Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Wymiana w warunkach
konkurencji niedoskonałej
Międzynarodowe przepływy
czynników produkcji

Maciej Pietrzykowski
Katedra Strategii i Polityki
Konkurencyjności Międzynarodowej

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Schemat rozumowania
modelu



przedsiębiorstwa są symetryczne,



punktem wyjścia jest opis kształtowania się

popytu oraz reakcji na ten popyt

przedsiębiorstwa na konkurencyjnym, ale

zmonopolizowanym rynku (konkurencja

monopolistyczna),



wzrost podaży, gdy wzrasta łączny popyt na

rynku danego wyrobu,



wzrost podaży, gdy rosną ceny danego wyrobu,



spadek sprzedaży, gdy wzrasta liczba

przedsiębiorstw operujących na danym rynku,



spadek sprzedaży, gdy wzrastają koszty

producenta i w ślad za tym ceny

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Efekt powiększenia rynku

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Model konkurencji
oligopolistycznej w kontekście
wymiany międzynarodowej

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Przykład liczbowy

Gospodarka ma charakter konkurencji monopolistycznej.

Krzywa popytu dla producentów samochodów ma postać

Q = S x [ 1/n – 1/b x (P – Pśr) Pśr – cena przeciętna w

branży. b = 1/30000. Krzywą kosztów przedstawia

równanie C= F + c x Q, gdzie F=750000000 i c=5000 na

samochód. Są dwa kraje, z których jeden sprzedaje

rocznie 900 tys. sztuk samochodów, drugi sprzedaje

rocznie 1,6 mln sztuk.



Wyliczyć cenę i koszt przeciętny dla każdego kraju

oddzielnie,



Wyliczyć cenę i koszt przeciętny dla obu krajów w

warunkach wymiany,



Oba kraje łączą się z trzecim, który sprzedaje 3,75 mln

sztuk rocznie. Jaka będzie cena i koszt przeciętny?

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Przykład liczbowy -
wyliczenia

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Korzyści skali

Korzyści skali wywołane czynnikami

wewnętrznymi (ang. Internal economies
of scale) występują gdy koszt jednostkowy
zależy od wielkości danej firmy

Korzyści skali wywołane czynnikami

zewnętrznymi ( ang. External economies
of scale) występują gdy koszt jednostkowy
zależy od wielkości branży, niekoniecznie
natomiast od wielkości danej firmy.

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Model konkurencji
monopolistyczej a model H-O

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Indeks Grubella-Loyda

Służy mierzeniu zakresu wymiany

wewnątrzgałęziowej

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Korzyści z wymiany
wewnątrzgałęziowej



kraj może zredukować liczbę

produkowanych wyrobów i osiągnąć dzięki

temu korzyści skali



kraj może uzyskać poszerzenie oferty dóbr,

z której mogą korzystać odbiorcy



dominacja wymiany wewnątrzgałęziowej

przynosi bardzo istotną polityczną korzyść;

wymiana wewnątrzgałęziowa nie wywołuje

głębokich zmian w dystrybucji dochodów,

nie prowadzi więc do konfliktu interesów

wewnątrz kraju

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Wymiana
wewnątrzgałęziowa

przykłady



the North America Auto Pact of 1964 –

1962 Kanada eksportowała do USA towary

z branży samochodowej za $16mln,

importowała za $519mln; w 1968 roku

eksport wyniósł $2,4mld a import $2,9mld.



po ustanowieniu w 1957 roku w EWG –

FTA, wzrost obrotów handlowych rósł

dwukrotnie szybciej niż tempo obrotów

światowych, przy czym wymiana

obejmowała głównie handel

wewnątrzgałęziowy

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Korzyści skali wywołane
czynnikami zewnętrznymi
(Alfred Marschall)

Koncentracja produkcji w określonej lokalizacji, co

prowadzi do obniżania kosztów nawet wtedy gdy
przedsiębiorstwa są małe (korzyści pojawią się
na poziomie branży)



grupa przedsiębiorców stwarza warunki do
rozwoju wyspecjalizowanych dostawców



koncentracja geograficzna przemysłu pozwala na
przyciągnięcie odpowiedniej struktury siły
roboczej.



koncentracja geograficzna sprzyja rozwojowi i
rozprzestrzenianiu się wiedzy

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Dumping (w kontekście
MSG)

Rodzaj dyskryminacji cenowej, w której
przedsiębiorca sprzedaje produkt taniej
za granicą niż w kraju

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Dumping – ilustracja
graficzna

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Krzywa doświadczenia i infant
industry argument

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Międzynarodowe przepływy
czynników produkcji

Fazy analizy:
1. Model:



jedno dobro



dwa czynniki produkcji: siła robocza (L) i

ziemia (T)



brak mobilności siły roboczej



kraj obfituje w (L), zagranica obfituje w

(T),

2. J.w., ale uwzględniamy mobilność siły

roboczej

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Międzynarodowe przepływy
czynników produkcji – ilustracja
graficzna

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Wnioski z analizy modelowej



konwergencja płac realnych. Płaca
realna wzrasta w kraju, spada za granicą



wzrasta światowa produkcja. Zysk
zagranicy jest większy niż strata kraju o
obszar ABC



następuje redystrybucja dochodów;
pracownicy w kraju otrzymują wyższe
pensje, natomiast pracownicy za granicą
tracą

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Akcesja Polski do Unii
Europejskiej – analiza modelowa
(H-O)



Polska jest krajem relatywnie obficie wyposażonym w siłę

roboczą, stąd będzie specjalizować się i eksportować

produkty pracochłonne



kraje Europy Zach. są relatywnie obficie wyposażone w

kapitał, stąd będą specjalizować się i eksportować dobra

kapitałochłonne



w krajach Europy Zach. będzie rosło zapotrzebowanie na

kapitał co będzie windowało dochody z kapitału i

obniżało wynagrodzenie w sektorach pracochłonnych



w Polsce dochody będą rosły w sektorach

pracochłonnych (efekt Stolpera-Samuelsona), obniżce

ulegną dochody w sektorach kapitałochłonnych



wymiana będzie prowadzić do wyrównywania się cen

czynników produkcji

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Akcesja Polski do Unii
Europejskiej – analiza modelowa
(H-O) cd.

Ale,



różny potencjał integrujących się
regionów, EŚW to niecałe 6% PKB UE



asymetria w wymianie handlowej



towary należą do różnych segmentów
rynkowych



płace realne niekoniecznie muszą spaść
– integracja spowoduje bowiem spadek
cen

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Czy okresy przejściowe w
zakresie przepływu siły roboczej
mają uzasadnienie?



wymiana handlowa prowadzi do wyrównywania
się cen czynników produkcji



mniejsza mobilność Europejczyków (bariery
mentalne)



Unia musi przyjąć rzesze imigrantów dla
ratowania swojego systemu emerytalnego



doświadczenia krajów, które od początku
otworzyły swoje rynki (Anglia, Szwecja, Irlandia)



cały proces miałby miejsce pomimo wszystko z
powodu rozwoju tendencji globalizacyjnych

Akademia Ekonomiczna w

Poznaniu

Międzynarodowe transakcje
pożyczkowe

Standardowy model raz jeszcze