TNZ Rottera – podejście

ilościowe

Izabela Kaźmierczak

Plan prezentacji



Problematyka technik projekcyjnych –
szanse i zagrożenia?



wywiad jako podstawa interpretacji technik
projekcyjnych



problemy etyczne



krytyczne głosy w ocenie testów projekcyjnych



 Techniki werbalne na przykładzie TZN
Rottera



sposób przeprowadzania badania TZN Rottera



interpretacja ilościowa TZN Rottera

Kontrakt i wywiad



Kontrakt



Powitanie i
przedstawienie się



Nawiązanie kontaktu



Zapytanie o dyktafon



Cel badania



Prawo do rezygnacji



Obowiązek dyskrecji



Zgoda na wzięcie
udziału w badaniu



Anamneza



Pierwsze wrażenie



Obserwacja



Czy się spóźnia?



Sposób wejścia do
pokoju/sali?



Wybór miejsca? Jak
siedzi?



Jak mówi? Czy
gestykuluje?

Test Niedokończonych Zdań Rottera



Quiz: RISB jako metoda uzupełniania zdań:



Typowy bodziec: wyraz, dwa lub więcej



Swobodny charakter odpowiedzi



Pewien stopień ukrycia celu (+/-)



Prosta procedura i możliwość badań grupowych



Obiektywne systemy oceny (+/-)



Relatywnie krótki czas badania i oceny



Elastyczność w tworzeniu nowych członów



Wymóg kompetencji intelektualnych od OB. (-)



Aplikacja hipotezy projekcyjnej

Reakcje jednostki na wieloznaczne bodźce
odzwierciedlają ważne i względnie trwałe
właściwości jej osobowości

Charakterystyka RISB



Narzędzie przesiewowe do wykrywania osób

przystosowanych i nieprzystosowanych

Nieprzystosowanie (df): występowanie długotrwałych stanów

przygnębienia czy poczucia nieszczęścia, trudności lub nieumiejętności

radzenia sobie z frustracją, brak konstruktywnej aktywności lub

zakłócenia w podejmowaniu i utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji z

ludźmi

Przystosowanie (df): nie tylko brak symptomów psychopatologicznych,

ale zdolność do efektywnego działania oraz do nawiązywania i

utrzymywania kontaktów interpersonalnych



Ocenie podlegają zarówno odpowiedzi sugerujące

dobre jak i złe przystosowanie!!



Walory metody obiektywnej (rzetelność oceny –

liczbowy Wskaźnik Ogólnego Przystosowania;

oszczędność czasu, możliwość porównań między oraz

wewnątrz-osobowych)



Zalety technik projekcyjnych (swoboda odpowiedzi,

ukrycie celu badania, analiza jakościowa odpowiedzi)

Adaptacja RISB do warunków polskich
(Grzegołowska-Klarkowska, Szustrowa)



3 wersje w polskiej adaptacji



dla dzieci (uczniów klas podstawowych), młodzieży
(uczniów szkoły średniej) i dla dorosłych (studentów).



Struktura:



40 trzonów (32 identyczne sformułowania, pozostałe:
inne człony lub sformułowania dostosowane do wieku)
i rząd kropek sugerujący, żeby zmieścić się w jednym
wierszu (choć nie jest to wymagane!)



Analiza ilościowa – przyznanie punktów za każdą
odpowiedź zgodnie z kluczem



Suma punktów = wskaźnik przystosowania



Im wyższy wynik, tym gorsze/lepsze przystosowanie?

Procedura badania



Instrukcja

„Uzupełnij poniższe zdania tak, aby wyrażały
Twoje prawdziwe uczucia. Staraj się uzupełnić
każde zdanie. Pamiętaj, aby zdania były pełne”.



Czas badania: 10 – 40 min (średnia 25 minut)



Kiedy można kopiować arkusz testowy bez zgody
Pracowni Testów PTP (zgodnie ze Standardami dla
testów stosowanych w psychologii i pedagogice
(1985) i Kodeksem etyczno-zawodowym
psychologa (1992)?



Niestandardowa procedura badania – zagrożenia?

Analiza ilościowa wyników RISB



Krok 1: sprawdzenie opuszczeń i odpowiedzi

niepełnych



Opuszczenie – całkowity brak odpowiedzi



Odpowiedź niepełna – uzupełnienie, które nie zawiera

żadnej dokończonej myśli, np. „Cierpię.. z powodu”



Zdania niegramatyczne, lecz zawierające co najmniej

jedną określoną myśl traktujemy jako odpowiedzi pełne,

np. „W domu rodzinnym jest smutno od kiedy”, itp.



UWAGA! Gdy: opuszczenia + odpowiedzi niepełne

> 20, nie interpretujemy ilościowo!



Krok 2: zaklasyfikowanie każdej odpowiedzi do

jednej z siedmiu kategorii



Krok 3: przypisanie każdej odpowiedzi odpowiedniej

wartości liczbowej



Krok4: suma punktów = wskaźnik przystosowania



Im wyższy wskaźnik, tym gorsze przystosowanie

Ostateczny wynik: X(40/n)

X: suma przyznanych punktów
n: liczba odpowiedzi diagnostycznych

Reguły oceniania odpowiedzi



Odpowiedzi konfliktowe (K)



ujawniają złe przystosowanie, zły stan psychiczny



Np. „JA…. nie umiem poradzić sobie sama z sobą”



„JA... mam trudny charakter”



Odpowiedzi pozytywne (P)



ujawniają dobre przystosowanie, dobry stan psychiczny



Np. „JA.. potrafię cieszyć się życiem”



„ JA.. jestem najważniejszy”



Odpowiedzi neutralne (N)



w sposób oczywisty nie kwalifikują ani do K ani do P



stwierdzenia opisowe (obiektywny opis, bez wartościowania)



banały, tautologie, tytuły piosenek, na chwilowy ból,

wskazujący na przeciętność własną lub świata, np. „JA..

nigdy nie zaczynam tak zdania” lub „JA to jestem, czuję,

żyję”

Reguły oceny odpowiedzi



Odpowiedzi konfliktowe



K1: słabo, np. „JA... mam trudny charakter”



K2: umiarkowania „ JA.. człowiek z kompleksami”



K3: silnie, np. „JA…. nie umiem poradzić sobie sama z
sobą”



Odpowiedzi pozytywne



P1: umiarkowanie pozytywne, np. „JA.. potrafię cieszyć
się życiem”



P2: bardzo pozytywne, np. „JA.. jestem w porządku”



P3: niezwykle pozytywne, np. „JA.. jestem
najważniejszy”



Odpowiedzi neutralne (N)



np. „Ja.. jestem sobą”, „Ja.. chodzę późno spać”

Zasady oceniania odpowiedzi

ocena

symbol

nazwa kategorii odpowiedzi

6

K3

SILNIE KONFLIKTOWE

5

K2

UMIARKOWANIE KONFLIKTOWE

4

K1

SŁABO KONFLIKTOWE

2

P1

UMIARKOWANIE POZYTYWNE

1

P2

BARDZO POZYTYWNE

0

P3

NIEZWYKLE POZYTYWNE

3

N

NEUTRALNE

Reguły oceny odpowiedzi cd.



Odpowiedzi złożone



Zawierają co najmniej dwa równoważne elementy, np. „W
szkole … koledzy super i beznadziejni nauczyciele”



≠ „W szkole … można się wiele nauczyć, ale nie od
wszystkich nauczycieli”



≠ Odpowiedzi ambiwalentne – wyrażają przeciwstawne
emocje bądź stosunek do danego obiektu

(ocenia się najczęściej na 4 punkty K1!)



Odpowiedzi długie



Mogą wskazywać na nieprzystosowanie



Jeśli długość słów >10, dodajemy 1 punkt

(patrz

wyjątki!)



Oceny skrajne

Wskazówki



Każdą z odpowiedzi oceniaj ODDZIELNIE,
niezależnie od innych



Wyjątek gdy informacje w jednym zdaniu pozwalają
zrozumieć znaczenie innej odpowiedzi



Trzymaj się podanych w kluczu przykładów



Unikaj konsekwentnych ocen „w jednym
kierunku” kiedy się wahasz



Gdy nie wiesz: P czy K, wybierz N



Uwzględniaj zawsze ostateczną wersję
uzupełnień



Przy ocenie wyniku odnoś się do odpowiednich
norm