TERAPIA MONITOROWANA (TDM)

TERAPIA MONITOROWANA (TDM)

INDWIDUALIZOWANIE FARMAKOTERAPII

INDWIDUALIZOWANIE FARMAKOTERAPII

PRAKTYCZNE WYKORZYSTANIE

PRAKTYCZNE WYKORZYSTANIE

FARMAKOKINETYKI

FARMAKOKINETYKI

RACJONALIZACJA TERAPII

RACJONALIZACJA TERAPII

SKUTECZNOŚĆ

SKUTECZNOŚĆ

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

ROZBIEŻNOŚĆ MIĘDZY DAWKĄ LEKU

ROZBIEŻNOŚĆ MIĘDZY DAWKĄ LEKU

A WYNIKIEM DZIAŁANIA LECZNICZEGO

A WYNIKIEM DZIAŁANIA LECZNICZEGO

NIEPOWODZENIE TERAPEUTYCZNE

NIEPOWODZENIE TERAPEUTYCZNE

OBJAWY ZATRUCIA

OBJAWY ZATRUCIA

Ważne

Ważne

–

–

dla leków o wąskim współczynniku terapeutycznym

dla leków o wąskim współczynniku terapeutycznym

i dużej sile działania

i dużej sile działania

np. glikozydy nasercowe, leki przeciwarytmiczne,

np. glikozydy nasercowe, leki przeciwarytmiczne,

przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, niektóre antybiotyki,

przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, niektóre antybiotyki,

sulfonamidy, sole litu

sulfonamidy, sole litu

Terapia monitorowana stężeniem leku

w płynach biologicznych

Terapia monitorowana (

TDM

) – działanie zmierzające

do

takiego dawkowania leku

u chorego, aby

stężenie osiągało zakres stężeń terapeutycznych

dla danego leku

Zasady terapii monitorowanej stężeniem leku we krwi

 Podawanie

wielokrotne

Pomiar

w

stanie

stacjonarnym

Stan stacjonarny (SS – steady state)

po 4 – 5

okresach

półtrwania

leku (t1/2)

 Nie

wolno

pobierać

krwi

w

fazie

dystrybucji

 Wynik

stężenia

zawsze

korelować

ze

stanem klinicznym

pacjenta

 Pobranie krwi – przed podaniem następnej

dawki

Cminss

Kryteria wyboru leków do monitorowania

•

Wąski współczynnik terapeutyczny

•

Niebezpieczne działania toksyczne i trudny do

uchwycenia

końcowy efekt kliniczny (np. digoksyna, teofilina)

•

Znaczna współzależność między stężeniem a działaniem

•

Zastosowanie w chorobach zagrażającym życiu

•

Farmakokinetyka nieliniowa

Wykaz leków - zalecana terapia monitorowana

(TDM)

Glikozydy nasercowe

(digoksyna)

Leki przeciwpadaczkowe

(kwas walproinowy, karbamazepina, fenytoina)

Leki przeciwdepresyjne (TLPD)

Antybiotyki aminoglikozydowe

Leki immunosupresyjne

(cyklosporyna, takrolimus, sirolimus)

Metotrekasat

Teofilina

Sole litu

Korzyści z terapii monitorowanej stężeniem leku we krwi

•

Ograniczenie zużycia drogich leków

•

Skrócenie czasu hospitalizacji

•

Zmniejszenie kosztów leczenia

•

Leczenie wysokimi dawkami leków

pod kontrolą stężenia (metotreksat)

•

Racjonalizacja farmakoterapii