RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Metody i zasady leczenia miejscowego

Metody i zasady leczenia miejscowego

i systemowego

i systemowego

POLSKIE TOWARZYSTWO MEDYCYNY OGÓLNEJ I

RODZINNEJ

29.05 - 1.06.2003 KONSTANCIN JEZIORNA

KRZYSZTOF PAPROTA

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Zachorowalność

Zachorowalność

*Zachorowalność na 100,000 mieszkańców

Parkin DM, et al. CA Cancer J Clin. 1999;49:53.

39.5

39.5

5

5

16.7

16.7

5

5

8.51

8.51

49.7

49.7

0

0

1.08

1.08

5.13

5.13

31.0

31.0

3

3

92.3

92.3

9

9

Wschodnia

Wschodnia

Europa

Europa

Japonia

Japonia

Australia

Australia

Nowa Zelandia

Nowa Zelandia

Chiny

Chiny

Północna

Północna

Afryka

Afryka

Południowa

Południowa

Afryka

Afryka

Północna

Północna

Ameryka

Ameryka

Zachodnia

Zachodnia

Europa

Europa

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

5-letnie przeżycia

5-letnie przeżycia

49%

49%

22%

22%

52%

52%

63%

63%

40%

40%

40%

40%

41%

41%

79%

79%

Południowa

Południowa

Europa

Europa

Japonia

Japonia

Australia

Australia

Nowa Zelandia

Nowa Zelandia

Chiny

Chiny

Północna

Północna

Afryka

Afryka

Południowa

Południowa

Afryka

Afryka

Północna

Północna

Ameryka

Ameryka

Zachodnia

Zachodnia

Europa

Europa

Parkin DM, et al. CA Cancer J Clin. 1999;49:37.

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka



Wiek



Dieta



Obciążenia rodzinne



Rasa



Czynniki
środowiskowe

Parkin DM, et al. CA Cancer J Clin. 1999;49:33-64.

Carroll PR, et al. Cancer: Principles & Practice of Oncology. 6th ed. 2001;1418-1479.

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Zaawansowanie

Zaawansowanie

Stopień I

T1a

N0

M0

G1

Stopień II T1a

N0

M0

G2,3-

4

T1b

N0

M0 G1-4

T1c

N0

M0 G1-4

T1

N0

M0 G1-4

T2

N0

M0 G1-4

Stopień III T3

N0

M0

G1-4

Stopień IV T4

N0

M0

G1-4

T1-4

N1

M0

G1-4

T1-4

N2

M0

G1-4

T1-4

N3

M0

G1-4

T1-4

N1-3

M1

G1-4

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Zaawansowanie w chwili diagnozy

Zaawansowanie w chwili diagnozy

5%

35%

60%

0

10

20

30

40

50

60

70

Miejscowe

Regionalne

Uogólnio
ne

Zaawansowanie

%

P

rz

y

p

a

d

k

ó

w

Kassabian VS, et al. The American Cancer Society Textbook of Clinical Oncology. 2nd ed.

1995;311-318.

Zinner NR, et al. Everyone’s Guide to Cancer Therapy. 1997;634-649.

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Porównanie wyników leczenia

Porównanie wyników leczenia

operacyjnego i radioterapii

operacyjnego i radioterapii

- Brak badań randomizowanych

- Brak badań randomizowanych

- Napromienianie osób starszych z większym

- Napromienianie osób starszych z większym

zaawansowaniem

zaawansowaniem

- Brak informacji o stanie węzłów u osób

- Brak informacji o stanie węzłów u osób

napromienianych

napromienianych

- Różnice w technice radioterapii

- Różnice w technice radioterapii

- Niższe dawki

- Niższe dawki

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Radioterapia

Radioterapia

Radykalna

Radykalna

Standardowa

Standardowa

Konformalna(3D)

Konformalna(3D)

IMRT

IMRT

Paliatywna

Paliatywna

100%

50%

Narząd

krytyczny

Tumor

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Radioterapia - IMRT

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

IMRT-

IMRT-

Intensity Modulated Radiation

Intensity Modulated Radiation

Therapy

Therapy

IMRT-

IMRT-

Intensity Modulated Radiation

Intensity Modulated Radiation

Therapy

Therapy

100%

90%

80%

10%

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

IMRT - Odwrotne planowanie

Wejście

(dawka)

komputer

jest

kreatorem

Wyjście (kształt, wielkość,

itd)

80%

70%

90%

?

?

?

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Wyniki leczenia* (radioterapia)

Wyniki leczenia* (radioterapia)

T1a

T1a

95-100%

95-100%

T1b,c

T1b,c

80-90%

80-90%

T2

T2

60-70%

60-70%

T3

T3

50-60%

50-60%

*

*

przeżycia 5-letnie

przeżycia 5-letnie

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Wyniki leczenia* (

Wyniki leczenia* (

radioterapia

radioterapia

+hormonoterpia)

+hormonoterpia)

RTOG 85-31

RTOG 85-31

T3-4 N-/+ M0, pT3 po radykalnej

T3-4 N-/+ M0, pT3 po radykalnej

prostatektomii

prostatektomii

I - radioterapia (65-70 Gy) +

I - radioterapia (65-70 Gy) +

goserelina od ostatniego tygodnia

goserelina od ostatniego tygodnia

radioterapii do wznowy

radioterapii do wznowy

II - radioterapia (65-70 Gy) +

II - radioterapia (65-70 Gy) +

goserelina od wystąpienia wznowy

goserelina od wystąpienia wznowy

EORTC 22863

EORTC 22863

T1-4 N-/+ M0

T1-4 N-/+ M0

I - cyproteron(przez 30 dni) +

I - cyproteron(przez 30 dni) +

radioterapia (70 Gy) + goserelina 3lata

radioterapia (70 Gy) + goserelina 3lata

II - radioterapia (70 Gy) +

II - radioterapia (70 Gy) +

goserelina od wystąpienia wznowy

goserelina od wystąpienia wznowy

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Wyniki leczenia

Wyniki leczenia

(radioterapia+hormonoterapia)

(radioterapia+hormonoterapia)

EORTC 22863

EORTC 22863

1

1

RTOG 85-31

RTOG 85-31

2

2

Obserwacje

Obserwacje

5,5

5,5

lat

lat

5,6

5,6

lat

lat

RT + H RT

RT + H RT

RT + H

RT + H

RT

RT

L.pacjentów 203

L.pacjentów 203

198

198

477

477

468

468

Przeżycia 5-letnie

Przeżycia 5-letnie

7

7

8

8

%

%

62%

62%

75%

75%

71%

71%

całkowite

całkowite

66%°

66%°

55%*

55%*

Przeżycia 5-letnie

Przeżycia 5-letnie

74

74

%

%

4

4

0

0

%

%

6

6

2

2

%

%

44%

44%

bezobjawowe

bezobjawowe

Przeżycia 5-letnie

Przeżycia 5-letnie

76

76

%

%

4

4

5

5

%

%

54

54

%

%

21

21

%

%

bezobjawowe

bezobjawowe

(PSA<1,5ng/ml)

(PSA<1,5ng/ml)

*

*

dla grupy Gleason 8-10

dla grupy Gleason 8-10

•

1. Bolla i wsp., Lancet, 2002, 360, 103-108

•

2. Lawton i wsp., Int. J. Radiation Biol. Phys., 2001, 49, 937-946

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Odczyny

Odczyny

po radioterapii

po radioterapii

Wczesne - występują w trakcie leczenia i ustępują

Wczesne - występują w trakcie leczenia i ustępują

w 2-3

w 2-3

tygodnie po zakończeniu radioterapii;

tygodnie po zakończeniu radioterapii;

dotyczą przewodu pokarmowego i układu

dotyczą przewodu pokarmowego i układu

moczowego

moczowego

Późne - występują 6 miesięcy po zakończeniu

Późne - występują 6 miesięcy po zakończeniu

radioterapii; najczęściej dotyczą przewodu

radioterapii; najczęściej dotyczą przewodu

pokarmowego, układu moczowego, zaburzeń

pokarmowego, układu moczowego, zaburzeń

związanych z życiem seksualnym

związanych z życiem seksualnym

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Tolerancja zdrowych tkanek

Tolerancja zdrowych tkanek

Organ

Organ

Uszkodzenie

Uszkodzenie

TD5/5

TD5/5

TD50/5

TD50/5

j.cienkie

j.cienkie

owrzodzenie

owrzodzenie

45-50

45-50

Gy

Gy

55 Gy

55 Gy

zwężenie

zwężenie

j.grube

j.grube

“

“

55-60

55-60

Gy

Gy

75 Gy

75 Gy

odbytnica

odbytnica

“

“

60-65 Gy

60-65 Gy

75 Gy

75 Gy

odbyt “ 60-65 Gy >75 Gy

odbyt “ 60-65 Gy >75 Gy

pęcherz

pęcherz

“

“

65 Gy

65 Gy

80 Gy

80 Gy

k. udowa

k. udowa

złamanie

złamanie

52

52

Gy

Gy

65 Gy

65 Gy

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Powikłania i jakość życia

Powikłania i jakość życia

Powikłanie

Powikłanie

Chirurgia

Chirurgia

Radioterapia

Radioterapia

śmiertelność

śmiertelność

2%

2%

0%

0%

inkontynencja

inkontynencja

16%

16%

6,5%

6,5%

inkontynencja całkowita

inkontynencja całkowita

6%

6%

1%

1%

uszkodzenie jelit

uszkodzenie jelit

4%

4%

12%

12%

uszkodzenie jelit

uszkodzenie jelit

wymagające leczenia

wymagające leczenia

1%

1%

1%

1%

zwężenia

zwężenia

9%

9%

2,5%

2,5%

impotencja

impotencja

62%

62%

44%

44%

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Propozycje terapeutyczne

Propozycje terapeutyczne

Stopień

Terapia

Stopień I/II

Radykalna prostatektomia (jeśli <70 r.ż. i zdrowy);

Radioterapia + hormonoterapia uzupełniająca(jeśli >70 r.ż. i

zdrowy)lub
Obserwacja (jeśli < 10 lat oczekiwanego przeżycia,
dodatkowe schorzenia, lub niekorzystna

charakterystyka

guza )

Stopień III

Radioterapia lub chirurgia (w rzadkich przypadkach)

plus hormonoterapia adjuvantowa

Stopień IV

Farmakologiczna kastracja (analogi LHRH,

antyandrogeny)

Źródło: Decision Resources, Inc, Onkos Study #47, Prostate Cancer, May
2001.

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

RAK GRUCZOŁU KROKOWEGO

Zalecenia EAU

Zalecenia EAU

Stopień

radioterapia (RT) + hormonoterapia (HT)

T1a

- RT
- RT + HT nie rekomendowane

T1b-T2b

- RT

- RT + HT (3 lata) skuteczniejsza niż RT
u chorych z niskozróżnicowanymi guzami

T3-T4

- RT + HT skuteczniejsza niż RT

N + M0 - HT

M +

- HT

Parkin DM, et al. CA Cancer J Clin. 1999;49:33-64.

Carroll PR, et al. Cancer: Principles & Practice of Oncology. 6th ed. 2001;1418-1479.