tu:

http://www.equal.org.pl/kompendium.php?CID=1&lang=pl

Wypracowana, przetestowana i opisana metoda pracy z osobami o szczególnych potrzebach może

być przydatnym narzędziem w ramach Programu Bibliotecznego.

Biblioteka w Second Life

Pojawiają się takie koncepcje na blogu Web 2.0

Photoshop i mail dla seniorów- obróbka zdjęć z wakacji

Od 22 lipca do 19 sierpnia w MultiCentrum we Wrocławiu odbywają się zajęcia dla seniorów

dotyczące

OBRÓBKI ZDJĘĆ CYFROWYCH

. Osoby zainteresowane uczestnictwem są proszone o

przyniesienie własnych aparatów cyfrowych z odpowiednim oprzyrządowaniem, umożliwiającym

podłączenie do komputera. Na zajęciach uczestnicy mogą poznawać tajniki programu Photoshop. W

MultiCentrum dostępnych jest 10 stanowisk, zgłoszenia przyjmowane są mailowo.

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu,

MultiCentrum,

Powstańców

Śląskich

210,

tel.

(071)

364-69-66,

e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.biblioteka.wroc.pl/strona/kurs_obsugi_aparatu_cyfrowego

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

52 |

S t r o n a

Uwagi: Biblioteka uczestniczy w programie Akademia e-Seniora UPC.

„Nie wiesz? – sprawdź w Internecie na WWW...”

Warsztaty komputerowe dla seniorów – czytelników MBP we Wrocławiu organizowane w Filii nr 34

w ramach Klubu e-Seniora UPC. W programie dwumiesięcznego kursu m.in.: korespondencja

i komunikacja przez Internet, wyszukiwanie informacji w sieci

, PRASÓWKA ON-LINE

, nawigacja po

stronach internetowych na przykładzie strony www.biblioteka.wroc.pl (katalog biblioteczny Aleph,

linki, newsletter, FAQ).

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu, Filia nr 34, ul. Wyszyńskiego 34,

Pracownia e-Seniora UPC

Uwagi: Ponadto w każdej filii dyżuruje bibliotekarz/bibliotekarka, którzy udzielają seniorom porad

w

zakresie

obsługi

komputera.

Lista

dyżurów

dostępna

jest

tu:

http://www.biblioteka.wroc.pl/strona/warsztaty_edukacyjne

SPECJALISTYCZNE WYSZUKIWANIE INFORMACJI W INTERNECIE

Biblioteka na Targówku

Biblioteka Publiczna Dzielnicy Targówek m. st. Warszawy, 03-291 Warszawa, ul. Św. Wincentego 85,

tel./fax.

(0-22)

675-52-19,

(022)

814-24-07,

www.multibiblioteka.waw.pl

,

e-mail:

[e-mail]

Uwagi: Strona biblioteki jest bardzo przejrzysta, łatwa w nawigacji. Na stronie znajdziemy informacje

o zasobach każdej z palcówek (np. lista dostępnych na miejscu czasopism,

SPECJALISTYCZNYCH

PROGRAMÓW NP. LEX

). Opisom towarzyszą zdjęcia zachęcające do odwiedzin. Strona została

zrobiona z wykorzystaniem CMSu Joomla!

Specjalistyczne wyszukiwanie informacji

Placówka przystosowana do obsługi osób niepełnosprawnych ruchowo oferuje

WYSZUKIWANIE

SPECJALISTYCZNYCH INFORMACJI

dotyczących problematyki niepełnosprawności (przepisy prawne,

specjalistyczna literatura) użytkownikom niepełnosprawnym, ich rodzinom oraz wszystkim

zainteresowanym tą tematyką.

Kontakt:

Punkt

Specjalistycznej

Informacji

Biblioteczno-Bibliograficznej

dla Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin, funkcjonuje w ramach Filii nr 1 Legnickiej Biblioteki

Publicznej, ul. P. Gojawiczyńskiej 4, tel. [phone], e-mail: [e-mail]

ASYSTA W DOSTĘPIE DO KSZTAŁCENIA NA ODLEGŁOŚĆ, E-LEARNING

Darmowy kurs on-line dotyczący języka HTML/CSS Samouczek.

Pełny kurs języków XHTML: 1.1, 1.0, HTML: 4.01, 4.0, 3.2, 3.0, 2.0, CSS: 2.1, 2.0, 1.0 stanowi

kompendium wiedzy każdego webmastera i jest najpełniejszym elektronicznym podręcznikiem w

wersji polskiej, który zawiera opisy wszystkich poleceń obecnie obowiązujących standardów,

opracowanych przez World Wide Web Consortium.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

53 |

S t r o n a

Kurs uczy posługiwania się tylko tymi poleceniami, które mają przyszłość i są lub będą poprawnie

interpretowane w każdej przeglądarce. Wśród wielu poleceń, które kiedyś były standardem, część nie

jest już zalecana i w kursie można znaleźć ich zamienniki.

Każde z ponad 350 poleceń poparte jest przykładami, których łącznie w kursie jest ok. 700. Całość

uzupełniają dodatkowe artykuły, tabele i wskazówki praktyczne.

To jeden z najpopularniejszych

KURSÓW XHTML

- istnieje od czerwca 2002 r. Korzystają z niego

szkoły, uczelnie, instytucji edukacyjne, firmy, dostawcy usług internetowych, portale, webmasterzy,

programiści czy wreszcie osoby prywatne, tworzące strony amatorsko.

Prawo własności intelektualnej: copyright, Wirtualna Polska

Kontakt:

http://webpark.wp.pl/kurs.html?ticaid=1665f&_ticrsn=3

Uwagi: nie znalazłam przykładu wspierania użytkowników bibliotek w e-learningu. Niemniej opisany

tu kurs może być wskazywany przez bibliotekarzy jako ciekawe narzędzie edukacyjne.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

54 |

S t r o n a

Sekcja 7. Wsparcie dla samoorganizacji społecznej na poziomie lokalnym

ASYSTA, POMOC W NAWIĄZYWANIU KONTAKTU Z EKSPERTEM Z INNEJ CZĘŚCI
POLSKI / ŚWIATA (TUTORING)

Kontakt z ludźmi związanymi z komiksem

W bibliotece specjalizującej się w komiksie udzielane są informacje i specjalistyczne porady.

Biblioteka specjalizuje się w komiksie. Pracownicy tej nietypowej biblioteki chętnie pomogą i doradzą

w danej dziedzinie. Pracownia Komiksu wspomaga przyszłych maturzystów, dostarczając i wskazując

im materiały do przygotowywanych przez nich prezentacji o komiksie, pomaga młodym rysownikom

i scenarzystom oraz stara się konsolidować środowisko komiksowe z Trójmiasta.

Bibliotekarze pomagają wszystkim, którzy się zgłaszają do biblioteki po to, aby

ZESKANOWAĆ

DOKUMENTY DO CV, WYSZUKAĆ INFORMACJE W INTERNECIE POTRZEBNE DO SZKOŁY

.

Ponadto pracownicy biblioteki udzielają informacji turystycznych, pomagają użytkownikom

NAWIĄZAĆ KONTAKT Z LUDŹMI ZWIĄZANYMI Z KOMIKSEM

. Do czytelników podchodzą w sposób

indywidualny, interesują się uczniami i często doradzają im w sprawach związanych ze szkołą

i edukacją. Nie zawsze mogą zastąpić edukacyjną i wychowawczą rolę szkoły czy domu, ale przy

pomocy dostępnych środków udaje im się pomóc wszystkim czytelnikom.

Kontakt: Pracownia Komiksowa WiMBP w Gdańsku, Gdańsk – Suchanino, ul. Paderewskiego 11

tel. [phone], blog

http://komiks.bblog.pl/

PROWADZENIE KAWIARENKI

Antykwariat na peronie

Nietypowe miejsce – na peronie PKP w budynku starego dworca w Krzeszowicach powstał

antykwariat (albo po prostu sklep z używanymi książkami). Do dyspozycji gości jest mini kawiarenka,

w której można napić się kawy przy lekturze. Na ścianach fotografie z Krzeszowic. ,,Kawiarnia to

miejsce, gdzie spokojnie można pobyć z książkami”. Antykwariat sprowadza książki na specjalne

zamówienie. W przyszłości planowane jest poszerzenie oferty o używane podręczniki.

W antykwariacie odbywają się różne zajęcia plastyczne (np. decoupage dla dorosłych) oraz

kreatywne warsztaty dla dzieci do lat 12. W antykwariacie zorganizowane jest również miejsce dla

dzieci, czeka na nie kącik wypełniony zabawkami, kredkami i książeczkami.

Strona www antykwariatu jest nietypowym

SKLEPEM INTERNETOWYM

– można w nim przejrzeć

aktualne zbiory uporządkowane tematycznie, zakupić różne ciekawe przedmioty (np. ozdobne

doniczki).

Kontakt: PeKaPe Ulla Pałka, e-mail

[e-mail]

, tel. kom. 501 178 384, 32-065

Krzeszowice, ul. Kolejowa nr dz.41/102 nr. inw. 1614 / wysyłka skr. poczt. 9,

Uwagi: Zakładam, że ozdobne doniczki dostępne w sklepie internetowym są produktami warsztatów

decoupageu, jeśli tak jest, to ciekawy pomysł dla bibliotek. W Wielkiej Brytanii istnieją sklepy

z ceramiką, którą na miejscu, pod okiem specjalistów można ozdobić dowolną techniką, a po

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

55 |

S t r o n a

wyschnięciu kupić. Własnoręcznie ozdobiona filiżanka jest odpowiednio droga, co jest uzasadnione,

biorąc pod uwagę charakter usługi.

PROWADZENIE LATEM OGRÓDKA PRZY BIBLIOTECE

Ogródek

Nie znalazłam przykładów. Ogródek przy bibliotece może wprawdzie zwiększyć jej atrakcyjność

w oczach użytkowników, jednak należy pamiętać, że niewielu bibliotekarzy zgodzi się na korzystanie

ze zbiorów na świeżym powietrzu - książki szybciej się tam niszczą.

CENTRUM HOBBISTYCZNE

Warsztaty komiksu i języka japońskiego

Pracownia Komiksowa do końca czerwca 2008 roku będzie realizować cykl bezpłatnych warsztatów o

następującej tematyce:

•

Spotkania klubu Go i fanów gier planszowych. Biblioteka zaprasza do zapoznania się

z kolekcją gier planszowych. Można przyjść, nauczyć się grać w nowe gry - spotkania klubu Go
są przeznaczone głównie dla osób początkujących;

•

Nieformalne spotkania twórców komiksów. Biblioteka zachęca do przyniesienia swoich prac,

scenariuszy. Spotkania są okazją dla młodych artystów do szerszego zaprezentowania swoich
prac - również w formie wystaw;

•

Kurs języka japońskiego dla początkujących. Kurs będzie miał charakter 1,5 godz. lekcji

z prezentacjami multimedialnymi, sprawdzianami i ocenami - pierwsze spotkanie 24
kwietnia;

•

Tańce na matach DDR

1

;

•

Kaligrafia japońska - całkowicie niezależna od kursów języka japońskiego odbywających się w

czwartki. Doskonała okazja do zabawy tuszem i pędzelkiem.

Wszystkie warsztaty są finansowane ze środków pozyskanych od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

Narodowego.

Kontakt: Pracownia Komiksowa WiMBP w Gdańsku, Gdańsk – Suchanino, ul. Paderewskiego 11

tel. [phone], blog

http://komiks.bblog.pl/

Warsztaty filmowe i fotograficzne

(patrz sekcja 1, Gminna Biblioteka Publiczna w Leśniowicach, 22-122 Leśniowice, tel. [phone],

[e-mail]

,

http://www.bibliotekalesniowice.pl

)

1

DDR to skrót od Dance Dance Revolution - gry wywodzącej się z Japonii, w której do gry używa się nóg. Zadaniem gracza jest wciskać

odpowiednie klawisze (góra, dół, lewo, prawo) w rytm muzyki oraz w momencie gdy pokazujące się na ekranie strzałki "wjadą" w

odpowiednie kontury. Więcej na stronie DDR Poland

http://www.ddrpl.com/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

56 |

S t r o n a

ORGANIZACJA CHÓRU, NAUKI TAŃCA, ZAJĘĆ SPORTOWYCH

Czasem zajęcia sportowe są częścią letnich programów oferowanych przez biblioteki dzieciom

i młodzieży ,,Wakacje w bibliotece”. Zwykle są to rajdy rowerowe lub niewymagające

specjalistycznego sprzętu gry i zawody zespołowe.

ORGANIZACJA ZAJĘĆ, PIKNIKÓW

Wakacje w bibliotece kojarzą ci się z nudą? Nic bardziej mylnego

Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu przygotowała na lato szereg propozycji dla

najmłodszych. Nie zabraknie konkursów, zabaw przy komputerze, rekreacji na świeżym powietrzu

i

świetnej

zabawy.

Harmonogram

dostępny

jest

tu:

http://www.rekreacja.wroc.pl/artykul.php5?id=633

Przykładowe zajęcia: ,,CDN… czyli ciąg dalszy

napisz.” - każdy czytelnik może napisać swój własny fragment książki. ,,Babcie czytają, dzieci malują”

itp.

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu, ul. Sztabowa 98, 53–310 Wrocław, tel./fax.

(071) 364-69-68, (071) 364 69-73/76, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.biblioteka.wroc.pl

ORGANIZACJA KURSÓW JĘZYKÓW OBCYCH

Kursy języka

Biblioteka organizuje kursy języków obcych, nauczanych na różnym poziomie zaawansowania.

W ofercie znajdują się kursy języka angielskiego, niemieckiego, francuskiego i hiszpańskiego. Zajęcia

odbywają się w specjalnie do tego celu wyposażonym laboratorium, zaś lektorzy gwarantują wysoki

poziom usług edukacyjnych.

Kontakt: Biblioteka Miejska w Luboniu, ul. Żabikowska 42, 62-030 Luboń, tel.[phone], e-mail:

[e-mail]

,

http://biblub.com

Uwagi: Biblioteka przywiązuje dużą wagę do działalności informacyjnej. Do promocji swoich usług

wykorzystuje plakaty (rozwieszane w całym mieście i w miejskich środkach komunikacyjnych),

indywidualne zaproszenia dla czytelników i mieszkańców Lubonia, informacje - zapowiedzi w prasie

lokalnej i regionalnej, radiu, również w telewizji poznańskiej.

KLUBY SENIORA (RÓśNE INICJATYWY)

(patrz sekcja 6 raportu)

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

57 |

S t r o n a

BANKI CZASU – MINI RYNEK PRACY

Bank Godzin Wzajemnik

Bank Godzin to platforma bezgotówkowej wymiany usług. Wymiana dokonuje się wśród członków,

którzy z własnej woli tworzą

BANK GODZIN - PORTAL

.

Jak działa Bank Godzin? Jednostką wyceny świadczonych usług jest jedna godzina. Udzielona pomoc

jest w wymiarze godzinowym zapisywana na indywidualnym koncie świadczeniodawcy i odejmowana

od stanu konta świadczeniobiorcy.

Istnieje możliwość zaciągnięcia czasowego kredytu w Banku Godzin celem uzyskania pomocy od

innych członków. Spłata kredytu powinna nastąpić w najkrótszym możliwym terminie. Istnieje

możliwość przekazania swoich godzin na rzecz innych członków Banku. Szczegółowe warunki

wymiany usług ustalane są pomiędzy świadczeniodawcą i świadczeniobiorcą, w szczególności czas

trwania i zakres usługi.

W czasie realizacji projektu do Banku należało 30 osób, głównie matek małych dzieci. Wymiana usług

koncentrowała się w szczególności na opiece nad dziećmi (również w nocy), wspólnych wyjazdach.

Poza tym uczestnicy chętnie udzielali sobie korepetycji, np. z języków obcych, szycia na maszynie,

gotowania. Bardzo popularna była praktyczna nauka jazdy samochodem. Miesięcznie w Banku

generowanych było średnio 40 godzin wymian. Wartością dodaną Banku Godzin była integracja grupy

– raz w miesiącu wszyscy się spotykali.

Kontakt:

ul.

Kasprowicza

9a/1,

32-523

Kraków,

tel./fax.

(012)

411-05-24,

e-mail:

[e-mail], strona WWW

www.bankgodzin.org

Uwagi: Bank Godzin funkcjonował w ramach projektu „Kompromis na rynku pracy – innowacyjny

model aktywizacji zawodowej kobiet”, prowadzonego przez Stowarzyszenie Doradców Europejskich

PLinEU. Po zakończeniu projektu zamierzeniem organizatorów było, aby ,,Bank Godzin” funkcjonował

nadal, przy wykorzystaniu zasad wypracowanych w projekcie dofinansowanym w ramach IW EQUAL.

CzasNa Wzajem

Projekt tworzenia Społecznych Banków Czasu realizowany przez Akademię Rozwoju Filantropii w

Polsce. Merytorycznego wsparcia udzielają członkowie Warszawskiego Banku Czasu.

Projekt był realizowany do końca lipca 2006 roku. W każdej z sześciu społeczności uczestniczących w

projekcie miał powstać co najmniej jeden Bank. Metoda tworzenia Banku Godzin oraz jego charakter

miał być dostosowany do specyfiki lokalnej oraz możliwości i doświadczeń partnerów lokalnych.

Kontakt: Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, ul. Marszałkowska 6/6, 00-590 Warszawa, tel. (22)

622-01-22, fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.arfp.org.pl

, strona

projektu:

http://www.czasnawzajem.pl/forum/

Uwagi: Ostatni post na Forum pochodzi z 2007 r. na Forum ogółem jest 7 wpisów…

Można dowiedzieć się w Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, czy wystąpiły jakieś trwałe efekty

wdrożenia tego programu, jaką rolę może pełnić biblioteka publiczna w programie tego typu.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

58 |

S t r o n a

Sekcja 8. Ułatwienie korzystania z e-governance (wsparcie obywateli w
kontaktach z władzami publicznymi)

ZORGANIZOWANIE PORADNICTWA, KURSÓW DLA OSÓB BEZROBOTNYCH, W TYM
OSÓB 50+ (URZĘDNICY Z PUP, PRACOWNICY NGOs)

Indywidualne nieodpłatne porady doradcy zawodowego, prawnika

Gminne Centrum Informacji w Lnianie jest integralną częścią Gminnej Biblioteki Publicznej.

W bibliotece dostępne są zbiory literatury specjalistycznej z psychologii, prawa, ekonomii, socjologii.

Centrum powstało i istnieje z myślą o osobach bezrobotnych poszukujących pracy, absolwentach

i uczniach. W placówce prowadzone są zapisy na indywidualne nieodpłatne porady: radcy prawnego,

pedagoga społecznego, doradcy zawodowego. Można otrzymać pomoc w

SPORZĄDZENIU

DOKUMENTÓW, TAKICH JAK CV, LISTÓW MOTYWACYJNYCH CZY PODAŃ I ZAPISANIU ICH W FORMIE

ELEKTRONICZNEJ

. Pracownicy służą pomocą również w korzystaniu z Internetu - znalezieniu oferty

pracy na popularnych stronach pośrednictwa pracy, stworzeniu skrzynki e-mailowej, wysłaniu

elektronicznej wiadomości z załącznikami. Użytkownicy mogą

WYSŁAĆ FAKS

do swojego przyszłego

pracodawcy – pracownicy Centrum pomagają to zrobić.

Opis aplikacji: faks, Internet, skaner, drukarka.

Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel. [phone] wew. 33

lub (052) 33-23-059, adres e-mail: [e-mail], strona WWW

http://www.gbplniano.ovh.org/

Uwagi: możliwość wysyłania faksu jest bardzo istotna dla wielu mieszkańców gmin wiejskich – wiele

urzędów nadal posługuje się tą formą komunikacji.

Redagowanie pism, CV listów motywacyjnych, przepisywanie dokumentów

Usługa

EDYCJI TEKSTÓW

dostępna jest w telecentrum w Bibliotece Publicznej w Katowicach.

Informacja

umieszczona

na

bibliotecznym

blogu

dostępnym

tu:

http://joan-

www.bloog.pl/kat,400701,index.html

Kontakt: Miejska Biblioteka Publiczna Filia nr 3, ul. Gliwicka 93, Katowice, tel. (032) 254-59-69, e-

mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://joan-www.bloog.pl

Doradztwo zawodowe w bibliotece

Patrz sekcja 2 raportu - asysta, pomoc w wyborze szkoły ponadgimnazjanej / uczelni.

Pomoc osobom bezrobotnym w pozyskiwaniu informacji

Zastosowanie: Remiza Strażacka w gminie Stachówka, woj. mazowieckie.

W małej popegeerowskiej wsi strażacy wraz z mieszkańcami wyremontowali remizę, wyposażyli w

sprzęt komputerowy i darmowe oprogramowanie. Teraz mieści się tam Lokalne Centrum Informacji,

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

59 |

S t r o n a

z którego korzysta młodzież i dorośli szukający pracy. W czasie ferii organizowane są zajęcia dla

dzieci,

PROJEKCJE FILMÓW

. W ,,Pod Florianem” odbywają się też zebrania mieszkańców – spotkania

z sołtysem wsi, wójtem gminy i urzędnikami Urzędu Gminy w Stachówce, a także różne szkolenia.

Kontakt: Ochotnicza Straż Pożarna w Równem, Równe 7, 05-282 Stachówka,

[e-mail]

,

strona WWW

http://www.osprowne.webpark.pl/index.html

Gminne Centrum Informacji w Czerwonaku na Wielkopolsce

Centrum zajmuje się udzielaniem pomocy osobom bezrobotnym, promocją samozatrudnienia,

organizacją szkoleń i kursów (obsługi komputera i Internetu, nauka języka angielskiego).

Kontakt: ul. Leśna 8, 62-004 Czerwonak, (0-61) 652 69 55, [e-mail]

ZORGANIZOWANIE PORAD PRAWNYCH

Księgowa pomoże wypełnić roczne zeznania podatkowe

Księgowa Anna Niedbała bezpłatnie pomaga wypełnić roczne zeznanie podatkowe PIT w godzinach

od 13:00 do 17:00

Kontakt: Biblioteka Miejska w Luboniu, ul. Żabikowska 42, 62-030 Luboń, tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

,

http://biblub.com

ZORGANIZOWANIE PORAD PRAWNYCH DLA ROLNIKÓW – KIEROWANIE DO
DORADCÓW

Oprócz dyżurów doradców zawodowych organizowanych przez Filię Miejskiej Biblioteki Publicznej w

Olsztynie (patrz wyżej) nie znalazłam innych przykładów w bibliotekach w gminach wiejskich lub

wiejsko-miejskich.

DYśURY PRZEDSTAWICIELI URZĘDÓW (W FILII – Z GMINY, W GMINIE – Z
POWIATU)

Nie znalazłam takich przykładów w bibliotekach w gminach wiejskich lub wiejsko-miejskich.

URUCHOMIENIE PUNKTU POCZTOWEGO

Punkt Pocztowy przy Bibliotece w Nowodworze

Od 2004 r. przy filii bibliotecznej w Nowodworze funkcjonuje Centrum Komunikacji Społecznej (CKS).

Do podstawowej działalności Centrum należy prowadzenie agencji pocztowej (od poniedziałku do

piątku w godzinach od 9.00 do 13.00), świadczenie usług pocztowych powierzonych przez Rejonowy

Urząd Pocztowy (RUP), prowadzenie kawiarenki internetowej oraz prowadzenie Filii Biblioteki

Publicznej (od poniedziałku do piątku w godzinach 14.00-18.00). Zdaniem Haliny Baturo, Dyrektor

GBP w Lubartowie ,,Współpraca z pocztą nie ogranicza działalności biblioteki, ale poszerza zakres jej

usług o zadania, które wynikają ze statutowej działalności. CKS nie ma osobowości prawnej, co

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

60 |

S t r o n a

oznacza, iż w jego zasięgu działająca biblioteka i agencja pocztowa zachowują swoją niezależność

prawną i odrębność.” ,,Dostrzegacz Biblioteczny”, nr 3 (35), rok 9, 2004, Halina Baruto, Centrum

Komunikacji Społecznej w Filii Bibliotecznej w Nowodworze łączy ze światem.

Kontakt: Centrum Komunikacji Społecznej w Nowodworze, tel. (081) 854 – 39 – 17, e-mai:

[e-mail]

Uwagi: W świetle wniosków zawartych w raporcie ,,Analiza kontekstu planowania Programu

Bibliotecznego” A. Tarkowski, A. Koszowska, M. Filiciak, K. Krakowska, łączenie funkcji biblioteki

z pocztą w rzeczywistości deprecjonuje rolę bibliotekarza (CKS są nazywane ,,bibliopocztami”).

WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WSPARCIE INFORMACYJNE

Urząd Skarbowy w Pińczowie zaprasza na spotkania

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pińczowie w porozumieniu z wójtami gmin organizuje spotkania

z przedsiębiorcami oraz osobami planującymi rozpoczęcie działalności gospodarczej. Tematem

spotkań jest przybliżenie przepisów prawa podatkowego, a w szczególności:

•

rejestracja działalności gospodarczej,

•

podatek dochodowy od osób fizycznych,

•

podatek od towarów i usług.

Urząd skarbowy organizował również spotkania o tematyce: „Podatek VAT w rolnictwie”. Szkolenia

były prowadzone przez pracowników Urzędu Skarbowego i odbywały się w 2007 r., m.in. w Gminnej

Bibliotece Publicznej w Złotej.

Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna w Złotej, Złota 00; 28-425 Złota, tel. [phone]

Uwagi: Warsztaty odbyły się z inicjatywy Urzędu Skarbowego, w innych miejscowościach zajęcia

miały miejsce w placówkach szkolnych, można więc podejrzewać, że biblioteka została wyznaczona

przez wójta jako dogodne miejsce na spotkanie z urzędnikami ze względów lokalowych.

Punkt konsultacyjny Kujawsko-Pomorskiego Funduszu Pożyczkowego

Stowarzyszenie „Nasza Gmina” od 2008 r. prowadzi punkt konsultacyjny Kujawsko-Pomorskiego

Funduszu Pożyczkowego w Wąbrzeźnie. Fundusz pożyczkowy to niekomercyjna spółka, która

założona została przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego, by wspierać mikro- i małe

firmy w dostępie do finansowania zewnętrznego. Działania na rzecz wspierania lokalnej

przedsiębiorczości wynikają z zadań statutowych Stowarzyszenia. Współpraca z Funduszem umożliwi

zarówno rozszerzenie wsparcia w zakresie pozyskiwania pieniędzy na inwestycje lub środki

obrotowe, jak i w zakresie korzystania z atrakcyjnych szkoleń dla przedsiębiorców. Punkt prowadzony

przez Stowarzyszenie „Nasza Gmina” działa w siedzibie Stowarzyszenia

Kontakt 1: Stowarzyszenie ,,Nasza Gmina” w Wąbrzeźnie, ul. Mickiewicza 21, 87-200 Wąbrzeźno,

strona WWW

http://www.naszagmina-wabrzezno.pl/index.php

Kontakt 2: Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy

http://www.pozyczki.kujawsko-pomorskie.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

61 |

S t r o n a

Punkt Informacyjny dla przedsiębiorców

Istnieje możliwość zadania

PYTANIA TELEFONICZNIE I ON-LINE

Kontakt: Regionalna Instytucja Finansująca, Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw, ul. Smocza

27, 01-048 Warszawa, tel. (022) 838-02-61; 838-32-11/12/13/14/15, fax. (022) 838-02-61,

[e-mail]

,

www.fund.org.pl

oraz

Euro-Info Centre, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa ,

tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

Punkt Informacyjny nt. pomocy dla rolnictwa, produkcji rolno-spożywczej,

rybołówstwa oraz przetwórstwa ryb

Kontakt: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Mazowiecki Oddział Regionalny, Al. Jana Pawła II 80, 00-175 Warszawa, tel. [phone]; 536-57-

51

Usługi INFOPUNKTU Regionalnego Ośrodka EFS

Koszalińskie Centrum Wspierania Inicjatyw Społecznych zaprasza do korzystania z usług INFOPUNKTU

Regionalnego Ośrodka EFS w Koszalinie. Jest to punkt pierwszego kontaktu dla klientów

Regionalnego Ośrodka EFS. Jak reklamują się organizatorzy – w Infopunkcie można znaleźć

profesjonalną

i

rzetelną

pomoc

w

zakresie

Europejskiego

Funduszu

Społecznego.

http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/366185.html

Nad sieciami regionalnych ośrodków EFS sprawuje patronat centralny Krajowy Ośrodek

Europejskiego Funduszu Społecznego, któremu Instytucja Zarządzająca EFS powierzyła część zadań

związanych z informacją i promocją EFS. Z kolei Krajowy Ośrodek EFS jest częścią Polskiej Agencji

Rozwoju Przedsiębiorczości.

Kontakt: Koszalińskie Centrum Wspierania Inicjatyw Społecznych, ul. Zwycięstwa 137-139, tel. (094)

340-35-23, fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

strona WWW

http://www.kcwis.org.pl

Tablice informacyjne - Program Przejrzysta Polska / Przejrzysta Gmina

Gminy uczestniczące w Programie Przejrzysta Polska wprowadziły system tablic informacyjnych

dostępnych na terenie gminy.

Zastosowanie: W 2005 r. gmina Jednorożec (woj. mazowieckie), wprowadziła sieć tablic

informacyjnych w celu rozpowszechniania informacji publicznej. Tablice znajdują się na posesjach

sołtysów, na przystanku autobusowym.

http://www.jednorozec.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-60

Kontakt 1: Urząd Gminy Jednorożec ul. Odrodzenia 14,06-323 Jednorożec

tel. [phone], fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

,

www.jednorozec.pl

.

Kontakt 2: Strona WWW organizatorów konkursu Przejrzysta Polska:

http://www.przejrzystapolska.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

62 |

S t r o n a

Gminne Centrum Informacji GBP w Lnianie

Gminne Centrum Informacji Gminnej Biblioteki Publicznej (GCI) zajmuje się promocją gminy Lniano

poprzez wydawanie we własnym zakresie ulotek informacyjnych. Prowadzi także stronę internetową,

na której zamieszczone są główne informacje o gminie z wyszczególnieniem sołectw, jakie się na nią

składają i ich przedstawicieli. Zamieszczone w serwisie mapki obrazują podział administracyjny

i główne drogi dojazdowe. Każde sołectwo zawiera

OPISY I FOTOGRAFIE NAJCIEKAWSZYCH MIEJSC

.

Stworzona została baza najważniejszych kontaktów firm i instytucji.

Strona znajduje się pod adresem

www.lniano.ovh.org

. Centrum publikuje i rozpowszechnia

informacje o różnych warsztatach dotyczących np. prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych, dobierania

zawodu do typu osobowości. Prowadzone są również szkolenia z zakresu autoprezentacji, doradztwa

zawodowego i pośrednictwa pracy, planowania kariery, umiejętnego korzystania z Internetu,

sporządzania dokumentów aplikacyjnych. Wszelkie informacje przydatne w podejmowaniu

zatrudnienia dostępne są na stronie internetowej Centrum w dziale ,,praca”.

Kontakt: Gminna Biblioteka Publiczna, ul. Wyzwolenia 9, 86-141 Lniano, tel. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.gbplniano2.ovh.org

WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – SPECJALISTYCZNE PORTALE

Bankier.pl Fundusze UE dla Twojej firmy

Podział tematyczny

PORTALU

:

•

Wiadomości – najnowsze informacje o finansach, gospodarce i biznesie, z kilkudziesięciu

źródeł, głównie agencji informacyjnych i prasy branżowej.

•

Finanse osobiste – sekcja skierowana do osób korzystających z produktów finansowych,

obejmuje informacje prawne, porady ekspertów, zestawienia ofert bankowych i narzędzia
przydatne w wyborze oferty instytucji finansowej.

•

Inwestowanie – najnowsze informacje z giełdy, notowania, poradniki inwestycyjne,

komentarze ekspertów, profile spółek giełdowych, forum dyskusyjne oraz użyteczne
narzędzia inwestycyjne.

•

Firma – część portalu skierowana do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, zawierająca

informacje, porady i zestawienia dotyczące prowadzenia firmy, podatków i usług
finansowych.

•

Lifestyle – to serwis prezentujący informacje m.in. ze świata kultury, rozrywki, nowych

technologii czy sportu.

Prawa własności intelektualnej: portal należy do spółki Bankier.pl, która jest również właścicielem

serwisów Twoja-Firma.pl, Mojeauto.pl, PIT.pl, VAT.pl, PRNews.pl.

Kontakt:

www.bankier.pl

Uwagi: Bibliotekarze mogą odsyłać swoich użytkowników do tego typu portali tematycznych.

Wortal Elastycznych Form Zatrudnienia

Na

WORTALU

zamieszczone są informacje dotyczące telepracy - artykuły, porady, przykłady umów

cywilno-prawnych. Ciekawym źródłem wiedzy praktycznej jest e-Przewodnik EFZ – w formie FAQ –

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

63 |

S t r o n a

dostarcza informacji o nowatorskich rozwiązaniach w zakresie elastycznych form zatrudnienia (prawo

pracy, świadczenia, działalność gospodarcza, zamówienia publiczna itp.). Link znajduje się tu:

http://www.efez.eu/dok/faq/faq.html

Wortal oferuje przydatne narzędzia – generator umów (umowa zlecenie, umowa agencyjna, praca

nakładcza itp.) oraz badanie kompetencji telepracownika. Można też sprawdzić swój potencjał

motywacyjny do wykonywania telepracy. Link jest tu:

http://www.efez.eu/index.php?option=com_wrapper&Itemid=58

Kolejnym elementem wortalu są darmowe szkolenia on-line dotyczące aspektów samozatrudnienia

i prawa pracy.

Prawa autorskie: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Kontakt:

www.efez.eu

Uwagi: Podobny, choć uboższy w zasoby, jest portal Giełda Telepracy i Telepracowników

http://gtt.adaptus.pl/other.php?a=t_work

. Bibliotekarze mogą odsyłać swoich użytkowników do tego

typu portali tematycznych

czas na e-biznes.

Opis aplikacji: Informacje na temat biznesu i marketingu internetowego dostarczane użytkownikom

za pomocą

NEWSLETTERA

w formie lekcji tematycznych.

Prawo własności intelektualnej: copyright, Majewski Business Consulting

Kontakt: Majewski Business Consulting, ul. Łańcucka 12a/8, 80-809 Gdańsk, tel. [phone] , tel.

kom. 502-246-045, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW http://www.cneb.pl/

1.TED: Tenders electronic daily

TED to

ELEKTRONICZNY BIULETYN ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH,

który zawiera wszystkie aktywne

ogłoszenia opublikowane w Suplemencie do Dziennika Urzędowego (Dz. U. S). Oprócz aktualnych

przetargów TED umożliwia również dostęp do archiwów Dz. U. S z ostatnich pięciu lat. Jeden

formularz wyszukiwania umożliwia użytkownikowi wybór lub określenie wielu kryteriów

wyszukiwania, w tym danych geograficznych, rodzaju dokumentu, charakteru zamówienia, słów

kluczowych itd. Strona internetowa jest dostępna nieodpłatnie i jest aktualizowana codziennie

(nawet do 1000 nowych ogłoszeń dziennie).

Wyszukiwarka zawierająca rozwijaną listę indeksową umożliwia łatwy wybór danych geograficznych

i kodów klasyfikacyjnych. Jest możliwość zapisania profilu wyszukiwania w celu późniejszego

wykorzystania. Istnieje również wersja Dz. U. S na płycie CD-ROM. Jest to wersja zbiorcza

i wielojęzyczna, zawierająca pięć ostatnich wydań Dz. U. S oraz odpowiadające im „dokumenty

pokrewne”.

Prawo własności intelektualnej: © Wspólnoty Europejskie, 1995-2007. Reprodukcja jest dozwolona

pod warunkiem podania źródła. Niemniej jednak, aby zapobiec zakłóceniom w pobieraniu danych

TED przez zwykłych użytkowników naszego serwisu, zastrzegamy sobie prawo do kontrolowania i

ewentualnego zablokowania prób pobrania nadmiernych ilości dokumentów, zwłaszcza przy użyciu

narzędzi automatycznych. Natomiast wszystkie osoby, które chciałyby pobrać zawartość strony TED,

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

64 |

S t r o n a

np. w celu zaoferowania swoich własnych informacji ekspresowych, uprasza się o podpisanie umowy

licencyjnej dającej dostęp do serwera FTP lub możliwość przesłania poczty elektronicznej.

Kontakt:

http://ted.europa.eu/

Europejski Portal dla MŚP

,,Enterprise Europe Network” jest europejską siecią wspierającą przedsiębiorstwa. Przedstawiciele

środowiska wspierającego przedsiębiorców w Europie zjednoczyli swe siły, aby oferować

kompleksowe usługi, głównie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które mogą przyczynić się

do rozwoju potencjału i zdolności innowacyjnych tych przedsiębiorstw. Sieć ,,Enterprise Europe

Network” składa się z ponad 500 punktów kontaktowych dostępnych dla przedsiębiorców w Europie.

Punkty te zapewniają pełen zakres usług wspierających MŚP w ich najbliższym otoczeniu na terenie

UE, a nawet poza jej granicami.

Kontakt:

http://ec.europa.eu/enterprise/sme/index_pl.htm

WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – WSPARCIE INTERAKTYWNE

Szkolenia e-learningowe z zakresu funduszy UE

KURS E-LEARNINGOWY

on-line składający się z trzech części. Pierwszy dotyczy funduszy unijnych

(Fundusz spójności i fundusze strukturalne), drugi możliwości finansowania działalności, trzeci jest

modułem sprawdzającym nabytą wiedzę. W modułach dostępny słowniczek. Intuicyjna nawigacja

ułatwia korzystanie. Nie ma konieczności rejestrowania się.

Kontakt:, Ministerstwo Ochrony Środowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa, tel. [phone]-

900, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.mos.gov.pl

, strona kursu

http://www.mos.gov.pl/2materialy_informacyjne/e-learning/index.shtml

Uwagi: Ministerstwo dysponuje jeszcze trzema innymi tematycznymi kursami on-line. Szkolenie

dotyczące funduszy UE ma estetyczną szatę graficzną, jest przejrzyste i łatwe w obsłudze.

Opolski e-rzemieslnik.pl Platforma internetowa

Na

PLATFORMIE

Opolski e-rzemieslnik.pl można zadać pytanie ekspertom z dziedzin BHP, dotacje na

rozwój firmy, ,,ja w Internecie”, kredyty i pożyczki, pogotowie komputerowe, prawo, sprawy

techniczne. Na portalu dostępne są odpowiedzi na zadane już wcześniej pytania.

Kontakt:

http://e-rzemieslnik.pl/wydarzenia

Uwagi: mam wątpliwości, czy to rzeczywiście działa, był to portal zbudowany w ramach IW EQUAL

Akademia Przedsiębiorczości Szkolenia Internetowe PARP

Akademia PARP to

PORTAL EDUKACYJNY

dla małych i średnich przedsiębiorstw z systemem

bezpłatnych szkoleń internetowych. Projekt jest realizowany na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju

Przedsiębiorczości i finansowany ze środków Unii Europejskiej.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

65 |

S t r o n a

Celem Akademii PARP jest darmowe upowszechnienie dostępu do wiedzy biznesowej oraz zdalnej

edukacji (e-learningu) wśród mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP).

Wśród dostępnych szkoleń można znaleźć następujące (stale aktualizowane) propozycje:

•

Windykacja należności pieniężnych i zarządzanie płynnością MŚP;

•

Jak rozwijać firmę - systemy zarządzania dla MŚP;

•

Zarządzanie jakością w MŚP;

•

Zarządzanie sprzedażą i relacjami z klientem;

•

Plan marketingowy w MŚP. Metoda marketing mix;

•

Negocjacje handlowe w MŚP;

•

Praktyczne zarządzanie personelem w MŚP;

•

Praktyczne zagadnienia public relations i marketingu w MŚP;

•

Ochrona własności intelektualnej i przemysłowej;

•

Marketing internetowy i e-commerce w MŚP.

Kontakt: Akademia PARP, Konsorcjum Estakada.pl-Betacom, Instytut Edukacji Interaktywnej

estakada.pl sp. z o.o., ul. Grzybowska 80/82, 00-844 Warszawa, tel. [phone] MSP (czyli 0-801 444

677) - połączenie na koszt dzwoniącego, tel.[phone], strona WWW

http://www.akademiaparp.gov.pl/aparp/index.php?content=static/o_aparp.php&left=left.php

Informacja Gospodarcza GG, Skype, pomoc on-line

Firma specjalizuje się w:

•

udzielaniu informacji o produkcji, handlu i usługach pod numerem 0801300075

•

budowaniu bazy teleadresowej

Kontakt:

http://www.informacja-gospodarcza.pl/

Internetowy Doradca Przedsiębiorcy – doradztwo i szkolenia e-learning dla

mikroprzedsiębiorców

PORTAL

powstał w ramach projektu ,,Przedsiębiorczość w sieci - Internet szansą na wzrost

konkurencyjności” IW EQUAL. Można uzyskać pomoc ekspercką w rozwiązywaniu problemów

związanych z działalnością gospodarczą. Doradztwo prowadzone jest w trzech formach:

•

panelu konsultacji,

•

forum,

•

czata.

W panelu konsultacji przedstawiciele mikroprzedsiębiorstw mogą prowadzić indywidualne rozmowy

z ekspertami - doświadczonymi praktykami z branż objętych projektem.

Forum i czat pozwalają na kontakt zarówno z profesjonalnymi doradcami, jak i wymianę doświadczeń

z innymi przedsiębiorcami i pracownikami firm.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

66 |

S t r o n a

Kontakt: Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Kierownik Projektu: dr

Dorota Koprowska, ul. K. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom, tel. [phone], fax. [phone],

e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.mikroprzedsiebiorczosc.pl

i-jarmark.pl w ramach programu e-Vita II

APLIKACJA WSPOMAGAJĄCA SPRZEDAŻ TOWARÓW I USŁUG

dla mieszkańców i umożliwiająca

bezpośredni kontakt między nimi. Aplikacja i-Jarmark jest administrowana przez Towarzystwo

Miłośników Ziemi Cekcyńskiej. I-jarmark powstał w ramach projektu e-Vita. Katalog ogłoszeń

zamieszczonych na portalu to:

•

sprzedaż,

•

zakup,

•

zamiana,

•

oddam,

•

oferuję usługę,

•

szukam usługi.

Ponadto na portalu w dziale aktualności zamieszczone są liczne ogłoszenia o różnej tematyce

(głównie zaproszenia na wydarzenia lokalne oraz informacje o dostępnych usługach świadczonych

przez instytucje i organizacje).

Kontakt:

http://www.i-jarmark.pl/

Internetowa Aukcja Zleceń

PLATFORMA INTERNETOWA

będąca rozwiązaniem ICT w dziedzinie telepracy. Otwiera możliwości

współpracy przed osobami oferującymi lub poszukującymi zleceń na odległość, a dodatkowo daje

gwarancję zabezpieczenia płatności. Zarejestrować się musi każdy użytkownik zainteresowany

korzystaniem z usług Platformy. Rejestracja jest bezpłatna, umożliwia dodawanie zleceń lub ofert.

Kontakt:

http://www.intauz.eu/main.html

Oferia – łapiemy oferty w sieci

SERWIS

OFERIA.PL

jest nowoczesną platformą internetową skupiającą zleceniodawców

i wykonawców. W jednym miejscu można znaleźć szeroki wybór zleceń i usług. Oferia.pl to bezpłatna,

interaktywna giełda pracy i usług oraz portal. Tutaj w prosty sposób można:

•

zlecić komuś pracę, projekt, zadanie,

•

wykonać usługę dla kogoś innego,

•

wymienić opinię na temat rynku, branży czy usług,

•

zasięgnąć fachowej porady na forum.

Wystawiając zlecenie na aukcję otrzymuje się konkurencyjne propozycje jego wykonania. Dzięki temu

można wybrać najlepszą ofertę.

Kontakt:

www.oferia.pl

,

[e-mail]

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

67 |

S t r o n a

E-GOVERNANCE – NAUKA KONTROLI LOKALNEJ WŁADZY, PRZEJRZYSTOŚCI,
UZYSKIWANIA OD NIEJ INFORMACJI

Cyfrowy Urząd w Biskupicach

Dzięki aplikacji można on-line

ZAŁATWIĆ SPRAWY ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ,

SAMORZĄDEM, PODATKAMI.

W szczególności on-line możliwe jest składanie skarg, wniosków

zapytań dla obywateli, otrzymywanie informacji publicznej. Można (ale nie trzeba) używać podpisu

elektronicznego. Przedsięwzięcie sfinansowane w ramach projektu ,,Rozbudowa Systemów

Elektronicznej Administracji w Małopolsce”.

Opis aplikacji: System

ELEKTRONICZNEGO OBIEGU DOKUMENTÓW

wspiera zarządzanie procesami

przetwarzania dokumentów i obiegu spraw administracyjnych w urzędzie. Systemy te pozwolą

mieszkańcom obserwowanie, na jakim etapie obsługi w urzędzie znajduje się ich sprawa.

Prawa własności intelektualnej: Cyfrowy Urząd Copyright Urząd Marszałkowski woj. małopolskiego,

Template strony www Biskupiec Copyright 2000 - 2005 Miro International Pty Ltd. All rights reserved.

Mambo is Free Software released under the GNU/GPL License.

Kontakt 1: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Społeczeństwa

Informacyjnego, 30-017 Kraków, ul. Racławicka 56, tel. [phone], fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.malopolskie.pl/emalopolska/

Kontakt 2:

www.biskupice.pl

Nagrania sesji Rady Miasta w Tłuszczu (Stacja Tłuszcz)

Zastosowanie: Bezpłatna gazeta on-line udostępnia mieszkańcom (i wszystkim zainteresowanym)

NAGRANIA Z SESJI RADY MIASTA

. Na stronie http://stacja-tluszcz.pl/ można znaleźć nazwy plików

dźwiękowych wraz z rozmiarem podanym w nawiasie. Do każdego pliku zamieszczona jest krótka

informacja - kto zabiera głos lub jaką kwestię porusza w określonej minucie nagrania.

Opis aplikacji: redakcja dysponuje zwykłym cyfrowym dyktafonem, a większość radnych podczas sesji

nie korzysta z mikrofonu.

Kontakt: redakcja ,,Stacja Tłuszcz” ul. Przemysłowa 7, 05-240 Tłuszcz, tel. (29) 757-34-93, fax. (29)

757 34 93, e-mail: [e-mail], Wydawca: Puławski P.P.H.U. - Janusz Puławski,

Pulawski.Com.Pl

Zeznania majątkowe w administracji publicznej dostępne w lokalnej gazecie

Bezpłatna gazeta on-line Stacja Tłuszcz

ZAMIESZCZA PRZED TERMINEM ZŁOŻENIA DEKLARACJI

MAJĄTKOWYCH OSÓB SPRAWUJĄCYCH FUNKCJE PUBLICZNE W GMINIE

Tłuszcz zestawienie zarobków

pracowników Urzędu, dyrektorów jednostek podległych burmistrzowi oraz radnych. Informacje w

tabelce przygotowane na podstawie oświadczeń majątkowych za rok 2007 dostępnych na stronie

www.bip.tluszcz.pl.

Artykuł

ma

funkcję

edukacyjną

–

informuje

mieszkańców

o obowiązkach sprawozdawczych, sposobie dotarcia do zeznań majątkowych, a także analizuje

złożone zeznania.

Opis aplikacji: strona WWW, zestawienie umieszczone na stronie – dokument HTML

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

68 |

S t r o n a

Kontakt: redakcja ,,Stacja Tłuszcz” ul. Przemysłowa 7, 05-240 Tłuszcz, tel. (29) 757-34-93, fax. (29)

757 34 93, e-mail:: [e-mail], Wydawca: Puławski P.P.H.U. - Janusz Puławski,

Pulawski.Com.Pl

Budżet Informator - Program Przejrzysta Polska / Przejrzysta Gmina

Procedura przygotowywania i

UDOSTĘPNIANIA MIESZKAŃCOM COROCZNEGO INFORMATORA

Budżetowego pt. ,,Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy"

http://www.jednorozec.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-62

Przykładowy budżet za 2008 r. – gmina Jednorożec umieszcza w hallu budynku Urzędu oraz na

stronie Internetowej.

http://91.192.164.11/portable/Serwisy/ugjednorozec/FCK/file/PrzejrzystaPolska/Informator2008/Inf

ormator2008.pdf

Sonda mieszkańców

Na stronie www Stowarzyszenia ,,Lokalna Grupa Działania – Wokół Łysej Góry”

http://wokollysejgory.pl/index.php?option=com_poll&task=results&id=16

dostępne są

SONDY O

TEMATYCE LOKALNEJ

. Przykładowe pytania to: ,,Na co powinna stawiać LGD Wokół Łysej Góry w

okresie 2008-2013? Które miejsca na obszarze działania LGD mogą stać się motorem rozwoju

turystyki, sportu i rekreacji? Które projekty, Twoim zdaniem, szybciej wpiszą się w mapę atrakcji

turystycznych województwa?” W formie wykresu widać rozkład opinii, u dołu strony informacje o

liczbie głosujących osób i o dacie oddania pierwszego głosu.

Opis aplikacji: Joomla! Open Source system zarządzania treścią (CMS). Służy do tworzenia witryn

firmy, instytucji, społeczności i witryn prywatnych.

http://www.joomla.pl/

http://www.joomla.org/

Do tworzenia sond dostępne są narzędzia Joomla!

SMF AJAX Polls

pollXT

Fly06 Poll Module

PollDaddy

poll mambot , joomla and fireboard

Kontakt: Siedziba Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Wokół Łysej Góry”, Biuro Zarządu

i Projektu w Bielinach, Kierownik projektu: Dariusz Dąbek, ul. Partyzantów 17, 26-004 Bieliny, tel.:

(041) 30 25 094 w. 206; tel./fax. (041) 30 26 107, e-mail:

[e-mail]

;

[e-mail]

;

[e-mail]

Uwagi: innym CMSem jest Drupal 4.6.5. (więcej tu:

http://www.drupal.com.pl/

) Drupal jest

programem typu GPL ("GNU General Public License") i jest tworzony przez społeczność

użytkowników i programistów. Innym programem jest Mambo tworzony dla wszystkich. Jest oparty

na licencji GNU, prosty do zainstalowania i administrowania model portalowy. Mambo nie wymaga

od użytkownika i administratora znajomości HTML.

e-urząd – Wyślij wiadomość

Korzystając z

FORMULARZA ZAMIESZCZONEGO NA SERWISIE

,,Lubaczów Miasto Tradycji i Przyszłości”

można przesłać do urzędu dowolną wiadomość lub zapytać o interesującą sprawę. Aby otrzymać

odpowiedź na zadane pytanie, trzeba podać swoje dane kontaktowe - preferowany jest adres e-mail.

Niepodpisane wiadomości są ignorowane.

http://www.lubaczow.pl/go.php/wyslij_wiadomosc/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

69 |

S t r o n a

Kontakt: Urząd Miejski w Lubaczowie, ul. Rynek 26, 37-600 Lubaczów tel. [phone] fax. (016)

632-11-91, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.lubaczow.pl

Urząd Miejski informuje o najważniejszych sprawach miasta przy pomocy

SMS-ów

SERWIS SMS

pozwala na przekazywanie mieszkańcom Lubaczowa krótkich informacji tekstowych

bezpośrednio na telefony komórkowe. Informacje podzielone są na kilka kategorii, co daje możliwość

ograniczenia tematyki wiadomości.:

•

Informacje o sprawie - przy zakończeniu części spraw załatwianych w urzędzie automatycznie

będzie generowana wiadomość informująca o tym fakcie;

•

Informacje z Urzędu. Petent nie będzie musiał fatygować się do urzędu, ani telefonować,

gdyż po załatwieniu jego sprawy natychmiast otrzyma z magistratu SMS-a. Obowiązek jego
przesłania spoczywa na urzędniku prowadzącym daną sprawę;

•

informacje związane z funkcjonowaniem samorządu gminnego - zmiany w przepisach, zmiany

organizacyjne itp.;

•

Informacje z miasta - komunikaty o wydarzeniach, informacje o planowanych działaniach

inwestycyjno-remontowych, komunikaty alarmowe;

•

Informacje kulturalne - zapowiedzi wydarzeń kulturalnych, bieżące oferty kulturalne;

•

Informacje sportowe - zapowiedzi wydarzeń sportowych, bieżące oferty sportowe, wyniki

zawodów sportowych.

Opis aplikacji: Na stronie www znajduje się formularz rejestracyjny on-line, należy wyrazić zgodę na

przetwarzanie danych osobowych przez Urząd Miejski oraz otrzymywanie informacji, zgodnie

z odpowiednimi ustawami o ochronie danych osobowych i o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Na stronie jest też formularz pozwalający wyrejestrować się z systemu. Oba formularze można też

złożyć osobiście w urzędzie (nie tylko on-line).

Wymagania systemowe: ze strony użytkowników - telefon komórkowy z funkcją otrzymywania SMS.

Prawo własności intelektualnej: copyright, Urząd Miasta Lubaczów

Kontakt: Urząd Miejski w Lubaczowie, ul. Rynek 26, 37-600 Lubaczów tel. [phone] fax. (016)

632-11-91,

[e-mail]

,

www.lubaczow.pl

Kontakt Skype w Urzędzie

Referat Ewidencji Mieszkańców w Urzędzie Miejskim w Sosnowcu uruchomił połączenie za pomocą

KOMUNIKATORA SKYPE

. Aby uzyskać informacje na temat dokumentów potrzebnych przy

zameldowaniu i wymeldowaniu, wystarczy zainstalować bezpłatny komunikator oraz połączyć się

z kontaktem Skype: ewidencja.sosnowiec. Korzystanie z programu jest bezpłatne i cieszy Sosnowiczan

mieszkających poza granicami Polski. Z kontaktu można korzystać od poniedziałku do piątku w godz.

7.30 – 15.30.

Opis technologii: Komunikator Skype

Wymagania systemowe: słuchawki z mikrofonem,

Kontakt: Urząd Miejski, 41-200 Sosnowiec, Aleja Zwycięstwa 20, tel. [phone], fax. (032) 296-

0-605, e-mail:[e-mail], www.sosnowiec.pl

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

70 |

S t r o n a

Uwagi: serwis PAP podaje, że SMS-owy serwis informacyjny i możliwość kontaktowania się

z magistratem przez Skypa jest już w Urzędzie Miejskim w Jaworznie (um.jaworzno), Dąbrowskim

Urzędzie Miejskim. Urząd Miasta i Gminy w Wieliczce wprowadził komunikatory Skype i Gadu-Gadu.

Źródło: "Dziennik Zachodni".

Czaty z prezydentami

Jest to usługa komunikacyjna dostępna na stronie Serwisu Lca.PL

www.lca.pl

CZAT Z GOŚCIEM

- prowadzone są cyklicznie od 2001 roku. W tym pokoju gościli znani legniczanie,

ludzie kultury i rozrywki. Można napisać do redakcji, kogo mogłaby zaprosić do rozmowy. Jeden

z pokoi - ,,Legnica, rozmowy o mieście, o tym, co się tu dzieje lub się nie dzieje”.

Opis technologii: Umożliwienie wymiany wiadomości między użytkownikami w szczególności

w trybie on-line, Systemy kojarzenia osób - umożliwienie użytkownikom wprowadzenia wybranych

informacji o własnej osobie i prezentowanie ich na stronach Serwisu, a także wysyłanie i odbieranie

wiadomości od/przez inne osoby za pomocą Serwisu.

Wymagania systemowe: W celu prawidłowego korzystania z usługi wymagane jest: połączenie

z siecią Internet, przeglądarka MS Internet Explorer w wersji 5.0 lub wyższej albo kompatybilna z nią.

W przypadku niektórych serwisów, dla skorzystania z pełnej ich funkcjonalności, może być konieczne

włączenie w przeglądarce obsługi protokołu bezpiecznej transmisji danych SSL, obsługi Java Script,

Java oraz cookies.

Prawo własności: wydawca portalu Przedsiębiorstwo Usług Informatycznych Bajt - Wiesław Świder

z siedzibą 59-220 Legnica ul. Pomorska 56,

Kontakt: Portal Miejski lca.pl 59-220 Legnica, ul. Plac Słowiański 1, tel. (076) 725-02-22, fax. (076)

724-35-26, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://czat.lca.pl/

Serwis informacyjny gminy Czernichów – Elektroniczna Obsługa Mieszkańców

Na stronie Urzędu Gminy Czernichów dostępny jest

MODUŁ ,,ELEKTRONICZNA OBSŁUGA

MIESZKAŃCÓW",

którego zadaniem jest zapewnienie stałego i powszechnego dostępu do informacji

publicznej związanej z załatwianiem spraw w urzędzie.

http://www.czernichow.pl/s/index.php?option=com_content&task=view&id=93&Itemid=32

Opis aplikacji: W menu z lewej strony można znaleźć główne kategorie spraw. Trzeba wybrać

poszukiwaną grupę lub w module ,,szukaj” wpisać słowo, frazę (np. wymiana dowodu). W module

,,grupa” znajduje się wykaz spraw. Dostępna jest również alfabetyczna lista spraw. System wyświetla

informację o procedurze realizacji sprawy i czynnościach, które trzeba wykonać. Prezentowana jest

lista dokumentów niezbędnych do jej załatwienia (załączniki). Formularze wniosków i załączniki

publikowane są jako pliki: .pdf i .doc. Wypełniony wniosek należy złożyć osobiście

w Urzędzie. Strona korzysta z Mysql oraz z Joomla!

Kontakt: Urząd Gminy w Czernichowie, Czernichów 2, 32-070 Czernichów, tel. centrala: (012) 270-21-

04, tel. (012) 270-20-06, (012) 270-22-00, (012) 270-23-24, fax. +48 (012) 270-23-24, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW http://www.czernichow.pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

71 |

S t r o n a

Uwagi: strona otrzymała nagrodę w konkursie Złota Małpa 2008 r. - nagroda przyznawana jest

,,Samorządowym Liderom Elektronicznej Administracji".

Witaj, w czym mogę pomóc? Urzędnik on-line

Zastosowanie:

kontakt

z

urzędnikami

miasta

za

pomocą

formularza

on-line.

http://www.bemowo.waw.pl/bemowo/portal.php?aid=117135277545d16cc7c7bd0&uonline=true#a

nkieta

Opis aplikacji: Rozwiązanie komunikacyjne oparte o

CZAT I TECHNOLOGIĘ IM

(instant messaging).

Contact Center jest aplikacją przeznaczoną do obsługi klienta na żywo poprzez czat oraz świadczenia

wsparcia technicznego.

Wymagania systemowe: Do prawidłowego działania w/w formularzy wymagana jest przeglądarka

obsługująca szyfrowanie 128 bitowe. W razie problemów można zainstalować najnowsze wersje

przeglądarek: Internet Explorer lub Firefox

Prawo własności intelektualnej: Livechat SA.

Kontakt 1: Urząd Dzielnicy Bemowo m.st. Warszawy, ul. Powstańców Śląskich 70, 01-381 Warszawa,

tel. centrali: (022) 53-37-500, fax. [phone]

Kontakt 2: Livechat S.A., ul. Komandorska 53A/6B, 53-342 Wrocław, tel. [phone], fax. (071)

780-20-51,

[e-mail]

, strona WWW

http://www.livechatinc.com/pl/

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

72 |

S t r o n a

Sekcja 9. Ułatwienie dostępu do informacji lokalnej

DOSTĘP DO INFORMACJI LOKALNEJ - SŁUP OGŁOSZENIOWY

Baza Informacji Lokalnej administrowana przez bibliotekę publiczną

W ramach projektu ,,Baza Informacji Lokalnej”, prowadzonego przez Wojewódzką Bibliotekę

Publiczną w Olsztynie, powstały serwisy informacyjne tworzone przez urzędy miast, gmin, powiatów

i biblioteki publiczne. Celem projektu było stworzenie aktualnej i stale aktualizowanej struktury

informacyjno-promocyjnej województwa warmińsko-mazurskiego.

Opis aplikacji: W ramach projektu

POWSTAŁO OPROGRAMOWANIE, KTÓRE ,,DZIĘKI ZASTOSOWANIU

TECHNOLOGII

TWORZENIA

DYNAMICZNYCH

STRON

INTERNETOWYCH

z zawartości baz danych w połączeniu z dedykowanym intuicyjnym oprogramowaniem opartym

o system formularzy internetowych umożliwia osobom niewykwalifikowanym w zakresie publikacji

internetowych w łatwy i szybki sposób tworzyć atrakcyjne serwisy internetowe baz informacji

lokalnej.” (cytat ze strony http://www.bil-wm.pl/main/index.html).

BIBLIOTEKA UŻYCZA 50 MB

MIEJSCA NA SERWERZE

każdemu serwisowi (możliwe jest przekroczenie tego limitu).

Dotychczasowe zastosowanie: Dotychczas powstało ponad 50 serwisów informacyjnych, jednym

z nich jest Baza Informacji Lokalnej Gołdap (

http://www.goldap.bil-wm.pl/

) prowadzona przez

Bibliotekę Publiczną.

Kontakt 1: Administrator - Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny

w Olsztynie, ul. 1 Maja 5 10-117 Olsztyn, tel. (89) 524-90-32, fax (89) 524-90-31, e-mail:

[e-mail], dot. programu [e-mail], http://www.bil-wm.pl

Kontakt 2: Przykładowe zastosowanie - Biblioteka Publiczna w Gołdapi, ul Partyzantów 31, tel. (087)

615-03-65, (087) 615-48-68, fax. (087) 615-03-61, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.bpgoldap.pl

Wirtualne Ornontowice

Portal Wirtualne O!-rnontowice złożony z mapy Ornontowic i trójwymiarowego Wirtualnego rynku

(zawierającego O!-kuchnię, O!-pocztę, O!-galerię, O!-muzeum, O!-forum, O!-rankingownię, O!-

bibliotekę, O!-scenę, O!-jazdę, O!-urząd, O!-szkołę, O! konkursownię). Celem projektu jest

rozwinięcie współpracy pomiędzy mieszkańcami gminy oraz podniesienie poziomu wiedzy i

umiejętności mieszkańców w zakresie wykorzystania Internetu w codziennym życiu, pracy, edukacji i

komunikacji.

Opis aplikacji: Funkcjonujący w serwisie panel administracyjny pozwala każdemu mieszkańcowi na

STWORZENIE WŁASNEJ STRONY INTERNETOWEJ

. Niepotrzebna jest wiedza o pisaniu stron, dzięki

stworzonym szablonom wystarczy tyko ciekawy pomysł na własną wizytówkę. Dostęp do panelu

administracyjnego mają osoby posiadające indywidualne loginy. Aby otrzymać login, należy wypełnić

formularz wniosku, który można pobrać na stronie internetowej (w dziale ,,zarejestruj się") i złożyć go

w Urzędzie Gminy. Informacja o przyznanym loginie w bardzo krótkim czasie będzie wysyłna do

zainteresowanego pocztą. Loginy pozwalają na pełne korzystanie z możliwości Serwisu czyli z: własnej

strony internetowej w postaci wizytówki lub blogu;

MOŻLIWOŚCI UMIESZCZANIA BEZPŁATNYCH

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

73 |

S t r o n a

OGŁOSZEŃ

, dodawania przepisów kulinarnych; jak również możliwości wypowiadania się na Forum.

Kluczową częścią projektu Wirtualne O!-rnontowice było stworzenie wirtualnego odwzorowania

rynku miejscowości na stronach serwisu internetowego.

Każdy z zalogowanych mieszkańców ma możliwość założenia w serwisie własnej wizytówki na O!-

Mapie Ornontowic, dzięki której można poznać rzeczywistą miejscowość, układ dróg, rozmieszczenie

przysiółków, ważne miejsca, jak i samych mieszkańców Ornontowic. Jest ona swoistą platformą,

umożliwiającą wejście na O!Blogi tworzone przez mieszkańców. Dzięki zostosowaniu technologi AJAX

oraz JavaScritu portal sprawia wrażenie aplikacji desktopowej. Zastosowano PHP, MySQL,

(X)HTML/CSS, Smarty, JavaScript, AJAX (więcej w portfolio firmy yakamedia, która zaprojektowała i

wdrożyła portal

http://www.yakamedia.pl/117,more,44.html

)

Dotychczasowe zastosowanie: Ornontowice, gmina Ornontowice, woj. śląskie

Prawo własności intelektualnej: copyright, Gmina Ornontowice

Kontakt: Adres: Ornontowice ul. Zwycięstwa 26a, 43-178

Tel. [phone] do 322, fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

WWW

http://www.ornontowice.pl

, strona WWW

http://www.wirtualne.ornontowice.pl/

Darmowy newsletter o wydarzeniach w gminie Pcim

Zapowiedzi oraz informacje z wydarzeń kulturalnych, społecznych i inwestycji z terenu gminy Pcim

można otrzymać na swoją skrzynkę e-mail, prenumerując

NEWSLETTER

na stronie gminy Pcim

www.pcim.pl

Opis aplikacji: Oprogramowanie przeznaczonego do wysyłki e-mailingu, rozsyłania drogą

elektroniczną wiadomości do grup odbiorców. Warunkiem wysyłania newslettera jest wyrażenie

zgody przez odbiorcę. Wiadomości mają charakter niekomercyjny. Zapisanie się na listę odbiorców

newslettera odbywa się za pomocą strony www gminy.

Dotychczasowe zastosowanie: Gmina Pcim

Prawo własności intelektualnej:

Kontakt: Gmina Pcim, 32-432 Pcim 563, tel. (012) 274-80-50, fax. (012) 274-87-54, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.pcim.pl

Aktualności, ciekawostki dostępne na blogach prowadzonych przez BP

BLOG

, skrót od weblog oznacza formę internetowego pamiętnika, dziennika udostępnionego przez

serwis internetowy (np. Wirtualną Polskę

www.wp.pl

bloog.pl) umożliwiający założenie bloga.

Opis aplikacji: Aby założyć bloga, należy być posiadaczem konta e-mailowego w serwisie

www.wp.pl

Jednocześnie Wirtualna Polska jest uprawniona do zaprzestania świadczenia Usługi Blog na rzecz

użytkownika w przypadku usunięcia, z jakichkolwiek przyczyn, konta poczty elektronicznej

oferowanej przez portal Wirtualna Polska. Po usunięciu konta przez użytkownika usunięty zostaje

automatycznie jego blog. Więcej w dziale FAQ:

http://bloog.pl/temat,pomoc,info.html

Zastosowanie: Biblioteka Publiczna w Jedwabnie

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

74 |

S t r o n a

Prawo własności intelektualnej:

www.wp.pl

Kontakt:

http://bibliotekajedwabno.bloog.pl/?_ticrsn=3&ticaid=6665c

Uwagi: blogi można tworzyć w oparciu o WordPress będący Semantyczną Platformą Publikacyjną do

Użytku Osobistego

http://wordpress-polska.org/

WordPress istnieje już w wersji polskojęzycznej,

przez użytkowników uznawany za bardzo wygodny i stosunkowo prosty, Open Source.

Tablice informacyjne w Gminie Jednorożec

Na tablicach usytuowanych na posesjach sołtysów, przystankach autobusowych oraz urzędzie gminy

umieszcza się informacje ważne dla mieszkańców gminy, funkcjonowania gminy i Urzędu Gminy w

Jednorożcu oraz gminnych jednostek organizacyjnych, a w szczególności:

•

akty prawne organów gminy podlegające podaniu do publicznej wiadomości;

•

ogłoszenia, obwieszczenia i informacje organów gminy;

•

informacje o spotkaniach, zebraniach i konsultacjach społecznych kierowane do mieszkańców

gminy;

•

ogłoszenia, obwieszczenia i informacje innych urzędów administracji powiatowej,

wojewódzkiej i centralnej dotyczące funkcjonowania gminy i jej mieszkańców;

•

komunikaty i ogłoszenia komisji wyborczych różnego szczebla;

•

informacje, komunikaty i ogłoszenia innych jednostek samorządu terytorialnego dotyczące

mieszkańców gminy;

•

inne informacje ważne dla mieszkańców gminy.

Opis aplikacji: (nie dotyczy, jest to komunikat na stronie WWW)

Kontakt:

Gmina Jednorożec, Urząd Gminy Jednorożec ul. Odrodzenia 14,06-323 Jednorożec

Telefon: (29) 751-70-30, fax. (29) 751-70-31, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.jednorozec.pl

Gazeciarz – system zarządzania treścią umożliwiający łatwe i szybkie

tworzenie internetowych wydań czasopism kulturalnych

Gazeciarz to dostępne

ROZWIĄZANIA TECHNICZNE DOTYCZĄCE BUDOWANIA I REDAKCJI STRON

WWW ORAZ ,,DRUKU NA ŻĄDANIE”

dla segmentu niskonakładowych publikacji.

Czasopisma drukowane (wydawane przez m.in. instytucje kultury, organizacje pozarządowe), które

nie posiadają jeszcze wydania on-line lub wszystkie te, które chcą zmodernizować własne serwisy

internetowe mogą uzyskać dostęp do systemu zarządzania treścią Gazeciarz. Należy zaznaczyć, że

czasopismo

kulturalne to

publikacja

periodyczna

(tygodnik,

dwutygodnik,

miesięcznik,

dwumiesięcznik, kwartalnik, rocznik), serwis internetowy bądź nieregularnik, poświęcone szeroko

pojętym problemom kultury. Zasadniczą część czasopisma kulturalnego wypełniają materiały własne,

to znaczy przygotowane przez redakcję i grono współpracowników oraz prezentacje dokonań

twórców.

Opis aplikacji: Gazeciarz to program CMS umożliwiający łatwe i szybkie tworzenie wydań

internetowych czasopism. Redaktorzy czasopism, którzy skorzystają z tej propozycji, zostaną

przeszkoleni z podstaw obsługi Gazeciarza. Ponadto Fundacja zapewnia wsparcie techniczne – dostęp

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

75 |

S t r o n a

do listy dyskusyjnej użytkowników systemu, pomoc przy skonfigurowaniu Gazeciarza na serwerze

obsługującym bazę danych PostgreSQL i php.

Wymagania systemowe: Obsługa systemu nie wymaga szczególnych umiejętności webmasterskich

ani specjalistycznego oprogramowania – wystarczy dostęp do Internetu, przeglądarka internetowa

i znajomość podstaw języka html.

Dotychczasowe zastosowanie:

http://katalog.czasopism.pl

Prawo własności intelektualnej: copyright, Fundacja Otwarty Kod Kultury

Kontakt:

Fundacja Otwarty Kod Kultury, Al. Niepodległości 159 lok. 65, 02-555 Warszawa, tel./fax.

(22) 827-17-63, tel. [phone], e-mail: [e-mail],

strona WWW http://fundacja.czasopism.pl/

Strona www prezydenta Legnicy z informacjami o jego dyżurach i działalności

Strona została stworzona w oparciu o

SYSTEM ZARZĄDZANIA TREŚCIĄ, W SKRÓCIE CMS

(ang. Content

Management System), rozpowszechniany na zasadach licencji GNU General Public License

(Powszechna Licencja Publiczna). Jest to oprogramowanie typu copyleft, licencja związana z prawami

autorskimi, można używać programu bez większych ograniczeń.

Wymagania systemowe: minimalna rozdzielczość: 800x600, przeglądarka www: IE 5.5 i wyżej, paleta

kolorów: 16-bitowa.

Zastosowanie: Oficjalna strona WWW prezydenta Legnicy

http://www.prezydent.legnica.um.gov.pl/

Prawo własności intelektualnej: GNU (General Public Lience) Powszechna licencja publiczna.

Kontakt: Urząd Miasta Legnica, Pl. Słowiański 8, 59-220 Legnica, tel. [phone],

e-mail:

[e-mail],

[e-mail]

,

strona

WWW

http://www.legnica.um.gov.pl/pl/site/

Niezależny Regionalny Portal Informacyjny Masłów.info

Celem Portalu jest informowanie mieszkańców o bieżących wydarzeniach w gminie. Dziennikarze

piszą o sprawach, którymi interesują się mieszkańcy, o wydarzeniach mających wpływ na życie gminy.

Portal Masłów Info ma za zadanie promowanie gminy na zewnątrz. Zamieszczone na portalu

wywiady cieszą się dużą popularnością, a galerie zdjęć prezentują krajobrazy całej gminy.

Dziennikarze są zapraszani na ważne imprezy, dzięki temu już kilka godzin później na stronach portalu

ukazują się zdjęcia i krótkie relacje. Opisywane są: działalność lokalnych instytucji, szkół, gospodarstw

agroturystycznych. Popularnością cieszą się także sondy, w których mieszkańcy proszeni są

o komentarze do aktualnych wydarzeń. Na

FORUM DYSKUSYJNYM

toczą się dyskusje o sporcie,

komunikacji, aktualnych wydarzeniach czy turystyce. Portal Masłów Info posiada

TELEWIZJĘ

INTERNETOWĄ,

a w niej serwisy informacyjne, sportowe czy audycje turystyczne i publicystyczne.

Jest też serwis ,,jak wam się tu mieszka” dla poszczególnych miejscowości w gminie stworzono

formularz internetowy.

Kontakt: Stowarzyszenie Masłów Info, Wola Kopcowa, ul. Świętokrzyska 86 26-001 Masłów, Gmina

Masłów, powiat kielecki, województwo świętokrzyskie, tel. [phone] (Bogusław Krukowski),e-

mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.maslow.info.pl

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

76 |

S t r o n a

Uwagi: artykuł, jak stworzyć własną telewizję internetową w technologii strumieniowej, dostępny

jest na stronach Fundacji Grupy TP tu:

http://ri.pcworld.pl/artykuly/6059_1.html

INFORMACJA TURYSTYCZNA

Punkt Jurajskiej Informacji Turystycznej w Bibliotece Publicznej Miasta

i Gminy w Łazach

W Punkcie można uzyskać niezbędne informacje turystyczne ułatwiające obsługę ruchu

turystycznego na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Udzielane są informacje w różnych kategoriach

np. gminy jurajskie, komunikacja, noclegi, gastronomia, aktywny wypoczynek, warto zobaczyć,

kalendarz imprez, ważne adresy i inne. W punkcie można skorzystać z

BEZPŁATNEGO DOSTĘPU DO

ZASOBÓW INTERNETU,

a także zakupić mapy, informatory, pocztówki.

Kontakt: Biblioteka w Łazach, 42-450 Łazy ul. Kościuszki 3, tel. (032) 672-94-46

Informacji udziela się od poniedziałku do soboty w godzinach: poniedziałek 11.00-19.00, wtorek,

środa, piątek 9.00-19.00, czwartek 9.00-15.00, sobota 9.00-13.00

Młodzi przecierają szlaki

Przedmiotem projektu jest dokonanie ewidencji atrakcyjnych miejsc i istniejących szlaków na terenie

Partnerstwa dla Krajny i Pałuk oraz przygotowanie zbiorczej mapy. Osobnym komponentem jest

rozpoczęcie znakowania szlaków. Projekt jest skierowany głównie do grup młodzieżowych, które

powinny być zaangażowane na etapie wytyczania szlaków, tworzenia zbiorczej mapy - puzzli

„Krajeńsko-Pałucka

Układanka”

oraz

częściowego

wytyczania

szlaków.

Dla zachęcenia młodzieży do udziału proponuje się formułę konkursu, w którym nagrodą będzie

udział w specjalistycznych kursach przewodnika turystycznego. Dla najlepszych drużyn przewidziane

są rejsy statkiem Łokietek oraz, w miarę możliwości, udział w wyjazdach organizowanych przez

Partnerstwo dla Krajny i Pałuk

Opis aplikacji:

MAPKA INTERAKTYWNA

pokazuje Nadnotecki Szlak Rowerowy. Po wpisaniu symbolu

miejscowości dowiadujemy się więcej na temat historii i miejscowych tradycji wsi położonych na

trasie.

Dotychczasowe zastosowanie: Projekt LEADER+ Młodzi Przecierają Szlaki – mapka interaktywna,

http://turystyka-krajna-paluki.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=33

Prawo własności intelektualnej: Fundacja Partnerstwo dla Krajny i Pałuk Projekt Leader+,

Kontakt:

http://www.fundacja-krajna-paluki.pl/

Artur Michalak

Uwagi: serwis rozwija się, oprócz działającej mapy w pozostałych działach nie ma informacji,

natomiast przygotowana jest struktura (włącznie z oprawą graficzną) na nowe wiadomości (dostęp w

lipcu 2008 r.). Można podejrzewać, że jest to spowodowane niedawnym uruchomieniem projektu.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

77 |

S t r o n a

ARCHIWUM LOKALNE (CENTRUM MAŁEJ OJCZYZNY)

Gromadzenie przez biblioteki publiczne prac licencjackich i magisterskich

dotyczących regionu, tworzenie bibliografii dotyczącej historii i kultury

regionu – mini archiwum regionu

Uwagi: w bibliotekach publicznych można gromadzić zestawienia bibliograficzne, prace magisterskie

i licencjackie dotyczące regionu.

Przydatnym programem może być RefWorks

APLIKACJA INTERNETOWA POZWALAJĄCA NA

ZARZĄDZANIE BIBLIOGRAFIĄ

załącznikową oraz bazami danych. Umożliwia użytkownikom tworzenie

własnych baz bibliograficznych, które są przechowywane na serwerze instytucji, co gwarantuje zdalny

dostęp do nich z każdego komputera podłączonego do sieci www. Dodatkowym atutem programu

jest możliwość wyboru formatu opisu bibliograficznego, a także dzielenie się nimi z innymi oraz

wykorzystywanie ich w swoich pracach naukowych. RefWorks pomaga tworzyć bibliografię w

przeciągu kilku sekund.

Kontakt:

http://www.refworks.com/

Biblioweb

Bibliographic to

PROGRAM DO TWORZENIA BIBLIOGRAFII

. Wszystkie podstawowe funkcje programu

są dostępne za pośrednictwem przeglądarki. BiblioWeb jest ciekawym rozwiązaniem dla grup

badawczych, które używają wspólnej bazy bibliograficznej przez sieć.

Wymagania systemowe: Windows 95, 98, Me, NT4, 2000, XP; Pentium, 32 RAM, 20 MB disk space

Prawo własności intelektualnej: copyright, CG Information, 740 Granbury Way, Alpharetta, GA

30022 USA

, [e-mail]

Kontakt:

http://www.biblioscape.com/biblioweb.htm

Centrum Informacji Lokalnej w Bibliotece Naukowej w Muzeum Ziemi

Kłodzkiej

Biblioteka posiada wielotysięczny zbiór literatury poświęconej Ziemi Kłodzkiej w języku polskim,

czeskim i niemieckim. Zbiory bez względu na ich zasięg językowy, chronologiczny czy też cechy

wydawniczo-formalne pozyskiwane są różnymi drogami. O wszystkich rodzajach zbiorów informują

katalogi: alfabetyczny i rzeczowy.

Oprócz drukowanych, Biblioteka

TWORZY RÓWNIEŻ WŁASNE ŹRÓDŁA INFORMACJI

. Są to przede

wszystkim kartoteki zagadnieniowe, zawierające informacje bibliograficzne o artykułach dotyczących

regionu, wydrukowanych na łamach czasopism lokalnych. Wśród czytelników największym

zainteresowaniem cieszą się kartoteki dotyczące historii i rozwoju turystyki na Ziemi Kłodzkiej,

kościołów, kaplic i miejsc pielgrzymkowych regionu, oświaty w regionie, lecznictwa sanatoryjno-

uzdrowiskowego, wybitnych postaci związanych z Kłodczyzną, festiwali na Ziemi Kłodzkiej,

współpracy między miastami partnerskimi i wiele innych.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

78 |

S t r o n a

Kontakt: Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku, ul. Łukasiewicza 4, 57-300 Kłodzko, tel. [phone]-

70,

(074)

867-38-95,

fax.

(074)

865-96-65,

e-mail

[e-mail],

[e-mail]

, strona WWW

http://www.muzeum.klodzko.pl/biblioteka.htm

Portal Internetowy

Stowarzyszenie Przyjaciół Wrocławia i Dolnego Śląska prowadzi portal internetowy, mający na celu

udokumentowanie przemian historycznych w regionie przez

ZGROMADZENIE ZBIORÓW FOTOGRAFII,

ARTYKUŁÓW

oraz innych materiałów zarówno archiwalnych, jak i współczesnych. Portal dostępny jest

pod adresem

Dolny Śląsk na fotografii

http://www.wroclaw.hydral.com.pl/

Jak informuje nas strona WWW ,,celem Stowarzyszenia jest odkrywanie i pielęgnowanie wizerunku

miasta i regionu Dolnego Śląska w jego historycznych granicach, a w szczególności popieranie

i prowadzenie wszelkich badań naukowych mogących przybliżyć historię miasta Wrocławia i regionu

jego mieszkańcom oraz osobom zainteresowanym, jak również stwarzanie korzystnego środowiska

badawczego i poznawczego.”

Własność intelektualna: copyright, Stowarzyszenie Przyjaciół Wrocławia i Dolnego Śląska

Kontakt: e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.wratislaviae.pl/

Uwagi: Regulamin umieszczania zbiorów jest bardzo precyzyjny, należy przestrzegać szeregu zasad

związanych zarówno z prawem autorskim, jak też sposobem dodawania materiałów do istniejących

już zbiorów.

Garnek.pl

Strona, na której można nieodpłatnie umieszczać własne zdjęcia, tworzyć fotoblogi.

Uwagi: można utworzyć

FOTOBLOG

np. ,,moja biblioteka”. Strona może posłużyć do zrobienia

konkursu na najciekawszą aranżację wnętrza bibliotek wiejskich uczestniczących w Programie

Bibliotecznym. Praktyczne porady, jak stworzyć zbiór fotografii, znajduje się na stronach Fundacji

Wspomagania Wsi tu:

http://www.fww.org.pl/polski/dokumenty/Porady/Tworzenie%20zbioru%20fotografii.htm

Flickr

SERWIS INTERNETOWY

stworzony do nieodpłatnego gromadzenia i udostępniania zdjęć cyfrowych

on-line. Za pomocą tagów (znacznik przypisany do danego tekstu lub pliku multimedialnego) wiele

osób może stworzyć rodzaj portretu danej miejscowości. Miejsca można wyszukiwać za pomocą

mapy. Tagi przypisywane są przez użytkowników w sposób intuicyjny (tzw. folksonomia).

Kontatk:

www.flickr.com

Uwagi: Ponadto w bibliotekach można organizować zajęcia dotyczące fotografii cyfrowej, zdjęcia

ważnych dla miejscowości miejsc umieścić na Flickr, dodać opisy po polsku i angielsku.

W ten sposób może powstać fotograficzne archiwum miejsca, stanowiące też przewodnik dla innych.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

79 |

S t r o n a

Picasa Web Albums

PROGRAM

pozwalający na wyszukiwanie i organizowanie wszystkich zdjęć znajdujących się na

komputerze. Dzięki Picasa można publikować zdjęcia cyfrowe i nagrania wideo. Można też

zamieszczać komentarze do zdjęć znajomych lub podpisać własne zdjęcia. Jeśli zdjęcia już zostały

podpisane w albumie Picassa na komputerze użytkownika, to te zdjęcia, które ukażą się w sieci, będą

miały identyczne podpisy, co w albumie.

Wymagania systemowe: Windows 2000/XP/Vista , Internet Explorer 5.0 lub nowszy

Własność intelektualna: Google,

www.google.com

Kontakt: Google.com

Google Maps

Można stworzyć swoją własną mapę, za pomocą specjalnych znaczków (baloons) zaznaczyć ciekawe

miejsca, dołączyć zdjęcia, komentarze, filmy wideo. Autorska mapa może być udostępniona

wszystkim użytkownikom bądź wyłącznie grupie zdefiniowanych wcześniej osób (opcja

public/private). Na mapie można zaznaczać nie tylko poszczególne lokalizacje, ale też całe obszary za

pomocą edytowalnych narzędzi. Mapę można w dowolnym momencie edytować bądź usunąć.

Wymagania systemowe: Windows 2000/XP/Vista, Internet Explorer 5.0 lub nowszy

Własność intelektualna: Google

Uwagi: znakomite narzędzie do tworzenia interaktywnej mapki najbliższej okolicy. Przy powstawaniu

takiej mapy aktywny udział mogą brać pasjonaci fotografii, historii, geografii, biologii, etnografii.

Rezultaty pracy są natychmiastowe, co jest elementem motywującym dla grupy. Można również

próbować odtwarzać mapę miejscowości sprzed kilkudziesięciu lat – skanując stare pocztówki,

zdjęcia budynków - i umieszczając je na wirtualnym planie. Google udostępnia krótkie filmiki

instruktażowe (w j. ang.), jak przygotować własną mapę.

Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa (PBC)

UTRWALANIE W FORMIE CYFROWEJ I UDOSTĘPNIANIE W INTERNECIE

cennych zbiorów

bibliotecznych, z uwzględnieniem dorobku piśmienniczego województwa podkarpackiego, scalanie

na wspólnej platformie zasobu cyfrowego kopii oryginalnych zbiorów rozproszonych w regionie,

ochrona i archiwizacja zbiorów poprzez ograniczenie konieczności sięgania do oryginałów,

promowanie piśmiennictwa społecznego, kulturowego i naukowego regionu Podkarpacia.

Zasoby PBC udostępniane są w czterech kolekcjach:

•

dziedzictwo kulturowe - kopie wybranych, najcenniejszych zbiorów bibliotecznych:

starodruków, rękopisów, zbiorów ikonograficznych, kartograficznych,

•

regionalia - cyfrowe wersje książek i czasopism, a także zbiorów ikonograficznych,

kartograficznych, rękopisów oraz dokumentów życia społecznego dotyczących województwa
podkarpackiego, a także Galicji, wschodnich rubieży dawnej Rzeczypospolitej,

•

materiały dydaktyczne - cyfrowe kopie wybranych podręczników akademickich, monografii,

zeszytów naukowych powstałych w Uniwersytecie Rzeszowskim oraz w innych ośrodkach
naukowo-dydaktycznych regionu,

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

80 |

S t r o n a

•

rozprawy doktorskie - cyfrowe wersje rozpraw doktorskich obronionych na Uniwersytecie

Rzeszowskim, których autorzy wyrazili zgodę na udostępnienie.

Opis aplikacji: dLibra to polski system do budowy bibliotek cyfrowych, rozwijany przez Poznańskie

Centrum Superkomputerowo - Sieciowe (PCSS). System dLibra jest szeroko wykorzystywany przez

instytucje takie jak biblioteki akademickie i publiczne do udostępniania cyfrowych postaci

gromadzonych przez nie zbiorów. Instytucje te, wykorzystując sieć PIONIER (tzw. Polski Internet

Optyczny) i oprogramowanie dLibra, współtworzą polską platformę rozproszonych bibliotek

cyfrowych. PCSS oferuje również szkolenia oraz pomoc techniczną z zakresu wykorzystania

oprogramowania Libra (1.200 zł netto).

Dotychczasowe zastosowanie: Konsorcjum PBC - Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego,

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, Biblioteka Główna Politechniki Rzeszowskiej

Prawo własności intelektualnej: Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, wersja demo

(nieodpłatnie przez 3 miesiące., do 500 sztuk, bez szkoleń i wsparcia technicznego), druga wersja to

pełne wdrożenie.

Kontakt: ul. Cegielniana 12, 35-959 Rzeszów, tel. [phone], fax. [phone], e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

http://www.pbc.rzeszow.pl/

Internet Archive

SERWIS INTERNETOWY

– prowadzony przez organizację pozarządową, który zajmuje się

gromadzeniem i udostępnianiem archiwum rozmaitych zasobów multimedialnych. Archiwum to

zawiera gromadzone w odstępach ok. dwumiesięcznych dawne wersje wszystkich ogólnodostępnych

stron WWW z całego świata, dawne wersje wszelkiego oprogramowania, filmy, książki, nagrania

dźwiękowe, nagrania programów telewizyjnych itp. Większość ze zgromadzonych filmów, książek

i nagrań zawartych w bazie Internet Archive znajduje się już w domenie publicznej lub są one objęte

licencjami Creative Commons. Pliki audio są zarówno twórczością artystów niezależnych oraz tych,

którzy wydają swoją twórczość w oparciu o licencje dopuszczające na pewnych warunkach bezpłatne

kopiowanie.

Wymagania systemowe: opisane w dziale FAQ dostępnym tu:

http://www.archive.org/about/faqs.php#The_Internet_Archive

Uwagi: serwis dostępny w j. angielskim

Wortal Tradycji i Kultury Pcim

Projekt miał na celu promocję i rozpowszechnianie informacji o walorach i zasobach regionu, a także

zwiększenie zainteresowania gminą wśród samych mieszkańców Pcimia i okolic. Nowoczesne techniki

informatyczne przyczyniły się do zachowania, kultywowania i pielęgnowania lokalnych tradycji,

kultury i historii. Stworzono

WORTAL INTERNETOWY, W KTÓRYM ZEBRANE I UDOSTĘPNIONE SĄ

INFORMACJE O GMINIE

. Akcja gromadzenia informacji na temat tradycji i kultury regionu odbywa się

przez cały czas. Zajmuje się tym młodzież zrzeszona przy świetlicach, gdzie zostały zamontowane

punkty dostępowe do Internetu. Nadzór nad dalszym gromadzeniem materiałów sprawuje Gminny

Ośrodek Kultury w Pcimiu. Wortal został opracowany pod względem projektowym (układ i grafika)

oraz zaprogramowany do bezpośredniego uzupełniania treści przez użytkownika na zasadzie

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

81 |

S t r o n a

technologii WYSIWYG. W wyniku zastosowania wspomnianego rozwiązania na serwerze gminnym,

udało się zaoszczędzić środki finansowe, które wykorzystano na szkolenia z zakresu obsługi i edycji

Wortalu.

Opis aplikacji: Wortal został opracowany pod względem projektowym (układ i grafika) oraz

zaprogramowany do bezpośredniego uzupełniania treści przez użytkownika na zasadzie technologii

WYSIWYG. WYSIWYG (ang) czyli What You See Is What You Get. To mechanizm instalowany w

systemach informatycznych pozwalający na wprowadzanie treści i podgląd w oknie edycyjnym

oprogramowania. W wyniku jego działania jeszcze na poziomie edycji treści istnieje możliwość

,,podglądu" efektu finalnego (lub jest to sposób najbardziej do niego zbliżony). W systemach typu

CMS ułatwia formatowanie tekstu (wyrównanie, pogrubienie, podkreślenie, akapity), wprowadzanie

grafik oraz jest przydatny przy edycji tabel. W wyniku zastosowania wspomnianego rozwiązania na

serwerze gminnym udało się zaoszczędzić środki finansowe, które wykorzystano na szkolenia

z zakresu obsługi i edycji Wortalu. Komponent składający się z wykupu domeny

www.kliszczacy.pl

,

został przekazany bezpłatnie przez Gminny Ośrodek Kultury w Pcimiu. Obecnie strona Wortalu

stanowi element fiszki startowej portalu

www.pcim.pl

, a adres, z którego można bezpośrednio wejść

na Wortal, to:

www.kliszczacy.pl

Dotychczasowe zastosowanie: Gmina Pcim

Kontakt: Janusz Ambroży Urząd Gminy Pcim, tel.(012) 274-80-50, wew. 30 Pcim 563, Pcim 32-432,

Ryszard Jacek Róg Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Pcimiu, tel. [phone], tel. kom.(0)

516 029 300, e-mail:

[e-mail]

, strona WWW

www.kliszczacy.pl

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

82 |

S t r o n a

Część 2

Ta część opracowania poświęcona jest ocenie opisanych wcześniej technologii i aplikacji ze względu

na potrzeby społeczności lokalnej w zakresie wiedzy, kompetencje bibliotekarzy oraz typowy sprzęt

dostępny w bibliotekach. Badania terenowe przeprowadzone w ramach Programu Bibliotecznego w

czerwcu i lipcu 2008 r. pozwoliły na zgromadzenie niezbędnych danych, które miały być punktem

wyjścia do sformułowania oceny stopnia przydatności poszczególnych funkcjonalności. Przyjęto

wstępnie założenie, że ocena danej technologii będzie bilansem potrzeb lokalnej społeczności

i ograniczeń kompetencyjno-technicznych. Ograniczenia te rozumiano jako wynikające z braku bądź

niskich kompetencji ICT bibliotekarzy oraz klasy dostępnej infrastruktury.

W przekonaniu autorki kluczowym czynnikiem determinującym powodzenie zastosowania przez

biblioteki poszczególnych technologii i aplikacji jest jednak to, jak ich użyteczność postrzegają sami

beneficjenci Programu, co z kolei wynika z ich wizji nowoczesnej biblioteki. Zapotrzebowanie na daną

usługę rodzi motywację do nauki, poznawania konkretnych programów (graficznych, bazodanowych,

sprzętu multimedialnego). Jak pisze Maria Rogaczewska w raporcie z badań terenowych, ,,zdaniem

bibliotekarzy zgubne mogłoby być stworzenie „cudownego miejsca”, ze wszystkimi możliwościami

dzisiejszej techniki, bez praktycznych umiejętności obsługi i umiejętności animacji owej przestrzeni

i urządzeń.” Biorąc pod uwagę planowane w Programie szkolenia dla bibliotekarzy, deklarowaną chęć

zdobywania nowych umiejętności i długość Programu przewidzianego na 4-5 lat, można z dużym

prawdopodobieństwem stwierdzić, że kompetencje bibliotekarzy w zakresie ICT będą rosły.

Natomiast wsparcie sprzętowe może doprowadzić (szczególnie w filiach BP) do istotnej zmiany

rzeczywistości bibliotek, ale nie wystarczy do wzmocnienia ich fundamentalnych funkcji.

Kompetencje

Badanie terenowe bibliotek publicznych w 20 gminach pokazało, że umiejętności bibliotekarzy

z zakresu obsługi komputera i korzystania z Internetu są raczej niskie. Autorki raportu zaznaczają, że

bibliotekarze posiadający wyższe niż przeciętne w badanej grupie kompetencje potrafią napisać

dokument w Wordzie, wydrukować coś, napisać e-mail i wyszukać potrzebne informacje w sieci.

Próbując ocenić aktualne średnie kompetencje bibliotekarzy można odnieść się do poziomów

umiejętności komputerowych przygotowanych przez Fundację ECDL, która opracowuje zasady

certyfikacji i sprawuje nadzór nad wdrażaniem Europejskiego Certyfikatu Umiejętności

Komputerowych ECDL (European Computer Driving Licence). Wyróżnia się cztery poziomy

umiejętności komputerowych, każdy poziom może być potwierdzony stosownym certyfikatem po

złożeniu egzaminu w uprawnionej placówce.

1.

ECDL – umiejętności bazowe (korzystanie z Internetu bez posiadania uprzedniej wiedzy

informatycznej).

2.

ECDL – (tzw. core) umiejętności zasadnicze (podstawy technik informatycznych, używanie

komputera i zarządzanie plikami, edycja tekstu, używanie arkuszy kalkulacyjnych,

posługiwanie się bazami danych, grafika i tworzenie prezentacji, usługi w sieciach

teleinformatycznych – Internet, poczta elektroniczna, komunikatory).

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

83 |

S t r o n a

3.

ECDL – umiejętności zaawansowane (poziom zaawansowany w edycji tekstu, posługiwaniu

się arkuszami kalkulacyjnymi, posługiwaniu się bazami danych, tworzeniu prezentacji i innych

grafik, zaawansowana znajomość usług w sieciach teleinformatycznych).

4.

ECDL – umiejętności specjalistyczne (multimedia, obróbka zdjęć, tworzenie stron www).

Większość opisanych w raporcie technologii informacyjnych i komunikacyjnych wymaga od

bibliotekarzy umiejętności na poziomie core (umiejętności zasadnicze). Jest jednak grupa zastosowań

ICT, która wymaga zdecydowanie wyższych kompetencji. Zalicza się do niej m.in. obsługa

specjalistycznych programów bibliotecznych (programy bazodanowe i programy do digitalizacji

zbiorów) oraz tworzenie portali lokalnych. Poniżej znajduje się lista aplikacji, których obsługa wymaga

zaawansowanych (Z) i/lub specjalistycznych (S) umiejętności zgodnie z klasyfikacją ECDL:

Sekcja 1. Promocja czytelnictwa i kultury:

•

wydawanie własnych książek w tradycyjny sposób (druk, skład) (S)

•

budowa i redakcja stron WWW (Joomla!, Drupal 4.6.5.) (S)

•

Windows Eyes (S)

•

Jaws (S)

•

samodzielne projektowanie okładek, ilustracji w programach graficznych (S)

•

druk na żądanie (Z)

•

utworzenie i redagowanie bloga (Z)

•

prowadzenie sklepu internetowego (Z)

•

przygotowywanie prezentacji multimedialnych i wykresów w ppt (Z)

•

tworzenie nagrań audio (Audacity) i odtwarzanie ich pod Winampem (Z)

Sekcja 3. Funkcjonalny dostęp do zasobów bibliotecznych:

•

program MAK (S)

•

program Prolib, OPAC, Aleph 500 (S)

•

skanowanie dokumentów (Z)

•

obróbka zdjęć – Photoshop (Z)

Sekcja 4. Dygitalizacja zbiorów:

•

XHTML (S)

•

program dLibra 4.0 (S)

•

publikowanie materiałów foto i wideo w sieci (Z)

•

tworzenie plików mp3 (Z)

Sekcja 6. ICT dla grup wykluczonych (osoby starsze, niepełnosprawni):

•

prowadzenie kawiarenki internetowej dla seniorów (Z)

Sekcja 8. Ułatwienie korzystania z e-governance

•

Mambo (S)

•

tworzenie sondy o tematyce lokalnej (Z)

•

urzędnik on-line (Z)

Sekcja 9. Ułatwienie dostępu do informacji lokalnej:

•

Gazeciarz (Z)

•

moderowanie forum dyskusyjnego (Z)

•

tworzenie interaktywnej mapy (Z)

•

program RefWorks, Biblioweb – zarządzanie bibliografią (Z)

W moim przekonaniu planowane przez Fundację szkolenia ICT dla bibliotekarzy powinny obejmować

poziom 1 i 2 ECDL. Tym bibliotekom, które zdecydują się wdrażać bardziej wymagające technologie,

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

84 |

S t r o n a

można oferować szkolenia specjalistyczne (np. z zakresu obsługi programu Photoshop, digitalizacji

itp.).

Uśredniony stan wyposażenia przeciętnej biblioteki gminnej

Próbując dokonać oceny przydatności poszczególnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych

wspierających usługi świadczone przez biblioteki można powiedzieć, że wymagania sprzętowe dla ok.

70% aplikacji opisanych w raporcie przewyższają parametry infrastruktury technicznej dostępnej w

bibliotekach wiejskich.

Na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w czerwcu i lipcu 2008 r. przez Lokalne

Organizacje Grantowe (LOG) PAFW w 58 gminach ustalono, że uśredniony stan wyposażenia

przeciętnej biblioteki wygląda następująco:

1.

Komputery mają ok. 3 (lub więcej) lat i na ogół zostały ufundowane w ramach rządowego

programu „Ikonk@”. Ich podstawowe oprogramowanie nie jest pełne (najbardziej brakuje

pakietów biurowych typu MS Office oraz najnowszych systemów operacyjnych).

2.

Komputery nie są wyposażone w specjalistyczne programy, które ułatwiałyby w znaczący

sposób pracę zarówno bibliotekarzowi, jak i czytelnikom. Posiadają one jedynie podstawowe

programy, umożliwiające pisanie w edytorach tekstowych, rysowanie czy dokonywanie

kalkulacji.

3.

Komputery na ogół nie posiadają elektronicznej ewidencji księgozbiorów, ani cyfrowych

katalogów.

4.

Wszystkie biblioteki gminne (ale nie filie) posiadają łącze internetowe, z którego mogą

korzystać zarówno czytelnicy, jak i pracownicy biblioteki. Dostawcą Internetu do biblioteki

jest w większości przypadków Telekomunikacja Polska SA (Neostrada, 512 kb/s).

Podobne wnioski wynikają z badań terenowych bibliotek publicznych przeprowadzonych w tym

samym okresie w 20 gminach wiejskich i miejsko-wiejskich, reprezentujących wszystkie polskie

województwa. Autorki raportu podkreślają, że sytuacja filii jest dużo gorsza niż zbadanych bibliotek

centralnych. Wiele z nich w ogóle nie posiada komputera, a inne mają tylko jeden (najwyżej trzy).

Większość komputerów pochodzi z programu Ikonk@ (różnych jego edycji), są też używaneczęsto już

całkiem zużyte komputery ofiarowane przez instytucje tj. szkoły, uniwersytety czy firmy prywatne.

Na komputerach zainstalowane są tylko podstawowe programy – MS Office (zazwyczaj 2003) lub

podobne programy typu open source.

Jak pokazały w/w badania mamy do czynienia ze swoistym ,,informatycznym patchworkiem”

spowodowanym napływem komputerów i oprogramowania z różnych źródeł, o bardzo różnych

parametrach technicznych, w różnych okresach. Jest to jeden z czynników powodujących, że

korzystanie z nowoczesnych technologii pozostaje ograniczone, mimo rzeczywistego dostępu do

komputerów i Internetu.

Biorąc pod uwagę fakt, że Program Biblioteczny przewiduje wsparcie sprzętowe dla bibliotek

w postaci komputerów, urządzeń peryferyjnych, urządzeń wspomagających (tj. kamer cyfrowych,

urządzenia dla osób niewidomych i in.) warto określić minimalne warunki, jakie muszą być spełnione,

aby poszczególne aplikacje i technologie komunikacyjne były sprawnie wykorzystywane. Podstawową

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

85 |

S t r o n a

kwestią wydaje się dostęp do Internetu i przepustowość łącza (na poziomie 1 MB), procesor, pamięć

operacyjna i system operacyjny. Drugą kwestią jest klasa karty graficznej i dźwiękowej, dostęp do

urządzeń peryferyjnych.

Warto korzystać z programów freewarowych lub sharewarowych o podobnych zastosowaniach,

które zostały opisane. Przykładowo na stronach Fundacji Grupy TP, w zakładce programu

,,Rzeczpospolita Internetowa”

http://ri.pcworld.pl/ftp/

znajduje się wiele programów do ściągnięcia.

Obsługa wszystkich wymaga kompetencji na poziomie zaawansowanym i / lub specjalistycznym.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

86 |

S t r o n a

Rekomendacje

Poniższe rekomendacje dotyczą zastosowania aplikacji i technologii, które w krótkim czasie mogą

przyczynić się do zmiany wizerunku bibliotek wiejskich i przyciągnięcia nowych użytkowników. Wybór

uwzględnia model „standardowy” (opisany w raporcie M. Rogaczewskiej) łączący tradycję i

nowoczesność oraz listę preferencji mieszkańców.

Informacja

•

Stworzenie elektronicznego katalogu dostępnego on-line z możliwością rezerwowania (np.

Prolib);

•

Wypożyczalnia międzybiblioteczna, zamawianie książek i czasopism (np. Aleph 500);

•

Zainstalowanie komunikatorów i wyposażenie komputerów w słuchawki (np. Skype);

•

Stworzenie mapy Internetu dla obszarów tematycznych tj. edukacja (wraz z dostępem do

specjalistycznych portali i kursów e-learningowych)(np. Joomla!);

•

Udostępnienie baz i archiwów czasopism on-line.

Edukacja

•

Zajęcia komputerowe dla dorosłych (seniorów, osób w wieku 50+, kobiet niepracujących);

•

Zajęcia biblioteczne dotyczące sposobu wyszukiwania i selekcji informacji, prawa autorskiego

oraz bezpiecznego użytkowania komputera i Internetu.

Animacja działań lokalnych

•

Utworzenie archiwum lokalnego i digitalizacja zbiorów przy udziale społeczności;

•

Wolontariat młodzieżowy przy digitalizacji zbiorów;

•

Wypożyczalnia filmów połączona z organizacją filmowego klubu dyskusyjnego.

Usługi multimedialne

•

Punkt usług multimedialnych - możliwość skanowania (wysyłania pliku e-mailem),

kserowania, drukowania z pliku, podstawowej obróbki dokumentów tekstowych i zdjęć,

przesłania faksów, przygotowania prezentacji multimedialnych;

•

Dostęp do specjalistycznych programów (Symfonia, Photoshop, Lex).

•

Fine Reader

Promocja biblioteki

•

Strona biblioteki w formie bloga – łatwość obsługi, możliwość współtworzenia treści bloga

przez użytkowników (np. WordPress Polska, blog.pl);

•

Newsletter – to sposób na komunikowanie się z mieszkańcami, reklama oferty biblioteki dla

różnych grup użytkowników;

•

Forum internetowe – możliwość informowania o zapotrzebowaniu na nowe pozycje,

utrudnieniem może być konieczność moderacji;

•

SMS-owe powiadamianie o ciekawych inicjatywach organizowanych w bibliotece /

zakupionych nowościach.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

87 |

S t r o n a

Inne

Osoby badane, oprócz dostępności audiobooków, nie wskazywały na konieczność umożliwienia

dostępu do dokumentów elektronicznych, Internetu czy książek osobom niewidomym. Z jednej

strony może to wynikać z braku wiedzy o najnowszych osiągnięciach techniki w tym zakresie, a z

drugiej z pomijania osób niepełnosprawnych jako użytkowników bibliotek publicznych.

•

Program Biblioteczny powinien promować wszelkie rozwiązania związane z dostępnością

zasobów dla grup o różnych potrzebach. Dlatego rekomenduje się, aby biblioteki były

wyposażone w programy udźwiękawiające typu Windows Eyes, ,,Czytak” oraz Fine Reader

(OCR). Strony internetowe (też w formie blogów) powinny zawierać możliwość powiększania

czcionki (

A

, A,

A

).

Jak pokazały badania, wspieranie przedsiębiorczości nie jest funkcją, jaką mieszkańcy chcieliby

widzieć w ,,nowej bibliotece”. Jednak można się spodziewać, że w najbliższych latach ta sytuacja się

zmieni. Baza sprzętowa bibliotek pozwoli na korzystanie z różnych kursów e-learningowych, a

kompetentne wsparcie i dostępna w bibliotekach ,,mapa Internetu” pozwoli mieszkańcom na

korzystanie ze specjalistycznych portali. Wizyta w bibliotece będzie milsza i bardziej owocna niż np. w

urzędzie pracy. Program Biblioteczny powinien inspirować, w atrakcyjny sposób przybliżać różne

metody zastosowania ICT, biorąc pod uwagę aspiracje różnych grup użytkowników bibliotek

publicznych.

Współpraca z instytucjami i organizacjami

Poniżej przedstawiono sugestie dotyczące współpracy Fundacji z organizacjami i instytucjami przy

realizacji Programu Bibliotecznego.

1.

Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego – współpraca mogłaby dotyczyć doradztwa

w zakresie dostępności stron internetowych dla osób niewidomych i słabowidzących

(również w obszarze regulacji prawnych) i rzecznictwa.

2.

Fundacja Rozwoju Kina – współpraca mogłaby dotyczyć organizacji objazdowej wypożyczalni

filmów, a także zagadnień prawa autorskiego w zakresie organizacji pokazów filmowych.

3.

Instytut Informacji i Bibliotekoznawstwa UW – współpraca mogłaby dotyczyć konferencji

organizowanej przez Instytut w 2009 roku na temat e-governance, w szczególności e-

governance w bibliotekach publicznych.

4.

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie – współpraca mogłaby dotyczyć metod

szkoleniowych w zakresie digitalizacji zbiorów.

5.

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie i Fundacja Kultury Chrześcijańskiej ZNAK –

współpraca w zakresie przygotowanego przez nich programu szkoleniowego dla bibliotekarzy

w ramach programu ,,Biblioteka – moje ulubione miejsce” (praca z użytkownikami

o specjalnych potrzebach – z osobami niepełnosprawnymi, z uchodźcami).

6.

Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe – uwzględnianie w Federacji Bibliotek

Cyfrowych zasobów digitalizowanych w bibliotekach uczestniczących w Programie.

7.

Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę – współpraca mogłaby dotyczyć metod pracy z młodzieżą

i dziećmi w zakresie fotografii cyfrowej w swoim otoczeniu (mała ojczyzna) oraz programu

prowadzonego przez Towarzystwo ,,Młodzi managerowie kultury”

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

88 |

S t r o n a

8.

UPC - współpraca mogłaby dotyczyć wykorzystania metod prowadzenia warsztatów

komputerowych dla seniorów.

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

89 |

S t r o n a

Aneksy

Bibliografia – materiały ogólne

(materiały zawarte w bibliografii, umieszczone na stronach WWW, dostępne były 15/08/2008)

,,Biblioteka”, roczniki 2004 – 2007

,,Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski”, roczniki 2004-2008

,,Bibliotekarz”, roczniki 2004-2008

,,Biuletyn EBIB”, roczniki 2005-2008,

http://www.ebib.info/biuletyn/

,,Dostrzegacz biblioteczny”

,

roczniki 2004-2008

,,Poradnik Bibliotekarza”, roczniki 2004-2008

,,Przegląd Biblioteczny”, roczniki 2004-2008

,,Warsztaty Bibliotekarskie”

,

roczniki 2004-2008

Bogucki D., (2008) Przygotowanie koncepcji organizacji wsparcia sprzętowego dla bibliotek
publicznych, będących beneficjentami Programu Bibliotecznego, niepublikowane opracowanie
przygotowane na zlecenie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Brzoza P., (2007) Studenci niewidomi i słabo widzący – poradnik dla wyższych uczelni. System DAISY.

Kraków: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego

Długosz, J. (2003), Społeczeństwo informacyjne a wykluczeni. Zadania edukacji i polityki społecznej.

Potencjalny udział bibliotek. [w:] EBIB nr 7/2003,

http://ebib.oss.wroc.pl/2003/47/dlugosz.php

Dobre praktyki aktywnych form pomocy w 2007 roku (2008), Warszawa: Wydział Aktywnych Form

Pomocy Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

Działaj Lokalnie 2006-2007. Krótkie historie o uczestnikach V edycji programu grantowego – Lokalne

Organizacje Grantowe, ich partnerzy, grantobiorcy (2008), Iwińska-Nowak A., Michałek M., (opr.),

Warszawa: Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce

EBIB nr 4/2005,

http://ebib.oss.wroc.pl/2005/65/hollender.php

Giza W., Gołdys A., (2008) Raport na podstawie wywiadów ze specjalistami. Raport z badań
przeprowadzonych przez Uniwersytet Warszawski na zlecenie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa
Informacyjnego, niepublikowany raport przygotowany na zlecenie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa
Informacyjnego

Gołdys A., Stec M., (2008) Program Biblioteczny. Raport z badania terenowego w 20 gminach,
niepublikowany raport przygotowany na zlecenie Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

90 |

S t r o n a

Hollender H., Biblioteki cyfrowe w Polsce: warunki i zagrożenia, [w:]

http://www.bib.edu.pl/jarocin/majewska.html

Katalog dobrych praktyk Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL (2008), Mrożek T., Wosik E., Getlt Sp. z

o.o. A. (red.), Warszawa: Fundacja Fundusz Współpracy

Leończuk j., (2001) Misja bibliotek publicznych i samorządów małych wspólnot lokalnych w rozwoju
społeczeństwa informacyjnego, [w:] EBIB nr 5/2001 oraz:

http://ebib.oss.wroc.pl/2001/23/leonczuk.html

Majewska M., (2004) Kompetencje bibliotekarza wobec zmian społecznych i edukacyjnych, [w:]
Drzewiecki M.,, Majewska M., (red.), Biblioteka w społeczeństwie informacyjnym. Edukacja –
informacja – media, Warszawa: CEBID

Mastykarz M., (2005) Jak wykorzystać IT w rozwoju społeczności lokalnych [w:] Internet w mojej

społeczności. Wykorzystanie technologii informatycznych w rozwoju społeczności lokalnych,

Mastykarz M., Szafrański B., Idziak W. Warszawa: Fundacja Wspomagania Wsi

Murzyn W. ,(2005) Prowadzenie biznesu w Internecie, czyli jak promować swoje przedsięwzięcie w

sieci [w:] Mój biznes w Internecie. Budowanie małago biznesu opartego na technologiach

informatycznych, Murzyn W., Mastykarz M., Rosłoń, R., Markiewicz K. Warszawa: Fundacja

Wspomagania Wsi

Olszewska R., (2007) Studenci niewidomi i słabo widzący – poradnik dla wyższych uczelni.

Vademecum adaptacji stanowiska komputerowego. Kraków: Fundacja Instytut Rozwoju

Regionalnego

Przybylska A., (2007) Wzory komunikowania w Internecie między samorządem a mieszkańcami [w:]

Studia Socjologiczne nr 3 /2007, Mucha J. (red.), Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN i

Komitet Socjologii PAN

Raport z badania wpływu działań Partnerstwa na Beneficjentów Ostatecznych projektu Opolski e-

Rzemieślnik (2008), Opole: Wydział Promocji i Współpracy, Izba Rzemieślnicza w Opolu

Raport z realizacji programu Rzeczpospolita Internetowa (niepublikowany) (2008), Warszawa:

Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP)

Recepta na zmianę. Katalog dobrych praktyk (2008), Hejda A. (red.), Warszawa: Fundacja Fundusz

Współpracy

Rogaczewska M., (2008) Program Biblioteczny. Raport z badań terenowych przeprowadzonych przez
lokalne organizacje grantowe PAWF w 58 gminach, niepublikowany raport przygotowany na zlecenie
Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Rzepka H., (2007) Studenci niewidomi i słabo widzący – poradnik dla wyższych uczelni. Adaptacja

materiałów informacyjnych. Kraków: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego • ICT w bibliotekach na terenach wiejskich

91 |

S t r o n a

Strzelczak J., (2007) Internetowe pośrednictwo pracy i zbiorowość jego użytkowników w Polsce [w:]

Studia Socjologiczne nr 3 /2007, Mucha J. (red.), Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN i

Komitet Socjologii PAN

System instytucjonalnej opieki nad dzieckiem w aspekcie godzenia życia zawodowego z rodzinnym

(2007) Sadowska-Snarska C. (red.), Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w

Białymstoku

Tarkowski A., Koszowska A., Filiciak M., Krakowska K., (2008) Analiza kontekstu planowania Programu
Bibliotecznego, Warszawa: Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Wojsk K., (2005) Promocja miejscowości, gminy i regionu w Internecie [w:] Internet w mojej gminie.

Sposoby wykorzystania technik informatycznych w rozwoju samorządu, Pander W., Brennek M.,

Wojsk K.. Warszawa: Fundacja Wspomagania Wsi

Zadrożny J., (2007) Studenci niewidomi i słabo widzący – poradnik dla wyższych uczelni. Dostępne

WWW. Kraków: Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego

Strony WWW – oprócz podanych w części 1.

Biblioteka 2.0: Blog społeczności czytelników i bibliotekarzy cyfrowych,

http://blog.biblioteka20.pl

Strona projektu ,,Dobra praktyka inspiruje nowe pomysły - promowanie doświadczenia i wiedzy gmin

wiejskich realizujących projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej”,

http://www.zgwrp.org.pl/funduszedlawsi/index.php?option=com_content&task=section&id=3&Item

id=32

Edu News - Portal o nowoczesnej edukacji,

http://www.edunews.pl

Interkl@sa – Polski Portal Edukacyjny,

http://www.interklasa.pl/

Makroskop, laboratorium przyszłości,

http://makroskop.polityka.pl/

Praktyczny przewodnik cz. 2 – jak wykorzystać Internet (2007),

http://ri.pcworld.pl/przewodnik/

Stowarzyszenie Miasta w Internecie,

http://www.smwi.pl/

VaGla.pl – prawne aspekty społeczeństwa informacyjnego,

http://www.vagla.pl/

Lista osób, z którymi przeprowadzono rozmowy

Był pracownica Działu Informacyjno - Bibliograficznego Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy –

Biblioteki Główna Województwa Mazowieckiego, obecnie pracownica biblioteki prawnej

Pracownica naukowa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, wydział socjologii

Pracownica Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich

Pracownik Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego

Pracownik naukowy Instytutu Gospodarstwa Społecznego Szkoły Głównej Handlowej

Pracownik naukowy Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Warszawski