PIERWSZA POMOC

PRZEDMEDYCZNA W

SKRĘCENIACH, ZWICHNIĘCIACH,

ZŁAMANIACH ORAZ URAZACH

KRĘGOSŁUPA

Opracowanie:

Bernadeta Woś

Patryk Wróbel

NIE BÓJMY SIĘ UDZIELAĆ PIERWSZEJ
POMOCY

Art. 162 Kodeksu Karnego § 1. Kto człowiekowi

znajdującemu się w położeniu grożącym

bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo

ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy,

mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej

osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo

ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze

pozbawienia wolności do lat 3

.

ZASADA POTTA

W przypadku złamania kości długiej należy

zastosować unieruchomienie obejmujące złamaną

kość oraz dwa sąsiadujące stawy np. w przypadku

złamania kości łokciowej, unieruchomienie musi

obejmować kość łokciową, staw nadgarstkowy oraz

staw łokciowy.

W przypadku złamania w obrębie stawu

unieruchomienie musi obejmować staw i dwie

sąsiednie kości, które go tworzą czyli w przypadku

złamania w obrębie stawu łokciowego, należy

unieruchomić staw łokciowy, kości przedramienia

oraz kość ramienną.

PRZYKŁADOWE, PODRĘCZNE ŚRODKI DO
UNIERUCHAMIANIA KOŚCI I STAWÓW

BUDOWA STAWU

SKRĘCENIA

Skręcenie

– uraz polegający na przekroczeniu

fizjologicznego zakresu ruchu w stawie. Na skutek

skręcenia może dojść do uszkodzenia torebki

stawowej, więzadeł, chrząstki stawowej, a niekiedy

także uszkodzenia fragmentów kostnych.

Przyczyny:

uszkodzenia więzadeł stawowych

spowodowane są przekroczeniem ich wytrzymałości

mechanicznej podczas urazu, np. upadku, skręcenia

kończyny lub wypadku komunikacyjnego.

Dominujące objawy skręcenia to:



ostry ból w okolicy stawu ograniczający jego

ruchomość,



obrzęk i krwawy wylew w miejscu uszkodzonych

włókien torebki stawowej, wysięk śródstawowy.

ZWICHNIĘCIA

Zwichnięcie

- uszkodzenie, w którym dochodzi do

chwilowej bądź trwałej utraty kontaktu powierzchni

stawowych, przemieszczenie kości w torebce

stawowej lub całkowite wyciągnięcie z niej kości.

Zwichnięciu może towarzyszyć uszkodzenie struktur

wewnątrzstawowych (więzadeł, chrząstki, łąkotek)

oraz naciągnięcie bądź rozerwanie torebki stawowej.

Stawy, które najczęściej ulegają zwichnięciom:

staw

ramienny, stawy palców, staw biodrowy, staw

kolanowy, staw skokowy oraz staw skroniowo-

żuchwowy.

Przyczyny zwichnięć:



urazy,



porażenie,



wrodzone,



patologiczne.

Objawy zwichnięcia:



rozerwanie torebki

stawowej,



ograniczenie

ruchomości,



silny ból,



krwiak.

PRZYCZYNY I OBJAWY ZWICHNIĘĆ

OGÓLNE ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ
POMOCY W SKRĘCENIACH I
ZWICHNIĘCIACH



nie dopuszczalne jest poruszanie stawem i jego

nastawianie,



unieruchomić staw w pożądanym przez

poszkodowanego ułożeniu, poprzez usztywnienie

względem siebie sąsiednich kości znajdujących się

poniżej i powyżej uszkodzonego stawu,



można stosować zimne kompresy na uszkodzony

staw.

Udzielanie pierwszej pomocy w przypadkach skręceń

i zwichnięć wygląda podobnie.

BUDOWA KOŚCI

RODZAJE I FUNKCJE KOŚCI

Wśród kości wyróżnia

się:



kości długie np. kość

udowa,



kości płaskie np.

łopatka,



kości krótkie np. k.

nadgarstka,



kości różnokształtne -

np.

k. trzewioczaszki.

Podstawowymi funkcjami kości są:



ochrona narządów głębiej leżących,



bierny narząd ruchu – wsparcie dla mięśni,



pośrednio krwiotwórcza.

ZŁAMANIA

Złamanie

– przerwanie ciągłości kości.

Przyczyny:

ryzyko złamania ręki lub nogi pojawia się

choćby w mieszkaniu, gdzie pośliznąć się można na

mokrej podłodze, „ruchomym” dywanie czy w

łazience podczas wychodzenia z wanny. Odrobina

nieuwagi albo potknięcie i tracimy równowagę.

Właśnie te nieszczęśliwe upadki są najczęstszą

przyczyną złamań. To może się zdarzyć na ulicy, w

pracy, podczas jazdy na rowerze, przy wysiadaniu

z autobusu. Do złamań dochodzi również podczas

uprawiania sportu, szczególnie gdy nie jesteśmy

przyzwyczajeni do wysiłku i nie potrafimy wyczuć

momentu, kiedy zbyt mocne obciążenie kości może

uszkodzić ich strukturę.

Najczęstszym objawem złamania kości ręki czy nogi

jest

ból

i

obrzęk w miejscu złamania

. Czasami –

pocieszamy się – że to tylko stłuczenie lub

nadwerężenie, np. w przypadku złamań zamkniętych,

spowodowanych intensywnymi ćwiczeniami. Jeśli

jednak

nie możemy ruszyć ręką, zauważamy jej

sinienie

i 

szybko powstającą opuchliznę

– to powinno

skłonić do szukania natychmiastowej pomocy

lekarza. Jest to niezbędne zwłaszcza w przypadku

odczuwania mrowienia

i 

drętwienia w kończynie

oraz

zaniku tętna poniżej złamania

. Na złamanie

wskazywać może też

nienaturalny kształt kończyny

,

również jej długość (

skrócenie

) lub

widoczne

wybrzuszenie

.

OBJAWY ZŁAMANIA

PODZIAŁ ZŁAMAŃ



zamknięte to takie, gdzie odłamy złamanych kości

nie przebiły skóry i nie pojawiła się rana,



otwarte to złamanie, przy którym kości przebiły

skórę i takiemu złamaniu na ogół towarzyszy

krwawienie.

Objawy złamania

zamkniętego:



silny ból w miejscu

urazu,



obrzęk, zasinienie,



deformacja lub

nienaturalne ułożenie

kończyny,



drętwienie lub

mrowienie poza

miejscem uszkodzenia,



ograniczenie

ruchomości kończyny.

Objawy złamania

otwartego:

wszystkie objawy

charakterystyczne dla

złamania zamkniętego,

oraz:



rana nad złamaniem,



krwawienie,



widoczne wystające

odłamy kostne.

OBJAWY ZŁAMANIA ZAMKNIĘTEGO I
OTWARTEGO

RODZAJE ZŁAMAŃ

OGÓLNE ZASADY PRZY UDZIELANIU
PIERWSZEJ POMOCY PRZY ZŁAMANIACH

1)

sprawdź stan poszkodowanego i wezwij

pogotowie,

2)

przy złamaniu otwartym zabezpiecz ranę, załóż

opatrunek obłożeniowy w miejscu krwawienia, nie

dotykając wystającego odłamu kostnego,

3)

należy unieruchomić złamaną kończynę

przymocowując ją bandażem do deseczki, szyny

lub twardego przedmiotu.

4)

unieruchomienie powinno obejmować dwa

sąsiadujące ze złamaniem stawy (

zasada Potta

).

BUDOWA KRĘGOSŁUPA

Kręgosłup

– część szkieletu, stanowiąca jego główną

oś i podporę. Zbudowany jest z 33 - 34 kręgów.

Kręgosłup dzieli się na odcinki:

PRZYCZYNY URAZÓW KRĘGOSŁUPA



wstrząs,



uszkodzenia rdzenia kręgowego,



uszkodzenia mózgu,



uszkodzenia narządów klatki piersiowej i jamy

brzusznej,



w przypadku uszkodzenia rdzenia kręgowego,

osoba, która jest przytomna powiadamia o

problemach wynikających z zaburzenia czucia i

ruchomości pewnych części ciała.

OBJAWY URAZÓW KRĘGOSŁUPA

SKUTKI ZŁAMAŃ KRĘGOSŁUPA Z
PRZERWANIEM RDZENIA KRĘGOWEGO

PIERWSZA POMOC W URAZACH
KRĘGOSŁUPA

1)

wezwij pomoc,

2)

zabezpieczenie funkcji życiowych (

oddychanie,

krążenie

),

3)

poszkodowanego zostaw w pozycji pourazowej

i w miejscu, gdzie doszło do urazu, tylko w stanie

wyższej konieczności (

brak podstawowych oznak

życia, niebezpieczeństwo w miejscu, w którym

znajduje się poszkodowany

) zmień jego pozycję

albo ewakuuj z miejsca zdarzenia,

4)

unieruchomić głowę poprzez obłożenie boków

głowy, np. małymi plecakami, zwiniętymi

kurtkami,

5)

okolice lędźwi, kolan i kostek wypełnij miękkimi

tkaninami, a wzdłuż tułowia, w celu stabilizacji,

ułóż zrolowane koce, kurtki lub inne przedmioty

dostępne w miejscu zdarzenia,

6)

w razie przemieszczenia kręgów nie podejmować

prób nastawiania kręgosłupa na miejscu

wypadku,

7)

zabezpiecz poszkodowanego termicznie i przez

cały czas kontroluj jego funkcje życiowe,

8)

przewozić poszkodowanego bez wstrząsów przy

całkowitym unieruchomieniu.

PRZENOSZENIE POSZKODOWANEGO Z
URAZEM KRĘGOSŁUPA

W przypadku konieczności ewakuacji z zagrożonego

terenu, przeprowadzenia zabiegów reanimacyjnych,

zatamowania krwotoku z ran niedostępnych w

aktualnej pozycji, itp.; należy poszkodowanego

przenieść lub obrócić, powoli, bardzo ostrożnie i

równocześnie, w kilka osób: jedna odpowiada za

utrzymanie głowy w osi ciała, a pozostali za barki,

miednicę i nogi.

KALECTWO LUB ŚMIERĆ

Niewłaściwie prowadzona akcja ratunkowa,

w przypadku urazu kręgosłupa,

może doprowadzić do nieodwracalnych porażeń, a

nawet do śmierci!

Gorąco zachęcam każdego do niesienia pomocy

innym. Bez względu na pewne opory i tłumaczenia tj.

„że się brzydzę”, „że nie chcę tej osobie zrobić

większej krzywdy”, „że nie wiem jak”, „że się

spieszyłem”, „a może to jego wina i Bóg go

pokarał, a niech cierpi!”.

I co najgorsze przejść obojętnie, nie zwracać uwagi,

a najlepiej omijać dalekim łukiem, żeby nas nie

zaczepił błagając o pomoc!

„Pomagać komu możemy to nasza odpowiedzialność,

korzystać z pomocy innych to nasza nadzieja”

-

G.Vann

NIE BÓJMY SIĘ UDZIELAĆ PIERWSZEJ
POMOCY