zarządzanie

Klasyka

a podejście

behawioralne

Henri Fayol

„Administracja przemysłowa i ogólna”

(1916 )

funkcje przedsiębiorstwa

a) techniczne, dotyczące produkcji,

wyrobów,

b) handlowe, obejmujące zakup, sprzedaż

i wymianę towarów,

c) finansowe, dotyczące pozyskiwania

kapitału i jego wykorzystania,

d) ubezpieczeniowe (ochrona majątku i

personelu),

e) rachunkowości (inwentaryzacja, koszty

i analizy),

f) administracyjne, w dzisiejszych ujęciach

funkcji zarządzania

H. Fayol

pięć funkcji zarządzania

1. przewidywania, dzisiaj określaną jako

planowanie, rozumiał prognozowanie

przyszłości i formułowanie przez kierownictwo

planu działania
2. organizowania, które łączył z

pozyskiwaniem i mobilizowaniem

materialnych i ludzkich zasobów organizacji do

wprowadzania planów w życie oraz z

tworzeniem struktury przedsiębiorstwa.
3. rozkazodawstwa, dzisiaj traktowaną szerzej

jako motywowanie, wyznaczanie kierunków

działań i uruchamianie aktywności

pracowników w realizacji zadań.
4. koordynowania, zmierza do zapewnienia

harmonii w funkcjonowaniu zasobów i działań

organizacji.
5. kontrolowania, nadzór nad przebiegiem

realizacji planu według ustalonych reguł i

poleceń.

14 zasad zarządzania Fayola

1. Podział pracy

2.

Autorytet i poczucie

odpowiedzialności

3. Dyscyplina
4. Jedność

rozkazodawstwa
5. Jednolitość

kierownictwa

6. Podporządkowanie

interesów osobistych

interesowi ogółu

7. Wynagrodzenie

personelu
8. Centralizacja
9. Hierarchia
10. Ład

11. Ludzkie

traktowanie

pracowników
12. Stabilizacja

personelu

13. Inicjatywa
14. Zgranie personelu

Okres

PODEJŚCIE do zarządzania

KLASYCZNE

BEHAWIORALNE

1885-

1920

1930-

1950

F. W. Taylor,

F. i L. Gilbreth,

Henry Gantt,

Elton Mayo

Fritz Jules

Roethlisberger

1920-

1950

1950-

1960

1960-

1990

Max Weber

Henry Fayol,

Douglas McGregor;

Abraham Maslow

Teoria X

Teoria Y

Teoria Z

KLASYCZNE modele organizacji pracy

F. W. Taylor, F. i L. Gilbreth, H. Gantt

1885-1920

1. Naukowe opracowanie każdego

elementu pracy i doboru
pracowników

2. Nadzór pracowników
3. Poprawa jakości wyrobów,
4. Zwiększenie ilości produkcji
5. Zwiększenie efektywności
6. Zróżnicowanie stawki akordowej

KLASYCZNE modele organizacji

pracy

F. W. Taylor, F. i L. Gilbreth, H. Gantt

1. Motywowanie poprzez wysokość

wynagrodzenia za realizację normy pracy

2. Lęk pracownika przez utratą pracy, z

powodu niewykonywania założonych
norm

3. Domniemanie, że menedżer ma jedyną i

słuszną rację w każdym obszarze
działalności

4. Traktowanie pracowników w sposób

przedmiotowy, tzn. jako narządzie.

Okres

PODEJŚCIE do zarządzania

KLASYCZNE

BEHAWIORALNE

1885-

1920

1930-

1950

F. W. Taylor,

F. i L. Gilbreth,

Henry Gantt,

Elton Mayo

Fritz Jules

Roethlisberger

1920-

1950

1950-

1960

1960-

1990

Max Weber

Henry Fayol,

Douglas McGregor;

Abraham Maslow

Teoria X

Teoria Y

Teoria Z

Podejście BEHAWIORALNE

E. Mayo; Fritz Jules Roethlisberger

(

1930-1950)

1. Teoria ukierunkowana na człowieka.
2. Poprawa warunków pracy.
3. Postrzeganie organizacji głównie,
jako grupę ludzi.
4. Efektywność uzależnia się od
„stosunków współdziałania”, tzw. efekt
Hawthorne,
5. Odejścia od koncepcji homo
oeconomicus

Podejście BEHAWIORALNE

E. Mayo; Fritz Jules Roethlisberger (

1930-1950)

6. Wprowadzenie przerw w pracy
7. Wprowadzenie wywiadów z
pracownikami,
8. Informowanie i przekonywanie
pracowników do misji firmy
9. Stosowanie skuteczniejszego
nadzoru
10. Na pierwszym miejscu stawiana
kwestia organizacji pracy zespołowej

Podejście BEHAWIORALNE

D. McGregor; A. Maslow

1950-1960

Teoria X
1. Ludzie nie lubią pracować
2. Konieczność kontroli, zmuszania,
kar.
3. Ludzie unikają odpowiedzialności,
pragną bezpieczeństwa, ich ambicje są
niewielkie.

WADY teorii X

D. McGregor; A. Maslow

1950-1960

• Nieprzyjemna atmosfera w pracy,
• Duża presja przełożonego,
• Nadmierne stosowanie kar,
• Ograniczanie rozwoju intelektualnego

i zawodowego pracowników.

Podejście BEHAWIORALNE

D. McGregor; A. Maslow

1950-1960

Teoria Y
1. Ludzie nie mają awersji do pracy
2. Są wewnętrznie motywowani do
osiągnięcia celów proporcjonalnie do
nagród
3. Są odpowiedzialni
4. Są nowatorscy.
(wada: teoria oderwana od
rzeczywistości)

ZALETY teorii Y

D. McGregor; A. Maslow

1950-1960

• Pracownik cennym zasobem,
• Zaspokojenie potrzeb przynależności

i uznania pracowników,

• Motywowanie pobudza do efektywnej

pracy,

• Zwrócenie uwagi na władzę,

przywództwo, konflikt i jego
rozwiązywanie w organizacji.